بازاری شدن پاشنه آشیل تئاتر

به گزارش ایرنا، تئاتر را از تاثیرگذارترین هنرها می دانند، هنری که با نفس های گرم و چشم های جذابش با تماشاگر حرف ها می زند، راه ها می آموزد و یادآور می شود خوب و بد زمانه را؛ درست مثل مادر که مهر و امید از نگاه مهربانش می تراود.
شاید همین ویژگی های مادرانه است دلیل اثر گذاری اش بر روح و روان آدمی، که برای دیدن دوباره و چند باره یک نمایش قدیمی باز هم هیجان دارد؛ حتی اگر سالن پر از صندلی های خالی باشد و جیر جیر قدم های بازیگران بر تخته های صحنه زودتر از صدای بازیگران شنیده شود.
آری تئاتر اگر اصیل و غنی باشد همنفس با چشم های براقش پلک می زنی و سوار بر قایق خیال آرزوهایت را به نخ امید گره میزنی و آرام می گیری، حتی اگر یکه تماشاگرش باشی.
صد حیف که به اعتقاد کارشناسان از شمار نمایش های فاخر و پرمحتوا هر روز کاسته می شود و جایش را تئاتر بازاری، جشنواره ای و گیشه پسند پر می کند.
اما دلیل این جانشینی نامیمون چیست؟ این سلیقه و رویه را چه کسانی تبلیغ می‌کنند؟ دولت و نهادهای هنری متولی چه نقشی در این ماجرا دارند؟ برای حفظ اصالت‌های تئاتر چه باید کرد؟ آیا اصلا برنامه و چشم‌اندازی در کار هست؟
این پرسش ها را رییس انجمن هنرهای نمایشی همدان اینگونه پاسخ داد:
کیانوش بهروز پور می گوید: امروزه تولید تئاتر غنی و قوی کمرنگ شده است و اگر چه همدان به عنوان میزبان جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان سعی می کند بر اصالت های تئاتر استوار بماند اما از گزند آفات در امان نمانده و بازارپسندی بر محتوای تئاتر این دیار هم در حال غلبه است؛ آفتی که نه تنها همدان بلکه همه جای کشور را مبتلا کرده و روز به روز دامنه واگیری اش بیشتر هم می شود.
به اعتقاد او نگاه بازاری و گیشه پسندی حاصل عواملی است و تغییر سلیقه و ذائقه مردم مهمترین آنها، که تماشای تئاتر جذاب اما کم محتوا را ترجیح داده و کارگردانان را به سمت و سوی تولید اینگونه آثار سوق داده اند.
بی تردید کارگردان تئاتر نیز به دنبال تامین و جبران هزینه های مالی از قبیل دستمز بازیگران و ساخت و تهیه دکور و ده ها خرج دیگر است و برای تحققش به ناچار از ارزش‌ها و فضیلت‌ها عبور کرده و در خدمت سلیقه‌های مخاطبان و تماشاگران در می آید.
بهروز پور تاکید می کند: نبود راهبردهای دقیق و روشن و به‌ مخاطره‌ افتادن معیشت و کار هنرمندان تئاتر همگی موجب کمرنگ شدن ارزش های والای تئاتر می شود و اگر دولت از تئاتر خوب و اصیل حمایت نکند، به ‌زودی باید شاهد گرایش تجاری تئاتر باشیم.
رییس انجمن هنرهای نمایشی همدان مردم و متولیان فرهنگی را در رشد تئاتر و حرکت در مسیر درست دخیل و مسئول می داند چرا که اگر مردم به تماشای نمایش خوب عادت کنند مسئولان هم یاور و پشتیبان قوی باشند تئاتر صعود می کند و اوج می گیرد.
قرار گرفتن تئاتر در سبد فرهنگی دستگاه های دولتی یکی از راه های حمایتی است که بهروز پور پیشنهاد می دهد و به نمایندگی از 35 گروه نمایشی دیار هگمتانه انتظار دارد بخشی از بودجه فرهنگی سازمان ها برای تماشای نمایش های ارزشمند و فاخر پیش بینی شود.
او کمبود اعتبار را از دیگر عوامل بازاری شدن تئاتر می داند و می گوید: مبلغی که سالانه از سوی مرکز به گروه های نمایشی استان ها اختصاص می یابد بسیار ناچیز بوده و کفاف هیچ کدام از مشکلات فعالان این عرصه را نمی دهد.
اگر چه گروه های نمایشی همدان از لحاظ سالن و امکانات سخت افزاری هرگز در مذیقه نبوده و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نهایت همکاری را در این رابطه دارد اما هنرمندان این رشته نیازمند حمایت بیشتر و جدی تر مالی هستند تا از تولید آثار فاخر و اصیل فاصله نگیرند.
به گفته بهروز پور برخی عوامل دیگر همچون استقبال ضعیف از اجراهای عمومی به آتش جشنواره ای شدن تئاتر می دمد.
در حالی که جشنواره های تئاتر به منظور بیلان کاری سالانه برگزار می شوند و در اصل جشنواره ها، هدف هنرمندان نیستند و تئاتر نباید مناسبتی و جشنواره ای باشد، اما به نظر می رسد مشکلات اقتصادی خواسته یا ناخواسته موجب شده تئاتر به جشنواره ای شدن تن بدهد.
آنچه مسلم است گیشه پسندی، جشنواره ای شدن و در یک کلام بازاری شدن همان پاشنه آشیل هنر تئاتر محسوب می شود که نه تنها تماشاگر و اجراگر بلکه جامعه هنری و هنردوست نیز در مقام حمایتگر باید ایفای نقش کرده و تا دیر نشده این آفتها را از تن و جان تئاتر دور کنند.
7527/2090