در این روزهای کرونایی که برخی خانواده‌ها همچنان به شعار درخانه بمانیم پایبندند، برخی از نوجوانان از جمله پسرها نسبت به همسن و سالان خود در کمک به والدین‌شان در امور منزل و خانه‌داری از جمله جارو کردن، شستن ظرف‌ها یا حتی تعویض لامپ پذیرایی منزل و تعمیر خودرو پدر و مادر خود بسیار فعال و مسوولیت‌پذیرتر هستند.
یا دختران نوجوانی که با ایده‌های جذاب خود علاوه بر درس‌خواندن با استفاده از گوشی موبایل مادر، از این وسیله مجازی برای جستجوی غذاهای خوشمزه این روزهای درخانه ماندن و انتخاب دکورهای آشپزخانه مادر استفاده می‌کنند و به این شکل سهم مشارکت، تعهد و مسوولیت‌پذیری خود را نسبت به والدین نشان می‌دهند.
یک مشاور در حوزه کودک و نوجوان در موضوع "روش‌های تربیت فرزندان مسوولیت‌پذیر و متعهد" معتقد است: از سن سه سالگی جرقه‌های استقلال در فرزند شکل می‌گیرد و از این سن دغدغه والدین باید تربیت فرزندان مسوولیت و متعهد باشد اما در شیوه تربیت خود والدین باید الگو باشند.
زهرا مکی‌زاده یکشنبه در گفت‌وگو با ایرنا بیان داشت: والدین باید الگوی مناسبی از احساس مسوولیت برای فرزندان باشند و آنها را به گونه‌ای تربیت کنند که وابستگی کمتری به دیگران داشته باشند.
وی خانواده را مهم‌ترین مکان برای تربیت فرزندان مسوولیت‌پذیر دانست و ادامه داد: در این اصل تربیتی رابطه عاطفی بین والدین و فرزندان نباید کمرنگ شود؛ بلکه مسوولیت‌ها را متناسب با سن آنها به فرزند خود چه دختر و چه پسر بسپارند.
این مشاور در حوزه‌های علمیه هرمزگان افزود: در همین روزهای کرونایی که والدین تاکید زیادی به سلامت جسمی و نظافت فرزندان از جمله شستن دست‌ها دارند حفظ سلامت روحی آنها نیز بسیار مهم و جدی است؛ اگر مادر بخواهد سر فرزند خود داد بزند یا پدر او را تنبیه کند، به رابطه عاطفی بین خود و فرزند لطمه زیادی وارد کرده‌اند که جبران آن به مراتب سخت‌تر خواهد بود.
وی در توضیح این مطلب اضافه کرد: والدین باید متناسب با سن کودک، آنها را در برخی کارها شریک کرده و به عنوان مثال در کار ظرف شستن و خشک کردن ظرف‌ها به ویژه فرزند دختر را دخالت داد یا برای مشارکت‌پذیری بیشتر، یک بشقاب عدس یا نخود به او بدهیم و فرزند را با نحوه پاک کردن حبوبات برای غذاپختن آشنا کنیم.
مهارت‌های مسوولیت‌پذیری همراه با تقویت باورهای دینی باشد
مکی‌زاده افزود: همین‌طور در کارهای مردانه مثل لامپ عوض کردن، فرزند پسر را بیشتر دخالت بدهیم و از او بخواهیم که صندلی زیرپای پدر را محکم بگیرد و در یا کارهای تعمیراتی خودرو، پدرخانواده باید پسر را شریک کار خود قرار داده و یکسری از مسوولیت‌های ساده‌تر را با پسر واگذار کند، زیرا این انجام این قبیل کارها باعث تقویت فعالیت ذهنی کودک و نوجوان می‌شود.
این استاد مشاوره، یکی دیگر از وظایف تربیت فرزندان مسوولیت‌پذیر به تعهد والدین نسبت به تقویت باورهای دینی فرزندان اشاره کرد و ابرازداشت: مسوولیت‌پذیری از شاخصه‌های مهم تربیت دینی فرزندان است و یکی از راه‌های تقویت باورهای دینی نیز سیروسفر(گردش) است.
وی گفت: والدین باید روی این مساله بسیار دقت کنند و در سفرها حتی رفتن به پارک نباید نسبت به فرزندان بی تفاوت باشند، زیرا والدین ضمن آشنایی فرزندان با زیبایی‌های طبیعت، می‌توانند بر روی تقویت باورهای دینی فرزندان خود از جمله مساله خداشناسی موفق‌تر عمل کنند.
این مدرس حوزه علمیه گفت: آموزش مستمر فرزندان به اینکه ما نسبت به خداوند دارای یکسری وظایف هستیم و این وظایف را می‌توان متناسب با سن فرزندان در قالب قصه، داستان و بازی‌ها آموزش داد و در این آموزش‌ها خود والدین باید یک الگوی عملی مناسبی برای آنها باشند تا حس مسوولیت‌پذیری در آنها بیشتر باورپذیرتر شود.
مکی‌زاده در این باره توضیح داد: به عنوان مثال وقتی فرزند ما خواست شاخه درختی را بشکند با مثال کار او را نادرست بدانیم، مثلا بگوییم پسرم تو هم دوست داری یکی موهای سرت رو بکشد و دردت بگیرد؟ خوب وقتی شاخه درخت را می شکنی درخت هم دردش می‌گیرد، این جمله باعث می‌شود فرزندان خود را نسبت به حفظ طبیعت متعهد بدانند.
وی یکی دیگر از مهارت‌های مسوولیت‌پذیری همراه با تقویت باورهای دینی به موضوع نحوه آشنایی فرزندان با مناسبت‌های مذهبی از جمله میلاد ائمه اشاره کرد و اظهارداشت: به عنوان مثال از فرزند خود بخواهیم آیا حاضر است از پول پس‌انداز خودش برای پدر یا مادر خود بستنی بخرد این کار ضمن اینکه باعث تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس فرزند می‌شود، او را با نحوه پس‌انداز کردن آشنا می‌کنیم.
والدین موظف به برگزاری نشست‌های خانوادگی هفتگی باشند
این مشاور در حوزه کودک و نوجوان، درنظرگرفتن جنسیت فرزندان در تقسیم کار را موضوعی مهم در انجام مسوولیت وتعهد فرزندان را مهم دانست و بیان داشت: پسران معمولا به کار تعمیر خودرو علاقه‌مند هستند؛ بنابراین توجه به علاقه‌مندی فرزندان در تقسیم کارهای منزل نیز بسیار مهم است.
مکی‌زاده یکی دیگر از ضرورت‌های داشتن فرزندان مسوولیت‌پذیر به اهمیت و توجه به آموزش و تقویت مهارت حل مساله در فرزندان اشاره کرد و افزود: برای رسیدن به این مهم برگزاری نشست‌های خانوادگی هفتگی ضروری است و والدین در وهله اول باید خودشان نسبت به برگزاری این نشست‌ها متعهد باشند.
این مدرس حوزه علمیه گفت: در این نشست‌ها والدین ضمن تذکر به فرزندان در پاره‌ای از فعالیت‌ها، از آنها نقد کردن والدین را هم بخواهیم؛ این کار به تقویت روابط فرزند و والدین بسیار کمک می‌کند ضمن اینکه در این شیوه می‌توان برخی مهارت‌ها مثل گفتگو کردن را به آنها نیز آموزش داد.
وی ابرازداشت: فرزندان هرچه با سختی بیشتری بزرگ شوند در آینده نسبت به خانواده خود مسوولیت‌پذیر و متعهدتر می‌شوند بنابراین اجازه بدهیم فرزندان شکست را تجربه کنند.
این مشاور و کارشناس خانواده اضافه کرد: همیشه به دنبال پیروزی و موفقیت فرزندان خود نباشیم و در شکست‌ها آنها را سرزنش نکنیم چون بخشی از پیشرفت فرزندان در شکست‌هایشان پنهان است.
