وی یکی از شاعران و عارفان و اندیشمندان معروف بستک هرمزگان در سال ۱۰۱۵ یا به قولی ۱۰۲۰ هجری(نیمه اول قرن یازدهم) در روستای کال که در حال حاضر جزو شهرستان لامرد استان فارس است، به دنیا آمد.
روستای کال در آن دوران جزو شهرستان بستک و منطقه جهانگیریه بوده است.
تنها سند تاریخ زندگی این شاعر این دو بیت شعر است که از او نقل شده است:
خوش است آب‌و هوای بنگر بیخ
کباب پازنانم بر سر سیخ
شکار افکند «محیا» با رفیقان
به ستِ و اربعین و الف تاریخ
در توضیح این دو بیت شعر محیا اشاره این مطلب نیز خالی از لطف نیست که؛ «بنگر بیخ»؛ تفریح‌گاه سید محیا شاعر جنوب جای بسیار معروفی در منطقه لارستان و بستک است.
این شاعر خوش قریحه جنوب و بستک هرمزگان بنگر بیخ را جایگاه تفریح و شکار خود قرار داده بود.
محیا با دوستان و رفیقان خود در اینجا به شکار و تفریح به گویش محلی (گشت و طبخ) در اوائل قرن یادهم هجری قمری می‌رفته اند و گفته شده که وی زیباترین اشعارش در کنار و گوشه این مکان سروده است.
این مکان که به لهجه محلی(لَرد مَحیا) نیز نامیده می‌شود یادگاری از شاعر محبوب جنوب محسوب می‌شود. کاروانسرای لَردِ محیا تا امروز بصورت سالم باقی مانده است و رهگذران در آن اطراق می کنند.
از سوی دیگر این دو بیت شعر دوران جوانی شاعر را نشان می‌دهد یعنی به حساب جمل این دوران برابر با سال ۱۰۴۶ هجری قمری است.
این سال تقریبا مقارن با ایامی از آن یاد می‌شود که بندرعباس توسط شاه عباس فتح شد و پرتغالی‌ها از بندرعباس رانده شدند و نام بندرعباس از «جرون» و «گمبرون» و بندر گامبرون به «بندرعباس» تغییر یافت.
همین‌طور زمان تولد او طبق گفته کتاب تاریخ جهانگیریه و بنی‌عباسیان بستک مصادف با سال‌های آخر حکومت شاه عباس صفوی بوده و ۱۰۰تا ۱۲۰سال زندگی کرده است.
محیا در دوره سبک هندی با شعرایی همچون صائب تبریزی، کلیم کاشانی و فیضی دکنی هم عصر بوده و در دوبیتی‌هایش از عرفان، تقوا و عبادات و پرستش ذات پاک کبریایی و مدح حضرت محمد(ص) و حضرت علی(ع) و دیگران به کرات آمده است.
وی به اسب‌سواری، تیراندازی و شکار طبیعت علاقه وافری داشته و به سیاحت و گشت‌وگذار در آبادی‌ها و شهرها می‌پرداخته است.
در بستک و روستاهای دهستان گوده به خصوص در انوه، مدت زیادی ساکن بوده و به لار و خنج و بنادرلنگه، کنگ، کنگان، بوشهر و غیره رفت‌وآمد داشته است.
دوبیتی یا چارانه‌های(نوعی دوبیتی که از نظر وزن نه رباعی باشد نه دوبیتی) او در این منطقه همان‌قدر تاثیرگذار بوده و مورد پذیرش قرار گرفته است که ترانه‌های فائز در بوشهر و تنگستان. او به خاطر شعرهایش شهرتی فراوان دارد.
رواج برخی از این ترانه‌ها به عنوان ضرب‌المثل و معما در میان مردم نشان از اهمیت و زیبایی کلام و هنرمندی این شاعر جنوبی است.
محیا در جوانی به زیارت حج رفته و در آنجا مشاهدات خود را در فتوح‌الحرمین به نظم کشیده است.
او پس از چندی راهی گجرات هند شد، آن منظومه را به سلطان مظفربن محمودشاه اهدا کرد و ۱۰۰هزار سکندری دریافت داشت.
در جایی دیگر آمده است: سید محیا علاوه بر گردش در شهرها و روستاها و بنادر خلیج فارس و دریای عمان، به شهرهای جنوبی ایران مانند: شیراز، کرمان، مکران و بلوچستان مسافرت نموده و با لنج‌های (کشتی‌های) بادبانی از طریق بنادر جنوبی به هند و بغداد و بصره مسافرت نموده‌است.
زیارت خانهٔ خدا و تشرف به بیت‌المقدس از زمره سفرهای زیارتی او است، پس از چندی سید محیا به وطن بازگشته و تولیت آرامگاه جدش یعنی سید کامل پیر را به عهده می‌گیرد و به تجدید بنای جدش پرداخته اما به تجدید و تکمیل بنای مسجد، صُفّه، حوض و وضوخانه نمی‌پردازد.
از کارهای دیگر عمرانی و خیریه محیی، احداث آب‌انبار «لرد محیا»، در نه کیلومتری روستای انوه از توابع شهرستان بستک در استان هرمزگان، است.
تاکنون ۲ پژوهش‌گر برجسته هرمزگانی یعنی احمد حبیبی «محیا شاعری از جنوب» در سال ۱۳۷۰ از بستک و محمدنور بخشایش « دیوان محیا» از بندرخمیر ۲ اثر از آثار سید محی‌الدین قتالی(محیا) منتشر کرده‌اند.
بر طبق کتاب «محیا شاعری از جنوب» احمد حبیبی، سید محیا از اولاد «سیدکامل پیر» و یکی از دانش آموزان «شیخ عبادالله انصار» و از ارادتمندان «شیخ حسن بستکی» بوده است.
این عارف پاک باخته و ترانه سرای دل سوخته جنوبی بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ سال عمر کرد و دارای ۳ پسر بنام‌های سیدمحمد و سیدعامر و سیدحسن بوده که بیشتر نوادگان او از نسل سیدمحمد است.
محیا شرحی برتائیه ابن فارض مصری نگاشته است.
ابیاتی از کتاب فتوح‌الحرمین محیای بستکی:
بود شبی همچو سر زلف یار
مشک‌فشان همچو نسیم بهار
ناگهم اندیشه گریبان گرفت
تا سحرم فکر رگ جان گرفت
حیرت بسیار مرا رو نمود
بوالعجبی‌های خیالم فزود
نکته در این گردش پرگار چیست
باعث این گرمی بازار چیست؟
عقل که مانده پس دیوار دین
کی شود آگاه ز اسرار این
چون که فتوح دل و جان شد سبب
کرد فتوح‌الحرمینش لقب
زندگی‌نامه محیای بستکی در کتاب «سخنوران هرمزگان؛ از دیروز تا امروز» به قلم ماندانا سایه‌بانی گردآوری شده است.
نویسنده این کتاب، سرگذشت شاعران و مشاهیر در استان هرمزگان را برای مخاطبان به رشته تحریر درآورده است.
کتاب سخنوران هرمزگان؛ از دیروز تا امروز در ۳۵۰ صفحه و در هزار نسخه به چاپ رسیده است.
نویسنده در این کتاب تلاش کرده است ۱۰۷ شاعر و چهره مشهور هرمزگانی یا ساکن هرمزگان از قرن هفتم تاکنون را معرفی کند.
