به گزارش ایرنا، این روزها و در دو ماهه اخیر از سال جاری تاکنون شهروندان با دیدن خبرها و شایعات مدیریت نشده در شبکه های مجازی بیشتر هیجانی شده و دست به خریدهای غیرضروری می زنند که خود باعث افزایش بی رویه قیمت ها شد.
از سویی التهاب های چند ماهه گذشته بازار خرید و فروش مایحتاج عمومی با موج سواری سودجویان همراه بوده و باعث افزایش چند برابری قیمت برخی کالاها شد.
این جوسازی ها و سوداگری ها از سوی دلالان برای نشان دادن کمبود اقلام خوراکی و مصرفی از خرید سوخت بنزین در ایستگاه های پمپ بنزین گرفته تا گوشت، رب گوجه فرنگی و ماکارانی، از احساسات مردم استفاده کردند و باعث گرانی و در مواردی احتکار بسیاری از محصولات غذایی شدند.
اگرچه این التهاب ها در بازار کشور و چندین برابر شدن قیمت کالا و اجناس در اندک زمان ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام اعلام شد ولی نباید بنا به نظر دیدگاه های کارشناسان اقتصادی که؛ این التهاب ها در برخی از موارد و کالاها ناشی از ساختار نامناسب اقتصادی در جامعه و بی اعتمادی مردم به آن است، غافل بود، چراکه کاهش اعتماد مردم کاهش انسجام و سرمایه اجتماعی از خریدهای هیجانی را به دنبال دارد.
**ریشه خریدهای هیجانی در اقتصاد
استادیار جامعه شناسی دانشگاه هرمزگان در این رابطه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: برای ریشه یابی خریدهای هیجانی باید ویژگی های اقتصاد کشور را شناسایی کنیم در واقع بدانیم که ساختار اقتصادی کشورچه ویژگی بنیادی دارد که تعیین کننده رفتارهای اقتصادی کشور است.
یاسر رستگار با اشاره به اینکه در حوزه اقتصاد کشور یک ساختار نفتی سیاسی و دولتی حاکم است، ابراز داشت: مهم ترین ویژگی های اقتصاد نفتی نوسان ها و بی ثباتی است، زیرا نفت کالایی متاثر از شرایط بین المللی است.
عضوهیات علمی دانشگاه هرمزگان دومین ویژگی اقتصاد نفتی را سیاسی (دولتی) بودن آن دانست و افزود: نفت در کشورما نیز دولتی است و بسیاری از فرآورده های نفتی توسط نهادهای دولتی عرضه می شود بنابراین به شدت متاثر از تحولات سیاسی داخلی مثل تحریم ها و روابط دیپلماتیک در عرصه بین الملل است.
وی با اشاره به نوسان های متعدد اقتصادی و اثرگذاری آن بر بازارکشور، گفت: در چنین شرایط اقتصادی، رفتار اقتصادی متاثر از همان ساختار است، لذا انتخاب ها، تصمیم گیری ها و ارزش های اقتصادی در زندگی مردم نیز متاثر از همان بی ثباتی قیمت نفت و تحولات سیاسی بین الملل است.
رستگار تصریح کرد: از نگاه جامعه شناختی رفتارهای اقتصادی مانند هجوم بردن برای خرید ماکارونی، گوشت یا در صف خرید بنزین همه این رفتارها یک رفتاری آموختنی است در واقع مردم برای انجام و انجام ندادن چنین رفتارهایی جامعه پذیر شده اند.
وی در خصوص این نحوه جامعه پذیری نیز ابراز داشت: در اقتصاد پرنوسان چون مردم اطمینانی نسبت به آینده معیشتی خود ندارند و مدام با برنامه های پیش بینی نشده روبرو می شوند یاد گرفته اند کالای خود را همان روز خریداری کنند.
**سودجویی سودجویان از بازار ارز
عضوهیات علمی دانشگاه هرمزگان اظهار داشت: در این مساله اگر یک نگاه واقع گرایانه توام با نگاه عمیق جامعه شناسی وجود داشته باشد متوجه می شویم که چنین رفتارهای احساسی با ویژگی های فرهنگی مردم متفاوت است، زیرا این رفتارهای احساسی به رویکردهای کلان اقتصادی برمی گردد.
رستگار ادامه داد: یکی از پیامدهای جدی رفتارهای هیجانی برای خرید کالا و نوسان قیمت ها، بروز آسیب های اجتماعی مثل نزاع و درگیری جمعی است و همین درگیری ها، خوراکی برای سواستفاده رسانه های بیگانه می شود.
این استادیار دانشگاه هرمزگان از شایعات و اخبار دروغ در شبکه های اجتماعی به عنوان بحران مضاعف یاد کرد که بار روانی بازار را تشدید می کند.
وی آموزش و نقد رفتارهای هیجانی از سوی رسانه ها را راهی برای خروج از رفتارهای هیجانی دانست و اظهار داشت: برای اقتصاد باثبات نیازمند بازگشت به اقتصاد کلان، بازنگری در رویکردهای کلان اقتصادی، بازنگری درسیاست های کلان حوزه مدیریتی و اصلاح ناکارآمدی های مدیریتی هستیم.
**کاهش انسجام اجتماعی آسیب خریدهای هیجانی است
منصور اخلاقی پور جامعه شناس و پژوهشگر هرمزگانی نیز گفت: ریشه بسیاری از خریدهای هیجانی و احساسی مردم را اگر بخواهیم در یک اصطلاح خلاصه کنیم احساس ناامنی از آینده و برمبنای تقلید است.
وی ادامه داد: این رفتارهای هیجانی و خریدهای احساسی برای خرید کالاها از فروشگاه ها و بازار مصرف مشکل اساسی مردم را برطرف نمی کند و فقط در پاره ای موارد احساس برد کردن به آنها دست می دهد.
مدیرکل سابق امور اجتماعی استانداری هرمزگان نبود ثبات در اقتصاد را باعث بی ثباتی در رفتارهای مردم دانست.
اخلاقی پور عنوان کرد: چون مکانیزیم اصلی این رفتارهای احساسی ناشی از احساس ناامنی است، نمی توان فقط مردم یا فقط دولت را در پدید آمدن این شرایط مقصر دانست.
این جامعه شناس یکی از مزیت های بسیار مهم اجرایی شدن قانون در حوزه اقتصاد وسیاست را باعث وحدت رویه و انسجام اجتماعی برشمرد.
وی اظهار کرد: در این صورت است که مردم در شرایط سخت نیز دچار رفتارهای هیجانی برای خرید کالایی خوراکی و غیرخوراکی خود نخواهند شد.
این پژوهشگر در خصوص پیامدهای اجتماعی خریدهای هیجانی نیز گفت: این رفتارها جدا از کاهش سرمایه های اجتماعی و انسجام اجتماعی پیامدهای شخصی در دو حوزه جسمی (افزایش بیماری های جسمی) و روانی را به دنبال دارد.
اخلاقی پور از دیگر آسیب های خریدهای هیجانی به خودکنترلی پایین اشاره کرد که باعث افزایش تنش در مناسبات اجتماعی می شود.
این جامعه شناس یاد آور شد: شهروندان باید متوجه باشند که خریدهای هیجانی و هجوم به بازار برای تهیه اقلام و کالا بیش از میزان مصرف خود، زمینه ساز نابسامانی های اقتصادی و ضررهای همگانی است.
*نتیجه گیری
یکی از موضوعات جدی در حوزه بازار و خرید 'رعایت انصاف و شرط تقوا' است، اگر این مولفه ها بین مستریان و کاسب های بازار به خوبی رعایت نشود، بی شک با مشکلات متعددی در حوزه های اجتماعی و اقتصادی مواجه خواهیم شد.
امروزه در شرایط تحریم های ظالمانه دشمن، موقعیت اجتماعی و اقتصادی به خصوص در حوزه معیشتی مردم به گونه ای است که گمان می کنیم اگر کالایی امروز خریداری کنیم به دلیل تورم بهتر است تا اینکه بخواهیم خرید آن را به فردا موکول کنیم.
این درحالی است که با این خریدن های از روی ترس و اضطراب و رفتاری نابهنجار بخواهیم بالای 30تا 40 عدد تن ماهی، یا کارتن های ماکارانی و یا رب گوجه بخریم و در منزلمان انبار کنیم نه تنها به معرکه دلالان در آشفته بازار کمک کرده ایم بلکه خود باعث گرانی و احتکار می شویم و با این تقاضاهای کاذب و بیش از مصرف، سبب کمیاب شدن کالا و افزایش قیمت آن خواهیم شد.
از سویی مسوولان و نظارت کنندگان بر بازار نیز ضمن نظارت بیشتر بر روی قیمت ها و برخورد جدی با برهم زنندگان بازار و محتکران، باید در کنار مردم و برای به بهبود شرایط معیشتی این مردم کمک کنند تا آرامش بازار به جامعه باز گردد.
9887 /6048
انتهای پیام از سویی التهاب های چند ماهه گذشته بازار خرید و فروش مایحتاج عمومی با موج سواری سودجویان همراه بوده و باعث افزایش چند برابری قیمت برخی کالاها شد.
این جوسازی ها و سوداگری ها از سوی دلالان برای نشان دادن کمبود اقلام خوراکی و مصرفی از خرید سوخت بنزین در ایستگاه های پمپ بنزین گرفته تا گوشت، رب گوجه فرنگی و ماکارانی، از احساسات مردم استفاده کردند و باعث گرانی و در مواردی احتکار بسیاری از محصولات غذایی شدند.
اگرچه این التهاب ها در بازار کشور و چندین برابر شدن قیمت کالا و اجناس در اندک زمان ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام اعلام شد ولی نباید بنا به نظر دیدگاه های کارشناسان اقتصادی که؛ این التهاب ها در برخی از موارد و کالاها ناشی از ساختار نامناسب اقتصادی در جامعه و بی اعتمادی مردم به آن است، غافل بود، چراکه کاهش اعتماد مردم کاهش انسجام و سرمایه اجتماعی از خریدهای هیجانی را به دنبال دارد.
**ریشه خریدهای هیجانی در اقتصاد
استادیار جامعه شناسی دانشگاه هرمزگان در این رابطه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: برای ریشه یابی خریدهای هیجانی باید ویژگی های اقتصاد کشور را شناسایی کنیم در واقع بدانیم که ساختار اقتصادی کشورچه ویژگی بنیادی دارد که تعیین کننده رفتارهای اقتصادی کشور است.
یاسر رستگار با اشاره به اینکه در حوزه اقتصاد کشور یک ساختار نفتی سیاسی و دولتی حاکم است، ابراز داشت: مهم ترین ویژگی های اقتصاد نفتی نوسان ها و بی ثباتی است، زیرا نفت کالایی متاثر از شرایط بین المللی است.
عضوهیات علمی دانشگاه هرمزگان دومین ویژگی اقتصاد نفتی را سیاسی (دولتی) بودن آن دانست و افزود: نفت در کشورما نیز دولتی است و بسیاری از فرآورده های نفتی توسط نهادهای دولتی عرضه می شود بنابراین به شدت متاثر از تحولات سیاسی داخلی مثل تحریم ها و روابط دیپلماتیک در عرصه بین الملل است.
وی با اشاره به نوسان های متعدد اقتصادی و اثرگذاری آن بر بازارکشور، گفت: در چنین شرایط اقتصادی، رفتار اقتصادی متاثر از همان ساختار است، لذا انتخاب ها، تصمیم گیری ها و ارزش های اقتصادی در زندگی مردم نیز متاثر از همان بی ثباتی قیمت نفت و تحولات سیاسی بین الملل است.
رستگار تصریح کرد: از نگاه جامعه شناختی رفتارهای اقتصادی مانند هجوم بردن برای خرید ماکارونی، گوشت یا در صف خرید بنزین همه این رفتارها یک رفتاری آموختنی است در واقع مردم برای انجام و انجام ندادن چنین رفتارهایی جامعه پذیر شده اند.
وی در خصوص این نحوه جامعه پذیری نیز ابراز داشت: در اقتصاد پرنوسان چون مردم اطمینانی نسبت به آینده معیشتی خود ندارند و مدام با برنامه های پیش بینی نشده روبرو می شوند یاد گرفته اند کالای خود را همان روز خریداری کنند.
**سودجویی سودجویان از بازار ارز
عضوهیات علمی دانشگاه هرمزگان اظهار داشت: در این مساله اگر یک نگاه واقع گرایانه توام با نگاه عمیق جامعه شناسی وجود داشته باشد متوجه می شویم که چنین رفتارهای احساسی با ویژگی های فرهنگی مردم متفاوت است، زیرا این رفتارهای احساسی به رویکردهای کلان اقتصادی برمی گردد.
رستگار ادامه داد: یکی از پیامدهای جدی رفتارهای هیجانی برای خرید کالا و نوسان قیمت ها، بروز آسیب های اجتماعی مثل نزاع و درگیری جمعی است و همین درگیری ها، خوراکی برای سواستفاده رسانه های بیگانه می شود.
این استادیار دانشگاه هرمزگان از شایعات و اخبار دروغ در شبکه های اجتماعی به عنوان بحران مضاعف یاد کرد که بار روانی بازار را تشدید می کند.
وی آموزش و نقد رفتارهای هیجانی از سوی رسانه ها را راهی برای خروج از رفتارهای هیجانی دانست و اظهار داشت: برای اقتصاد باثبات نیازمند بازگشت به اقتصاد کلان، بازنگری در رویکردهای کلان اقتصادی، بازنگری درسیاست های کلان حوزه مدیریتی و اصلاح ناکارآمدی های مدیریتی هستیم.
**کاهش انسجام اجتماعی آسیب خریدهای هیجانی است
منصور اخلاقی پور جامعه شناس و پژوهشگر هرمزگانی نیز گفت: ریشه بسیاری از خریدهای هیجانی و احساسی مردم را اگر بخواهیم در یک اصطلاح خلاصه کنیم احساس ناامنی از آینده و برمبنای تقلید است.
وی ادامه داد: این رفتارهای هیجانی و خریدهای احساسی برای خرید کالاها از فروشگاه ها و بازار مصرف مشکل اساسی مردم را برطرف نمی کند و فقط در پاره ای موارد احساس برد کردن به آنها دست می دهد.
مدیرکل سابق امور اجتماعی استانداری هرمزگان نبود ثبات در اقتصاد را باعث بی ثباتی در رفتارهای مردم دانست.
اخلاقی پور عنوان کرد: چون مکانیزیم اصلی این رفتارهای احساسی ناشی از احساس ناامنی است، نمی توان فقط مردم یا فقط دولت را در پدید آمدن این شرایط مقصر دانست.
این جامعه شناس یکی از مزیت های بسیار مهم اجرایی شدن قانون در حوزه اقتصاد وسیاست را باعث وحدت رویه و انسجام اجتماعی برشمرد.
وی اظهار کرد: در این صورت است که مردم در شرایط سخت نیز دچار رفتارهای هیجانی برای خرید کالایی خوراکی و غیرخوراکی خود نخواهند شد.
این پژوهشگر در خصوص پیامدهای اجتماعی خریدهای هیجانی نیز گفت: این رفتارها جدا از کاهش سرمایه های اجتماعی و انسجام اجتماعی پیامدهای شخصی در دو حوزه جسمی (افزایش بیماری های جسمی) و روانی را به دنبال دارد.
اخلاقی پور از دیگر آسیب های خریدهای هیجانی به خودکنترلی پایین اشاره کرد که باعث افزایش تنش در مناسبات اجتماعی می شود.
این جامعه شناس یاد آور شد: شهروندان باید متوجه باشند که خریدهای هیجانی و هجوم به بازار برای تهیه اقلام و کالا بیش از میزان مصرف خود، زمینه ساز نابسامانی های اقتصادی و ضررهای همگانی است.
*نتیجه گیری
یکی از موضوعات جدی در حوزه بازار و خرید 'رعایت انصاف و شرط تقوا' است، اگر این مولفه ها بین مستریان و کاسب های بازار به خوبی رعایت نشود، بی شک با مشکلات متعددی در حوزه های اجتماعی و اقتصادی مواجه خواهیم شد.
امروزه در شرایط تحریم های ظالمانه دشمن، موقعیت اجتماعی و اقتصادی به خصوص در حوزه معیشتی مردم به گونه ای است که گمان می کنیم اگر کالایی امروز خریداری کنیم به دلیل تورم بهتر است تا اینکه بخواهیم خرید آن را به فردا موکول کنیم.
این درحالی است که با این خریدن های از روی ترس و اضطراب و رفتاری نابهنجار بخواهیم بالای 30تا 40 عدد تن ماهی، یا کارتن های ماکارانی و یا رب گوجه بخریم و در منزلمان انبار کنیم نه تنها به معرکه دلالان در آشفته بازار کمک کرده ایم بلکه خود باعث گرانی و احتکار می شویم و با این تقاضاهای کاذب و بیش از مصرف، سبب کمیاب شدن کالا و افزایش قیمت آن خواهیم شد.
از سویی مسوولان و نظارت کنندگان بر بازار نیز ضمن نظارت بیشتر بر روی قیمت ها و برخورد جدی با برهم زنندگان بازار و محتکران، باید در کنار مردم و برای به بهبود شرایط معیشتی این مردم کمک کنند تا آرامش بازار به جامعه باز گردد.
9887 /6048
کپی شد
