به گزارش ایرنا، گاهی شهرت و آوازه یک نام حس غرور، عزت، شرف و آبرو را در انسان تقویت می کند و گاه مایه ننگ و سرافکندگی می شود که ما را با گذشته، حال و آینده خود پیوند می دهد.
مانند تخت جمشید که نشانه تمدن هخامنشی است که از گذر زمان برجای مانده و امروز با نگاهی به آن حس عظمت، بزرگی و غرور می کنیم که بخشی از ساکنان این دیار در گذر زمان هستیم و نیاکان مان چنین عظمتی را شکل داده اند.
اسامی تاریخی بارها و بارها در کتاب های تاریخی تکرار شده اند، از بین این نام ها برخی تنها برای تاریخ نگاران آشنایند و برخی برای جهانیان، اما داشته هایی اند که ما را با گذشته و هویت خود پیوند می زنند.
با نام بردن از بندرعباس سلسله صفوی و اقدام های شاه عباس صفوی در بیرون راندن استعماگران پرتقالی از خلیج فارس در ذهن ها تداعی می شود، یا نام نادرشاه افشار یادآور تلاش ها برای تاسیس ناوگان دریایی است.
خلیج فارسی که روزی وسعتش به گونه ای بوده که دجله، فرات و کارون مستقیم وارد آن می شدند خود مامن و یاد آور تمدن های کهنی شکل گرفته در پیرامون خود است، در خصوص این دریای استثنایی با چند تن از مدرسان دانشگاه ها صحبت کردیم که هر کدام از دید خود مطالبی بیان کردند.
**نگاهی به موقعیت جغرافیایی خلیج فارس
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس و لارستان گفت: خلیج فارس دریای نیم بسته ای است که از یک طرف به آب های آزاد ارتباط دارد و در محدوده 23 تا 30 درجه عرض شمالی و 48 تا 56 درجه طول شرقی واقع شده است و طول ساحل آن از دهانه فاو تا بندرعباس 1375 کیلومتر می شود.
حیدر قادری در گفت و گوبا ایرنا افزود: عمق آن به ندرت از 73 تا 2 دهم تا 91 و نیم متر تجاوز می کند و عمق متوسط آن بین 25 تا 35 کیلومتر است که در دهانه تنگه هرمز به 100 متر می رسد و به همین دلیل تمام خلیج فارس تشکیل فلات قاره می دهد.
وی بیان داشت: خلیج فارس به لحاظ طبیعی و ساختمان با دریاهای اطراف تفاوت دارد زیرا از جمله دریاهای کوچک داخلی بوده که وسعتش 226 هزار کلیومتر مربع و نصف دریای مازندان است.
قادری افزود: کمتر دریایی یافت می شود که این دریا شباهت داشته باشد و از لحاظ ساختمان و تاریخ پیدایش شباهتی با دریاهای اطراف خود ندارد و امتداد جلگه های اطراف ایران محسوب می شود.
به گفته این مدرس دانشگاه، قدیمی ترین کتبیه ی یافت شده در خصوص خلیج فارس به زمان آشوری ها باز می گردد که از آن با عنوان نارِرِتو به معنای رود تلخ نام برده اند.
قادری خاطر نشان کرد: اما در زمان حفر کانال سوئز کتیبه از میان داریوش هخامنشی بدست می آید که در آن از خلیج فارس با عنوان دریایی که به پارس می رسد نام می برد.
وی اشاره کرد: نام خلیج فارس را برای نخستین بار یونانیان بکار برده اند و عنصر ایرانی، فارسی یا عربی در این نام گذاری دخالتی نداشته اند، مورخان یونانی و رومی مانند هرودت، استرابون، کُرسیوس رومی و محققان اسلامی مانند اصطخری، مسعودی، ابوریحان بیرونی، ابن حوقل، مقدسی، مستوفی و ناصر خسرو در آثار و نوشته های خود با کلمه خلیج فارسی از آن یاد کرده اند، بطلمیوس 2 قرن قبل از میلاد مسیح از واژه سینوس پرسیکوس به معنای خلیج فارس استفاده کرده است.
*** خلیج فارس از چند جنبه حایز اهمیت بالایی است
این اقلیم شناس اظهار داشت: موقعیت راهبردی، منابع انرژی، بازار مصرف و مسایل فرهنگی ایدوئولوژیکی از جمله دلایل اهمیت این دریای نیم بسته در طول تاریخ بوده و هست چراکه به علت واقع شدن در محور ارتباطی اروپا، آفریقا و آسیای جنوبی و جنوب شرقی و همچنین از نظر راهبردی واقع شدن در خاورمیانه ( غرب آسیا) مورد توجه جهانیان است.
قادری افزود: اینجا بخشی از یک سیستم ارتباطی اقیانوس اطلس دریای مدیترانه، دریای سرخ، اقیانوس هند و اقیانوس آرام را به هم پیوند می دهد و از دیرباز تا کنون مرکز تهیه و پخش کالا بوده و همچنان نیز است.
این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: خلیج فارس در مرکز جغرافیای فرهنگی جهان اسلام واقع شده و اهمیت و ارزش هیچ دریایی دیگری به اندازه خلیج فارس نیست و به همین دلیل مورد توجه همه کشورهای بزرگ بوده و هست، دولت آمریکا نیز با توجه به مولفه های مهم بیان شده خلیج فارس را همواره بخشی از راهبرد و استراتژی امنیت ملی خود می داند.
*** هویت زدایی با نادیده گرفتن نام خلیج فارس
عضو هیات علمی و مدرس تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس می گوید: در 70 سال گذشته در نام خلیج فارس تشکیک و تحریف ایجاد می کنند و ما ایرانی ها به عنوان بحث هویتی باید شبه زدایی کنیم.
مصطفی مجد خاطرنشان کرد: هویت منطقه و هویت اسلامی ایرانی با خلیج فارس پیوند و گره خورده است و کسانی که نمی خواهند این را ببینند ، انکارش می کنند.
وی افزود: پنج هزار سال از تاریخ خلیج فارس می گذرد و اگر پدیده جدیدی ایجاد می شود آنها هستند که باید از این تاریخ چند هزار ساله استفاده کنند، اینجا مهد و میهن و جای مللی است که قرن ها در کنار هم زندگی می کرده اند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ادامه داد: این مانند آن است که ما ایرانی ها زبان عربی را نادیده بگیریم، درصورتیکه بر اساس اصل 16 قانون اساسی «از آنجا که زبان قرآن و علوم و معارف اسلامی عربی است و ادبیات فارسی کاملاً با آن آمیخته است این زبان باید پس از دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه در همه کلاس ها و در همه رشته ها تدریس شود»، زبان عربی بخشی از فرهنگ و هویت جامعه ایرانی را تشکیل می دهد و نمی توان آنرا نادیده گرفت.
مدرس تاریخ و تمدن اسلامی گفت: نادیده گرفتن خلیج فارس حتی در نام؛ از سوی هر فرد و دولتی که در اطراف زندگی می کند هویت زدایی بوده و منجر به گم شدن در عرصه جهانی می شود و این هویت زدایی از خویش نیز است.
وی ابراز داشت: تاریخ کهن خلیج فارس می تواند حلال مشکل های کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که با یکدیگر اختلاف مرزی دارند، باشد.
** پیوند زدن به گذشته جهانی با استفاده از فرهنگ و تاریخ جهانی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس بیان داشت: در آمریکا به نوروز ایران، فرهنگ هند وچین ارزش و اهمیت فراوانی می دهند زیرا اینگونه بهتر خود را با گذشته و هویت و عمق و فرهنگ و تمدن بشری پیوند می دهند.
مجد افزود: این موضوع باید مورد توجه ملل، اساتید، فرهیختگان و مدیران کشورهای همسایه قرار داشته باشد تا با تقویت پیوندهای خود با گذشته دچار بی هویتی نشوند.
** خلیج فارس محل خیزش تمدن های بشری
وی گفت: خلیج فارس از مناطق بسیار مهم گذشته و حال بوده و در آینده هم این اهمیت باقی خواهد ماند، از سوی دیگر اینجا تنها محل ارتباط سه قاره و یک دریای صرف با امکانات اقتصادی و تجاری صرف نیست، بلکه مکان خیزش فرهنگ و تمدن بشری و باستانی مانند تمدن های بین النهرین همچون بابل، آشور، عیلام، سومر، هخامنشیان، سکوکیان، اشکانیان، ساسانیان و مسلمانان است.
** استعمارگران سعی در حاشیه قرار دادن تمدن کهنسال منطقه دارند
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس افزود: خلیج فارس تجلی فرهنگ و تمدن کهنسال منطقه است که با ظهور پدیده استعمار و اشغال آن توسط آنان سعی شده به یک موضوع در حاشیه تبدیل شود.
مجد افزود: با نادیده گرفتن خیزش های تمدنی و فرهنگی خلیج فارس اینجا را تبدیل به محل برخوردهای خود کرده و سعی کرده اند تمدن کهنسال منطقه را در حاشیه قرار دهند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر باید از نقش دولت هایی آگاهی یابیم که تلاش کرده اند حقوق دریایی خلیج فارس را در برابر متجاوزان استعمارگر پرتغالی، انگلیسی و غیره حفظ کنند که دولت صفویه در صف مقدم این ایفاء نقش قرار دارد.
** مناطقی که در گذشته اهمیت داشته اند مجدد احیا شوند
وی اضافه کرد: مطالعه خلیج فارس نشان می دهد در گذشته کدام مناطق اهمیت ویژه ای برخوردار بوده اند و باید به فکر احیای آنها باشیم.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس بیان داشت: جاسک به عنوان دروازه خلیج فارس از دوره هخامنشیان بندری آباد و پر جمعیت بوده، بندرلنگه که از آن با عنوان عروس خلیج فارس یاد می شود به دلیل همتا نداشتن به این نام نامگذاری شده است.
مجد بیان داشت: از قرن پنج تا هشتم هجری همه راه های دریایی به جزیره کیش ختم می شد و اکنون نیز آثاری از بناهای ممتاز آن دوره باقی است، تاریخ و زندگی تمدن جیرفت و قوم بلوچ، لیروانی ها، بنی کعب و بندرسیراف با خلیج فارس آمیخته بوده و این ها اهمیتی بیش از آنچه بیان می شود دارند.
وی گفت: خلیج فارس از منظر فرهنگی هم اهمیت بالایی دارد و در اینجا دریاوردانی پروروش یافته و تربیت شده اند که هدایتگر دیگر دریانوردان ناآشنا به منطقه بودند و عنوان هایی نظیر شیران دریا، دریانوردان پیروز برای آنها بکار برده می شد.
مجد بیان داشت: شیخ شهاب‌الدین احمد بن ماجد سعدی کنگی چهره مشهور این میدان است که تالیفی به نام الفوائد الاصول العلم بحر و القواعد نگاشته که برای دریانوردان ناآشنا به منطقه بسیار آموزنده بوده است.
** استعمارگران برای سود و کسب منافع اقتصادی به اینجا چشم دوخته اند
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس افزود: این صدای خلیج فارس است «هر کسی که به من آگاه تر است بهتر از من سود می برد».
وی اظهار داشت: آیا ما که اطراف آن زندگی می کنیم نسبت به خلیج فارس آگاه تریم یا آنان که با افزون طلبی خویش تنها در پی کسب سود و بهره های تجاری و فرهنگی به آن چشم طمع دوخته اند و برای حفظ منافع و سرمایه خود نگاه امنیتی دارند.
وی ادامه داد: خلیج فارس اقیانوس زبان های باستانی بوده و وجوع جذابی مانند نوروز دریا که تجلس شرایط تاریخی و فرهنگی ایرانی است در اینجا قابل مشاهده است.
وی اظهار داشت: بنابراین اگاهی همه جانه نسبت به خلیج فارس برای حفظ این میراث زمین شناسی و تاریخ زمین شناسی کمک کننده است.
**پدیده نفوذ صهیونیسم در خلیج فارس جدی گرفته شود
وی بیان داشت: زمانی نگرانی دست یابی شوروی به خلیج فارس را داشتیم و زمانی نگرانی استعمارگران پرتغالی، انگلیسی و آمریکایی و امروز نگرانی از صهیونیسم جهانی بسیار جدی است و باید پدیده نفوذ صهیونیسم در خلیج فارس را باید جدی بگیریم.
وی اشاره کرد: صهیونیست ها چون در فلسطین نتوانستند بر مقاومت چیره شوند با نزدیک کردن خود به کشورهای حاشیه خلیج فارس سعی در جبران شکست خود از این طریق دارند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس بیان داشت: اگر به این موضوع نگاه فرهنگی داشته باشیم موفق به شکست صهیونیسم که در پی کاستن از ارزش های فرهنگی و تعامل فرهنگی قومی میان مردم منطقه است خواهیم شد.
وی افزود: به عنوان کشورهای منطقه باید دور هم نشسته و مانع از نفوذ صهیونیسم جهانی شویم.
*** پیوندهای فرهنگی اجتماعی در منطقه تقویت شود
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ابراز داشت: شیعه و سنی، فارس و عرب در خلیج فارس و هرمزگان نمونه ای از هویت وحدت آفرین در کنار خلیج فارس بودند، اکنون رابطه فامیلی و قومی بین مردمان این سوی خلیج فارس با سوی دیگر آن وجود دارد که باید حفظ و تقویت شود.
مجد خاطر نشان کرد: نگاه کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس به این نام، حتی نگاهی که به جزایر سه گانه دارند هویت زدایی از خودشان نیز است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس گفت: ایرانیان از هزاران سال قبل مرز بندی های سیاسی را بر اساس شناخت عوارض جغرافیایی و نام گذاری بر روی آنها می شناخته اند که اگر این کشورها واقعیت را بپذیرند بسیاری از اختلاف ها رخ نخواهد داد.
مدرس تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس خاطر نشان کرد: نگاه بسته و تنگ حاکمیتی و حکومتی نشانه نبود مطالعه در خصوص این منطقه به خصوص مطالعه های فرهنگی است، خلیج فارس را نباید ازنگاه حاکمان دید بلکه حاکمان باید نگاه خود را بر اساس خلیج فارس تطبیق دهند.
** اسامی انتقال دهنده هویتی هستند
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان و کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی هم در این خصوص اظهار داشت: جای نام ها یا نام مکان ها دارای بار جغرافیایی اند که برای شناخت مکان ها و آدرس دادن بکار می رود.
مهدی میرزاده خاطر نشان کرد: نام مکان ها دارای بار هویتی و فرهنگی اند که زیست و زندگی کنونی انسان را با گذشته پیوند می زنند و در واژه گزینی ها سعی می شود نام های تاریخی انتخاب شود تا انتقال هویتی انجام گیرد.
** تغییر و بکارگیری نام تقلبی برای مکان تاریخی موجب ایجاد خلاء هویتی و تشویش تاریخی می شود
وی گفت: برخی مکان ها و جاها دارای نام قدیمی اند که برای ساکنان آن منطقه بار معنایی و هویتی خاصی دارد مانند دریای عرب که نشان دهنده محل زیست اعراب و شکل گیری و حضور تمدن ها و قلمرو اعراب بوده است.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان افزود: اگر امروز با یک جعل و تقلب نام تاریخی یک منطقه جغرافیایی تغییر کند ارتباط ما به عنوان ساکنان آن منطقه با گذشته قطع شده و دچار خلاء هویتی و تشویش تاریخی می شویم.
میرزاده بیان داشت: امروزه هویت ایرانی ما با مکان ها، آثار تاریخی و متون مشخص می شود و نام های جغرافیایی این هویت را از نسلی به نسل دیگر منتقل و اعتماد به نفس جمعی را باز تولید می کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ابراز داشت: دفاع از نام های تاریخی دارای بار ارزشی و اهمیت بالایی برای جوامع است و همین کارکرد سیاسی اجتماعی موجب تقویت غرور ملی در شهروندان می شود.
** نشانه های هویتی زیادی به سرقت رفته است
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس اظهار داشت: نام بی هویت خلیج عربی را اولین بار انگلیسی ها، جمال عبدالناصر و زعمای عراق استفاده کردند و تا قبل از آن اثری از این واژه مجعول در متون وجود نداشته و در پشت این تحریف یک غرض ورزی و هدف سیاسی نهفته است.
میرزاده بیان داشت: اکنون نسبت به تحریف نام خلیج فارس حساس شده ایم ولی باید در نظر داشته باشیم بسیاری از داشته های ما ایرانی ها به سرقت رفته که می توان به معماری جنوب ایران که شاخص آن معماری بستکی است و یا ساز و عود که ابزار ایرانی موسیقی است اشاره کرد.
** حساسیت زدایی از بکارگیری نام مجعول برای خلیج فارس به معنای شکست فرهنگی است
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان اشاره کرد: تا کنون این سرقت و تحریف نسبت به نام خلیج فارس رخ نداده ولی شهروندان جدید و حتی فرزندان کنونی جامعه ممکن است با تبلیغات و کارهای فرهنگی که تحریف کنندگان انجام میدهند حساسیت خود را نسبت این موارد از دست بدهند.
وی اشاره کرد: در گذر زمان از بکار گیری واژه مجعول حساسیت زدایی می شود و بدین ترتیب یک ملت از هویت تاریخی فرهنگی اش تهی و در فرهنگ کشور دیگری مضمحل می شود که این اتفاق به معنای شکست فرهنگی است.
** همه اقشار جامعه باید در دفاع از نام خلیج فارس فعال تر عمل کنند
میرزاده با بیان اینکه کارکردها و محیط زیست به اندازه نام خلیج فارس برای جوامع پیرامونی آن هم دارای اهمیت است، گفت: برای دفاع از نام خلیج فارس همه اقشار جامعه باید فعال تر عمل کنند و نسبت به داشته های خود حساسیت داشته باشند، ورود دولت اثر دارد ولی کافی نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان افزود: قدرت ها برای تسلط بر قلمروها هزینه های سنگین نظامی نمی کنند بلکه با بکارگیری ابزار فرهنگی و تبلیغات افکار کشور هدف را به مانند کشور خود می کنند.
میرزاده ادامه داد: زمانی که کشوری از طریق افکار و اذهان بر جامعه ای برای اجرای اهداف خود مسلط شود نیازی به لشکر کشی نظامی ندارد، تغییر ذائقه مردم و نام مکان ها مقدمه هایی برای قلمرو خواهی و تسلط بر قلمروهاست.
وی اضافه کرد: وقتی جامعه ای پیوند خود را با فرهنگ و هویت خویش از دست دهد به مانند لوح سفیدی می شود که هر چیزی می توان بر آن نگاشت و بدین ترتیب مردم یک قلمرو در راستای اهداف قلمرو دیگر حرکت می کنند.
این مدرسان دانشگاه متفق اند که تغییر نام خلیج فارس منجر به از دست رفتن هویت ساکنان در اطراف آن می شود و مقدمه ای است که کشورهای دیگر (سلطه گر) بتوانند مردمان را بر طبق نظر و میل خود هدایت کنند.
این کار از سوی کسانی درحال انجام است که خود باید در راستای حفظ نام و نشان خود در عرصه جهانی باشند و اینگونه به نظر می رسد که حاکمان این کشورها متوجه این معنی نیستند و تیشه به ریشه های خود می زنند.
دهم اردیبهشت ماه به مناسبت سالروز آزادسازی جزیره هرمز از اشغال بیگانگان بوسیله امام قلی خان در دوره صفویه به نام روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است.
سردار امام قلی خان در این روز (21آوریل 1622میلادی) موفق شد به 117 سال تسلط پرتغالی ها بر سواحل جنوبی کشور پایان دهد.
این روز در سال 1384 به نام روز «ملی خلیج فارس» نامگذاری شد.
3219/ 6048
انتهای پیام مانند تخت جمشید که نشانه تمدن هخامنشی است که از گذر زمان برجای مانده و امروز با نگاهی به آن حس عظمت، بزرگی و غرور می کنیم که بخشی از ساکنان این دیار در گذر زمان هستیم و نیاکان مان چنین عظمتی را شکل داده اند.
اسامی تاریخی بارها و بارها در کتاب های تاریخی تکرار شده اند، از بین این نام ها برخی تنها برای تاریخ نگاران آشنایند و برخی برای جهانیان، اما داشته هایی اند که ما را با گذشته و هویت خود پیوند می زنند.
با نام بردن از بندرعباس سلسله صفوی و اقدام های شاه عباس صفوی در بیرون راندن استعماگران پرتقالی از خلیج فارس در ذهن ها تداعی می شود، یا نام نادرشاه افشار یادآور تلاش ها برای تاسیس ناوگان دریایی است.
خلیج فارسی که روزی وسعتش به گونه ای بوده که دجله، فرات و کارون مستقیم وارد آن می شدند خود مامن و یاد آور تمدن های کهنی شکل گرفته در پیرامون خود است، در خصوص این دریای استثنایی با چند تن از مدرسان دانشگاه ها صحبت کردیم که هر کدام از دید خود مطالبی بیان کردند.
**نگاهی به موقعیت جغرافیایی خلیج فارس
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس و لارستان گفت: خلیج فارس دریای نیم بسته ای است که از یک طرف به آب های آزاد ارتباط دارد و در محدوده 23 تا 30 درجه عرض شمالی و 48 تا 56 درجه طول شرقی واقع شده است و طول ساحل آن از دهانه فاو تا بندرعباس 1375 کیلومتر می شود.
حیدر قادری در گفت و گوبا ایرنا افزود: عمق آن به ندرت از 73 تا 2 دهم تا 91 و نیم متر تجاوز می کند و عمق متوسط آن بین 25 تا 35 کیلومتر است که در دهانه تنگه هرمز به 100 متر می رسد و به همین دلیل تمام خلیج فارس تشکیل فلات قاره می دهد.
وی بیان داشت: خلیج فارس به لحاظ طبیعی و ساختمان با دریاهای اطراف تفاوت دارد زیرا از جمله دریاهای کوچک داخلی بوده که وسعتش 226 هزار کلیومتر مربع و نصف دریای مازندان است.
قادری افزود: کمتر دریایی یافت می شود که این دریا شباهت داشته باشد و از لحاظ ساختمان و تاریخ پیدایش شباهتی با دریاهای اطراف خود ندارد و امتداد جلگه های اطراف ایران محسوب می شود.
به گفته این مدرس دانشگاه، قدیمی ترین کتبیه ی یافت شده در خصوص خلیج فارس به زمان آشوری ها باز می گردد که از آن با عنوان نارِرِتو به معنای رود تلخ نام برده اند.
قادری خاطر نشان کرد: اما در زمان حفر کانال سوئز کتیبه از میان داریوش هخامنشی بدست می آید که در آن از خلیج فارس با عنوان دریایی که به پارس می رسد نام می برد.
وی اشاره کرد: نام خلیج فارس را برای نخستین بار یونانیان بکار برده اند و عنصر ایرانی، فارسی یا عربی در این نام گذاری دخالتی نداشته اند، مورخان یونانی و رومی مانند هرودت، استرابون، کُرسیوس رومی و محققان اسلامی مانند اصطخری، مسعودی، ابوریحان بیرونی، ابن حوقل، مقدسی، مستوفی و ناصر خسرو در آثار و نوشته های خود با کلمه خلیج فارسی از آن یاد کرده اند، بطلمیوس 2 قرن قبل از میلاد مسیح از واژه سینوس پرسیکوس به معنای خلیج فارس استفاده کرده است.
*** خلیج فارس از چند جنبه حایز اهمیت بالایی است
این اقلیم شناس اظهار داشت: موقعیت راهبردی، منابع انرژی، بازار مصرف و مسایل فرهنگی ایدوئولوژیکی از جمله دلایل اهمیت این دریای نیم بسته در طول تاریخ بوده و هست چراکه به علت واقع شدن در محور ارتباطی اروپا، آفریقا و آسیای جنوبی و جنوب شرقی و همچنین از نظر راهبردی واقع شدن در خاورمیانه ( غرب آسیا) مورد توجه جهانیان است.
قادری افزود: اینجا بخشی از یک سیستم ارتباطی اقیانوس اطلس دریای مدیترانه، دریای سرخ، اقیانوس هند و اقیانوس آرام را به هم پیوند می دهد و از دیرباز تا کنون مرکز تهیه و پخش کالا بوده و همچنان نیز است.
این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: خلیج فارس در مرکز جغرافیای فرهنگی جهان اسلام واقع شده و اهمیت و ارزش هیچ دریایی دیگری به اندازه خلیج فارس نیست و به همین دلیل مورد توجه همه کشورهای بزرگ بوده و هست، دولت آمریکا نیز با توجه به مولفه های مهم بیان شده خلیج فارس را همواره بخشی از راهبرد و استراتژی امنیت ملی خود می داند.
*** هویت زدایی با نادیده گرفتن نام خلیج فارس
عضو هیات علمی و مدرس تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس می گوید: در 70 سال گذشته در نام خلیج فارس تشکیک و تحریف ایجاد می کنند و ما ایرانی ها به عنوان بحث هویتی باید شبه زدایی کنیم.
مصطفی مجد خاطرنشان کرد: هویت منطقه و هویت اسلامی ایرانی با خلیج فارس پیوند و گره خورده است و کسانی که نمی خواهند این را ببینند ، انکارش می کنند.
وی افزود: پنج هزار سال از تاریخ خلیج فارس می گذرد و اگر پدیده جدیدی ایجاد می شود آنها هستند که باید از این تاریخ چند هزار ساله استفاده کنند، اینجا مهد و میهن و جای مللی است که قرن ها در کنار هم زندگی می کرده اند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ادامه داد: این مانند آن است که ما ایرانی ها زبان عربی را نادیده بگیریم، درصورتیکه بر اساس اصل 16 قانون اساسی «از آنجا که زبان قرآن و علوم و معارف اسلامی عربی است و ادبیات فارسی کاملاً با آن آمیخته است این زبان باید پس از دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه در همه کلاس ها و در همه رشته ها تدریس شود»، زبان عربی بخشی از فرهنگ و هویت جامعه ایرانی را تشکیل می دهد و نمی توان آنرا نادیده گرفت.
مدرس تاریخ و تمدن اسلامی گفت: نادیده گرفتن خلیج فارس حتی در نام؛ از سوی هر فرد و دولتی که در اطراف زندگی می کند هویت زدایی بوده و منجر به گم شدن در عرصه جهانی می شود و این هویت زدایی از خویش نیز است.
وی ابراز داشت: تاریخ کهن خلیج فارس می تواند حلال مشکل های کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که با یکدیگر اختلاف مرزی دارند، باشد.
** پیوند زدن به گذشته جهانی با استفاده از فرهنگ و تاریخ جهانی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس بیان داشت: در آمریکا به نوروز ایران، فرهنگ هند وچین ارزش و اهمیت فراوانی می دهند زیرا اینگونه بهتر خود را با گذشته و هویت و عمق و فرهنگ و تمدن بشری پیوند می دهند.
مجد افزود: این موضوع باید مورد توجه ملل، اساتید، فرهیختگان و مدیران کشورهای همسایه قرار داشته باشد تا با تقویت پیوندهای خود با گذشته دچار بی هویتی نشوند.
** خلیج فارس محل خیزش تمدن های بشری
وی گفت: خلیج فارس از مناطق بسیار مهم گذشته و حال بوده و در آینده هم این اهمیت باقی خواهد ماند، از سوی دیگر اینجا تنها محل ارتباط سه قاره و یک دریای صرف با امکانات اقتصادی و تجاری صرف نیست، بلکه مکان خیزش فرهنگ و تمدن بشری و باستانی مانند تمدن های بین النهرین همچون بابل، آشور، عیلام، سومر، هخامنشیان، سکوکیان، اشکانیان، ساسانیان و مسلمانان است.
** استعمارگران سعی در حاشیه قرار دادن تمدن کهنسال منطقه دارند
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس افزود: خلیج فارس تجلی فرهنگ و تمدن کهنسال منطقه است که با ظهور پدیده استعمار و اشغال آن توسط آنان سعی شده به یک موضوع در حاشیه تبدیل شود.
مجد افزود: با نادیده گرفتن خیزش های تمدنی و فرهنگی خلیج فارس اینجا را تبدیل به محل برخوردهای خود کرده و سعی کرده اند تمدن کهنسال منطقه را در حاشیه قرار دهند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر باید از نقش دولت هایی آگاهی یابیم که تلاش کرده اند حقوق دریایی خلیج فارس را در برابر متجاوزان استعمارگر پرتغالی، انگلیسی و غیره حفظ کنند که دولت صفویه در صف مقدم این ایفاء نقش قرار دارد.
** مناطقی که در گذشته اهمیت داشته اند مجدد احیا شوند
وی اضافه کرد: مطالعه خلیج فارس نشان می دهد در گذشته کدام مناطق اهمیت ویژه ای برخوردار بوده اند و باید به فکر احیای آنها باشیم.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس بیان داشت: جاسک به عنوان دروازه خلیج فارس از دوره هخامنشیان بندری آباد و پر جمعیت بوده، بندرلنگه که از آن با عنوان عروس خلیج فارس یاد می شود به دلیل همتا نداشتن به این نام نامگذاری شده است.
مجد بیان داشت: از قرن پنج تا هشتم هجری همه راه های دریایی به جزیره کیش ختم می شد و اکنون نیز آثاری از بناهای ممتاز آن دوره باقی است، تاریخ و زندگی تمدن جیرفت و قوم بلوچ، لیروانی ها، بنی کعب و بندرسیراف با خلیج فارس آمیخته بوده و این ها اهمیتی بیش از آنچه بیان می شود دارند.
وی گفت: خلیج فارس از منظر فرهنگی هم اهمیت بالایی دارد و در اینجا دریاوردانی پروروش یافته و تربیت شده اند که هدایتگر دیگر دریانوردان ناآشنا به منطقه بودند و عنوان هایی نظیر شیران دریا، دریانوردان پیروز برای آنها بکار برده می شد.
مجد بیان داشت: شیخ شهاب‌الدین احمد بن ماجد سعدی کنگی چهره مشهور این میدان است که تالیفی به نام الفوائد الاصول العلم بحر و القواعد نگاشته که برای دریانوردان ناآشنا به منطقه بسیار آموزنده بوده است.
** استعمارگران برای سود و کسب منافع اقتصادی به اینجا چشم دوخته اند
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس افزود: این صدای خلیج فارس است «هر کسی که به من آگاه تر است بهتر از من سود می برد».
وی اظهار داشت: آیا ما که اطراف آن زندگی می کنیم نسبت به خلیج فارس آگاه تریم یا آنان که با افزون طلبی خویش تنها در پی کسب سود و بهره های تجاری و فرهنگی به آن چشم طمع دوخته اند و برای حفظ منافع و سرمایه خود نگاه امنیتی دارند.
وی ادامه داد: خلیج فارس اقیانوس زبان های باستانی بوده و وجوع جذابی مانند نوروز دریا که تجلس شرایط تاریخی و فرهنگی ایرانی است در اینجا قابل مشاهده است.
وی اظهار داشت: بنابراین اگاهی همه جانه نسبت به خلیج فارس برای حفظ این میراث زمین شناسی و تاریخ زمین شناسی کمک کننده است.
**پدیده نفوذ صهیونیسم در خلیج فارس جدی گرفته شود
وی بیان داشت: زمانی نگرانی دست یابی شوروی به خلیج فارس را داشتیم و زمانی نگرانی استعمارگران پرتغالی، انگلیسی و آمریکایی و امروز نگرانی از صهیونیسم جهانی بسیار جدی است و باید پدیده نفوذ صهیونیسم در خلیج فارس را باید جدی بگیریم.
وی اشاره کرد: صهیونیست ها چون در فلسطین نتوانستند بر مقاومت چیره شوند با نزدیک کردن خود به کشورهای حاشیه خلیج فارس سعی در جبران شکست خود از این طریق دارند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس بیان داشت: اگر به این موضوع نگاه فرهنگی داشته باشیم موفق به شکست صهیونیسم که در پی کاستن از ارزش های فرهنگی و تعامل فرهنگی قومی میان مردم منطقه است خواهیم شد.
وی افزود: به عنوان کشورهای منطقه باید دور هم نشسته و مانع از نفوذ صهیونیسم جهانی شویم.
*** پیوندهای فرهنگی اجتماعی در منطقه تقویت شود
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ابراز داشت: شیعه و سنی، فارس و عرب در خلیج فارس و هرمزگان نمونه ای از هویت وحدت آفرین در کنار خلیج فارس بودند، اکنون رابطه فامیلی و قومی بین مردمان این سوی خلیج فارس با سوی دیگر آن وجود دارد که باید حفظ و تقویت شود.
مجد خاطر نشان کرد: نگاه کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس به این نام، حتی نگاهی که به جزایر سه گانه دارند هویت زدایی از خودشان نیز است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس گفت: ایرانیان از هزاران سال قبل مرز بندی های سیاسی را بر اساس شناخت عوارض جغرافیایی و نام گذاری بر روی آنها می شناخته اند که اگر این کشورها واقعیت را بپذیرند بسیاری از اختلاف ها رخ نخواهد داد.
مدرس تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس خاطر نشان کرد: نگاه بسته و تنگ حاکمیتی و حکومتی نشانه نبود مطالعه در خصوص این منطقه به خصوص مطالعه های فرهنگی است، خلیج فارس را نباید ازنگاه حاکمان دید بلکه حاکمان باید نگاه خود را بر اساس خلیج فارس تطبیق دهند.
** اسامی انتقال دهنده هویتی هستند
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان و کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی هم در این خصوص اظهار داشت: جای نام ها یا نام مکان ها دارای بار جغرافیایی اند که برای شناخت مکان ها و آدرس دادن بکار می رود.
مهدی میرزاده خاطر نشان کرد: نام مکان ها دارای بار هویتی و فرهنگی اند که زیست و زندگی کنونی انسان را با گذشته پیوند می زنند و در واژه گزینی ها سعی می شود نام های تاریخی انتخاب شود تا انتقال هویتی انجام گیرد.
** تغییر و بکارگیری نام تقلبی برای مکان تاریخی موجب ایجاد خلاء هویتی و تشویش تاریخی می شود
وی گفت: برخی مکان ها و جاها دارای نام قدیمی اند که برای ساکنان آن منطقه بار معنایی و هویتی خاصی دارد مانند دریای عرب که نشان دهنده محل زیست اعراب و شکل گیری و حضور تمدن ها و قلمرو اعراب بوده است.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان افزود: اگر امروز با یک جعل و تقلب نام تاریخی یک منطقه جغرافیایی تغییر کند ارتباط ما به عنوان ساکنان آن منطقه با گذشته قطع شده و دچار خلاء هویتی و تشویش تاریخی می شویم.
میرزاده بیان داشت: امروزه هویت ایرانی ما با مکان ها، آثار تاریخی و متون مشخص می شود و نام های جغرافیایی این هویت را از نسلی به نسل دیگر منتقل و اعتماد به نفس جمعی را باز تولید می کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ابراز داشت: دفاع از نام های تاریخی دارای بار ارزشی و اهمیت بالایی برای جوامع است و همین کارکرد سیاسی اجتماعی موجب تقویت غرور ملی در شهروندان می شود.
** نشانه های هویتی زیادی به سرقت رفته است
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس اظهار داشت: نام بی هویت خلیج عربی را اولین بار انگلیسی ها، جمال عبدالناصر و زعمای عراق استفاده کردند و تا قبل از آن اثری از این واژه مجعول در متون وجود نداشته و در پشت این تحریف یک غرض ورزی و هدف سیاسی نهفته است.
میرزاده بیان داشت: اکنون نسبت به تحریف نام خلیج فارس حساس شده ایم ولی باید در نظر داشته باشیم بسیاری از داشته های ما ایرانی ها به سرقت رفته که می توان به معماری جنوب ایران که شاخص آن معماری بستکی است و یا ساز و عود که ابزار ایرانی موسیقی است اشاره کرد.
** حساسیت زدایی از بکارگیری نام مجعول برای خلیج فارس به معنای شکست فرهنگی است
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان اشاره کرد: تا کنون این سرقت و تحریف نسبت به نام خلیج فارس رخ نداده ولی شهروندان جدید و حتی فرزندان کنونی جامعه ممکن است با تبلیغات و کارهای فرهنگی که تحریف کنندگان انجام میدهند حساسیت خود را نسبت این موارد از دست بدهند.
وی اشاره کرد: در گذر زمان از بکار گیری واژه مجعول حساسیت زدایی می شود و بدین ترتیب یک ملت از هویت تاریخی فرهنگی اش تهی و در فرهنگ کشور دیگری مضمحل می شود که این اتفاق به معنای شکست فرهنگی است.
** همه اقشار جامعه باید در دفاع از نام خلیج فارس فعال تر عمل کنند
میرزاده با بیان اینکه کارکردها و محیط زیست به اندازه نام خلیج فارس برای جوامع پیرامونی آن هم دارای اهمیت است، گفت: برای دفاع از نام خلیج فارس همه اقشار جامعه باید فعال تر عمل کنند و نسبت به داشته های خود حساسیت داشته باشند، ورود دولت اثر دارد ولی کافی نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان افزود: قدرت ها برای تسلط بر قلمروها هزینه های سنگین نظامی نمی کنند بلکه با بکارگیری ابزار فرهنگی و تبلیغات افکار کشور هدف را به مانند کشور خود می کنند.
میرزاده ادامه داد: زمانی که کشوری از طریق افکار و اذهان بر جامعه ای برای اجرای اهداف خود مسلط شود نیازی به لشکر کشی نظامی ندارد، تغییر ذائقه مردم و نام مکان ها مقدمه هایی برای قلمرو خواهی و تسلط بر قلمروهاست.
وی اضافه کرد: وقتی جامعه ای پیوند خود را با فرهنگ و هویت خویش از دست دهد به مانند لوح سفیدی می شود که هر چیزی می توان بر آن نگاشت و بدین ترتیب مردم یک قلمرو در راستای اهداف قلمرو دیگر حرکت می کنند.
این مدرسان دانشگاه متفق اند که تغییر نام خلیج فارس منجر به از دست رفتن هویت ساکنان در اطراف آن می شود و مقدمه ای است که کشورهای دیگر (سلطه گر) بتوانند مردمان را بر طبق نظر و میل خود هدایت کنند.
این کار از سوی کسانی درحال انجام است که خود باید در راستای حفظ نام و نشان خود در عرصه جهانی باشند و اینگونه به نظر می رسد که حاکمان این کشورها متوجه این معنی نیستند و تیشه به ریشه های خود می زنند.
دهم اردیبهشت ماه به مناسبت سالروز آزادسازی جزیره هرمز از اشغال بیگانگان بوسیله امام قلی خان در دوره صفویه به نام روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است.
سردار امام قلی خان در این روز (21آوریل 1622میلادی) موفق شد به 117 سال تسلط پرتغالی ها بر سواحل جنوبی کشور پایان دهد.
این روز در سال 1384 به نام روز «ملی خلیج فارس» نامگذاری شد.
3219/ 6048
کپی شد
