مراتع و کوه های خمین با برخورداری از پوشش گیاهی متنوع و طیف گسترده ای از گونه های گیاهی مرتعی و کوهی میزبان طیف ارزشمندی از گیاهان با خواص درمانی و خوراکی است که باید در سایه نظارت مسئولان به بهترین شکل از مزایای آن بهره برد.
برداشت گیاهان دارویی و کوهی در فصل بهار منبع درآمد مناسبی برای روستائیان خمین است اما این حوزه با وجود خشکسالی در سال های اخیر تهدیداتی داشته و باید در برداشت و حراست از این منابع غنی توجه لازم اعمال شود.
شنگ، پاقزقان، ریواس، کنگر، اسفناج وحشی، خارخسک، بوسر ، گل گاوزبان، آویشن، پونه، مریم گلی، بومادران، رازیانه، اسفرزه، مرزنجوش، کنگر، جوقاسم، موسیر ،باریجه، تره کوهی، شیرین بیان،کاستی، بومادران ، بابونه ، ختمی، ارغوان، محمدی و نسترن تنها شماری از گیاهان خوراکی نام آشنا خمین است که می تواند با نظارت اصولی در بهره برداری در اشتغالزایی و درآمد زایی موثر باشد.
یک کارشناس رشته گیاهان دارویی گفت: استفاده از خواص دارویی گیاهان خودرو مرتعی از دیرباز در خمین مطرح بوده است و به عنوان یکی از مواد پایه در صنایع داروسازی و سایر رشته ها کاربرد دارند.
مبینا ایرانشاهی افزود: اگرچه این گیاهان به صورت خودرو در بهار میهمان طبیعت هستند اما بهره برداری غیراصولی به غنای آن ها در دراز مدت آسیب می زند و باید نظارت های اصولی بر برداشت آن از سوی دستگاه های متولی اعمال شود.
وی اضافه کرد: بهره‌گیری از بخش های مختلف گیاهان خودروی طبیعی به خصوص ساقه، برگ، گل و ریشه برای درمان و تسکین دردها و همچنین با مصارف خوراکی در خمین رایج است و این مهم به باورهایی باز می گردد که از پیشینیان به ارث برده شده است.
ˈکارشناس تغذیه دانشکده علوم پزشکی خمین گفت: طیفی از غذاها در خمین تهیه می شود که در آن ترکیباتی از گیاهان به کار رفته و برای تندرستی بسیار مفید است.
بهمن صالحی افزود: گیاهان مرتعی و کوهی به دلیل در دسترس بودن بیشتر با هدف بهره مندی از خواص درمانی تهیه و گاهی خشک می شوند آن ها دارای ارزش غذایی هستند که از دیر باز همواره مورد توجه مردم این خطه بوده است.
وی اظهارکرد: غذاهای بومی و محلی هر منطقه نشانگر ذائقه مردم آن دیار است وخمین نیز غذاهای سنتی و بومی بسیاری دارد که شاخصه اصلی بسیاری از این غذاها بهره گیری از گیاهان خودروی طبیعی و روش های پخت بی ضرر و مفید آن برای سلامتی است.
وی ادامه داد: مواد به کار رفته در برخی از غذاهای سنتی خمین همچون آش‌ها و سایر غذاها با استفاده از گیاهان و سبزی های خودرو نشانگر آن است که مردم این دیار از دیرباز به سلامت غذایی خود اهمیت داده و کوشیده اند تا غذاهای سالم و مقوی در رژیم غذایی خود داشته باشند.
وی اظهارکرد: بهره گیری از روش‌های بی ضرر پخت همچون آب پز و حضور کمتر غذاهای نمک سود، دودی و کبابی در غذاهای سنتی از شاخصه‌های عادات غذایی این خطه است.
صالحی بیان کرد: لذیذ بودن، استفاده از ارزش‌های غذایی در قالب گروه‌های متنوع نظیر غلات، حبوبات، لبنیات، سبزی‌ها و تزئین جذاب غذاها با سبزی های مرتعی از شاخصه‌های غذاهای سنتی این دیار است.
یک فروشنده و پژوهشگر گیاهان دارویی در خمین نیز گفت: گیاهان دارویی در طب سنتی برای درمان فشار بالای خون، سرفه، بیماری های گوارشی، قلبی، سرماخوردگی، تسکین اعصاب، رفع نفخ معده، بیماری های پوستی و قندخون کاربرد داشته است.
امیر ابراهیمی افزود: قسمت های مختلف این گیاهان از جمله ساقه، ریشه، میوه، پیازچه، برگ، دانه، برگ های تازه، غده زیرزمینی، اندام های هوایی و سرشاخه ها کاربردهای مختلفی از نظر درمانی دارند اما نباید به صورت خودسرانه و بی رویه مصرف شوند.
وی ادامه داد: رشد و تکثیر گیاهان خودرو مرتعی به کندی است و عوامل طبیعی و برداشت‌های بی‌رویه از عوامل نابودی برخی گیاهان مرتعی در این خطه است.
این پژوهشگر گیاهان دارویی اظهارکرد: ناآگاهی برداشت‌کنندگان در این زمینه و برداشت بی‌رویه باعث افت ذخایر مراتع و وارد شدن آسیب‌های جدی به انواع گونه‌های گیاهی مرغوب می‌شود.
ابراهیمی گفت: آموزش صحیح درباره چگونگی و زمان چیدن گیاهان و نظارت اصولی بر برداشت ها به ویؤه 2 گونه در معرض انقراض موسیر و آنقوزه از سوی مسئولان ذیربط در خمین ضروری است.
رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری خمین گفت: برداشت بیش از حد برخی از گیاهان دارویی در سال های اخیر موجب تهدید گونه‌هایی از گیاهان خودرو مرتعی شده و خشکسالی در دهه اخیر نیز به روند این آسیب ها دامن زده است.
نصرت الله هاشمی افزود: برداشت موسیر، شیرین بیان و باریجه بر اساس تبصره هفت ماده سه قانون حفاظت از مراتع و جنگل ها ممنوع اعلام شده است و با متخلفان برخورد می شود.
وی ادامه داد: سه گونه گیاهی خودروی مرتعی نیز شامل بادرنجبویه دنایی،آنقوزه و لاله واژگون نیز در معرض انقراض قرار دارند.
هاشمی گفت: سایر گونه های خوراکی و دارویی خودروی مرتعی در صورتی که در حد نیاز خانوار برابر معادل سه کیلو گرم برداشت شود، مجاز است.
وی بیان کرد: در صورتی که فردی بخواهد بیش از میزان اعلام شده از ذخایر گیاهان مرتعی برداشت داشته باشد باید در قالب طرح بهره برداری قرارداد منعقد کنند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خمین گفت: چرای دام، بوته کنی و چیدن بی رویه گیاهان کوهی و صحرایی در فصل رویش گیاهان سبب می شود مراحل تکامل و زایش گیاهان آسیب ببیند.
هاشمی افزود: به افراد سودجو که اقدام به چیدن ذخایر گیاهی و مرتعی خمین و فروش آن در شهرها می کنند اجازه داده نمی شود و باید بهره برداری از مراتع در راستای برنامه های هدفمند این اداره صورت بگیرد.
وی افزود: یگان حفاظت این اداره با گشت های ادواری با بهره برداران غیرمجاز و افرادی که بخواهند با سوء استفاده باعث آسیب به پوشش گیاهی دارویی شوند، برخورد قانونی می کنند.
حدود 200 گونه گیاه دارویی مرتعی وجنگلی در 162 هزار هکتار عرصه های طبیعی شهرستان خمین شناسایی شده است.
7277/6013/
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.