شهرستان خمین با 2 هزار و 396 کیلومتر وسعت در کنار محلات و دلیجان قطب قدرتمندی در صنعت گردشگری استان مرکزی است که سالانه شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به این خطه سفر می کنند.
سنگ نگاره های تیمره، دستکندهای تاریخی، بیت تاریخی امام خمینی(ره)، قلعه های تدافعی، قلعه سالار محتشم و حاج علی لشگر، تیمچه بازار، کبوترخانه ها، گورهای دخمه ای، حمام لکان، بیشه علی، قلمستان های نیشهر، کوه بوجه، 24 امامزاده و مکان های مذهبی و روستاهای زیبا و با اصالت تنها گوشه ای از داشته های گردشگری خمین است.
بیت قدیمی حضرت امام خمینی (ره) به عنوان نگین گردشگری خمین در این شهر خودنمایی می کند و سالانه شمار زیادی از گردشگران از این منزل ساده و صمیمی دیدن می کنند.
منزل پدری امام راحل در خمین قلعه تدافعی بوده که هنگام حمله اشرار و غارتگران، محلی امن برای اهالی بی دفاع محسوب می شده است و آرایه های سبک معماری دوره قاجاریه را در خود دارد.
قدمت این بنا به 200 سال می رسد و در این مجموعه پنج خانه بزرگ و یک خانه کوچک و سایر تاسیسات مورد نیاز تعبیه شده و ساختار آن چهار هسته ای است.
جلوخان های بیت تاریخی امام راحل در خمین بخش وسیعی است که به صورت فرورفتگی در کنار مسیر و در جلوی در اصلی قرار دارد و در اصلی این خانه نیز در ایوان قرار دارد و این در 2 لنگه از چند ردیف تخته ضخیم طولی تشکیل شده است.
بعد از عبور از ورودی بنا و پیش اطاق، فضایی سربسته به نام هشتی وجود دارد که یک هشت ضلعی کامل است وبعد از آن راهرو طویل و کم عرض به نام دالان تعبیه شده که به داخل عمارت راه پیدا می کند.
وجود چند انبار، اصطبل، آشپزخانه از دیگر اجزا و فضاهای کارکردی این عمارت محسوب می شود و این بیت تاریخی در محله سه پل شهر خمین و در شمال رودخانه این شهر ساخته شده است .
سنگ نگاره های خمین نیز از پدیده های شگفت انگیز انسان ساز و فرهنگی از دوره پیش از اسلام در استان مرکزی است که به عنوان لوح سنگی از هنر و رفتارهای زیستی گذشتگان برجا مانده است.
تیمره سرزمین زیبای سنگ نگاره ها نام قدیمی منطقه‌ای، مابین سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان در شهرستان خمین است، در این منطقه یکی از غنی ترین مجموعه های ارزشمند سنگ نگاره جهان کشف شده است.
در این منطقه بالغ بر 21 هزار قطعه سنگ نگاره وجود دارد که حاوی طرح های متنوع و بی مانندی است و در نمادها، کتیبه های آن تجربیات عینی و باورهای اعتقادی و فرهنگی نیاکان حک شده است.
دستکندها و شهرهای زیرزمینی و تاریخی خمین، با قدمت دیرینه از دوره سلجوقیان و ایلخانیان نمونه های کم نظیری از نبوغ مردمان این خطه در حوزه دفاعی و پدافند غیرعامل هستند و این بخش از معماری کهن با دالان های تو در تو و معماری ماهرانه و عجیب از جاذبه بالایی برای رونق گردشگری برخوردار می باشد.
دستکندها با هدف ایجاد سرپناه مردمان شهرها در ناملایمات محیطی و خطر حمله دشمنان ایجاد می شد و ویژگی بارز آن ها این است که بدون استفاده از هیچ گونه مصالح انسان ساخت و تنها با استفاده از ابزارهای دستی کندن ایجاد شده اند و با گذر زمان همچنان مستحکم هستند و حرف های زیادی برای گفتن دارند.
هدف از ایجاد این دستکندها اغلب استتار محل زیست انسانی در برابر دشمنان خارجی بوده و محوریت اشتراک آنان در زمینه معماری، وجود کریدورهای تنگ و تاریک و متعدد است که جلوه عجیبی دارد اما، کار مهمی را در یک بازه تاریخی خاص در حفظ امنیت مردم آن خطه در ناملایمات برعهده داشته است.
خمین از نظر معماری دستکندها و شهرهای زیرزمینی در جایگاه نخست کشور قرار دارد و تاکنون 11 دستکند در این شهرستان شناسایی شده که وجود آن ها در این سرزمین آینه ای از تحولات سیاسی و اجتماعی در سده ششم و هفتم هجری است.
دستکندها و شهرهای زیرزمینی در روستاهای تیهق، کندها، دانیان، آشناخور، رباط آغاج، نازی، قورچی باشی و طیب آباد از توابع خمین قرار دارند.
قلعه سالار محتشم خمین بنایی تاریخی است که در سبک معماری فضای داخلی، نوع مصالح و اسکلت ساختمانی تاحدودی مشابهت هایی با بیت تاریخی امام راحل دارد .
این قلعه پدیده ای شاخص در مجموعه شهر بوده و دیوارهای بلند و سردر باشکوه و جالب توجهی دارد.
سابقه کارکرد حکومتی این قلعه بیشتر از بیت امام خمینی (ره) است ولی برخی خصوصیات آن مثل مشرف نبودن به شهر و دوری از مراکز اصلی شهر، از معایب این مرکز حکومتی است.
وجه تشابه این 2 قلعه، آن است که در مجاورت هر دوی آن ها کوچه های بن بست و واحدهای همبستگی متعددی وجود داشته که آن ها نیز قلعه ای نفوذناپذیر بوده اند.
این قلعه که متعلق به نوادگان محتشم است، 175سال پیش ساخته شده، این بنای تاریخی دارای عکاسخانه اختصاصی بوده و اکنون عکس های بسیاری از آن به جای مانده که علاوه بر ارزش هنری، از نظر شناخت تاریخ خمین نیز حائز اهمیت است.
قلعه متعلق به میرزاعلی خان کمره ای فرزند علی قلی خان از صاحب منصبان لشگری دوره قاجار بوده که به دلیل خدمات خود از طرف دولت وقت ملقب به سالار محتشم می شود.
قلعه سالار محتشم خمین عمارت مسکونی بزرگی است که در گذشته باغ مشجری آن را فرا گرفته و اطراف آن را دیوارهای بلند محصور کرده بود.
این بنا شامل یک بخش شبستانی در پایین و یک بخش اعیان نشین در بالاست، هشت اتاق در بخش شبستان وجود دارد که طرح و اندازه آن ها متفاوت است و از طریق سه پله در نقاط مختلف شبستان می توان به طبقه اعیان نشین وارد شد.
ایوان طبقه اعیان نشین دارای هجده ستون چوبی است که روی آنها را با گچ مزین کرده اند و گچبری و آثار زیبای شکارگاهی، آجرکاری، نقوش اسلیمی و ختایی و همچنین درها، پنجره ها و سقف های چوبی این بنا بسیار زیبا و جالب توجه است.
این بنا پس از مرمت و تجهیز، در خردادماه سال 1385 به موزه مردم شناسی خمین تبدیل شد و با نصب پیکره هایی رسومات قدیمی این شهر از جمله شب چله، کردعلی به کوه و کوسه ناقالی در آن به نمایش گذاشته شده است.
قلعه های خمین جاذبه های دیگر گردشگری در زادگاه امام راحل است که بسیار جذاب و دیدنی است. در سنوات گذشته که تاخت و تاز اشرار و دشمنان وجود داشته مردم هر دیار و حتی روستاها برای دفاع و در امان ماندن از آزار، مبادرت به ساختن دژ یا قلعه های نظامی و امنیتی می کردند تا از این طریق مورد حمله غافلگیرانه قرار نگیرند.
حدود 117باب از این نوع قلعه ها در خمین شناسایی شده است که در مجموع 368برج دیده بانی و تدافعی دارد.
در روستاهای خمین ساختمان های منفرد شکل بزرگ و کنگره دار با نوارهایی از گچ سفید رنگ مستطیلی شکل ساخته شده که بیشتر آن ها در بین زمین های مزروعی و گندمزارها در اطراف رودخانه ها و باغات بنا شده و شگفتی آن چشم هر بیننده و گردشگری را خیره می کند.
بناهای کنگره داری که نوار سفیدی از گچ در چهار طرف دیوارها و اطراف سقف آن ها کشیده شده، از هنر معماری خاصی برخوردارند و با سازوکارهای مناسب برای مقابله در برابر عوامل تهدیدگر (سرما، مار و عقرب ) بنا شده اند تا مامن خوبی برای کبوتران باشند.
در ساختمان این برج ها از خشت خام (خاک رس) که در این شهرستان یافت می شود، چنان با مهارت استفاده شده که شگفتی هر اهل ذوقی را برمی انگیزد.
کبوترخانه ها دارای سوراخ های ورودی و خروجی محدودی هستند که در دیواره های بالای کبوترخانه چوب های متعددی نصب می شده تا کبوترها به راحتی بتوانند بر روی آن بنشینند و سپس وارد کبوترخانه بشوند.
پایین کبوترخانه ها یک بریدگی دارد تا حشرات گزنده به راحتی نتوانند از دیوار کبوترخانه وارد آن شوند، در داخل این برج ها مقیاس ها به طور اصولی درک می شود و نسبت های دقیق و آرایش بسیار جالب لانه های کبوتران بیننده را به کنجکاوی وا می دارد.
موقعیت این برج ها بگونه ای است که از هر نظر امنیت کبوتران را تامین و دسترسی به آب و دانه را برای آنان امکان پذیر می کند.
مسجد جامع خمین نیز واقع در انتهای بازار این شهر به مساحت سه هزار مترمربع با 2 سبک معماری قدیم و جدید از دیگر بناهای زیبا و منحصر به فرد است.
بافت معماری قسمت قدیمی مسجد بیش از یک متر در عمق زمین ساخته و سقف نیز به صورت ضربی با آجر قرمز و نخودی ایجاد شده است.
بافت کالبدی این مسجد طوری طراحی شده است که در زمستان هوای داخل آن گرم و در تابستان خنک و مطبوع است.
برای ورود به داخل مسجد جامع خمین، باید چند پله را به سمت پایین طی کرده و سپس به فضای داخلی وارد شد.
شهرستان خمین دارای 105 هزار نفر جمعیت است که سالانه، پذیرای 500 هزار گردشگر داخلی و خارجی است.
7277/6013/
انتهای پیام سنگ نگاره های تیمره، دستکندهای تاریخی، بیت تاریخی امام خمینی(ره)، قلعه های تدافعی، قلعه سالار محتشم و حاج علی لشگر، تیمچه بازار، کبوترخانه ها، گورهای دخمه ای، حمام لکان، بیشه علی، قلمستان های نیشهر، کوه بوجه، 24 امامزاده و مکان های مذهبی و روستاهای زیبا و با اصالت تنها گوشه ای از داشته های گردشگری خمین است.
بیت قدیمی حضرت امام خمینی (ره) به عنوان نگین گردشگری خمین در این شهر خودنمایی می کند و سالانه شمار زیادی از گردشگران از این منزل ساده و صمیمی دیدن می کنند.
منزل پدری امام راحل در خمین قلعه تدافعی بوده که هنگام حمله اشرار و غارتگران، محلی امن برای اهالی بی دفاع محسوب می شده است و آرایه های سبک معماری دوره قاجاریه را در خود دارد.
قدمت این بنا به 200 سال می رسد و در این مجموعه پنج خانه بزرگ و یک خانه کوچک و سایر تاسیسات مورد نیاز تعبیه شده و ساختار آن چهار هسته ای است.
جلوخان های بیت تاریخی امام راحل در خمین بخش وسیعی است که به صورت فرورفتگی در کنار مسیر و در جلوی در اصلی قرار دارد و در اصلی این خانه نیز در ایوان قرار دارد و این در 2 لنگه از چند ردیف تخته ضخیم طولی تشکیل شده است.
بعد از عبور از ورودی بنا و پیش اطاق، فضایی سربسته به نام هشتی وجود دارد که یک هشت ضلعی کامل است وبعد از آن راهرو طویل و کم عرض به نام دالان تعبیه شده که به داخل عمارت راه پیدا می کند.
وجود چند انبار، اصطبل، آشپزخانه از دیگر اجزا و فضاهای کارکردی این عمارت محسوب می شود و این بیت تاریخی در محله سه پل شهر خمین و در شمال رودخانه این شهر ساخته شده است .
سنگ نگاره های خمین نیز از پدیده های شگفت انگیز انسان ساز و فرهنگی از دوره پیش از اسلام در استان مرکزی است که به عنوان لوح سنگی از هنر و رفتارهای زیستی گذشتگان برجا مانده است.
تیمره سرزمین زیبای سنگ نگاره ها نام قدیمی منطقه‌ای، مابین سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان در شهرستان خمین است، در این منطقه یکی از غنی ترین مجموعه های ارزشمند سنگ نگاره جهان کشف شده است.
در این منطقه بالغ بر 21 هزار قطعه سنگ نگاره وجود دارد که حاوی طرح های متنوع و بی مانندی است و در نمادها، کتیبه های آن تجربیات عینی و باورهای اعتقادی و فرهنگی نیاکان حک شده است.
دستکندها و شهرهای زیرزمینی و تاریخی خمین، با قدمت دیرینه از دوره سلجوقیان و ایلخانیان نمونه های کم نظیری از نبوغ مردمان این خطه در حوزه دفاعی و پدافند غیرعامل هستند و این بخش از معماری کهن با دالان های تو در تو و معماری ماهرانه و عجیب از جاذبه بالایی برای رونق گردشگری برخوردار می باشد.
دستکندها با هدف ایجاد سرپناه مردمان شهرها در ناملایمات محیطی و خطر حمله دشمنان ایجاد می شد و ویژگی بارز آن ها این است که بدون استفاده از هیچ گونه مصالح انسان ساخت و تنها با استفاده از ابزارهای دستی کندن ایجاد شده اند و با گذر زمان همچنان مستحکم هستند و حرف های زیادی برای گفتن دارند.
هدف از ایجاد این دستکندها اغلب استتار محل زیست انسانی در برابر دشمنان خارجی بوده و محوریت اشتراک آنان در زمینه معماری، وجود کریدورهای تنگ و تاریک و متعدد است که جلوه عجیبی دارد اما، کار مهمی را در یک بازه تاریخی خاص در حفظ امنیت مردم آن خطه در ناملایمات برعهده داشته است.
خمین از نظر معماری دستکندها و شهرهای زیرزمینی در جایگاه نخست کشور قرار دارد و تاکنون 11 دستکند در این شهرستان شناسایی شده که وجود آن ها در این سرزمین آینه ای از تحولات سیاسی و اجتماعی در سده ششم و هفتم هجری است.
دستکندها و شهرهای زیرزمینی در روستاهای تیهق، کندها، دانیان، آشناخور، رباط آغاج، نازی، قورچی باشی و طیب آباد از توابع خمین قرار دارند.
قلعه سالار محتشم خمین بنایی تاریخی است که در سبک معماری فضای داخلی، نوع مصالح و اسکلت ساختمانی تاحدودی مشابهت هایی با بیت تاریخی امام راحل دارد .
این قلعه پدیده ای شاخص در مجموعه شهر بوده و دیوارهای بلند و سردر باشکوه و جالب توجهی دارد.
سابقه کارکرد حکومتی این قلعه بیشتر از بیت امام خمینی (ره) است ولی برخی خصوصیات آن مثل مشرف نبودن به شهر و دوری از مراکز اصلی شهر، از معایب این مرکز حکومتی است.
وجه تشابه این 2 قلعه، آن است که در مجاورت هر دوی آن ها کوچه های بن بست و واحدهای همبستگی متعددی وجود داشته که آن ها نیز قلعه ای نفوذناپذیر بوده اند.
این قلعه که متعلق به نوادگان محتشم است، 175سال پیش ساخته شده، این بنای تاریخی دارای عکاسخانه اختصاصی بوده و اکنون عکس های بسیاری از آن به جای مانده که علاوه بر ارزش هنری، از نظر شناخت تاریخ خمین نیز حائز اهمیت است.
قلعه متعلق به میرزاعلی خان کمره ای فرزند علی قلی خان از صاحب منصبان لشگری دوره قاجار بوده که به دلیل خدمات خود از طرف دولت وقت ملقب به سالار محتشم می شود.
قلعه سالار محتشم خمین عمارت مسکونی بزرگی است که در گذشته باغ مشجری آن را فرا گرفته و اطراف آن را دیوارهای بلند محصور کرده بود.
این بنا شامل یک بخش شبستانی در پایین و یک بخش اعیان نشین در بالاست، هشت اتاق در بخش شبستان وجود دارد که طرح و اندازه آن ها متفاوت است و از طریق سه پله در نقاط مختلف شبستان می توان به طبقه اعیان نشین وارد شد.
ایوان طبقه اعیان نشین دارای هجده ستون چوبی است که روی آنها را با گچ مزین کرده اند و گچبری و آثار زیبای شکارگاهی، آجرکاری، نقوش اسلیمی و ختایی و همچنین درها، پنجره ها و سقف های چوبی این بنا بسیار زیبا و جالب توجه است.
این بنا پس از مرمت و تجهیز، در خردادماه سال 1385 به موزه مردم شناسی خمین تبدیل شد و با نصب پیکره هایی رسومات قدیمی این شهر از جمله شب چله، کردعلی به کوه و کوسه ناقالی در آن به نمایش گذاشته شده است.
قلعه های خمین جاذبه های دیگر گردشگری در زادگاه امام راحل است که بسیار جذاب و دیدنی است. در سنوات گذشته که تاخت و تاز اشرار و دشمنان وجود داشته مردم هر دیار و حتی روستاها برای دفاع و در امان ماندن از آزار، مبادرت به ساختن دژ یا قلعه های نظامی و امنیتی می کردند تا از این طریق مورد حمله غافلگیرانه قرار نگیرند.
حدود 117باب از این نوع قلعه ها در خمین شناسایی شده است که در مجموع 368برج دیده بانی و تدافعی دارد.
در روستاهای خمین ساختمان های منفرد شکل بزرگ و کنگره دار با نوارهایی از گچ سفید رنگ مستطیلی شکل ساخته شده که بیشتر آن ها در بین زمین های مزروعی و گندمزارها در اطراف رودخانه ها و باغات بنا شده و شگفتی آن چشم هر بیننده و گردشگری را خیره می کند.
بناهای کنگره داری که نوار سفیدی از گچ در چهار طرف دیوارها و اطراف سقف آن ها کشیده شده، از هنر معماری خاصی برخوردارند و با سازوکارهای مناسب برای مقابله در برابر عوامل تهدیدگر (سرما، مار و عقرب ) بنا شده اند تا مامن خوبی برای کبوتران باشند.
در ساختمان این برج ها از خشت خام (خاک رس) که در این شهرستان یافت می شود، چنان با مهارت استفاده شده که شگفتی هر اهل ذوقی را برمی انگیزد.
کبوترخانه ها دارای سوراخ های ورودی و خروجی محدودی هستند که در دیواره های بالای کبوترخانه چوب های متعددی نصب می شده تا کبوترها به راحتی بتوانند بر روی آن بنشینند و سپس وارد کبوترخانه بشوند.
پایین کبوترخانه ها یک بریدگی دارد تا حشرات گزنده به راحتی نتوانند از دیوار کبوترخانه وارد آن شوند، در داخل این برج ها مقیاس ها به طور اصولی درک می شود و نسبت های دقیق و آرایش بسیار جالب لانه های کبوتران بیننده را به کنجکاوی وا می دارد.
موقعیت این برج ها بگونه ای است که از هر نظر امنیت کبوتران را تامین و دسترسی به آب و دانه را برای آنان امکان پذیر می کند.
مسجد جامع خمین نیز واقع در انتهای بازار این شهر به مساحت سه هزار مترمربع با 2 سبک معماری قدیم و جدید از دیگر بناهای زیبا و منحصر به فرد است.
بافت معماری قسمت قدیمی مسجد بیش از یک متر در عمق زمین ساخته و سقف نیز به صورت ضربی با آجر قرمز و نخودی ایجاد شده است.
بافت کالبدی این مسجد طوری طراحی شده است که در زمستان هوای داخل آن گرم و در تابستان خنک و مطبوع است.
برای ورود به داخل مسجد جامع خمین، باید چند پله را به سمت پایین طی کرده و سپس به فضای داخلی وارد شد.
شهرستان خمین دارای 105 هزار نفر جمعیت است که سالانه، پذیرای 500 هزار گردشگر داخلی و خارجی است.
7277/6013/
کپی شد
