اوقات فراغت دامنه ای از فرصت هایی است که خارج از اقدامات و فعالیت های برنام ریزی شده روزانه برای افراد وجود دارد و باید با آگاهی و هوشمندی از این فرصت ها به بهترین شکل ممکن در توانمندسازی فرد و به تبع آن سرمایه سازی مهارتی برای جامعه بهره برد.
اوقات فراغت خاص گروه های جمعیتی مشخصی نیست و جامعه ای موفق است که برای هر طیف سنی به فراخور آنان برنامه های متنوعی را در حوزه پر کردن ایام فراغت داشته باشدو
در این میان توجه خاص به فعالیت های دانش آموزان در خارج از کلاس و مدرسه از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که دانش آموزان آینده سازان کشور و بخش مهمی از جمعیت مولد هستند که باید به صورت هدفمند و تخصصی در راستای بسط مسئولیت پذیری و توسعه یادگیری آنان برنامه داشت.
سند تحول بنیادین، آموزش و پرورش را به 2 شکل مورد توجه قرارداده است که یک بعد آن آموزش و پرورش رسمی است که در مدرسه انجام می شود و بیشتر آموزه های تئوری و عملی علمی را شامل می شود و طیف دیگر تربیت رفتاری، پرورش استعدادها و خلاقیت هاست که باید به صورت غیررسمی و خارج از ساعات درس بر مبنای علایق و داشته های فردی مورد توجه قرار گرفته و رشد کند.
به عقیده کارشناسان علوم اجتماعی اوقات فراغت همانند شمشیر 2 لبه ای است که یک لبه آن می تواند رشد دهنده و اصلاح گر و لبه دیگر از بین برنده نیروی جوانی باشد و هر2 جنبه آن می تواند سایر جنبه های زندگی فرد را به طور چشمگیری تحت الشعاع قرار دهد.
به عقیده کارشناسان حوزه علوم اجتماعی برای جلوگیری از موازی کاری و غنی سازی برنامه های اوقات فراغت فعالیت دستگاه های اجرایی در این حوزه باید بر اساس مسئولیت ها و تخصص هر دستگاه انجام شود و سطح بندی مهارت ها و برنامه ها تا حصول نتیجه برای تک تک متعلمان باید لحاظ شود.
کارشناسان بر این باورند که غنی سازی اوقات فراغت نقش موثری در کاهش آسیب های اجتماعی و بزهکاری در سطح جامعه و خانواده، کاهش اثرات مخرب آسیب های اجتماعی نوپدید در بین نوجوانان و جوانان، بالا رفتن روحیه و توان جمعی در انجام مشارکت های مورد نیاز جامعه، افزایش روحیه امید برای سازندگی و عمران، پویایی و تحرک زندگی اجتماعی، افزایش حس تعاون و مشارکت جمعی و رشد، توسعه و شکوفایی اجتماعی و اقتصادی را برای جامعه به همراه داشته باشد به شرط آن که راهبردهای آن خلاقانه، اثرگذار و در سایه عقلانیت و آگاهی طراحی و اجرا شود.
برخی کارشناسان علوم تربیتی نیز بر این باورند که برنامه های اوقات فراغت باید متناسب با خواسته گروه خدمات گیر تنظیم شود و باعث افزایش شادی و نشاط، تقویت خرد جمعی و روحیه اجتماعی، بسط مهارت های تخصصی و ارتقای پیوست های جمعی و سرمایه جامعه شود و از این منظر طرح ریزی و اجرای برنامه های با کیفیت و هدفمند مسئله مهمی در روند اوقات فراغت است که باید با نظارت های خاص پیوند بخورد.
آنان می گویند: اوقات فراغت به معنای زمان بطالت و تفریح صرف نیست بلکه استفاده بهینه و درست از موقعیت های مازاد است و نگاه جزیره ای و یا برنامه های تحمیلی و بی کیفیت نه تنها به باروری شخص نمی انجامد بلکه سرخوردگی و بی نظمی در امور را سبب می شود و سرمایه های فکری، مادی و مهارتی را دچار آسیب و خلل می کند.
این کارشناسان معتقد هستند: توانایی مربی در جذب کودکان، محتوای کلاس و سلایق و علاقه مندی آنان از جمله عواملی هستند که موجب جذب کودکان و نوجوانان در کلاس های اوقات فراغت می شود.
به گفته این کارشناسان هرچیزی که با فشار و اجبار به کودکان و نوجوانان القا شود نه تنها در آنان انگیزه ای ایجاد نمی کند بلکه موجب خستگی و دلزدگی را در پی داشته و اندک استعداد او را نیز تحت تاثیر این ترکیب نامعقول قرار می دهد.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان مرکزی در این خصوص گفت: برنامه های اوقات فراغت این اداره کل امسال در حوزه های مختلف فرهنگی هنری، ورزشی-علمی مهارتی و برگزاری اردوهای یک روزه و چند روزه با رویکرد پرورشی و فرهنگی برای غنی سازی تابستان جوانان و نوجوانان و مطابق با علایق و نیازهای درسی و مهارتی این قشر از جامعه به مدت 6 هفته (42 روز) برگزار می شود.
علی شیرخانی افزود: این دوره ها در رشته های مختلف قرآن شامل آموزش روخوانی و روان خوانی، تجوید، حفظ، آموزش قرآن ویژه خردسالان، کامپیوتر، علمی تقویتی(فیزیک-شیمی-ریاضی)، هنرهای دستی، خوشنویسی، نقاشی و طراحی، هنرهای نمایشی، ورزشی، موسیقی، آموزش رباتیک، آموزش چرتکه و آموزش نجوم برگزار می شود.
وی ادامه داد: این دوره ها در پایگاه های اوقات فراغت مدارس، کانون های فرهنگی تربیتی، دارالقرآن ها و سالن های ورزشی این اداره کل با با حضور مربیان برجسته و در محیطی سالم و با نشاط برگزار می شود.
شیرخانی گفت: برای جلوگیری از برگزاری تکراری این دوره ها در ابتدای هر دوره آزمون سطح بندی و ارزشیابی برای شرکت کنندگان برگزار می شود و دایر شدن فعالیت ها بر اساس سطح مهارت است.
وی، جلوگیری از آسیب های اجتماعی در بین دانش آموزان، ایجاد محیطی بانشاط و آموزش مهارت زندگی را از جمله اهداف برگزاری کلاس های طرح اوقات فراغت دانش آموزی عنوان کرد.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان مرکزی پیش بینی کرد: 21 درصد از دانش آموزان این استان در کلاس های اوقات فراغت استان شرکت کنند و در کنار آموزش های رسمی، آموزش های غیر رسمی در قالب کلاس های هنری و مهارت زندگی را فرا گیرند.
شیرخانی گفت: تلاش بر این است که در پایگاه های دارالقرآن و کلاس های طرح اوقات فراغت، آموزش های احکام، مفاهیم قرآنی و دیگر برنامه های فرهنگی در کنار برنامه های بانشاط به نسل جوان منتقل شود.
وی ادامه داد: انجام کلاس های تابستانی طرح اوقات فراغت و انتقال مفاهیم با بهره گیری از قالب های هنری و اردوها با هدف ماندگاری و انتقال سریعتر مفاهیم دنبال می شود.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان مرکزی، اخذ شهریه و خودگردان شدن این دوره ها را یکی از مشکلات برگزاری دوره های اوقات فراغت دانست و گفت: دوره های اوقات فراغت سال های گذشته بر اساس اعتبارات ملی و استانی برگزار می شد ولی هم اکنون این دوره ها به صورت خودگردان و اخذ شهریه از شرکت کنندگان برگزار می شود که این مهم به دلیل استقبال کم دانش آموزان از برخی رشته ها این اداره کل را برای تهیه تجهیزات برای آنها با کمبود اعتبار رو به رو و مشکلاتی را برای برگزاری این دوره ها به همراه دارد.
شیرخانی، تعدد دستگاه های اجرایی برگزاری کننده دوره اوقات فراغت را از دیگر مشکلات این حوزه عنوان کرد و افزود: حضور دستگاه های مختلف در برگزاری دوره های اوقات فراغت موازی کاری در برگزاری برنامه ها را به همراه دارد در صورتی که اختصاص اعتبارات این حوزه به یک یا چند دستگاه ضمن جلوگیری از موازی کاری، برگزاری هرچه تخصصی تر این دوره ها را به همراه دارد.
معاون فرهنگی وامور جوانان اداره کل ورزش وجوانان استان مرکزی نیز در ای خصوص گفت: 26 دستگاه اجرایی در ستاد ساندهی اوقات فراغت این استان حضور دارند که تا کنون 15 دستگاه برنامه های خود را برای غنی سازی اوقات فراغت جوانان و نوجوانان استان ارایه داده اند.
مرتضی امیدی افزود: این برنامه ها برای دسترسی هرچه بیشتر خانواده ها و افراد مختلف جامعه به آن ها به صورت مکتوب در سامانه دستگاه های اجرایی دستگاه ها و این اداره کل قرار داده شده است و همچنین دفترچه هایی به صورت مکتوب از این برنامه ها تهیه و در ایستگاه های اوقات فراغت استان وجود دارد.
وی ادامه داد: بر اساس تصمیم ستاد ساماندهی اوقات فراغت استان مرکزی کمیته نظارت برای بازرسی و نظارت هرچه بیشتر بر این کلاس تشکیل شده است و به صورت دوره ای از این فعالیت ها بازدید می شود.
معاون فرهنگی وامور جوانان اداره کل ورزش وجوانان استان مرکزی خاطر نشان کرد: برای جلوگیری از موازی کاری فعالیت ها در ستاد اوقات فراغت استان مقرر شده است دستگاه ها بر اساس فعالیت های تخصصی خود اقدام به برگزاری این کلاس ها کنند.
امیدی گفت: صادر نشدن گواهی نامه برای جوانان و نوجوانان در پایان دوره های اوقات فراغت از مهمترین مشکلات و ایرادهایی این کلاس ها در سال های گذشته بود که امسال برای جلوگیری از تکرار دوره های این دوره ها مقرر شده است در پایان هر دوره ها برای شرکت کنندگان گواهینامه آموزشی صادر شود.
وی یادآور شد: اداره کل ورزش و جوانان استان مرکزی امسال در 48 رشته ورزشی و فرهنگی در کلیه فضاهای ورزشی و آموزشی این اداره اقدام به برگزاری کلاس های طرح اوقات فراغت تابستانی برای قشر جوان جامعه کرده است.
امیدی ادامه داد: رشته فوتبال و شنا در استخر های رو باز از جمله رشته هایی هستند که از گرایش بیشتری از طرف خانواده ها، جوانان و نوجوانان برای حضور در آنها برخوردار هستند.
کارشناس برنامه ریزی امور فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی نیز در این خصوص گفت: کلاس های اوقات فراغت تابستانی امسال در 40 پایگاه هفته فرهنگی جوان و بوستان معرفت نوجوانان در سطح روستاهای دارای روحانی مستقر استان برگزار می شود.
وحید ضرغامی افزود: در مناطق روستایی استان مرکزی نیز کلاس های اوقات فراغت توسط 60 روحانی اعزامی از دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار می شود.
وی ادامه داد: کلاس های اوقات فراغت در دوره های مختلف تاریخ اسلام، عقاید، روخوانی و روان خوانی قرآن، تجوید و اردوگاه های یک روزه، گفتمان اندیشه جوان و سایر برنامه های فرهنگی در 2 گروه سنی 15 تا 30 سال و نوجوانان 9 تا 14 سال برگزار می شود.
کارشناس برنامه ریزی امور فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی بیان کرد: با توجه به برگزاری کلاس های اوقات فراغت این اداره کل در مناطق حاشیه ای و روستایی این فعالیت ها به صورت رایگان برای شرکت کنندگان برگزار می شود.
ضرغامی گفت: اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی به منظور جلوگیری ازموازی کاری با سایر دستگاه ها، برگزاری کلاس های اوقات فراغت بر اساس فعالیت های نخصصی این اداره کل را در دستور کار قرار خود قرار داده است.
وی، کمبود امکانات و فضا برای برگزاری کلاس های اوقات فراغت را از مهمترین مشکل اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی عنوان کرد.
کارشناس برنامه ریزی امور فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی بیان کرد: با توجه به آغاز فصل برداشت محصولات کشاورزی در فصل تابستان، جوانان و نوجوانان روستاها به دلیل کار و فعالیت در مزارع از وقت کمتری برای حضور در کلاس های اوقات فراغت برخوردار هستند که این مهم برگزاری این کلاس ها را با مشکل روبه رو کرده است.
معاون فرهنگی،پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی نیز تداخل برنامه دستگاه ها را یکی از مشکلات اساسی در طرح اوقات فراغت دانست گفت: فعالیت دستگاه های اجرایی در حوزه تخصصی بهبود عملکرد و اثر بخشی بیشتری را در هدایت و ایجاد شور و نشاط در بین نسل جوانان و نوجوان دارد.
حجت الاسلام داوود چمانی افزود: غنی سازی اوقات فراغت و پرکردن کیفی این ایام مهم دو موضوع جدا از یکدیگر است که در غنی سازی دانش آموزان با برنامه های منسجم مهارت خاصی را فرا می گیرند که در زندگی اجتماعی و فردی مورد استفاده آنان قرار می گیرد.
وی ادامه داد: تربیت الهی و متعالی جوانان و نوجوانان و پرورش اخلاقی و امور معنوی در کلاس های اوقات فراغت باید هدف اصلی متولیان این حوزه قرار گیرد، زیرا تربیت متعالی آثار و برکات بسیاری را برای افراد جامعه به همراه داشته و آسیب ها و معضل های اجتماعی نیز کاهش می یابد.
معاون فرهنگی،پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی گفت: اوقات فراغت فرصت مناسبی برای احیای نماز، زکات، امر به معروف و نهی از منکر و گسترش بیش از پیش ارزش های الهی در جامعه است.
حجت الاسلام چمانی افزود: خود سازی، خانواده سازی، جامعه سازی و جهانی سازی نیز از جمله تکالیفی است که باید در برنامه های اوقات فراغت مورد توجه قرار گرفته شود تا با ایجاد جبهه قوی یاوران انقلاب در برابر شبهات دینی ایستادگی کنند.
وی، شناسایی استعداد ها را از دیگر اهداف برگزاری کلاس های اوقاف فراغت دانست و افزود: کلاس های اوقات فراغت باید متناسب با سنین مختلف برگزار شود تا با شناسایی استعدادها افراد به سمت و سوی پرورش توانمندی های ذاتی هدایت شوند.
معاون فرهنگی، پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی افزود: برنامه های این اداره کل به صورت تخصصی در زمینه مهارت های اسلامی، پاسخ به شبهات دینی، احکام، محورهای آسیب اجتماعی، مباحث ولایت فقیه، انقلاب اسلامی و مسائل روز برگزار می شود.
حجت الاسلام چمانی بیان کرد: کلاس های اوقات فراغت به صورت گفتمانی و تعاملی و با اختیار شرکت کنندگان در منازل، پارک ها و اماکن مذهبی و دینی برگزار می شود.
مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی و هنری مساجد استان مرکزی نیز گفت: خصوصی سازی کلاس ها و برنامه های اوغات فراغت، پنجره ای گشوده به سوی کیفیت بخشی خدمات است چرا که بخش خصوصی حوزه ای رقابتی است و حضور این بخش در کنار دستگاه های دولتی انگیزش کیفیت مداری در خدمات را نیز بالا می برد.
حجت الاسلام مصطفی ذوالفقاری افزود: کانون مساجد به عنوان نهاد غیر دولتی همه ساله فعالیت های اوقات فراغت خود را در کارگروهی تخصصی متشکل از 40 نفر از مسئولان کانون های شهرستانی و کارکنان دبیرخانه مورد ارزیابی قرار می دهد و نگاه برنامه ریزی در سال جدید را برمبنای نقاط قوت و ضعف برنامه های سال قبل طراحی می کند.
وی، آمارزدگی را یکی از آفت های برنامه های اوقات فراغت عنوان کرد و گفت: در گذشته نگاه آمار محور بر برنامه های اوقات فراغت حاکم بود که این مهم موجب می شد تا کیفیت فدای کمیت شود.
وی گفت: اگر تاکید دبیرخانه اوقات فراغت به دستگاه ها، گزارش شاخص های آماری باشد به جای محتوا و اثرگذاری مهارتی و فرهنگی، هر دستگاه می کوشد تا از دستگاه دیگر در ارائه آمار عقب نماند و این معضل پاشنه آشیل برای برنامه های اوقات فراغت است.
مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی و هنری مساجد استان مرکزی بیان کرد: فعالیت بخش خصوصی و انجمن ها به طور معمول کارشناسی و ظریف تر است چون انتفاع مالی و خوشنامی در عملکرد و جلب مشتری برایشان با اهمیت است و اگر این حوزه در برنامه های اوقات فراغت در کنار دولتی ها قرار بگیرد، عاملی برای رقابتی شدن برگزاری برنامه های اوقات فراغت خواهد بود و در این بخش کمک اساسی در واقعی تر شدن آمار و بهبود کیفیت برنامه ها دارد.
حجت الاسلام ذوالفقاری یادآور شد: 350 کانون مساجد در استان برنامه های مختلفی در زمینه های مختلف امور قرآنی، آموزشی، فنی و حرفه ای، رایانه ورزشی و هنری برای پرکردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان در سطح مساجد استان مرکزی برگزار می کنند.
وی ادامه داد: هرسال یک برنامه به صورت متمرکز برای هدایت کانون های مساجد در هرچه بهتر برگزار کردن کلاس های اوقات فراغت در استان برگزار می شود که امسال طرح بوسه ای بر آسمان که یکی از طرح مفرح و شاد در زمینه نماز است در سطح 200 پایگاه این کانون اجرا می شود.
حجت الاسلام ذوالفقاری گفت: اوقات فراغت اوقاتی است که افراد کار ضروری نداشته و به علایق خود می پردازند بنابراین باید به گونه ای برنامه ریزی کرد که علایق افراد به بهترین شکل بارور شود و در حوزه کاری و زندگی او اثربخش باشد.
حجت الاسلام ذوالفقاری افزود:کانون مساجد استان درسال های اخیر در کنار حمایت و نظارت در زمینه هدایت برنامه های اوقات فراغت در کانون های مساجد نیز فعالیت کرده است و سعی داشته تا برنامه ها متناسب با نیاز و خواسته های جوانان و جامعه هدایتگری شود.
وی بیان کرد: برنامه های اوقات فراغت کانون های فرهنگی و هنری مساجد در فصل تابستان با هدف دعوت جوانان و نوجوانان به مسجد انجام شده و یکی از اهداف این برنامه ها جذاب مساجد برای نسل جوان است تا مسجد را خانه امن، هسته مشورتی و رشد دهنده و مکان پرورش معنوی و اجتماعی بدانند و طول سال با برنامه ریزی مناسب این دعوت تداوم می یابد.
ناهید معصومی یکی از مراجعه کنندگان به کلاس های طرح اوقات فراغت گفت: برنامه های طرح اوقات فراغت برای کودکان و نوجوانان هر سال دربخش های دولتی و خصوصی برگزار می شود، در بخش دولتی که شهریه آنها کمتر است به علت نبود امکانات مناسب از کیفیت آموزشی پایین تری برخوردار هستند.
وی ادامه داد: در بخش غیر دولتی که از امکانات و تجهیزات بهتری بهره گیری می شود شهریه بیشتری از خانواده ها مطالبه می کنند که این مهم موجب شده است همه افراد جامعه توانایی ثبت نام فرزندان خود را در این کلاس ها نداشته باشند.
وی عدم ارایه گواهینامه در پایان دوره ها به فراگیران آموزش های اوقات فراغت را از جمله مشکلات این حوزه در سال های گذشته دانست و خاطر نشان کرد: ارایه مدرک به شرکت کنندگان در دوره های اوقات فراغت از برگزاری و تکرار دوره در سال آینده برای آنان جلوگیری می کند.
سمیه حسینی نیز در این خصوص گفت: نیاز است برنامه و کلاس های اوقات فراغت تنها مختص فصل و ماه خاصی نباشد و در طول سال به صورت مستمر برگزار شود.
وی ادامه داد: برگزاری مستمر کلاس های اوقات فراغت در طول سال و در کنار فعالیت های درسی دانش آموزان نقش بسزایی در پیشرفت آموزشی و درسی دانش آموزان به عهده دارد.
استان مرکزی واقع در قلب ایران 12 شهرستان، 33 شهر دارد.
6013/1955/خبرنگار:مهدی عظیمی**انتشاردهنده:مژگان حیدری
انتهای پیام اوقات فراغت خاص گروه های جمعیتی مشخصی نیست و جامعه ای موفق است که برای هر طیف سنی به فراخور آنان برنامه های متنوعی را در حوزه پر کردن ایام فراغت داشته باشدو
در این میان توجه خاص به فعالیت های دانش آموزان در خارج از کلاس و مدرسه از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که دانش آموزان آینده سازان کشور و بخش مهمی از جمعیت مولد هستند که باید به صورت هدفمند و تخصصی در راستای بسط مسئولیت پذیری و توسعه یادگیری آنان برنامه داشت.
سند تحول بنیادین، آموزش و پرورش را به 2 شکل مورد توجه قرارداده است که یک بعد آن آموزش و پرورش رسمی است که در مدرسه انجام می شود و بیشتر آموزه های تئوری و عملی علمی را شامل می شود و طیف دیگر تربیت رفتاری، پرورش استعدادها و خلاقیت هاست که باید به صورت غیررسمی و خارج از ساعات درس بر مبنای علایق و داشته های فردی مورد توجه قرار گرفته و رشد کند.
به عقیده کارشناسان علوم اجتماعی اوقات فراغت همانند شمشیر 2 لبه ای است که یک لبه آن می تواند رشد دهنده و اصلاح گر و لبه دیگر از بین برنده نیروی جوانی باشد و هر2 جنبه آن می تواند سایر جنبه های زندگی فرد را به طور چشمگیری تحت الشعاع قرار دهد.
به عقیده کارشناسان حوزه علوم اجتماعی برای جلوگیری از موازی کاری و غنی سازی برنامه های اوقات فراغت فعالیت دستگاه های اجرایی در این حوزه باید بر اساس مسئولیت ها و تخصص هر دستگاه انجام شود و سطح بندی مهارت ها و برنامه ها تا حصول نتیجه برای تک تک متعلمان باید لحاظ شود.
کارشناسان بر این باورند که غنی سازی اوقات فراغت نقش موثری در کاهش آسیب های اجتماعی و بزهکاری در سطح جامعه و خانواده، کاهش اثرات مخرب آسیب های اجتماعی نوپدید در بین نوجوانان و جوانان، بالا رفتن روحیه و توان جمعی در انجام مشارکت های مورد نیاز جامعه، افزایش روحیه امید برای سازندگی و عمران، پویایی و تحرک زندگی اجتماعی، افزایش حس تعاون و مشارکت جمعی و رشد، توسعه و شکوفایی اجتماعی و اقتصادی را برای جامعه به همراه داشته باشد به شرط آن که راهبردهای آن خلاقانه، اثرگذار و در سایه عقلانیت و آگاهی طراحی و اجرا شود.
برخی کارشناسان علوم تربیتی نیز بر این باورند که برنامه های اوقات فراغت باید متناسب با خواسته گروه خدمات گیر تنظیم شود و باعث افزایش شادی و نشاط، تقویت خرد جمعی و روحیه اجتماعی، بسط مهارت های تخصصی و ارتقای پیوست های جمعی و سرمایه جامعه شود و از این منظر طرح ریزی و اجرای برنامه های با کیفیت و هدفمند مسئله مهمی در روند اوقات فراغت است که باید با نظارت های خاص پیوند بخورد.
آنان می گویند: اوقات فراغت به معنای زمان بطالت و تفریح صرف نیست بلکه استفاده بهینه و درست از موقعیت های مازاد است و نگاه جزیره ای و یا برنامه های تحمیلی و بی کیفیت نه تنها به باروری شخص نمی انجامد بلکه سرخوردگی و بی نظمی در امور را سبب می شود و سرمایه های فکری، مادی و مهارتی را دچار آسیب و خلل می کند.
این کارشناسان معتقد هستند: توانایی مربی در جذب کودکان، محتوای کلاس و سلایق و علاقه مندی آنان از جمله عواملی هستند که موجب جذب کودکان و نوجوانان در کلاس های اوقات فراغت می شود.
به گفته این کارشناسان هرچیزی که با فشار و اجبار به کودکان و نوجوانان القا شود نه تنها در آنان انگیزه ای ایجاد نمی کند بلکه موجب خستگی و دلزدگی را در پی داشته و اندک استعداد او را نیز تحت تاثیر این ترکیب نامعقول قرار می دهد.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان مرکزی در این خصوص گفت: برنامه های اوقات فراغت این اداره کل امسال در حوزه های مختلف فرهنگی هنری، ورزشی-علمی مهارتی و برگزاری اردوهای یک روزه و چند روزه با رویکرد پرورشی و فرهنگی برای غنی سازی تابستان جوانان و نوجوانان و مطابق با علایق و نیازهای درسی و مهارتی این قشر از جامعه به مدت 6 هفته (42 روز) برگزار می شود.
علی شیرخانی افزود: این دوره ها در رشته های مختلف قرآن شامل آموزش روخوانی و روان خوانی، تجوید، حفظ، آموزش قرآن ویژه خردسالان، کامپیوتر، علمی تقویتی(فیزیک-شیمی-ریاضی)، هنرهای دستی، خوشنویسی، نقاشی و طراحی، هنرهای نمایشی، ورزشی، موسیقی، آموزش رباتیک، آموزش چرتکه و آموزش نجوم برگزار می شود.
وی ادامه داد: این دوره ها در پایگاه های اوقات فراغت مدارس، کانون های فرهنگی تربیتی، دارالقرآن ها و سالن های ورزشی این اداره کل با با حضور مربیان برجسته و در محیطی سالم و با نشاط برگزار می شود.
شیرخانی گفت: برای جلوگیری از برگزاری تکراری این دوره ها در ابتدای هر دوره آزمون سطح بندی و ارزشیابی برای شرکت کنندگان برگزار می شود و دایر شدن فعالیت ها بر اساس سطح مهارت است.
وی، جلوگیری از آسیب های اجتماعی در بین دانش آموزان، ایجاد محیطی بانشاط و آموزش مهارت زندگی را از جمله اهداف برگزاری کلاس های طرح اوقات فراغت دانش آموزی عنوان کرد.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان مرکزی پیش بینی کرد: 21 درصد از دانش آموزان این استان در کلاس های اوقات فراغت استان شرکت کنند و در کنار آموزش های رسمی، آموزش های غیر رسمی در قالب کلاس های هنری و مهارت زندگی را فرا گیرند.
شیرخانی گفت: تلاش بر این است که در پایگاه های دارالقرآن و کلاس های طرح اوقات فراغت، آموزش های احکام، مفاهیم قرآنی و دیگر برنامه های فرهنگی در کنار برنامه های بانشاط به نسل جوان منتقل شود.
وی ادامه داد: انجام کلاس های تابستانی طرح اوقات فراغت و انتقال مفاهیم با بهره گیری از قالب های هنری و اردوها با هدف ماندگاری و انتقال سریعتر مفاهیم دنبال می شود.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان مرکزی، اخذ شهریه و خودگردان شدن این دوره ها را یکی از مشکلات برگزاری دوره های اوقات فراغت دانست و گفت: دوره های اوقات فراغت سال های گذشته بر اساس اعتبارات ملی و استانی برگزار می شد ولی هم اکنون این دوره ها به صورت خودگردان و اخذ شهریه از شرکت کنندگان برگزار می شود که این مهم به دلیل استقبال کم دانش آموزان از برخی رشته ها این اداره کل را برای تهیه تجهیزات برای آنها با کمبود اعتبار رو به رو و مشکلاتی را برای برگزاری این دوره ها به همراه دارد.
شیرخانی، تعدد دستگاه های اجرایی برگزاری کننده دوره اوقات فراغت را از دیگر مشکلات این حوزه عنوان کرد و افزود: حضور دستگاه های مختلف در برگزاری دوره های اوقات فراغت موازی کاری در برگزاری برنامه ها را به همراه دارد در صورتی که اختصاص اعتبارات این حوزه به یک یا چند دستگاه ضمن جلوگیری از موازی کاری، برگزاری هرچه تخصصی تر این دوره ها را به همراه دارد.
معاون فرهنگی وامور جوانان اداره کل ورزش وجوانان استان مرکزی نیز در ای خصوص گفت: 26 دستگاه اجرایی در ستاد ساندهی اوقات فراغت این استان حضور دارند که تا کنون 15 دستگاه برنامه های خود را برای غنی سازی اوقات فراغت جوانان و نوجوانان استان ارایه داده اند.
مرتضی امیدی افزود: این برنامه ها برای دسترسی هرچه بیشتر خانواده ها و افراد مختلف جامعه به آن ها به صورت مکتوب در سامانه دستگاه های اجرایی دستگاه ها و این اداره کل قرار داده شده است و همچنین دفترچه هایی به صورت مکتوب از این برنامه ها تهیه و در ایستگاه های اوقات فراغت استان وجود دارد.
وی ادامه داد: بر اساس تصمیم ستاد ساماندهی اوقات فراغت استان مرکزی کمیته نظارت برای بازرسی و نظارت هرچه بیشتر بر این کلاس تشکیل شده است و به صورت دوره ای از این فعالیت ها بازدید می شود.
معاون فرهنگی وامور جوانان اداره کل ورزش وجوانان استان مرکزی خاطر نشان کرد: برای جلوگیری از موازی کاری فعالیت ها در ستاد اوقات فراغت استان مقرر شده است دستگاه ها بر اساس فعالیت های تخصصی خود اقدام به برگزاری این کلاس ها کنند.
امیدی گفت: صادر نشدن گواهی نامه برای جوانان و نوجوانان در پایان دوره های اوقات فراغت از مهمترین مشکلات و ایرادهایی این کلاس ها در سال های گذشته بود که امسال برای جلوگیری از تکرار دوره های این دوره ها مقرر شده است در پایان هر دوره ها برای شرکت کنندگان گواهینامه آموزشی صادر شود.
وی یادآور شد: اداره کل ورزش و جوانان استان مرکزی امسال در 48 رشته ورزشی و فرهنگی در کلیه فضاهای ورزشی و آموزشی این اداره اقدام به برگزاری کلاس های طرح اوقات فراغت تابستانی برای قشر جوان جامعه کرده است.
امیدی ادامه داد: رشته فوتبال و شنا در استخر های رو باز از جمله رشته هایی هستند که از گرایش بیشتری از طرف خانواده ها، جوانان و نوجوانان برای حضور در آنها برخوردار هستند.
کارشناس برنامه ریزی امور فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی نیز در این خصوص گفت: کلاس های اوقات فراغت تابستانی امسال در 40 پایگاه هفته فرهنگی جوان و بوستان معرفت نوجوانان در سطح روستاهای دارای روحانی مستقر استان برگزار می شود.
وحید ضرغامی افزود: در مناطق روستایی استان مرکزی نیز کلاس های اوقات فراغت توسط 60 روحانی اعزامی از دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار می شود.
وی ادامه داد: کلاس های اوقات فراغت در دوره های مختلف تاریخ اسلام، عقاید، روخوانی و روان خوانی قرآن، تجوید و اردوگاه های یک روزه، گفتمان اندیشه جوان و سایر برنامه های فرهنگی در 2 گروه سنی 15 تا 30 سال و نوجوانان 9 تا 14 سال برگزار می شود.
کارشناس برنامه ریزی امور فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی بیان کرد: با توجه به برگزاری کلاس های اوقات فراغت این اداره کل در مناطق حاشیه ای و روستایی این فعالیت ها به صورت رایگان برای شرکت کنندگان برگزار می شود.
ضرغامی گفت: اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی به منظور جلوگیری ازموازی کاری با سایر دستگاه ها، برگزاری کلاس های اوقات فراغت بر اساس فعالیت های نخصصی این اداره کل را در دستور کار قرار خود قرار داده است.
وی، کمبود امکانات و فضا برای برگزاری کلاس های اوقات فراغت را از مهمترین مشکل اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی عنوان کرد.
کارشناس برنامه ریزی امور فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی بیان کرد: با توجه به آغاز فصل برداشت محصولات کشاورزی در فصل تابستان، جوانان و نوجوانان روستاها به دلیل کار و فعالیت در مزارع از وقت کمتری برای حضور در کلاس های اوقات فراغت برخوردار هستند که این مهم برگزاری این کلاس ها را با مشکل روبه رو کرده است.
معاون فرهنگی،پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی نیز تداخل برنامه دستگاه ها را یکی از مشکلات اساسی در طرح اوقات فراغت دانست گفت: فعالیت دستگاه های اجرایی در حوزه تخصصی بهبود عملکرد و اثر بخشی بیشتری را در هدایت و ایجاد شور و نشاط در بین نسل جوانان و نوجوان دارد.
حجت الاسلام داوود چمانی افزود: غنی سازی اوقات فراغت و پرکردن کیفی این ایام مهم دو موضوع جدا از یکدیگر است که در غنی سازی دانش آموزان با برنامه های منسجم مهارت خاصی را فرا می گیرند که در زندگی اجتماعی و فردی مورد استفاده آنان قرار می گیرد.
وی ادامه داد: تربیت الهی و متعالی جوانان و نوجوانان و پرورش اخلاقی و امور معنوی در کلاس های اوقات فراغت باید هدف اصلی متولیان این حوزه قرار گیرد، زیرا تربیت متعالی آثار و برکات بسیاری را برای افراد جامعه به همراه داشته و آسیب ها و معضل های اجتماعی نیز کاهش می یابد.
معاون فرهنگی،پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی گفت: اوقات فراغت فرصت مناسبی برای احیای نماز، زکات، امر به معروف و نهی از منکر و گسترش بیش از پیش ارزش های الهی در جامعه است.
حجت الاسلام چمانی افزود: خود سازی، خانواده سازی، جامعه سازی و جهانی سازی نیز از جمله تکالیفی است که باید در برنامه های اوقات فراغت مورد توجه قرار گرفته شود تا با ایجاد جبهه قوی یاوران انقلاب در برابر شبهات دینی ایستادگی کنند.
وی، شناسایی استعداد ها را از دیگر اهداف برگزاری کلاس های اوقاف فراغت دانست و افزود: کلاس های اوقات فراغت باید متناسب با سنین مختلف برگزار شود تا با شناسایی استعدادها افراد به سمت و سوی پرورش توانمندی های ذاتی هدایت شوند.
معاون فرهنگی، پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی افزود: برنامه های این اداره کل به صورت تخصصی در زمینه مهارت های اسلامی، پاسخ به شبهات دینی، احکام، محورهای آسیب اجتماعی، مباحث ولایت فقیه، انقلاب اسلامی و مسائل روز برگزار می شود.
حجت الاسلام چمانی بیان کرد: کلاس های اوقات فراغت به صورت گفتمانی و تعاملی و با اختیار شرکت کنندگان در منازل، پارک ها و اماکن مذهبی و دینی برگزار می شود.
مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی و هنری مساجد استان مرکزی نیز گفت: خصوصی سازی کلاس ها و برنامه های اوغات فراغت، پنجره ای گشوده به سوی کیفیت بخشی خدمات است چرا که بخش خصوصی حوزه ای رقابتی است و حضور این بخش در کنار دستگاه های دولتی انگیزش کیفیت مداری در خدمات را نیز بالا می برد.
حجت الاسلام مصطفی ذوالفقاری افزود: کانون مساجد به عنوان نهاد غیر دولتی همه ساله فعالیت های اوقات فراغت خود را در کارگروهی تخصصی متشکل از 40 نفر از مسئولان کانون های شهرستانی و کارکنان دبیرخانه مورد ارزیابی قرار می دهد و نگاه برنامه ریزی در سال جدید را برمبنای نقاط قوت و ضعف برنامه های سال قبل طراحی می کند.
وی، آمارزدگی را یکی از آفت های برنامه های اوقات فراغت عنوان کرد و گفت: در گذشته نگاه آمار محور بر برنامه های اوقات فراغت حاکم بود که این مهم موجب می شد تا کیفیت فدای کمیت شود.
وی گفت: اگر تاکید دبیرخانه اوقات فراغت به دستگاه ها، گزارش شاخص های آماری باشد به جای محتوا و اثرگذاری مهارتی و فرهنگی، هر دستگاه می کوشد تا از دستگاه دیگر در ارائه آمار عقب نماند و این معضل پاشنه آشیل برای برنامه های اوقات فراغت است.
مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی و هنری مساجد استان مرکزی بیان کرد: فعالیت بخش خصوصی و انجمن ها به طور معمول کارشناسی و ظریف تر است چون انتفاع مالی و خوشنامی در عملکرد و جلب مشتری برایشان با اهمیت است و اگر این حوزه در برنامه های اوقات فراغت در کنار دولتی ها قرار بگیرد، عاملی برای رقابتی شدن برگزاری برنامه های اوقات فراغت خواهد بود و در این بخش کمک اساسی در واقعی تر شدن آمار و بهبود کیفیت برنامه ها دارد.
حجت الاسلام ذوالفقاری یادآور شد: 350 کانون مساجد در استان برنامه های مختلفی در زمینه های مختلف امور قرآنی، آموزشی، فنی و حرفه ای، رایانه ورزشی و هنری برای پرکردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان در سطح مساجد استان مرکزی برگزار می کنند.
وی ادامه داد: هرسال یک برنامه به صورت متمرکز برای هدایت کانون های مساجد در هرچه بهتر برگزار کردن کلاس های اوقات فراغت در استان برگزار می شود که امسال طرح بوسه ای بر آسمان که یکی از طرح مفرح و شاد در زمینه نماز است در سطح 200 پایگاه این کانون اجرا می شود.
حجت الاسلام ذوالفقاری گفت: اوقات فراغت اوقاتی است که افراد کار ضروری نداشته و به علایق خود می پردازند بنابراین باید به گونه ای برنامه ریزی کرد که علایق افراد به بهترین شکل بارور شود و در حوزه کاری و زندگی او اثربخش باشد.
حجت الاسلام ذوالفقاری افزود:کانون مساجد استان درسال های اخیر در کنار حمایت و نظارت در زمینه هدایت برنامه های اوقات فراغت در کانون های مساجد نیز فعالیت کرده است و سعی داشته تا برنامه ها متناسب با نیاز و خواسته های جوانان و جامعه هدایتگری شود.
وی بیان کرد: برنامه های اوقات فراغت کانون های فرهنگی و هنری مساجد در فصل تابستان با هدف دعوت جوانان و نوجوانان به مسجد انجام شده و یکی از اهداف این برنامه ها جذاب مساجد برای نسل جوان است تا مسجد را خانه امن، هسته مشورتی و رشد دهنده و مکان پرورش معنوی و اجتماعی بدانند و طول سال با برنامه ریزی مناسب این دعوت تداوم می یابد.
ناهید معصومی یکی از مراجعه کنندگان به کلاس های طرح اوقات فراغت گفت: برنامه های طرح اوقات فراغت برای کودکان و نوجوانان هر سال دربخش های دولتی و خصوصی برگزار می شود، در بخش دولتی که شهریه آنها کمتر است به علت نبود امکانات مناسب از کیفیت آموزشی پایین تری برخوردار هستند.
وی ادامه داد: در بخش غیر دولتی که از امکانات و تجهیزات بهتری بهره گیری می شود شهریه بیشتری از خانواده ها مطالبه می کنند که این مهم موجب شده است همه افراد جامعه توانایی ثبت نام فرزندان خود را در این کلاس ها نداشته باشند.
وی عدم ارایه گواهینامه در پایان دوره ها به فراگیران آموزش های اوقات فراغت را از جمله مشکلات این حوزه در سال های گذشته دانست و خاطر نشان کرد: ارایه مدرک به شرکت کنندگان در دوره های اوقات فراغت از برگزاری و تکرار دوره در سال آینده برای آنان جلوگیری می کند.
سمیه حسینی نیز در این خصوص گفت: نیاز است برنامه و کلاس های اوقات فراغت تنها مختص فصل و ماه خاصی نباشد و در طول سال به صورت مستمر برگزار شود.
وی ادامه داد: برگزاری مستمر کلاس های اوقات فراغت در طول سال و در کنار فعالیت های درسی دانش آموزان نقش بسزایی در پیشرفت آموزشی و درسی دانش آموزان به عهده دارد.
استان مرکزی واقع در قلب ایران 12 شهرستان، 33 شهر دارد.
6013/1955/خبرنگار:مهدی عظیمی**انتشاردهنده:مژگان حیدری
کپی شد
