به گزارش ایرنا، منش پهلوانی و ورزش زورخانه ای از خصلت های فرهنگی و اخلاقی ایرانی است که علاوه بر محوریت سلامت، نشاط جسمی و روحی و تقویت روحیه تعاون و همگرایی، مدرسه ای از پرورش خصلت های مثبت اخلاقی و تربیت انسان وارسته و غیور را در خود دارد.
در حالی که مرام و مسلک پهلوانی در ورزش حرفه ای جهان کم رنگ و غریب شده است، ورزشکاران ایرانی می توانند برای گسترش روحیه جوانمردی با تکیه بر مرام و منش پهلوانی ورزش زورخانه ای کاپ اخلاق ورزش را همواره بر روی دست بگیرند.
ورزش ایران نیز مانند همه نقاط دنیا در سال های اخیر به سمت و سوی حرفه ای شدن و قهرمان پروری گام برداشته اما ورزش زورخانه ای با شاخصه های متنوع آن کمتر در این جرگه جای گرفته و راه سنتی خود را پیموده است.
وجود 200 ورزشگاه پرورش اندام در نقاط مختلف استان مرکزی دلیل محکمی بر این مدعا است چرا که حلقه زورخانه های استان مرکزی تنها 22 باب است.
ورزش زورخانه ای که علاوه بر حرکات جسمانی ، آموزه های دینی و اخلاقی با خود دارد این روزها مصاف سنگینی با الگوهای ورزشی غربی دارد.
از دیرباز باستانی کاران با اقتدا به مولایشان امام علی(ع) پای در گود زورخانه می گذاشتند و در کنار موفقیت در میدان ورزش حلقه سلامت اجتماعی و محمل تفکر و مودت نیز با راهبری زورخانه ها در هر محله برپا بود.
بزرگانی چون محمود بن ولی‌الدین خوارزمی (پوریای ولی) پهلوان قرن هشتم قمری و جهان پهلوانان غلامرضا تختی، مصطفی طوسی، ضیاءالدین میرقوامی و عباس زندی پهلوانان دوران معاصر در دامان ورزش زورخانه ای پرورش یافته و نام نامیشان همواره بر فراز آسمان ایران زمین می درخشد.
ورزش زورخانه زیبایی سیرت و اخلاق را در کنار زیبایی اندام و زور بازو برای ورزشکار دنبال می کرد اما امروزه جوانان و نوجوانان با گرایش به سمت پرورش اندام در سایه تبلیغات گسترده سرمایه گذاران و پشتوانه های نامعلوم، تنها صاحب اندام برآمده و عضلانی می شوند و منش پهلوانی که در ورزش زورخانه ای موج می زند در این رشته نوظهور کمتر به چشم می خورد.
به بهانه هفته ورزش پهلوانی راهی زورخانه متقین اراک بر آن شدیم تا در این زورخانه قدیمی با باستانی کاران همراه و زوایای این ورزش را بیشتر کاوش کنیم.
در ورودی سالن زورخانه و در کنار رختکن پهلوانان، وضوخانه قرار داشت و باستانی کاران پیش از درس عشق با گرفتن وضو و نیت خالص خود را برای خودسازی آماده می کردند.
در مقابل تابلویی بود که بر آن عبارت لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار نقش بسته بود و در کنارش جمله ای که هر روز ورزشکاران آن را بر قلبشان حک می کنند و آن این است که دست افتاده بگیر و خانه غرورت را بروب.
سردم زورخانه در ضلع راست در جایگاهی مرتفع واقع است که رو به قبله تعبیه شده و مرشد با وضو در آن حضور می یابد، این مکان با آیات الهی زینت گرفته و در دو سوی آن نام های الهی یا رحمان و یا رحیم تعبیه شده است.
مرشد، ضربش را با چراغی قدیمی گرم می کند و با ذکر صلوات و خواندن اشعار و قطعات عرفانی و اخلاقی توجه حاضران را جلب می کند و در بالای سر مرشد سه زنگ به چشم می خورد.
کنار در ورودی و در مرکز محلی که آنرا سردم می نامند، جامی تعبیه شده که هر تماشاچی و ورزشکار به رسم جوانمردی در آن پولی می ریزد و هر ماه این پول ها برای کمک به نیازمندان و بخشی از آن برای مخارج و برنامه های زورخانه هزینه می شود.
در میان زورخانه چاله ای بزرگ است که به آن گود می گویند، این مکان هشت ضلعی مرکز اصلی زورخانه است ورزشکاران سید و سادات در بالای گود و پس از آن پیشکسوتان و حرفه ای ها می ایستند و تازه کاران در بخش پایینی گود مشق عشق می کنند.
محفل گرم آنان پذیرای میانداری است که به قول معروف استخوان ترکانده و خاک میدان خورده ورزش باستانی است و از نظر درجه خودشناسی و آداب پهلوانی با تجربه تر از دیگران است.
مرشد به نام حق و با توکل و پاکی، حماسه خوانی می کند و مدح علی (ع) می گوید و میاندار در حالیکه زمین را می بوسد حرکات ورزشی را با رخصت مرشد آغاز می کند.
شاگردان کلاس جوانمردی تخته های شنای خود را که بر آنان جملات اخلاقی حک شده، دایره وار در گود می چینند و با نوای زورخانه ای و صدای مرشد، همخوان با حرکات میاندار ،شنای کرسی و شنای پا جفت و پیچ می روند.
حرکات نرمشی از بخش بالای سر، بسته به تشخیص میاندار همگام با ضرب و نوای مرشد انجام می شود و پهلوانان گاه با رخصت مرشد، حرکات پیچ و شیرین کاری انجام می دهند و این مرحله با خمگیری که نوعی مخصوص از نشست و برخاست است خاتمه می یابد.
حالا ورزشکاران با ذکر یاعلی و با آدابی خاص میل برمی گیرند، برای این کار نیز سادات و پیشکسوتان پیشتازند، دایره وار می ایستند و با زمزمه سروده های حماسی و دینی، میل ها را بر سردست می برند، با رهبری میاندار حرکات میل بر روی زمین و پس از آن میل شلاقی انجام می شود.
تماشاچیان که بر سکوی کنار گود نشسته اند یا انجام حرکات بدنی و تلاش پهلوانان در خودسازی جسم و روح و اخلاق، آنها را تصدیق می کنند و در همین حین با سلام و صلوات حرکات پازدن آغاز می شود، پیشکسوتان با حضور در میان گود با حرکت مخصوصی در پای چپ و پس از آن راست شروع به چرخش می کنند گاه پای جنگلی و گاه پای تبریزی می زنند این تمرینی است در سایه رخصت بزرگان مجلس انجام می شود .
پس از چرخش نوبت به کباده می رسد ،اکنون با رخصت مرشد، کباده می زنند، دست و پاها را به طرزی موزون حرکت می دهند و با این کار جسم و روحشان پالایش می شود.
می گویند در گذشته های دور ایران زمین به جای گود خندق، به جای کباده چله کمان، به جای میل گرزگران و به جای سنگ سپر بوده و این همه نشان از ریشه و هویت پهلوانی و جوانمردی ورزش زورخانه ای دارد.
ورزشکاران این بار با رخصت مرشد و در میان تشویق تماشاچیان سنگ برمی گیرند ،مرشد نواهای موزون سرمی دهد و ورزشکار ˈکنده ˈ می زند و زمین را می بوسد، بر زمین دراز می کشد ، سنگ ها را بر دست گرفته و به شیوه ای ماهرانه حرکت می دهد، این حرکات با بسم الله آغاز و برای طلب بخشش گناهان است و بعد با هر حرکت سنگ، ذکری پنجاه گانه از اسامی حسنی خداوند، پیامبران و ختم انبیا به زبان پهلوان جاری می شود.
در پایان میاندار با پهن کردن لنگی در میان گود برای درماندگانی که هرگز نام یا نشانشان فاش نمی شود آیین گلریزان می گیرد و این بار تماشاچیان هرآنچه توان دارند بر لنگ می ریزند، این پول به صورت قرض الحسنه در اختیار نیازمند قرار می گیرد و اگر روزی تمکن مالی یافتند، قرضشان را برای دستگیری از مستمند دیگر با گلریزان زورخانه باز می گرداند.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی می گوید: در فرهنگ پهلوانی و زورخانه معنویت و اخلاق محوریت دارد و احترام به کسوت و موی سپید، عزت، غیرت و مردانگی فلسفه رفتاری باستانی کاران است.
تیمور همتی ادامه می دهد: در مسلک زورخانه ضعیف کشی و ظلم به مظلوم محکوم است و حمایت و طرفداری از ضعیفان وظیفه اصلی ورزشکاران به شمار می رود.
وی اظهار کرد: در فرهنگ پهلوانی زرتشت و آیین پاکش، حضرت محمد(ص) و اسلام نابش و امام علی(ع) و آیین فتوتش الگو و پیشوا هستند و یکی از نقاط تمایز و قابل افتخار این ورزش مکتبی این است که مرام آن از تلاقی دو فرهنگ غنی و دو گوهر ایران باستان و اسلام ناب محمدی (ص) جریان یافته و به این دلیل شاید به جرات بتوان گفت این ورزش نمونه ی کوچکی از آن مدینه فاضله ی تمدن ایرانی اسلامی است که یکی از آرمان های انقلاب اسلامی ایران بوده و هست.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی افزود: باستانی کاری تنها یک ورزش نیست بلکه مدرسه مردمداری و ایمان است، یک باستانی کار چشم و قلب و جسم و روحش را صیقل می دهد و با همه وجودش منش انسانی دارد.
وی اضافه کرد: باستانی کار معتقد است که جسم و روحش از آن خداست، دو دست و یک قلب از پروردگار نزد او امانت است که باید با آن ها ببخشد و نیکی کند.
همتی اظهار کرد: در ورزش زورخانه ای که ترکیبی از اصالت مذهب، سنت، فرهنگ و داشته های ملی است، احترام به بزرگترها اصلی انکارناپذیر است، سنتی اخلاقی که این روزها در هر قشر و لایه اجتماعی به شدت نیازمند آن هستیم.
وی گفت: این ورزش از دیرباز در استان طرفدار داشته و به عنوان مسجد دوم برای کار خیر، رسیدگی به حاجتمندان و رتق و فتق امور اجتماعی و محله ها کاربرد داشته است.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی گفت: زورخانه متقین اراک یکی از ورزشگاه های قدیمی است که در سال1347 بنا شده و به عنوان کانون همگرایی پهلوانان شهر فعالیت داشته و هرکسی از قشری به طور رایگان در این مکان ورزش می کرده و درس افتادگی می آموخت.
وی ادامه داد: درحال حاضر 22 زورخانه در استان مرکزی وجود دارد که 10 باب آن در اراک و مابقی در شهرهای، ساوه، آشتیان، تفرش، دلیجان، محلات و شازند فعالیت دارند.
وی ادامه داد: ما در این ورزش ضرب و زنگ داریم یعنی هرکسی که رتبه بالاتری دارد باید تقوا و اخلاق بالاتری داشته باشد و برای افراد جامعه الگویی مناسب باشد.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی گفت: این استان با وجود جمعیتی بالغ بر یک میلیون و 400 هزار نفر تنها 22 زورخانه دارد و این در حالی است که در شهرستان میبد از استان یزد با جمعیت 50 هزار نفری 14 زورخانه دایر است که این مهم نشان از کم لطفی مسوولان به این ورزش مقدس است.
وی افزود: چندی پیش از سوی هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی درخواستی به شورای اسلامی شهر و شهرداری اراک ارسال شد که حمام تاریخی میدان ارگ این شهر را به زورخانه تبدیل کنیم اما هنوز پاسخی به درخواست هیات داده نشده است.
وی بهره برداری از زورخانه های حضرت علی ابن ابیطالب (ع) دهستان مشهدالکوبه و امام علی(ع) شهرستان تفرش، برگزاری بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، تجلیل از 67 پیشکسوت ورزش زورخانه ای استان، اعزام تیم ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی خردسالان استان مرکزی برای حضور در رقابت های کشوری در استان البرز، برگزاری کارگاه های آموزشی مرشدی و دیگر بخش های ورزش زورخانه ای برای همه سنین از مهمترین اقدامات هیات ورزش زورخانه ای و پهلوانی استان مرکزی عنوان کرد.
وی بیان کرد: بر اساس آخرین رده بندی فدراسیون ورزش های زورخانه ای و پهلوانی کشور هیات استان مرکزی پس از استان اصفهان در رده دوم جدول قرار دارد.
مرشد پیشکسوت و بین المللی استان مرکزی نیز گفت: ورزش زورخانه ای مانند بسیاری از ورزش های دیگر ریتمیک و با موسیقی عجین است اما تفاوت آن با سایر رشته ها، زینت یافتن نوای ضرب با اشعار و جملات نغز اخلاقی و معنوی است که پهلوانان را پرورش می دهد.
مرشد عباس جولایی بیان کرد: تفاوت نواختن ضرب زورخانه ای با ضرب در مجالس دیگر این است که دستان نوازنده آن با آب وضو تطهیر شده و مرشد با آن حالتی از برانگیختگی روح و ارشاد درون را انجام می دهد.
وی افزود: اشعار و عبارات منتخب توسط مرشد یا حماسی خوانی و شاهنامه خوانی است و یا ابیاتی در مدح بزرگان دین و اخلاق و در مناسبت جشن و یا سوگ اشعار همخوان آن قرائت می شود.
این مرشد پیشکسوت اظهار کرد: اغلب زورخانه ها مزین به یک زنگ است اما برخی زورخانه ها سه زنگ دارد و کاربرد زنگ توسط مرشد نیز یکی برای ادای احترام به پیشکسوتان ورزشی و یکی برای تغییر حرکات و ایجاد نظم در جمع پهلوانان گود زورخانه است.
وی گفت: مرشدان در تقسیم های فدراسیون ورزش های زورخانه ای مدارج متفاوتی دارند که از نوپنجه، نوخواسته، خوش پنجه، خوش نوا و خوش صدا آغاز می شود تا مرشد تمام می رسد و کلید موفقیت در این وادی حسن شهرت، افتادگی و فروتنی، روابط عمومی بالا ، بن مایه های معنوی و اخلاقی غنی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز گفت: پرونده ثبت جهانی ورزش های زورخانه ای و آیین های پهلوانی در سال 1383 به درخواست فدراسیون بین المللی ورزش های زورخانه ای و با تلاش مسوولان میراث فرهنگی ایران پیگیری شد و این آیین کهن و اصیل در سال 2010 در فهرست میراث معنوی یونسکو ثبت جهانی شد.
سید محمد حسینی افزود: ورزش زورخانه ای آمیخته ای از موسیقی و آواز، حرکات جسمانی موزون و فلسفه و منش پهلوانی است که برگرفته از افسانه های دلاورانه ی دوره ایران باستان است .
وی بیان کرد: باستانی کاران مسجد را خانه خدا و زورخانه را خانه علی (ع) می دانند و در آداب و رسوم خاص این ورزش پاکیزگی مذهبی با سلامت جسم و روان از یک خانواده برشمرده شده و ورزشکاران در کنار سلامت جسم به اصلاح و سلامت محیط و حلقه دوستان و همشهریان نیز می اندیشند.
هم اکنون یک هزار و 400 ورزشکار، 40 مرشد و 12 مربی بین المللی در 22 زورخانه استان مرکزی فعالیت می کنند.
17 شوال روزی است که حضرت علی (ع) با عمروبن عبدود پهلوان معروف عرب مبارزه کرد و او را شکست داد و پرچم اسلام را سر بلند و پرچم کفر را واژگون ساخت، به همین دلیل این روز را به عنوان روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای نامیده اند.
کارشناسان و دست اندرکاران امور فرهنگی و ورزشی بر این باورند که موفقیت الگوهای بومی رشد و توسعه کشوردر سایه حفظ و احیای مولفه های اخلاقی و هویت اصیل ایرانی است و شاید وقت آن رسیده که با بازنگری جدی بسترهای حرفه ای شدن ورزش زورخانه ای گام برداشته شود.
3017/3075/ خبرنگار: مصطفی مجللی*** انتشار دهنده: حسین مهدی زاده
انتهای پیام در حالی که مرام و مسلک پهلوانی در ورزش حرفه ای جهان کم رنگ و غریب شده است، ورزشکاران ایرانی می توانند برای گسترش روحیه جوانمردی با تکیه بر مرام و منش پهلوانی ورزش زورخانه ای کاپ اخلاق ورزش را همواره بر روی دست بگیرند.
ورزش ایران نیز مانند همه نقاط دنیا در سال های اخیر به سمت و سوی حرفه ای شدن و قهرمان پروری گام برداشته اما ورزش زورخانه ای با شاخصه های متنوع آن کمتر در این جرگه جای گرفته و راه سنتی خود را پیموده است.
وجود 200 ورزشگاه پرورش اندام در نقاط مختلف استان مرکزی دلیل محکمی بر این مدعا است چرا که حلقه زورخانه های استان مرکزی تنها 22 باب است.
ورزش زورخانه ای که علاوه بر حرکات جسمانی ، آموزه های دینی و اخلاقی با خود دارد این روزها مصاف سنگینی با الگوهای ورزشی غربی دارد.
از دیرباز باستانی کاران با اقتدا به مولایشان امام علی(ع) پای در گود زورخانه می گذاشتند و در کنار موفقیت در میدان ورزش حلقه سلامت اجتماعی و محمل تفکر و مودت نیز با راهبری زورخانه ها در هر محله برپا بود.
بزرگانی چون محمود بن ولی‌الدین خوارزمی (پوریای ولی) پهلوان قرن هشتم قمری و جهان پهلوانان غلامرضا تختی، مصطفی طوسی، ضیاءالدین میرقوامی و عباس زندی پهلوانان دوران معاصر در دامان ورزش زورخانه ای پرورش یافته و نام نامیشان همواره بر فراز آسمان ایران زمین می درخشد.
ورزش زورخانه زیبایی سیرت و اخلاق را در کنار زیبایی اندام و زور بازو برای ورزشکار دنبال می کرد اما امروزه جوانان و نوجوانان با گرایش به سمت پرورش اندام در سایه تبلیغات گسترده سرمایه گذاران و پشتوانه های نامعلوم، تنها صاحب اندام برآمده و عضلانی می شوند و منش پهلوانی که در ورزش زورخانه ای موج می زند در این رشته نوظهور کمتر به چشم می خورد.
به بهانه هفته ورزش پهلوانی راهی زورخانه متقین اراک بر آن شدیم تا در این زورخانه قدیمی با باستانی کاران همراه و زوایای این ورزش را بیشتر کاوش کنیم.
در ورودی سالن زورخانه و در کنار رختکن پهلوانان، وضوخانه قرار داشت و باستانی کاران پیش از درس عشق با گرفتن وضو و نیت خالص خود را برای خودسازی آماده می کردند.
در مقابل تابلویی بود که بر آن عبارت لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار نقش بسته بود و در کنارش جمله ای که هر روز ورزشکاران آن را بر قلبشان حک می کنند و آن این است که دست افتاده بگیر و خانه غرورت را بروب.
سردم زورخانه در ضلع راست در جایگاهی مرتفع واقع است که رو به قبله تعبیه شده و مرشد با وضو در آن حضور می یابد، این مکان با آیات الهی زینت گرفته و در دو سوی آن نام های الهی یا رحمان و یا رحیم تعبیه شده است.
مرشد، ضربش را با چراغی قدیمی گرم می کند و با ذکر صلوات و خواندن اشعار و قطعات عرفانی و اخلاقی توجه حاضران را جلب می کند و در بالای سر مرشد سه زنگ به چشم می خورد.
کنار در ورودی و در مرکز محلی که آنرا سردم می نامند، جامی تعبیه شده که هر تماشاچی و ورزشکار به رسم جوانمردی در آن پولی می ریزد و هر ماه این پول ها برای کمک به نیازمندان و بخشی از آن برای مخارج و برنامه های زورخانه هزینه می شود.
در میان زورخانه چاله ای بزرگ است که به آن گود می گویند، این مکان هشت ضلعی مرکز اصلی زورخانه است ورزشکاران سید و سادات در بالای گود و پس از آن پیشکسوتان و حرفه ای ها می ایستند و تازه کاران در بخش پایینی گود مشق عشق می کنند.
محفل گرم آنان پذیرای میانداری است که به قول معروف استخوان ترکانده و خاک میدان خورده ورزش باستانی است و از نظر درجه خودشناسی و آداب پهلوانی با تجربه تر از دیگران است.
مرشد به نام حق و با توکل و پاکی، حماسه خوانی می کند و مدح علی (ع) می گوید و میاندار در حالیکه زمین را می بوسد حرکات ورزشی را با رخصت مرشد آغاز می کند.
شاگردان کلاس جوانمردی تخته های شنای خود را که بر آنان جملات اخلاقی حک شده، دایره وار در گود می چینند و با نوای زورخانه ای و صدای مرشد، همخوان با حرکات میاندار ،شنای کرسی و شنای پا جفت و پیچ می روند.
حرکات نرمشی از بخش بالای سر، بسته به تشخیص میاندار همگام با ضرب و نوای مرشد انجام می شود و پهلوانان گاه با رخصت مرشد، حرکات پیچ و شیرین کاری انجام می دهند و این مرحله با خمگیری که نوعی مخصوص از نشست و برخاست است خاتمه می یابد.
حالا ورزشکاران با ذکر یاعلی و با آدابی خاص میل برمی گیرند، برای این کار نیز سادات و پیشکسوتان پیشتازند، دایره وار می ایستند و با زمزمه سروده های حماسی و دینی، میل ها را بر سردست می برند، با رهبری میاندار حرکات میل بر روی زمین و پس از آن میل شلاقی انجام می شود.
تماشاچیان که بر سکوی کنار گود نشسته اند یا انجام حرکات بدنی و تلاش پهلوانان در خودسازی جسم و روح و اخلاق، آنها را تصدیق می کنند و در همین حین با سلام و صلوات حرکات پازدن آغاز می شود، پیشکسوتان با حضور در میان گود با حرکت مخصوصی در پای چپ و پس از آن راست شروع به چرخش می کنند گاه پای جنگلی و گاه پای تبریزی می زنند این تمرینی است در سایه رخصت بزرگان مجلس انجام می شود .
پس از چرخش نوبت به کباده می رسد ،اکنون با رخصت مرشد، کباده می زنند، دست و پاها را به طرزی موزون حرکت می دهند و با این کار جسم و روحشان پالایش می شود.
می گویند در گذشته های دور ایران زمین به جای گود خندق، به جای کباده چله کمان، به جای میل گرزگران و به جای سنگ سپر بوده و این همه نشان از ریشه و هویت پهلوانی و جوانمردی ورزش زورخانه ای دارد.
ورزشکاران این بار با رخصت مرشد و در میان تشویق تماشاچیان سنگ برمی گیرند ،مرشد نواهای موزون سرمی دهد و ورزشکار ˈکنده ˈ می زند و زمین را می بوسد، بر زمین دراز می کشد ، سنگ ها را بر دست گرفته و به شیوه ای ماهرانه حرکت می دهد، این حرکات با بسم الله آغاز و برای طلب بخشش گناهان است و بعد با هر حرکت سنگ، ذکری پنجاه گانه از اسامی حسنی خداوند، پیامبران و ختم انبیا به زبان پهلوان جاری می شود.
در پایان میاندار با پهن کردن لنگی در میان گود برای درماندگانی که هرگز نام یا نشانشان فاش نمی شود آیین گلریزان می گیرد و این بار تماشاچیان هرآنچه توان دارند بر لنگ می ریزند، این پول به صورت قرض الحسنه در اختیار نیازمند قرار می گیرد و اگر روزی تمکن مالی یافتند، قرضشان را برای دستگیری از مستمند دیگر با گلریزان زورخانه باز می گرداند.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی می گوید: در فرهنگ پهلوانی و زورخانه معنویت و اخلاق محوریت دارد و احترام به کسوت و موی سپید، عزت، غیرت و مردانگی فلسفه رفتاری باستانی کاران است.
تیمور همتی ادامه می دهد: در مسلک زورخانه ضعیف کشی و ظلم به مظلوم محکوم است و حمایت و طرفداری از ضعیفان وظیفه اصلی ورزشکاران به شمار می رود.
وی اظهار کرد: در فرهنگ پهلوانی زرتشت و آیین پاکش، حضرت محمد(ص) و اسلام نابش و امام علی(ع) و آیین فتوتش الگو و پیشوا هستند و یکی از نقاط تمایز و قابل افتخار این ورزش مکتبی این است که مرام آن از تلاقی دو فرهنگ غنی و دو گوهر ایران باستان و اسلام ناب محمدی (ص) جریان یافته و به این دلیل شاید به جرات بتوان گفت این ورزش نمونه ی کوچکی از آن مدینه فاضله ی تمدن ایرانی اسلامی است که یکی از آرمان های انقلاب اسلامی ایران بوده و هست.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی افزود: باستانی کاری تنها یک ورزش نیست بلکه مدرسه مردمداری و ایمان است، یک باستانی کار چشم و قلب و جسم و روحش را صیقل می دهد و با همه وجودش منش انسانی دارد.
وی اضافه کرد: باستانی کار معتقد است که جسم و روحش از آن خداست، دو دست و یک قلب از پروردگار نزد او امانت است که باید با آن ها ببخشد و نیکی کند.
همتی اظهار کرد: در ورزش زورخانه ای که ترکیبی از اصالت مذهب، سنت، فرهنگ و داشته های ملی است، احترام به بزرگترها اصلی انکارناپذیر است، سنتی اخلاقی که این روزها در هر قشر و لایه اجتماعی به شدت نیازمند آن هستیم.
وی گفت: این ورزش از دیرباز در استان طرفدار داشته و به عنوان مسجد دوم برای کار خیر، رسیدگی به حاجتمندان و رتق و فتق امور اجتماعی و محله ها کاربرد داشته است.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی گفت: زورخانه متقین اراک یکی از ورزشگاه های قدیمی است که در سال1347 بنا شده و به عنوان کانون همگرایی پهلوانان شهر فعالیت داشته و هرکسی از قشری به طور رایگان در این مکان ورزش می کرده و درس افتادگی می آموخت.
وی ادامه داد: درحال حاضر 22 زورخانه در استان مرکزی وجود دارد که 10 باب آن در اراک و مابقی در شهرهای، ساوه، آشتیان، تفرش، دلیجان، محلات و شازند فعالیت دارند.
وی ادامه داد: ما در این ورزش ضرب و زنگ داریم یعنی هرکسی که رتبه بالاتری دارد باید تقوا و اخلاق بالاتری داشته باشد و برای افراد جامعه الگویی مناسب باشد.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی گفت: این استان با وجود جمعیتی بالغ بر یک میلیون و 400 هزار نفر تنها 22 زورخانه دارد و این در حالی است که در شهرستان میبد از استان یزد با جمعیت 50 هزار نفری 14 زورخانه دایر است که این مهم نشان از کم لطفی مسوولان به این ورزش مقدس است.
وی افزود: چندی پیش از سوی هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان مرکزی درخواستی به شورای اسلامی شهر و شهرداری اراک ارسال شد که حمام تاریخی میدان ارگ این شهر را به زورخانه تبدیل کنیم اما هنوز پاسخی به درخواست هیات داده نشده است.
وی بهره برداری از زورخانه های حضرت علی ابن ابیطالب (ع) دهستان مشهدالکوبه و امام علی(ع) شهرستان تفرش، برگزاری بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، تجلیل از 67 پیشکسوت ورزش زورخانه ای استان، اعزام تیم ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی خردسالان استان مرکزی برای حضور در رقابت های کشوری در استان البرز، برگزاری کارگاه های آموزشی مرشدی و دیگر بخش های ورزش زورخانه ای برای همه سنین از مهمترین اقدامات هیات ورزش زورخانه ای و پهلوانی استان مرکزی عنوان کرد.
وی بیان کرد: بر اساس آخرین رده بندی فدراسیون ورزش های زورخانه ای و پهلوانی کشور هیات استان مرکزی پس از استان اصفهان در رده دوم جدول قرار دارد.
مرشد پیشکسوت و بین المللی استان مرکزی نیز گفت: ورزش زورخانه ای مانند بسیاری از ورزش های دیگر ریتمیک و با موسیقی عجین است اما تفاوت آن با سایر رشته ها، زینت یافتن نوای ضرب با اشعار و جملات نغز اخلاقی و معنوی است که پهلوانان را پرورش می دهد.
مرشد عباس جولایی بیان کرد: تفاوت نواختن ضرب زورخانه ای با ضرب در مجالس دیگر این است که دستان نوازنده آن با آب وضو تطهیر شده و مرشد با آن حالتی از برانگیختگی روح و ارشاد درون را انجام می دهد.
وی افزود: اشعار و عبارات منتخب توسط مرشد یا حماسی خوانی و شاهنامه خوانی است و یا ابیاتی در مدح بزرگان دین و اخلاق و در مناسبت جشن و یا سوگ اشعار همخوان آن قرائت می شود.
این مرشد پیشکسوت اظهار کرد: اغلب زورخانه ها مزین به یک زنگ است اما برخی زورخانه ها سه زنگ دارد و کاربرد زنگ توسط مرشد نیز یکی برای ادای احترام به پیشکسوتان ورزشی و یکی برای تغییر حرکات و ایجاد نظم در جمع پهلوانان گود زورخانه است.
وی گفت: مرشدان در تقسیم های فدراسیون ورزش های زورخانه ای مدارج متفاوتی دارند که از نوپنجه، نوخواسته، خوش پنجه، خوش نوا و خوش صدا آغاز می شود تا مرشد تمام می رسد و کلید موفقیت در این وادی حسن شهرت، افتادگی و فروتنی، روابط عمومی بالا ، بن مایه های معنوی و اخلاقی غنی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز گفت: پرونده ثبت جهانی ورزش های زورخانه ای و آیین های پهلوانی در سال 1383 به درخواست فدراسیون بین المللی ورزش های زورخانه ای و با تلاش مسوولان میراث فرهنگی ایران پیگیری شد و این آیین کهن و اصیل در سال 2010 در فهرست میراث معنوی یونسکو ثبت جهانی شد.
سید محمد حسینی افزود: ورزش زورخانه ای آمیخته ای از موسیقی و آواز، حرکات جسمانی موزون و فلسفه و منش پهلوانی است که برگرفته از افسانه های دلاورانه ی دوره ایران باستان است .
وی بیان کرد: باستانی کاران مسجد را خانه خدا و زورخانه را خانه علی (ع) می دانند و در آداب و رسوم خاص این ورزش پاکیزگی مذهبی با سلامت جسم و روان از یک خانواده برشمرده شده و ورزشکاران در کنار سلامت جسم به اصلاح و سلامت محیط و حلقه دوستان و همشهریان نیز می اندیشند.
هم اکنون یک هزار و 400 ورزشکار، 40 مرشد و 12 مربی بین المللی در 22 زورخانه استان مرکزی فعالیت می کنند.
17 شوال روزی است که حضرت علی (ع) با عمروبن عبدود پهلوان معروف عرب مبارزه کرد و او را شکست داد و پرچم اسلام را سر بلند و پرچم کفر را واژگون ساخت، به همین دلیل این روز را به عنوان روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای نامیده اند.
کارشناسان و دست اندرکاران امور فرهنگی و ورزشی بر این باورند که موفقیت الگوهای بومی رشد و توسعه کشوردر سایه حفظ و احیای مولفه های اخلاقی و هویت اصیل ایرانی است و شاید وقت آن رسیده که با بازنگری جدی بسترهای حرفه ای شدن ورزش زورخانه ای گام برداشته شود.
3017/3075/ خبرنگار: مصطفی مجللی*** انتشار دهنده: حسین مهدی زاده
کپی شد
