تالاب میقان اراک در ۱۵کیلومتری شمال شهر اراک واقع شده که یکی از سرمایه‌های گران‌بها و کم‌نظیر زیست محیطی استان مرکزی است و به عنوان یکی از ۱۰ تالاب مهم کشور جلوه‌های زیبایی از تنوع زیستی و ارزش های اکولوژیک را در خود جای داده است.
بهار امسال به دلیل شیوع کرونا این تالاب در فصل کوچ بهاره، پذیرای علاقه‌مندان طبیعت و دوستداران محیط زیست نیست و امسال از میهمانی و فرش قرمز برای میزبانی این مهاجران کنارآبزی خبری نیست.
این تالاب کویری با وسعت ۲۵ هزار هکتار به عنوان یکی از مناطق شکار ممنوع در حفاظت محیط زیست استان مرکزی است و این محوطه بکر و امن یکی از زیستگاه‌های قدیمی و اصلی پرندگان مهاجر و حیات وحش منطقه است و این روزها پذیرای شمار زیادی از گونه‌های پرندگان مهاجر است.
البته این تالاب زیبا هر ساله و در ایام نوروز پذیرای سیل خروشانی از میهمانان نوروزی بود اما امسال و در شرایط حساس و بنا به دستور پدافند زیستی استان مرکزی و برای کاهش شیوع ویروس کرونا، پذیرای هیچ مسافر نوروزی و حتی شهروندان اراکی نیست.
پرندگان مهاجر از مناطق جنوبی در حال کوچ به تالاب میقان اراک هستند و هر ساله در فصل پاییز، کوچ پرندگان از مناطق سردسیر در سیبری به سمت زیستگاه‌های استان مرکزی آغاز می‌شود و با سرد شدن هوا این پرندگان در ماه‌های پایانی سال به نقاط گرم جنوبی کشور و آفریقا پر می‌کشند.
با آغاز بهار در تداوم مراحل کوچ، این پرندگان مجدد از مناطق جنوبی به زیستگاه‌های استان مرکزی برمی‌گردند و کوچ و اطراق آنها در این زیستگاه‌ها و به‌ویژه در تالاب میقان از فروردین ماه و بسته به نوع شرایط آب و هوایی تا اواسط اردیبهشت یا اوایل خردادماه طول می‌کشد و به سمت سیبری پر می‌کشند.
در مسیر کوچ بهاره پرندگان مهاجر صحنه‌های حضور تدریجی دسته‌های کوچک و بزرگ از گونه‌های مختلف پرندگان به ویژه پرندگان کنار آبزی، غاز خاکستری، تنجه، اردک سرسبز، آبچلیک، چوب بابا، نوک خنجری، کاکایی و تعدادی کمی از درناها به زیبایی ترسیم شده است.
سالانه از اواخر مهرماه بین ۲۵ تا ۳۰ هزار پرنده مهاجر به تالاب میقان اراک کوچ پاییزه دارند که از این تعداد ۱۲ تا ۱۵ هزار پرنده از گونه درنای خاکستری است.
تالاب کویری میقان اراک، آخرین حلقه اکولوژیک حوزه آبریز دشت اراک است که آبهای سطحی مسیل‌های فصلی را جذب می‌کند و مساحت حوزه دریاچه فصلی آن بسته به ورودی آب بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتر مربع متغیر است.
حفظ تالاب بین المللی میقان اراک به عنوان استراحتگاه میان راهی پرندگان در پدیده کوچ از اهمیت بالایی برخوردار است.
تالاب زیبای میقان با جلوه‌های طبیعی بی‌نظیر در روزگاران گذشته به نام نمکزار فراهان مشهور بوده و در جای جای آن تصاویر منحصر به فردی از نقاشی خالق هستی ترسیم شده است.
آب دریاچه میقان به قدری شور است که در هر لیتر آن در تابستان ۵۰ گرم، در بهار ۳۸ گرم و در زمستان ۲۸ گرم نمک وجود دارد.
این تالاب یا دریاچه در منطقه فراهان سفلی قرار دارد، که در فصل بارندگی پرآب می‌شود و با گرم شدن هوا و افزایش سرعت تبخیر بیشتر آب جمع آوری شده آن خشک شده و حالت باتلاق و نمکزار به خود می گیرد.
حوزه کویری تالاب میقان اراک به لحاظ فیزیکی وظیفه تلطیف هوای اراک را بر عهده دارد و روان آبهای این شهر وارد کویر می‌شود.
بیش از ۶۰ درصد پرندگان استان و ۱۶ درصد پرندگان کشور در این تالاب زیست می‌کنند و برخی از گونه‌های پرندگان مهاجر و بومی این منطقه نادر و ارزشمند است.
وجود برخی وحوش مانند گرگ و روباه، مار، پرندگانی چون عقاب و برخی نمونه های نادر لابه لای شاخ و برگ های سبز قره داغ و آترپلیکس جلوه ای دیدنی به منطقه کویری این تالاب داده است.
بر اساس استانداردهای جهانی تالاب ها، هر تالاب که یک درصد از یک گونه پرنده را در خود پذیرا باشد در مختصات جهانی و بین‌المللی قرار می‌گیرد و تالاب میقان اراک در کنار تالاب گاوخونی اصفهان تنها پذیرای پرندگان مهاجر در مرکز کشور به منظور زمستان گذرانی محسوب می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی به ایرنا گفت: کوچ بهاره پرندگان مهاجر تصاویر زیبایی را در آسمان این تالاب خلق می‌کند و هر ساله در این ایام شمار زیادی از مسافران نوروزی و مردم اراک برای دیدن این تصاویر و زیبایی‌های تالاب میقان در این منطقه حضور پیدا می‌کردند.
«رضا میرزایی» افزود: امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا و مصوبه قرارگاه پدافند زیستی استان مرکزی تردد به تالاب میقان اراک ممنوع است و این تالاب در این ایام تنها پذیرای پرندگان است.
وی بیان کرد: انتظار است مردم برای شکست کرونا به توصیه‌های بهداشتی توجه ویژه داشته باشند و از ترددهای غیرضرور بپرهیزند و تنها در خانه بمانند.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان مرکزی هم گفت: کوچ پرندگان مهاجر از تالاب میقان اراک به سمت استان‌های جنوبی آغاز شده و روز به روز در حال افزایش است.
«عباس جودکی» افزود: کوچ فلامینگوها پایان یافته و از درناها نیز تعداد کمی در تالاب میقان اراک دیده می‌شود و در حال حاضر بیشتر پرندگان کنارآبزی در این تالاب حضور دارند.
وی بیان کرد: حال پرندگان در تالاب میقان اراک مساعد است و تاکنون موردی از تلفات گونه‌های پرندگان به واسطه بیماری در این منطقه مشاهده و گزارش نشده است.
تالاب میقان اراک در ۱۵کیلومتری شمال شهر اراک واقع شده است و یکی از مناطق زیبای طبیعی در استان مرکزی است.
