زهره ترکمانی- به راننده ای که با نفر جلوئی خود سر رعایت نکردن نوبت بحث می کند و از مشاجره با پادرمیانی اطرافیان کنار کشیده، نزدیک می شویم. از او علت مراجعه اش را که جویا می شوم، سر درد دلش باز می شود. کارگر شرکتی بوده که مدتیست تعطیل شده و با هم باجناقش نوبتی با این خودرو کار می کنند. می گوید : سهمیه سوخت جوابگوی بارکشی با وانت نیست و ناچارند سوخت ۳ هزار تومانی بزنند. او با آنکه می داند سوخت گیری به این شکل خطرناک است می گوید: می دانم خطرناک است، اما لیتری ۶۰۰ تومان ال پی جی کجا و سه هزارتومان بنزین آزاد؟ می پرسم چرا به طور استاندارد خودرویش را دوگانه سوز نمی کند. او ضمن تایید حرف من ادامه می دهد: هزینه دوگانه سوز کردن حدود ۵ تا ۶ میلیون است و اینجا بین ۸۰۰ تا یک تومان بر حسب نوع خودرو. نداریم. از طرفی تحمل ماندن در صف های طولانی گاز "سی ان جی" را ندارم. وقتی تامین معیشت خانواده ام با مسافرکشی و حمل بار است ۵ دقیقه زمان کمتر هدررفته هم برایم غنیمت است. گفتگو با او، دیگر منتظران در صف را مشتاق به شرح حکایت دردهایشان می کند.
دورتا دور شهر شده مراکز تغییر سوخت
از میان مراجعین توجهم به چند جوان که ظاهر مرتبی دارند جلب می شود. دو نفرشان دانشجو و آن سه تای دیگر بازاریاب هستند. می گویند : بازاریابی با پای پیاده ممکن نیست. شرکت هم در تامین سوخت با توجه به دو نرخی شدن متقبل هزینه نمی شود و آنها به اجبار با آنکه از تبعات خطرناک این سوخت مطلعند به تغییر سوخت خودرو تن داده اند. یکی از آنها می گوید : اینجا صف خلوت تر است؛ چند آدرس می دهد و اضافه می کند : برای نوبت گیری یکی را گذاشته اند که روی مقوا اسم افراد را می نویسد. دوستش حرف او را تکمیل کرده و می افزاید : ای بابا الان در بعضی روستاها هم مکانیک ها دارند با تغییر نازل، خودرو را به سوخت با ال پی جی تبدیل می کنند.
جواز ندارم؛ من هم روی همه مراکز غیرمجاز
صدای توقف کامیون و فریاد مرد میانسالی که در دستش آچار روغنی چرک شده را بالا آورده و رانندگان به شوخی یا برای تملق او را آقای مهندس خطاب می کنند، فضای بسته بحث ما را بر هم می زند. با فریاد به راننده کامیون غر می زند که آنسوی آجرها پارک کند. لحظه ای کار را به شاگردش می سپارد و برای نشان دادن جای پارک فرمان می دهد. از لختی ایستادنش استفاده می کنم که با او گفتگویی داشته باشم، آچارش را به تهدید برایم تکان می دهد و دور می شود. به طرف فروشنده کپسولهای گاز مایع می روم که بدانم برای کسب و کار آزادانه اش مجوز دارد یا نه؟ می گوید : نیازی به مجوز نیست وقتی صدها مرکز و محل کسب دیگر بدون مجوز در مشاغل مختلف دارند فعالیت می کنند؛ من هم یکی روی همه آنها!! مهندس قلابی از دور مرا تحت نظر دارد، بار دیگر آچارش را به تهدید در هوا تکان می دهد و شاگردش را برای بیرون کردن از جمع می فرستد. جای ماندن نیست. محل را مسالمت آمیز ترک می کنیم.
تبدیل خودرو به دوگانه سوز با حداکثر ۴ و نیم میلیون تومان
به تلفن همراه چند مسئولی که می توانند در جلوگیری از حوادث ناشی از این کار غیرمجاز نقش داشته باشند زنگ می زنم. پاسخم یا رد تماس است یا قطع ارتباط!؟ از ۱۱۸ شماره ای برای مراکز دوگانه سوز می خواهم پاسخ می شنوم " شماره موجود نیست " در اینترنت سرچ می کنم شماره ای از اتحادیه در تهران می یابم. فردی که در آنسو پاسخگوی من است خود را جوادی معرفی می کند و می گوید : رانندگان خودروها پس از سهمیه بندی بنزین و گران شدن سوخت در کشور با دغدغه ای جدی در بحث تامین سوخت ارزان مواجه شده اند بعضی به خرید خودروهای دوگانه سوخت سی ان جی روی آورده اند که همین امر باعث گران شدن این خودروها شده. آنها هم که توان خرید خودروهای با موتور پایه دوگانه سوز ندارند متاسفانه یا به سوخت خطرناک ال پی جی روی آورده یا به مراکز مجاز سیستم سوخت رسانی خودرو به سیستم «سی ان جی» مراجعه می کنند. از او درباره احتمال وجود مراکز تغییر سوخت ال پی جی که می پرسم، می گوید : به دلیل ارزان بودن «ال پی جی» خیلی ها در این مدت به سمت این نوع سیستم سوخت رسانی جذب شده اند اما مراکز سوخت رسانی ال پی جی در تعدادی محدود از استان ها وجود دارد به همین دلیل در بسیاری موارد تبدیل سیستم سوخت رسانی خودرو به سوخت ال پی جی به صورت غیر مجاز و غیر استاندارد صورت می گیرد؛ این در حالیست که در روش تغییر به دوگانه سوز و سوختگیری در جایگاه‌های سوخت گاز همه مراحل تحت نظارت و کنترل است و در صورت مشاهده ناایمنی در سامانه گاز از عرضه سوخت جلوگیری می‌شود ، اما این نظارت و کنترل در روش کاربرد سیلندر گاز مایع صورت نمی‌گیرد. او می گوید : مکان های سوختگیری گاز مایع به صورت غیر قانونی رو به گسترش گذاشته و ممر درآمدی برای یک عده از افراد و محلی خطر آفرین برای عابرین و سکنه است. از طرف دیگر کپسولهایی که به شکل غیر قانونی در خودروها نصب و سوختگیری می شود نیز در برخی موارد اتفاقات هولناک و جبران ناپذیری را رقم زده است. در برخی موارد هم کپسولهای غیر قانونی نصب شده در داخل خودروها موجب خطراتی شده است.
او خاطرنشان می کند : متأسفانه تا زمانی که دچار این اتفاقات ناگوار و حوادث شوم نشویم، تمهیدی برای این مسئله نداریم و از کنار آن به راحتی رد می شویم. او درباره مراکز گازسوز کردن مجاز در کشور اطلاع آماری ندارد ولی می گوید : در مدت این یک هفته از طرف این اتحادیه، برای افراد زیادی نوبت داده شده. او با اشاره به افزایش گسترده حجم تقاضا پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین می گوید : تا مرز دریافت روزانه ۳۰ هزار تقاضا در سامانه داریم. او هزینه تبدیل خودروها به دوگانه‌سوز را بسته به کیفیت کیت، نوع خودرو و اندازه مخزن به‌صورت میانگین ۲.۵ تا ۴.۵ میلیون تومان عنوان می کند.
برخورد با مراکز غیرمجاز تغییر سوخت در سالهای پیش از این
تماس های تلفنی بدون جواب با مسئولین را نتیجه بخش نمی یابم. با یکی دو نفر از مسئولینی که در گزارش چند سال پیش در رابطه با خطر این خودروها مصاحبه داشتم تماس می گیرم. آخرین اقدامات در آن زمان ابلاغ دستور پیشگیری از انجام این اقدام غیرمجاز به فرمانداری ها، اتاق اصناف، صنعت معدن تجارت و اداره استاندارد بوده و دادستان ها نیز مکلف به برخورد قانونی شده بودند. در پیگیری موضوع در مراکز فوق یکی از آگاهان که مایل نبود نامش در گزارش آورده شود از مراجعه هرروزه افراد برای کسب مجوز حمل و فروش کپسول های گاز و اجتناب مسئولین در دادن این مجوزها خبر داد. هرچه که هست با مجوز یا بدون مجوز کامیون های حامل کپسول گاز بدون دردسر، گاز مایع را به مکان هایی در حاشیه و اطراف اراک و روستاهای نزدیک حمل و مهندسان قلابی با تغییر نازل ها و گرفتن هزینه هایی تا حداکثر یک میلیون بمب های متحرک را راهی خیابان ها و جاده ها می کنند. تا انفجاری رخ نداده مسئولین به هوش باشند!
46
