منابع آب زیرزمینی سرمایهای ارزشمند است که بهرهبرداری اصولی از آن مراتب هدفمند و علمی را میطلبد تا در سایه مدیریت بهینه هم جامعه از منافع آن بهره ببرد و هم این ذخیره بااهمیت برای نسل آینده نیز حفظ شود.
استان مرکزی بر اساس سند سازگاری با کمآبی باید به میزان۶۵۰ میلیون مترمکعب ذخایر آبی را در طول هفت سال از مصارف تعیین شده کاهش دهد که این مهم با برنامه منسجم دستگاههای متولی محقق و شدنی است و باید طرحی کارآمد برای جبران کسری مخازن زیرزمینی و اثربخشی حداکثری منابع استحصال شده اجرایی شود.
به گفته کارشناسان و متخصصان نحوه بهرهبرداری از منابع آب زیرمینی کشور در دهههای اخیر به گونهای بوده که به چالش کاهش منابع آبی و افت کیفیت آن دامن زده و تداوم این رفتار زمین تشنه را روز به روز با بحران جدیتری مواجه کرده و روند توسعه پایدار با غلفتهای مدیریت آب شکنندهتر میشود.
شاید نخستین مستندات کسری مخزن آبهای زیرزمینی به سال ۱۳۴۴ بازگردد که در آن زمان مقدار اضافه برداشت ۶۶ میلیون مترمکعب گزارش شده بود اما به گواه آمارهای رسمی میزان اضافه برداشت اکنون سالانه ۶ میلیارد مترمکعب رسیده یعنی نسبت به سال ۱۳۴۴ حدود ۱۰۰ برابر شده است و باید با درک عمق فاجعه طرحی نو درافکند و راهی برای جلوگیری از مرگ تدریجی ذخایر آبی یافت.
بررسی روند تغییرات حجم مخازن آب زیرزمینی نشان میدهد که نرخ کاهش حجم مخازن نسبت به دهه ۷۰ بهطور تقریبی سه برابر شده اما، از اواخر این دهه اضافه برداشتها روند صعودی گرفته است بهطوری که متوسط اضافه برداشت در دو دهه اخیر حدود ۵.۶ میلیارد مترمکعب در سال رسیده است.
سند ملی کاهش مصرف آب راهبردی استراتژیک برای توقف تخریبهای کنونی و مدیریت برنامهای برای استفاده بهینه از آب است که نگاهی علمی و جامع در این راستا دارد و باید مدیران و کارشناسان استان مرکزی سهم دستگاههای خود را در این برنامه درک کرده و با بومیسازی الگوها روندی را آغاز کنند تا حراست از منابع آبی زیرزمینی محقق و مزایا و نواقص در این راه به خوبی ارزیابی شود که با توجه به اهمیت موضوع این جستار دستمایه میزگرد ایرنا قرار گرفت.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی معتقد است: ایران کشوری با اقلیم نیمهخشک است که نمیتوان معادلات صورت مسئله را عوض کرد بلکه باید راهبردهای سازگار با شرایط اقلیمی داشت و از منابع موجود نهایت بهره و اثربخشی را کسب کرد.
«عزتاله آمرهای» افزود: برای سازگاری با کمآبی وزارت نیرو در شورای عالی آب مصوبهای را گذرانده که پشنوانه غنی از تجارب علمی و تخصصی دارد و برنامه عملیاتی آن برای استان ها تدوین شده است.
وی اظهار داشت: در مصوبه وزارت نیرو سهم برداشت هر استان بنابه توان سفرههای آب زیرزمینی آن طراحی و تعریف شده و باید میزان مصرف با شیوههای مدیریت خلاقانه و کاربردی در حجم تعیین شده باشد و برای استان مرکزی که همه دشتهای آن به دلیل مصرف بیرویه و افت شدید منابع ممنوعه اعلام شده اجرای هدفمند و اثربخش این برنامه اهمیت زیادی دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی گفت: بر اساس راهبردهای تعیین شده در سند ملی شورای عالی آب باید در طول هفت سال آینده (افق سال۱۴۰۵ ) کاهش ۶۵۰ میلیون مترمکعبی مصارف منابع آب زیرمینی در استان مرکزی محقق شود یعنی برای هر سال ۱۲۰ میلیون مترمکعب در بخش های کشاورزی، صنعت، آشامیدنی و خدمات سهم مشخص شده است.
وی اظهار داشت: بیشترین هدررفت آب در حوزه کشاورزی رخ میدهد و نیاز است که گامهای اصلاحی در شیوههای آبیاری و بهینهسازی مصرف با سرعت و دقت بیشتری از سوی دستگاههای متولی پیگرفته شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی گفت: تعدیل سهمیه مصارف آبی در حوزه کشاورزی اجتناب ناپذیر است و در گام نخست تغییر الگوی کشت و مقابله با برداشتهای غیرمجاز باید برجسته شود.
آمره ای افزود: ۹۰درصد آب و خاک در اختیار بخش کشاورزی است و این در شرایطی است که تنها ۱۷ درصد اشتغال و ۱۵ درصد درآمد ناخالص ملی از این بخش حاصل میشود و نیاز است که اقتصاد زیستی و تغییر مسیرهای لازم در این بخش به شکل علمی پی گرفته شود.
وی اظهار داشت: میزان برداشت از منابع آبی استان در سال زراعی جاری بهعلت بارندگی مطلوب امسال متوقف شده و در نگاه نخست برای مثال اثرات آن در دشت شرا مشهود است و بخش هرچند ناچیز از جبران افت کسری مخزن رقم خورده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی ادامه داد: در حوزه صنعت نیز باید الگوی مصرف آب و نگرش صنعتگران به این حوزه پوست اندازی داشته باشد و نیاز است که پساب تصفیهخانه با بازچرخانی آب جایگزین مصرف منابع آبهای زیرزمینی شود.
آمرهای اظهار داشت: با گفتمان سازی هدفمند و داشتن نقشه راه میتوان در استان مرکزی برنامههای سازگاری با کمآبی را تا ۹۰۰ میلیون مترمکعب کاهش مصرف برای هفت سال پیش رو اعمال کرد و این مهم در گرو تعامل مطلوب مدیریت استان در مقوله مدیریت منابع آب است.
وی افزود: درصد مصرف آب تجدید پذیر ۱۰۴درصد تعریف شده درحالی که استاندارد جهانی ۴۰ درصد است و اگر استان موفق به اجرای سند سازگاری با کمآبی شود به ۸۲ درصد آب تجدیدپزیر میرسد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی اظهار داشت: توان اکولوژیک استان مرکزی دیگر کشش و پذیرش صنایع آببر را ندارد و نیاز است که این مهم به عنوان سرفصل مهمی از سند مدیریت منابع آبی استان مرکزی مصوب و در شورای عالی آب کشور نیزبه تصویب برسد.
آمرهای گفت: یکی از مسایل مهم تغییر الگو تولید مواد غذایی در استان است که باید منطبق با شرایط کمآب باشد و در راستای امنیت مواد خوراکی نیز نیاز است اصلاحاتی در سند سازگاری با کمآبی لحاظ شود.
سهمیه بالای آب بخش کشاورزی در استان مرکزی اجتناب ناپذیر است
معاون بهبود تولیدات کشاورزی استان مرکزی گفت: سهمیه بالای آب بخش کشاورزی اجتناب ناپذیراست و در کشورهایی که غیرصنعتی هستند این سهمیه میزان بالایی دارد.
«محمد زاهدی» افزود: ایران بهدلیل شرایط خاص استراتژیک و منطقهای باید امنیت غذایی خود را تامین کند و این مهم با تولیدات کشاورزی که پایه آن آب است ارتباط مستقیم دارد.
وی اظهار داشت: طبق محاسبات علمی بر اساس نیاز برای هر ۱۰۰ میلیون نفر ۶۰ میلیون تن غذا لازم است اما در ایران ۱۲۰ میلیون تن غذا تولید میشود یعنی ۲ برابر نیاز واقعی محصول به بازار مصرف عرضه میشود.
معاون بهبود تولیدات کشاورزی استان مرکزی گفت: در تراز تجاری کشاورزی نیز ضایعات غذا ۳۵ میلیون تن است که بیش از نیاز تولید است و این مهم باید حل شود که عقبه فرهنگی نیاز دارد.
زاهدی افزود: عمده مصرف آب کشور در تولید موادغذایی است و تنها موقعی میتوان در این بخش اعمال نظر داشت که تقاضا برای مواد غذایی کاهش یابد و این مهم لزوم پرداختن به مقوله فرهنگ تغذیه و مصرف صحیح مواد غذایی را گوشزد میکند.
وی اظهارداشت: ضروری است با بهرهگیری از دانش کشاورزی میزان مصرف آب در تولیدات کشاورزی کاهش و در مقابل سطح عملکرد تولید افزایش یابد.
معاون بهبود تولیدات کشاورزی استان مرکزی گفت: اصلاح الگو تولید مواد غذایی و کشت و در نهایت تغییر نوع محصولات از پرآببر به کم آببر باید در سند مدیریت آب برجسته تر دیده شود تا حداکثر صرفهجویی در منابع آب به دست آید.
زاهدی افزود: حدود۸۰ درصد کاهش مصارف آب از مجموع ۶۵۰ میلیون مترمکعب باید در بخش کشاورزی محقق شود و در این راستا طرح آغاز شده که کاهش مصرف آب در ۷۰ هکتار از اراضی استان را دنبال میکند و در صورت موفقیت تا ۲۰۰ هزار هکتار دنبال میشود.
معاون بهبود تولیدات کشاورزی استان مرکزی گفت: تولید کشت گلخانهای، الگوی کشت محصولات کم آببر، تمرکز بر تولید گیاهان دارویی، روشهای بهزراعی و بهنژادی در دستور کار جهاد کشاورزی استان مرکزی است.
سازگاری با کمآبی راهکار علمی دارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی گفت: سازگاری با کمآبی راهکار علمی دارد و تنها سازمانی که به آینده محیط زیست توجه ویژه دارد و به آینده نسلها اهتمام جدی میکند، حفاظت محیط زیست است.
«رضا میرزایی» افزود: مصرفگرایی آفتی جدی برای کشور است و برخی معتقدند باید از ورود آب به تالاب جلوگیری شود زیرا اعتقادی به حقآبه زیست محیطی ندارند.
وی اظهار داشت: نگاه صنایع کمتر در راستای بازچرخانی آب و استفاده از پساب در جریان تولید است و تمام توان در استخراج آب از عمق ۲ هزار متری گذاشته میشود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی گفت: راهبردهای جدیدی برای مدیریت بخش کشاورزی کشور نیاز است و باید به سرعت اصلاحات در تغییر الگوی کشت، سرعت بخشی در تکمیل شبکه آبیاری نوین، دانش نو در کشاورزی کم آب بر صورت بگیرد و به هدررفت کنونی منابع خاتمه داد.
میرزایی افزود: ۸۵ میلیارد مترمکعب آب تجدید پذیر وجود دارد و در مقابل ۹۳ میلیارد مترمکب آب مصرف میشود و اگر این روال ادامه یابد پدیده فرونشت زمین و بحران کمآبی کلیت زیست ساکنان هر منطقه را در مخاطره قرار میدهد همانطور که نشانههای آن در جای جای کشور در حال مشاهده است.
وی اظهار داشت: سازمان صمت به متقاضی سرمایهگذاری مجوز استقرار صنایع میدهد که نمونه آن در کمیجان متقاضی خواهان استقرار گندلهسازی و در دلیجان متقاضی فولاد است در حالی که این منطقه منابع آبی محدود دارد و باید تفکر کاری در این راستا تغییر اساسی پیدا کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی گفت: با پیگیری و مقاومتهایی که در ۲ سال اخیر این اداره کل انجام داده اجازه استقرار صنایع آببر در استان داده نشده است اما هنوز هیچ برنامهای برای استفاده پساب در استان وجود ندارد در حالی که صنایع تولید کننده پساب هستند.
میرزایی اظهار داشت: در شهرک صنعتی دلیجان آب استاندارد به محیط زیست تحویل نمیشود چون الزامی برای این مهم تعریف نشده و میطلبد که ضوابط و سازو کارهای تکلیفی در این راستا اعمال شود.
وی گفت: حوزه صنعت باید نگاهش را با ظرفیتهای زیست محیطی استان منطبق کند و گفتمان شفافی در این راستا بین صمت و محیط زیست ایجاد شود و نمیتوان به درآمد و توسعه اقتصادی اندیشید درحالی که رفتار تولید نابودکننده محیط زیست باشد و بر این مبنا این اداره کل مخالفتش را با هدف حفظ محیط زیست و منابع آبی با توسعه مرحله سه شهرک صنعتی خیرآباد اراک اعلام کرده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: افق صنایع استان نامشخص است و از برخی شهرک و ناحیههای صنعتی فقط تابلویی باقی مانده و به امان خدا رها شدهاند.
۲ هزار و ۵۱۴ کیلومتر از شبکه آبرسانی این شرکت فرسوده است
معاون بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب روستایی استان مرکزی گفت: ۲ هزار و ۵۱۴ کیلومتر از شبکه آبرسانی این شرکت فرسوده است که اصلاح و نوسازی آن حدود ۲ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
«سیدصدرالدین حسینی» افزود: ۹۵درصد منابع آبی که در بخش روستایی استان مصرف میشود از ذخایر آبی زیرزمینی است و هر روز اخبار نگران کننده افت آب این ذخایر ابعاد جدیتری به خود میگیرد.
وی اظهار داشت: فرسودگی خطوط شبکه انتقال آب در بخش روستایی استان به کمتر از ۴۰ درصد رسیده که این مهم نیز در کاهش هدر رفت آب تاثیرگذار است.
معاون بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب روستایی استان مرکزی گفت: مخازن آب زیرزمینی در مناطق روستایی رصد میشود تا از هدر رفت آب در این بخشها نیز جلوگیری شود و ترویج فرهنگ استفاده از شیرهای کاهنده فشار برای مشترکان آب نیز بخش دیگری از توسعه مدیریت مصرف آب در استان است.
حسینی اظهار داشت: حذف انشعاب غیرمجاز و تعویض کنتورهای کمکار و خراب و واقعی کردن تعرفه از دیگر برنامههای آب و فاضلاب روستایی استان مرکزی در کاهش هدر رفت آب است.
وی گفت: یکی دیگر از برنامهها نصب پکیج فاضلاب برای مشترکان روستایی است تا زمینه تبدیل آب خاکستری برای سایر مصارف فراهم شود.
معاون بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب روستایی استان مرکزی افزود: آب مصرفی در ۱۴۸ روستای استان مرکزی از قنات و چشمه تامین میشود و همه تلاش بر این است که با استفاده حداکثری از منابع آب سطحی کاهش مصرف منابع زیرزمینی رخ دهد.
حسینی اظهار داشت: برای کاهش مصرف آب اقدامات فرهنگی از جمله آموزش چهار هزار دانشآموز مدارس بهعنوان «حامیان آب» کلید خورده و این افراد راههای صرفه جویی را فرا میگیرند و زنان روستایی نیز با روشهای مدیرینی مصرف آموزش میبینند.
بازسازی شبکه انتقال آب استان مرکزی نیازمند اعتبار است
معاون بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب شهری استان مرکزی گفت: سن شبکه انتقال آب در استان بالا است و بازسازی آن نیاز به اعتبار دارد و هرسال بخشی از این شبکه با توجه به اعتبار موجود در حال بازسازی است.
«بهمن آنالویی» افزود: باید اصلاح شبکه انتقال آب شهری به استاندارد پنج درصد برسد و این درحالیست که سن شبکه آبرسانی به ۳۵ سال رسیده و این مهم باعث شده تا شمار اتفاقات آب در استان افزایش پیدا کند و هدر رفت آب زیاد شود.
وی اظهار داشت: روند صعودی در مصرف آب سال گذشته با اقدامات انجام شده کاهش یافته و تا اندازهای مصرف ثبات دارد.
بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب شهری استان مرکزی گفت: استان برای کاهش ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب در برنامه سازگاری با کمآبی نیازمند اقدامات است از جمله برخورد با مشترکان پرمصرف است.
آنالویی افزود: استفاده از پساب فاضلاب با نصب تصفیهخانه توسط ۷۵ درصد مشترکان استان اجرا میشود که از شاخص کشوری بالاتر است.
وی اظهار داشت: سازمانها برای کاهش ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب در استان از مزایای خود صرف نظر کنند تا سهم آب و فاضلاب شهری که ۳۸ میلیون مترمکعب است محقق شود.
مشارکت آگاهانه ذینفعان در حفظ ثروت ملی
رئیس هیات مدیره شبکه سازمانهای مردم نهاد استان مرکزی گفت: آب زمانی ثروت ملی محسوب میشود که مشارکت آگاهانه ذینفعان در حوزه مشترک کشاورزی رعایت شود.
«سیاوش آقاخانی» افزود: در بخش کشاورزی همچنان شاهد رقابت ناسالم بهرهوران در مصرف آب هستیم که نشان میدهد هنوز این منبع ملی را بهعنوان ثروت ملی به جامعه مصرف کننده نتوانستهایم معرفی کنیم.
وی اظهار داشت: با وجود بارندگی مطلوب همکاری برای استفاده بهینه از آب ناشی از بارندگی صورت نمیگیرد و برنامهای برای ترسالی اندیشیده نشده است و افزایش مصرف همچنان ادامه دارد.
رئیس هیات مدیره شبکه سازمانهای مردم نهاد استان مرکزی گفت: ترسالی کنونی موقتی است و امکان خشکسالی دور از ذهن نیست و چالش آن باید با فرهنگسازی به عموم مصرف کنندگان آموزش داده شود.
آقاخانی افزود: در کنار افزایش بارندگی متوسط درجه دما در فصول گرم سال نیز افزایش یافته و ۲ تا ۴ درجه دمای هوا بالارفته است و با افزایش بارندگی، تبخیر هم بوده است که نشان میدهد پدیده تغییر اقلیم تاثیر جدی را گذاشته است.
وی اظهار داشت: تصویب سند سازگاری با کمآبی از جمله پیشنهادات سازمانهای مردم نهاد به مدیریتها است که اگر به مصرف آب توجه نشود در درازمدت مشکلات این حوزه قابل پیشگیری نیست.
رئیس هیات مدیره شبکه سازمانهای مردم نهاد استان مرکزی گفت: در حوزه کشاورزی و مصرف آب همواره نوک پیکان انتقاد به طرف کشاورز است و این سیاست غلط جهاد کشاورزی بهرهبرداران زحمتکش را نشانه گرفته است.
آقاخانی افزود: برنامه مقابله و پیشگیری در برنامه پنجم توسعه برای جهاد کشاورزی تدوین شده اما اجرایی نشده و این جهاد کشاورزی است که الگوی کشت را رعایت نکرده و باید محاکمه شود.
رئیس هیات مدیره شبکه سازمانهای مردم نهاد استان مرکزی در ادامه گفت: صنعت مقصر اصلی زیان کشاورز است که صادرات نداشته و کنترل نشدن بازار در عرضه و تولید را موجب شده است.
آقاخانی افزود: کشت فراسرزمینی در دنیا عملیاتی شده اما ما سهمی از آن نداریم و آب مجازی در برنامه سازگاری با کمآبی مورد توجه قرار نگرفته است و هنوز اعتقادی به همدلی بین بخشی دستگاهها نیست تا برنامه اقدام مشترک به سمت جلو حرکت کند.
وی اظهار داشت: سالهای زیادی است که چاههای غیرمجاز کشاورزی برداشتهای غیرمتعارف از بیت المال دارند اما اقدام عاجل در این حوزه صورت نگرفته است همانطور که قوه قضاییه با اختلاس برخورد میکند باید در این حوزه نیز چون دستاندازی به بیتالمال است باید ورود قضایی صورت گیرد.
رئیس هیات مدیره شبکه سازمانهای مردم نهاد استان مرکزی گفت: قوه قضاییه در حوزه برداشت آب از چاههای غیرمجاز با قدرت وارد نشده و از بیتالمال صیانت نکرده است.
آقاخانی افزود: نمیتوان به بهانه امنیت غذایی در حوزه خودکفایی گندم منابع آبی را به تاراج داد و در زمین شیبدار محصول بیکیفت تولید کرد.
تشکیل تعاونی آببران در سازگاری با کمآبی
عضو هیات علمی دانشگاه اراک گفت: تشکیل تعاونی آببران در سازگاری با کمآبی میتواند در بخش کشاورزی به کارآمدی طرح کمک کند و مدیریت مصرف آب در شرایطی که بخش کشاورزی بیشترین مصرف را دارد ضروری است.
«فرنوش مقدسی» افزود:در سند ملی کاهش مصرف آب به فرض تغییر نکردن نیاز آبی در بخش کشاورزی باید در سایر بخشها توسعه لحاظ شود.
وی بیان داشت: در گام اول این سند باید کمبودها بهطور دقیق محاسبه شود و مصارف کمآب به صورت استراتژیک مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
وی اظهار داشت: مقوله مشارکت در این سند باید به نحو مطلوب استفاده شود و با توجه به رویکرد مشارکت همه ذینعان در آن تعامل و همکاری داشته باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه اراک گفت: بهرهگیری از تجربه سایر کشورها در مدیریت مصرف آب میتواند گذر از دوران خشکسالی را آسان کند.
مقدسی افزود: لازم است طرح تدوین مدیریت مصرف آب به تفکیک مناطق اجرایی شود پیوستگی کارها از برنامههای خوب سازگاری با کم آبی است تا از موازیکاری جلوگیری کند.
عضو پژوهشکده آب استان مرکزی گفت: این استان در حوزه آب ۱۵ محدوده مطالعاتی دارد که هرچه آمار دقیقتر باشد، سند ملی کاهش آب نتیجه بخش و اثرگذارتر اجرایی خواهد شد.
مقدسی افزود: میزان ذخیرهسازی آب در بخشهای مختلف، توجه به آب مجازی، تاثیر منابع آبی در تولید ناخالص ملی از جمله مباحثی است که در این سند باید به آن توجه شود.
مصارف آبی بخش صنعت از پیش تعیین شده است
معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: عمده صنایع استان در شهرکهای صنعتی مستقر هستند و همه مصارف این صنایع از قبل پیش بینی شده است.
«رضا اشتری» افزود: در مقوله سازگاری با کمآبی توسعه صنایع از محل صرفهجویی آب در صنایع در دستور کار قرار دارد.
وی اظهار داشت: اتمام طرحهای نیمهتمام صنعتی، بهرهگیری از خطوط تولید کمآبر، استفاده از تسهیلات نوسازی، بازچرخانی آب از جمله مشوقهایی است که به سرمایه گذاران در صنایع جدید داده میشود.
معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: استفاده از پساب به علت هزینهبر بودن قابل استفاده در صنایع نیست و در شهرکهای صنعتی کوچک که تصفیهخانه مجهز نیستند سرمایهگذاران رغبتی برای تاسیس ندارند.
اشتری افزود: همانطور که در تغییر شیوه آبیاری کشاورزی منجر به پرداخت تسهیلات میشود میتوان برای تشویق شهرکهای کوچک به این بخش هم تسهیلات پرداخت کرد.
وی اظهار داشت: اجازه استقرار صنایع بزرگ ممکن نیست و این صنایع فقط در مناطق پرآب مانند جنوب کشور اجرایی میشوند.
معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: واگذاری زمین در شهرکهای صنعتی درآمدزا است تا از محل فروش زمین برای تصفیهخانه هزینه شود.
اشتری افزود: شرکت شهرکهای صنعتی آب را در بین متقاضیان صنایع تقسیم میکند تا تعادل بخشی در این مهم را مورد توجه قرار دهد.
وی اظهار داشت: صنایع بزرگ مانند پتروشیمی و پالایشگاه مصرف آب بالایی دارند هم از منابع آبی استفاده میکنند هم از پساب بهرهمند میشوند.
۹۲ درصد از حجم آب مصرفی استان مرکزی در بخش کشاورزی، سه و نیم درصد در بخش صنعت و بقیه در بخش آشامیدنی مصرف میشود.