نقش آفرینی این استاد فقید در فیلم های جاودانه ای همچون 'گاو'، 'آقای هالو'، 'پستچی' و .... نه تنها باعث جهشی در سینمای ایران شد بلکه نشان داد که کیفیت هنر هفتم در کشورمان قابلیت رشد داشته و با هنرمندانی چون او از قالب زرد، کتک کاری تصنعی و شکستن میز و صندلی های کافه ها بدر آمده و توانایی راهیابی ظفرمندانه به جشنواره های بین المللی را دارد.
مردمی بودن و شراکت در غم و شادی مردم و نیز شناخت روحیات اجتماعی از ویژگی های بارز زنده یاد استاد انتظامی بوده و به جرات می توان گفت که خصوصیات مذکور در بازیگری هایش تاثیر فراوان داشت تا جایی که خود در این باره می گوید: من در فیلم هایم بجای نقش بازی کردن، 'زندگی' کردم.
اعتلای هنر بویژه بازیگری از دغدغه های بزرگ استاد فقید بود و برای رسیدن به این منظور ای بسا که مسئولان فرهنگی را به چالش می کشید.
شناخت و تکریم هنرمند از تاکیدات استاد انتظامی بود و همواره اصرار داشت که مخاطبان نه تنها با نام بلکه با هنر مفاخر و مشاهیر کشور آشنایی کامل داشته باشند. او خطاب به هنرمندان این عرصه تاکید داشت که قدر جایگاه و منزلت خویش را بدانید و از پذیرش نقش های سخیف پرهیز کنید.
انتظامی خود را در قبال فرهنگ و هنر و مردم مسئول می دانست و می گفت: در طول فعالیت هنری هرگز نقشی بازی نکردم که اظهار پشیمانی کنم و در محضر مردم شرمنده شوم.
انتظامی به روایت هنرمندان**
استاد علی نصیریان، عزت الله انتظامی را هنرمند ملی نامید و افزود: او هرگز نمی میرد چرا که روح نقش‌های او در جان مردم جا گرفته و همواره زنده است.
نصیریان با اشاره به خاطرات گذشته و افتتاح شبکه خصوصی در دهه چهل و حضور هنرمندان تئاتر در آن سالها در تلویزیون، گفت: انتظامی را در آن سالها جوانی خوش‌طبع دیدم که ضمن عضویت در گروه، در نمایش‌های هفتگی که عموما ایرانی بودند به زیبایی درخشید.
او انتظامی را چشمه‌ای جوشان برای سیراب کردن تشنگان هنر توصیف و خاطر نشان کرد: شوخ طبعی از امتیازات بزرگ این اسطوره سینما بود و در بسیاری از مواقع با طنازی و حاضرجوابی پاسخ می‌داد.
استاد نصیریان یاد آور شد: خوشحالم و افتخار می کنم که در چندین فیلم در کنار این هنرمند بزرگ نه بازی بلکه زندگی کردم.
رضا کیانیان بازیگر نام آشنای سینمای ایران ضمن اظهار تاسف از در گذشت استاد انتظامی از وی به عنوان یکی از مفاخر فرهنگ و هنر کشور یاد کرد و افزود: استادان انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و داوود رشیدی به 'پنج تن' سینمای ایران شهرت دارند.
وی به تاثیر این پنج اسطوره در ارتقاء کیفیت سینمای کشور اشاره و خاطر نشان کرد: آنان با بهترین شیوه بازیگری توانستند تحول شگرفی در سینمای ایران ایجاد کرده و این هنر را به مسیری فاخر و ارزشمند راهنمایی کردند.
فاطمه معتمد آریا با اشاره به اینکه استاد انتظامی بما انضباط آموخت، گفت: در سوگ استاد نمی گریم زیرا او در خاطره سینما، هنرمندان و هنر دوستان زنده و جاودان است.
معتمد آریا افزود: استاد انتظامی در صدر نشست تا بما و مردم بیاموزد که جای هنرمند همواره در صدر است.
مجید انتظامی رهبر ارکستر و فرزند استاد انتظامی با بیان اینکه پدرم عاشق مردم و هنر بود و مرا اینگونه آموخت، گفت: پدر بارها می گفت با تمام وجود تلاشم را کردم مردم را دوست داشته باشم و این امر بزرگترین دلیل موفقیتم بود.
زندگینامه**
استاد عزت الله انتظامی در 31 خرداد سال 1303 خورشیدی در محله سنگلج تهران دیده به جهان گشود. پس از گذراندن دوره تحصیلات مقدماتی وارد هنرستان صنعتی تهران شد و در رشته برق به تحصیل پرداخت. در سال 1326 به عرصه هنر راه یافت و با اندک دست مایه‌های هنر نمایش و تئاتر به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر شد. انتظامی فعالیت هنری خود را با پیش پرده خوانی در تماشاخانه‌های لاله‌زار آغاز کرد و پس از یک سال به تماشاخانه های هنر و فرهنگ تهران رفت.
بازی در فیلم واریته بهاری در سال 1328به کارگردانی پرویز خطیبی نخستین تجربه سینمایی انتظامی است. او 20 سال بعد، در 1348، در گاو ساخته داریوش مهرجویی بازی کرد.
نقش آفرینی های او در دیگر آثار مهرجویی همچون 'آقای هالو'، 'دایره مینا'، 'پستچی'، 'اجاره‌نشین‌ها'، 'هامون' و 'بانو' از کارهای ماندگار این زوج هنری است. انتظامی در فیلم‌های کارگردانان مطرح دیگری چون علی حاتمی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی، رخشان بنی‌اعتماد، مسعود جعفری جوزانی و محسن مخملباف نیز حضور یافت. او در فیلم مستند عشق پرداز به کارگردانی محمدهادی کاویانی در کنار محمود فرشچیان حضور داشته‌است.
در سال 1351، پیش‌پرده‌خوانی در ایران و نیز کار هنری هنریش فون کلایست موضوع پایان‌نامه کارشناسی او در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد که با امتیاز «بسیار خوب همراه با تشویق کتبی» به تایید استادانش، از جمله بهرام بیضایی، رسید.
شادروان انتظامی پس از انقلاب بویژه در دهه 60 در نقش‌های گوناگون به بهترین نحو ممکن ظاهر شد. او در فیلم‌های 'حاجی واشینگتن'، 'گراند سینما'، 'هامون'، 'بانو'، 'ستارخان'، 'صادق کرده'، 'خانه خلوت'، 'ناصرالدین شاه اکتور سینما'، 'روز فرشته'، 'روسری آبی'، 'مینای شهر خاموش'، 'خانه‌ای روی آب' و 'راه آبی ابریشم' اوج هنرنمائی خود را به نمایش گذاشت.
عزت‌الله انتظامی اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به دریافت جایزه از فستیوال بین‌المللی شد. وی برای بازی در فیلم گاو جایزه هوگو نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو دریافت کرد.
بزرگداشت**
آیین بزرگداشت و تجلیل از عزت‌الله انتظامی بازیگر سینمای ایران در مهر ماه 1385 در مقر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد یونسکو در پاریس برگزار شد. در این آیین پوستر فیلم‌هایی که انتظامی در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده‌است به همراه آرشیو عکسهای شخصی وی و لوح تقدیر فیلم گاو به نمایش درآمد. در این مراسم که با همکاری رئیس موزه سینما، سفارت فرانسه در تهران، نماینده ایران در یونسکو و بنیاد سینمایی فارابی و رایزن فرهنگی ایران در فرانسه برگزار شد، نویسندگان و سینماگران فرانسوی و ایرانیان مقیم فرانسه حضور یافتند.
من عزتم، بچه سنگلج**
کتاب شناخت نامه عزت‌الله انتظامی زیر عنوان «من عزتم، بچه سنگلج» توسط نشر سخن در سال 1392 منتشر شد. در مقدمه این کتاب یادداشتی از ژان-کلود کریر، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی، با عنوان «عزت انتظامی: یک شمایل» به چشم می‌خورد که آورده‌است: «هیچ دستوری برای ستاره شدن و ستاره ماندن وجود ندارد. باید دارای یک نگاه، یک حضور، جذابیتی آنی و چهره‌ای آشنا، حتی پیش از نخستین دیدار، بود. باید دارای یک دم، یک حس و تمام ویژگی‌هایی که لغت روح را معنی می‌کند، بود.»
خانه موزه عزت‌الله انتظامی**
به منظور ارج نهادن به هنرمندان کشورمان و همچنین احیا و احداث موزه در نقاط مختلف شهر تهران، منزل مسکونی عزت‌الله انتظامی موزه عمومی شد. تیرماه سال 1391 خانه انتظامی به منظور بهره‌برداری فرهنگی به عنوان خانه موزه در تملک و تحویل معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه یک شد. خانه موزه انتظامی با مساحتی معادل 451 مترمربع در بلوار اندرزگو واقع شده و در زیربنایی معادل 538 مترمربع شامل بخش‌های جذابی از جمله موزه استاد انتظامی در شمال پروژه، سالن بلک باکس با ظرفیت 120 نفر در زیرزمین، کافی شاپ در پشت بام، شهر فرنگ، اتاق آینه، تماشاخانه، گالری و تابلوی ثبت امضاء و یادگاری ویژه هنرمندان صاحب نام است که عملیات اجرایی آن از اسفند ماه سال 1391 آغاز شد و در ابتدا قرار بر این بود که خانه موزه انتظامی در اواخر اردیبهشت ماه سال 1393 افتتاح شود اما از آنجا که او در بیمارستان بستری شد این مراسم به تأخیر افتاد و در شهریور ماه سال 1393 هم‌زمان با آغاز پانزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی به صورت رسمی افتتاح شد.
درگذشت**
وی در 26 مرداد 1397 پس از یک دوره بیماری پس از گذراندن 94بهار زندگی در بیمارستان باهنر تهران درگذشت و با حضور هنرمندان و دوستدارانش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا آرام گرفت.
/1899/7330
انتهای پیام مردمی بودن و شراکت در غم و شادی مردم و نیز شناخت روحیات اجتماعی از ویژگی های بارز زنده یاد استاد انتظامی بوده و به جرات می توان گفت که خصوصیات مذکور در بازیگری هایش تاثیر فراوان داشت تا جایی که خود در این باره می گوید: من در فیلم هایم بجای نقش بازی کردن، 'زندگی' کردم.
اعتلای هنر بویژه بازیگری از دغدغه های بزرگ استاد فقید بود و برای رسیدن به این منظور ای بسا که مسئولان فرهنگی را به چالش می کشید.
شناخت و تکریم هنرمند از تاکیدات استاد انتظامی بود و همواره اصرار داشت که مخاطبان نه تنها با نام بلکه با هنر مفاخر و مشاهیر کشور آشنایی کامل داشته باشند. او خطاب به هنرمندان این عرصه تاکید داشت که قدر جایگاه و منزلت خویش را بدانید و از پذیرش نقش های سخیف پرهیز کنید.
انتظامی خود را در قبال فرهنگ و هنر و مردم مسئول می دانست و می گفت: در طول فعالیت هنری هرگز نقشی بازی نکردم که اظهار پشیمانی کنم و در محضر مردم شرمنده شوم.
انتظامی به روایت هنرمندان**
استاد علی نصیریان، عزت الله انتظامی را هنرمند ملی نامید و افزود: او هرگز نمی میرد چرا که روح نقش‌های او در جان مردم جا گرفته و همواره زنده است.
نصیریان با اشاره به خاطرات گذشته و افتتاح شبکه خصوصی در دهه چهل و حضور هنرمندان تئاتر در آن سالها در تلویزیون، گفت: انتظامی را در آن سالها جوانی خوش‌طبع دیدم که ضمن عضویت در گروه، در نمایش‌های هفتگی که عموما ایرانی بودند به زیبایی درخشید.
او انتظامی را چشمه‌ای جوشان برای سیراب کردن تشنگان هنر توصیف و خاطر نشان کرد: شوخ طبعی از امتیازات بزرگ این اسطوره سینما بود و در بسیاری از مواقع با طنازی و حاضرجوابی پاسخ می‌داد.
استاد نصیریان یاد آور شد: خوشحالم و افتخار می کنم که در چندین فیلم در کنار این هنرمند بزرگ نه بازی بلکه زندگی کردم.
رضا کیانیان بازیگر نام آشنای سینمای ایران ضمن اظهار تاسف از در گذشت استاد انتظامی از وی به عنوان یکی از مفاخر فرهنگ و هنر کشور یاد کرد و افزود: استادان انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و داوود رشیدی به 'پنج تن' سینمای ایران شهرت دارند.
وی به تاثیر این پنج اسطوره در ارتقاء کیفیت سینمای کشور اشاره و خاطر نشان کرد: آنان با بهترین شیوه بازیگری توانستند تحول شگرفی در سینمای ایران ایجاد کرده و این هنر را به مسیری فاخر و ارزشمند راهنمایی کردند.
فاطمه معتمد آریا با اشاره به اینکه استاد انتظامی بما انضباط آموخت، گفت: در سوگ استاد نمی گریم زیرا او در خاطره سینما، هنرمندان و هنر دوستان زنده و جاودان است.
معتمد آریا افزود: استاد انتظامی در صدر نشست تا بما و مردم بیاموزد که جای هنرمند همواره در صدر است.
مجید انتظامی رهبر ارکستر و فرزند استاد انتظامی با بیان اینکه پدرم عاشق مردم و هنر بود و مرا اینگونه آموخت، گفت: پدر بارها می گفت با تمام وجود تلاشم را کردم مردم را دوست داشته باشم و این امر بزرگترین دلیل موفقیتم بود.
زندگینامه**
استاد عزت الله انتظامی در 31 خرداد سال 1303 خورشیدی در محله سنگلج تهران دیده به جهان گشود. پس از گذراندن دوره تحصیلات مقدماتی وارد هنرستان صنعتی تهران شد و در رشته برق به تحصیل پرداخت. در سال 1326 به عرصه هنر راه یافت و با اندک دست مایه‌های هنر نمایش و تئاتر به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر شد. انتظامی فعالیت هنری خود را با پیش پرده خوانی در تماشاخانه‌های لاله‌زار آغاز کرد و پس از یک سال به تماشاخانه های هنر و فرهنگ تهران رفت.
بازی در فیلم واریته بهاری در سال 1328به کارگردانی پرویز خطیبی نخستین تجربه سینمایی انتظامی است. او 20 سال بعد، در 1348، در گاو ساخته داریوش مهرجویی بازی کرد.
نقش آفرینی های او در دیگر آثار مهرجویی همچون 'آقای هالو'، 'دایره مینا'، 'پستچی'، 'اجاره‌نشین‌ها'، 'هامون' و 'بانو' از کارهای ماندگار این زوج هنری است. انتظامی در فیلم‌های کارگردانان مطرح دیگری چون علی حاتمی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی، رخشان بنی‌اعتماد، مسعود جعفری جوزانی و محسن مخملباف نیز حضور یافت. او در فیلم مستند عشق پرداز به کارگردانی محمدهادی کاویانی در کنار محمود فرشچیان حضور داشته‌است.
در سال 1351، پیش‌پرده‌خوانی در ایران و نیز کار هنری هنریش فون کلایست موضوع پایان‌نامه کارشناسی او در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد که با امتیاز «بسیار خوب همراه با تشویق کتبی» به تایید استادانش، از جمله بهرام بیضایی، رسید.
شادروان انتظامی پس از انقلاب بویژه در دهه 60 در نقش‌های گوناگون به بهترین نحو ممکن ظاهر شد. او در فیلم‌های 'حاجی واشینگتن'، 'گراند سینما'، 'هامون'، 'بانو'، 'ستارخان'، 'صادق کرده'، 'خانه خلوت'، 'ناصرالدین شاه اکتور سینما'، 'روز فرشته'، 'روسری آبی'، 'مینای شهر خاموش'، 'خانه‌ای روی آب' و 'راه آبی ابریشم' اوج هنرنمائی خود را به نمایش گذاشت.
عزت‌الله انتظامی اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به دریافت جایزه از فستیوال بین‌المللی شد. وی برای بازی در فیلم گاو جایزه هوگو نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو دریافت کرد.
بزرگداشت**
آیین بزرگداشت و تجلیل از عزت‌الله انتظامی بازیگر سینمای ایران در مهر ماه 1385 در مقر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد یونسکو در پاریس برگزار شد. در این آیین پوستر فیلم‌هایی که انتظامی در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده‌است به همراه آرشیو عکسهای شخصی وی و لوح تقدیر فیلم گاو به نمایش درآمد. در این مراسم که با همکاری رئیس موزه سینما، سفارت فرانسه در تهران، نماینده ایران در یونسکو و بنیاد سینمایی فارابی و رایزن فرهنگی ایران در فرانسه برگزار شد، نویسندگان و سینماگران فرانسوی و ایرانیان مقیم فرانسه حضور یافتند.
من عزتم، بچه سنگلج**
کتاب شناخت نامه عزت‌الله انتظامی زیر عنوان «من عزتم، بچه سنگلج» توسط نشر سخن در سال 1392 منتشر شد. در مقدمه این کتاب یادداشتی از ژان-کلود کریر، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی، با عنوان «عزت انتظامی: یک شمایل» به چشم می‌خورد که آورده‌است: «هیچ دستوری برای ستاره شدن و ستاره ماندن وجود ندارد. باید دارای یک نگاه، یک حضور، جذابیتی آنی و چهره‌ای آشنا، حتی پیش از نخستین دیدار، بود. باید دارای یک دم، یک حس و تمام ویژگی‌هایی که لغت روح را معنی می‌کند، بود.»
خانه موزه عزت‌الله انتظامی**
به منظور ارج نهادن به هنرمندان کشورمان و همچنین احیا و احداث موزه در نقاط مختلف شهر تهران، منزل مسکونی عزت‌الله انتظامی موزه عمومی شد. تیرماه سال 1391 خانه انتظامی به منظور بهره‌برداری فرهنگی به عنوان خانه موزه در تملک و تحویل معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه یک شد. خانه موزه انتظامی با مساحتی معادل 451 مترمربع در بلوار اندرزگو واقع شده و در زیربنایی معادل 538 مترمربع شامل بخش‌های جذابی از جمله موزه استاد انتظامی در شمال پروژه، سالن بلک باکس با ظرفیت 120 نفر در زیرزمین، کافی شاپ در پشت بام، شهر فرنگ، اتاق آینه، تماشاخانه، گالری و تابلوی ثبت امضاء و یادگاری ویژه هنرمندان صاحب نام است که عملیات اجرایی آن از اسفند ماه سال 1391 آغاز شد و در ابتدا قرار بر این بود که خانه موزه انتظامی در اواخر اردیبهشت ماه سال 1393 افتتاح شود اما از آنجا که او در بیمارستان بستری شد این مراسم به تأخیر افتاد و در شهریور ماه سال 1393 هم‌زمان با آغاز پانزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی به صورت رسمی افتتاح شد.
درگذشت**
وی در 26 مرداد 1397 پس از یک دوره بیماری پس از گذراندن 94بهار زندگی در بیمارستان باهنر تهران درگذشت و با حضور هنرمندان و دوستدارانش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا آرام گرفت.
/1899/7330
کپی شد
