به گزارش خبرنگار ایرنا ،تحلیل آماری دفتر مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران نشان می دهد که در این بازه زمانی ( هفت ساله منتهی به آذرماه امسال )در نواحی میان بند و جلگه ای استان خشکسالی خفیف حاکم بوده است.
مازندران دارای 2 سد بزرگ شهید رجایی و البرز و هشت سد کوچک و حدود 800قطعه آببندان با مجموعه ظرفیت حدود 700 میلیون متر مکعب است که ذخیره آب از طریق 120 رودخانه اصلی و فرعی که سرچشمه آن ها ارتفاعات سلسله جبال البرز است ، تامین می شود.
بر اساس آمار رسمی شرکت آب منطقه ای مازندران ذخیره آب پشت سدهای استان حدود 50 درصد کمتر از پائیز سال گذشته است.
در حال حاضر ذخیره آب پشت سدها استان به 125 میلیون متر مکعب رسیده که به معنای آبگیری کمتر از 54 درصدی در مقایسه با سال گذشته است.
همچنین خشک شدن دریاچه طبیعی عباس آباد، الندان و تالاب لپو، پایین افتادن سطح آب اکثر تالاب ها به دلیل برداشت بی رویه و کم شدن آب ورودی در سال جاری ،نیز موید و نشان دهنده گسترش خشکسالی از سرچشمه های نواحی کوهستانی استان مازندران است.
بدون شک کاهش بارندگی در جلگه و به تبع ان کاهش بارش برف در نواحی کوهستانی به صورت موازی بر جریان خشکسالی در دشت و کوهستان موثر هستند. کاهش برف در نواحی کوهستانی باعث کاهش دبی اب رودخانه ها ، پائین رفتن منابع ابی یا کاهش نفوذ اب در نواحی کوهستانی و نیز منجر به افزایش خشکسالی در این مناطق در سالهای اخیر شده است.
**کاهش 16درصدی بارش در پائیز مازندران
تحلیل بارندگی و خشکسالی پائیز سال جاری هواشناسی کشور نشان می دهد که به استثناء استان اردبیل (که شرایط نرمال داشته) در تمامی استان های کشور مقدار بارش نسبت به مشابه دوره آماری کاهش داشته و این کاهش بین حدود 95 درصد در استان خراسان جنوبی تا 8 درصد در استان بوشهر در نوسان بوده است.
میانگین داده های دوره آماری نشان می دهد که مقدار دریافتی بارش در فصل پائیز بایستی حدود60 میلی متر باشد ولی در پائیز امسال حدود 28میلی متر دریافت شده که کاهش 53 درصدی داشته است.
کارشناس ارشد مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که هر چند این وضعیت در استان نسبت به متوسط کشور شرایط بهتری داشته اما بارش دریافتی استان نسبت به مشابه دوره آماری فاصله دارد.
رحیم یوسفی زاده افزود: طبق داده های دوره آماری میزان بارش دریافتی استان مازندران در فصل پائیز باید حدود 226میلی متر باشد ولی متاسفانه حدود 204 میلی متر در طول فصل مذکور دریافت شده است.
وی اضافه کرد: به عبارتی مقدار بارش پائیز امسال نسبت به مشابه دوره آماری حدود 10درصد کاهش داشته است و نسبت به مشابه سال گذشته نیز با کاهش حدود 16درصدی مواجه بود.
این کارشناس ارشد هواشناسی خاطر نشان کرد: میزان بارش دریافتی استان در مهر ماه با افزایش 65 درصدی و در آبان و آذر ماه به ترتیب با کاهش 75 و 36 درصد نسبت به مشابه دوره آماری روبرو بوده اند و این بدان معنی است که از لحاظ زمانی شرایط بارش دریافتی استان مناسب نبوده است.
یوسفی زاده با بیان این نکته که حدود 35 درصد بارش استان مازندران در فصل پائیز اتفاق می افتد ،گفت: میزان بارش دریافتی پائیز سال جاری به استثناء شهرستان های محمودآباد، گلوگاه و رامسر (که دارای بارش نرمال تا بالاتر از نرمال بوده اند) در بقیه شهرستان های استان بین حدود 2 (شهرستان ساری) تا حدود 106 میلی متر (شهرستان بابلسر) نسبت به مشابه دوره آماری کاهش داشته اند.
**افزایش یک درجه ای دمای هوا در پائیز مازندران
وی ادامه داد: این در حالی است که متوسط دمای ثبت شده پائیز سال جاری استان نسبت به مشابه دوره آماری حدود 1 درجه افزایش داشته است.
این کارشناس توضیح داد: با توجه به داده های 15 ایستگاه همدیدی استان مازندران متوسط دمای پائیز سال جاری 14 درجه سانتی گراد بوده که با توجه به دوره آماری مشابه بایستی حدود 13 درجه سانتی گراد باشد.
وی اظهار داشت: اگر شرایط بارشی استان را با توجه به توزیع زمانی بارش و افزایش دما(قابل ذکر است افزایش دما باعث افزایش تبخیر می شود) در نظر بگیریم متوجه می شویم شرایط آب و هوایی استان در پائیزی که گذشت چندان مناسب نبوده است.
**خشکسالی متوسط تا شدید پائیزی در مازندران
وی گفت: بر اساس شاخص بارش و تبخیر استاندارد شده(SEPI) شرایط خشکسالی هواشناسی دوره سه ماهه منتهی به آذر ماه سال جاری در استان مازندران بین نرمال(شرق استان شهرستان های گلوگاه، نکا و میاندرود)، خشکسالی خفیف تا متوسط(قسمت مرکزی و غربی استان)، و خشکسالی شدید(کیاسر، چالوس، کلاردشت و عباس آباد تنکابن) متغیر بوده است.
وی ادامه داد: این وضعیت برای دوره یک ساله منتهی به آذر ماه سال جاری بیانگر آن است که تقریبا در تمامی مناطق استان شرایط خشکسالی با شدت های خفیف تا بسیار شدید رخ داده و خشکسالی متوسط دارای گستره بیشتری نسبت به سایر شرایط بوده است.
قابل ذکر است خشکسالی های با مقیاس زمانی کوتاه مدت تر (بازه های یک تا 3 ماهه) از تداوم زیادتری برخوردار نبوده و شدیدا تحت تاثیر بارش های روزانه هستند ،در حالیکه دوره های زمانی بلند مدت تر واکنش بسیار کندتری نسبت به تغییرات بارشی نشان می دهند.
از طرفی خشکسالی های با بازه های زمانی مختلف دارای معنی های متفاوتی هستند به نحوی که خشکسالی با بازه زمانی یک تا 3 ماه شرایط ذخیره رطوبت سطح خاک را تحت تاثیر قرار می دهد، بازه زمانی 6 تا 12 ماهه جریان دبی آب های سطحی را متاثر می کند و بازه زمانی بالاتر از 24 ماهه منابع آب های زیر زمینی را دچار تنش می کنند.
کارشناس ارشد مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران گفت:اگر به شرایط اقلیمی 50 سال گذشته استان مراجعه کنیم، متوجه می شویم روند نوسانات و تغییرات اقلیمی استان به سمت شرایط نامطلوب پیش می رود و از اقلیم معتدل خزری خود فاصله می گیرد.
وی گفت: برای نمونه بررسی اجمالی پارامترهای هواشناسی 50 سال اخیر ایستگاه هواشناسی همدیدی بابلسر نشان می دهد از اواسط دهه 1350 تاکنون مقدار بارش روند کاهشی و دما (متوسط دما و متوسط حداکثر و حداقل دما) روند افزایشی دارد.
** مدیریت آب ، ضروری ولی ضعیف
به گزارش ایرنا ،خشکسالی ،یک رویداد و یا واقعه اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت ، استمرار ، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر و تسلط آن دارد که می تواند کوتاه و کمتر زیانبخش یا طویل المدت و کشنده باشد.
بدون شک ، خشکسالی یکی از بدترین دشمنان طبیعی زیست انسانی به شمار می آید که به اعتقاد کارشناسنان ؛ آغاز آن غافلگیرکننده ، پیشرفت آن موذیانه و اثرات آن می تواند بسیار مخرب باشد و به همین علت هم زلزله خاموش لقب گرفته است.
کارشناسان ، خشکسالی را به خشکسالی هواشناسی ، کشاورزی، هیدرولوژیکی (ذخیره آبهای سطحی و زیرزمینی)و خشکسالی اقتصادی و اجتماعی تقسیم بندی می کنند.
گفتنی است این استان 230 هزار هکتار زمین شالیزاری دارد که با تولید سالانه بیش از یک میلیون 50 هزار تن برنج سفید ، 42 درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند .
حدود نیمی از 230 هزار هکتار زمین های شالیزاری مازندران در منطقه دشت هراز شامل شهرستان های آمل ، بابل ، محمودآباد ، فریدونکنار و بابلسر واقع است که اگر سد در حال ساخت هراز به بهره برداری برسد ظرفیت مهار آب سطحی استان از حدود 11درصد فعلی به 24درصد افزایش می یابد.
سد مخزنی هراز آمل از نوع خاکی با هسته رسی به ارتفاع 150 متر و 373 متر طول تاج سد به ظرفیت نهایی 650میلیون مترمکعب بر روی رودخانه هراز درحال ساخت است و هفته گذشته عملیات خاک ریزی این سد آغاز شد.
بر اساس آمارهای رسمی ، توان بالقوه آب مازندران در حد 6 میلیارد و 600میلیون مترمکعب است که از این مقدار چهار میلیارد و 900میلیون مترمکعب آب های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است .
به طور میانگین سالانه حدود یک میلیارد و 550میلیون مترمکعب آب در بخش آب های سطحی و یک میلیارد و 350میلیون مترمکعب در بخش آب زیرزمینی در مازندران بهره برداری می شود و بقیه آب سطحی طی سال به صورت هرز به دریا می ریزد.
همچنین حدود 460 هزار هکتار از زمین های کشاورزی و باغی استان مازندران به روش های مختلف از جمله ایجاد سردهنه با آب این رودخانه ها آبیاری می شود.
مازندران سالانه 72 نوع محصول کشاورزی را تولید می کند که با تولید بیش از 950 هزار تن برنج سفید ، 2 میلیون و 500 هزار تن مرکبات و 80 هزار تن آبزیان رتبه نخست کشور را دارد.
خبرنگار: سید رضا هاشمی کروئی ** انتشار دهنده: محسن حسن نیا
/1899/6990
انتهای پیام مازندران دارای 2 سد بزرگ شهید رجایی و البرز و هشت سد کوچک و حدود 800قطعه آببندان با مجموعه ظرفیت حدود 700 میلیون متر مکعب است که ذخیره آب از طریق 120 رودخانه اصلی و فرعی که سرچشمه آن ها ارتفاعات سلسله جبال البرز است ، تامین می شود.
بر اساس آمار رسمی شرکت آب منطقه ای مازندران ذخیره آب پشت سدهای استان حدود 50 درصد کمتر از پائیز سال گذشته است.
در حال حاضر ذخیره آب پشت سدها استان به 125 میلیون متر مکعب رسیده که به معنای آبگیری کمتر از 54 درصدی در مقایسه با سال گذشته است.
همچنین خشک شدن دریاچه طبیعی عباس آباد، الندان و تالاب لپو، پایین افتادن سطح آب اکثر تالاب ها به دلیل برداشت بی رویه و کم شدن آب ورودی در سال جاری ،نیز موید و نشان دهنده گسترش خشکسالی از سرچشمه های نواحی کوهستانی استان مازندران است.
بدون شک کاهش بارندگی در جلگه و به تبع ان کاهش بارش برف در نواحی کوهستانی به صورت موازی بر جریان خشکسالی در دشت و کوهستان موثر هستند. کاهش برف در نواحی کوهستانی باعث کاهش دبی اب رودخانه ها ، پائین رفتن منابع ابی یا کاهش نفوذ اب در نواحی کوهستانی و نیز منجر به افزایش خشکسالی در این مناطق در سالهای اخیر شده است.
**کاهش 16درصدی بارش در پائیز مازندران
تحلیل بارندگی و خشکسالی پائیز سال جاری هواشناسی کشور نشان می دهد که به استثناء استان اردبیل (که شرایط نرمال داشته) در تمامی استان های کشور مقدار بارش نسبت به مشابه دوره آماری کاهش داشته و این کاهش بین حدود 95 درصد در استان خراسان جنوبی تا 8 درصد در استان بوشهر در نوسان بوده است.
میانگین داده های دوره آماری نشان می دهد که مقدار دریافتی بارش در فصل پائیز بایستی حدود60 میلی متر باشد ولی در پائیز امسال حدود 28میلی متر دریافت شده که کاهش 53 درصدی داشته است.
کارشناس ارشد مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که هر چند این وضعیت در استان نسبت به متوسط کشور شرایط بهتری داشته اما بارش دریافتی استان نسبت به مشابه دوره آماری فاصله دارد.
رحیم یوسفی زاده افزود: طبق داده های دوره آماری میزان بارش دریافتی استان مازندران در فصل پائیز باید حدود 226میلی متر باشد ولی متاسفانه حدود 204 میلی متر در طول فصل مذکور دریافت شده است.
وی اضافه کرد: به عبارتی مقدار بارش پائیز امسال نسبت به مشابه دوره آماری حدود 10درصد کاهش داشته است و نسبت به مشابه سال گذشته نیز با کاهش حدود 16درصدی مواجه بود.
این کارشناس ارشد هواشناسی خاطر نشان کرد: میزان بارش دریافتی استان در مهر ماه با افزایش 65 درصدی و در آبان و آذر ماه به ترتیب با کاهش 75 و 36 درصد نسبت به مشابه دوره آماری روبرو بوده اند و این بدان معنی است که از لحاظ زمانی شرایط بارش دریافتی استان مناسب نبوده است.
یوسفی زاده با بیان این نکته که حدود 35 درصد بارش استان مازندران در فصل پائیز اتفاق می افتد ،گفت: میزان بارش دریافتی پائیز سال جاری به استثناء شهرستان های محمودآباد، گلوگاه و رامسر (که دارای بارش نرمال تا بالاتر از نرمال بوده اند) در بقیه شهرستان های استان بین حدود 2 (شهرستان ساری) تا حدود 106 میلی متر (شهرستان بابلسر) نسبت به مشابه دوره آماری کاهش داشته اند.
**افزایش یک درجه ای دمای هوا در پائیز مازندران
وی ادامه داد: این در حالی است که متوسط دمای ثبت شده پائیز سال جاری استان نسبت به مشابه دوره آماری حدود 1 درجه افزایش داشته است.
این کارشناس توضیح داد: با توجه به داده های 15 ایستگاه همدیدی استان مازندران متوسط دمای پائیز سال جاری 14 درجه سانتی گراد بوده که با توجه به دوره آماری مشابه بایستی حدود 13 درجه سانتی گراد باشد.
وی اظهار داشت: اگر شرایط بارشی استان را با توجه به توزیع زمانی بارش و افزایش دما(قابل ذکر است افزایش دما باعث افزایش تبخیر می شود) در نظر بگیریم متوجه می شویم شرایط آب و هوایی استان در پائیزی که گذشت چندان مناسب نبوده است.
**خشکسالی متوسط تا شدید پائیزی در مازندران
وی گفت: بر اساس شاخص بارش و تبخیر استاندارد شده(SEPI) شرایط خشکسالی هواشناسی دوره سه ماهه منتهی به آذر ماه سال جاری در استان مازندران بین نرمال(شرق استان شهرستان های گلوگاه، نکا و میاندرود)، خشکسالی خفیف تا متوسط(قسمت مرکزی و غربی استان)، و خشکسالی شدید(کیاسر، چالوس، کلاردشت و عباس آباد تنکابن) متغیر بوده است.
وی ادامه داد: این وضعیت برای دوره یک ساله منتهی به آذر ماه سال جاری بیانگر آن است که تقریبا در تمامی مناطق استان شرایط خشکسالی با شدت های خفیف تا بسیار شدید رخ داده و خشکسالی متوسط دارای گستره بیشتری نسبت به سایر شرایط بوده است.
قابل ذکر است خشکسالی های با مقیاس زمانی کوتاه مدت تر (بازه های یک تا 3 ماهه) از تداوم زیادتری برخوردار نبوده و شدیدا تحت تاثیر بارش های روزانه هستند ،در حالیکه دوره های زمانی بلند مدت تر واکنش بسیار کندتری نسبت به تغییرات بارشی نشان می دهند.
از طرفی خشکسالی های با بازه های زمانی مختلف دارای معنی های متفاوتی هستند به نحوی که خشکسالی با بازه زمانی یک تا 3 ماه شرایط ذخیره رطوبت سطح خاک را تحت تاثیر قرار می دهد، بازه زمانی 6 تا 12 ماهه جریان دبی آب های سطحی را متاثر می کند و بازه زمانی بالاتر از 24 ماهه منابع آب های زیر زمینی را دچار تنش می کنند.
کارشناس ارشد مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران گفت:اگر به شرایط اقلیمی 50 سال گذشته استان مراجعه کنیم، متوجه می شویم روند نوسانات و تغییرات اقلیمی استان به سمت شرایط نامطلوب پیش می رود و از اقلیم معتدل خزری خود فاصله می گیرد.
وی گفت: برای نمونه بررسی اجمالی پارامترهای هواشناسی 50 سال اخیر ایستگاه هواشناسی همدیدی بابلسر نشان می دهد از اواسط دهه 1350 تاکنون مقدار بارش روند کاهشی و دما (متوسط دما و متوسط حداکثر و حداقل دما) روند افزایشی دارد.
** مدیریت آب ، ضروری ولی ضعیف
به گزارش ایرنا ،خشکسالی ،یک رویداد و یا واقعه اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت ، استمرار ، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر و تسلط آن دارد که می تواند کوتاه و کمتر زیانبخش یا طویل المدت و کشنده باشد.
بدون شک ، خشکسالی یکی از بدترین دشمنان طبیعی زیست انسانی به شمار می آید که به اعتقاد کارشناسنان ؛ آغاز آن غافلگیرکننده ، پیشرفت آن موذیانه و اثرات آن می تواند بسیار مخرب باشد و به همین علت هم زلزله خاموش لقب گرفته است.
کارشناسان ، خشکسالی را به خشکسالی هواشناسی ، کشاورزی، هیدرولوژیکی (ذخیره آبهای سطحی و زیرزمینی)و خشکسالی اقتصادی و اجتماعی تقسیم بندی می کنند.
گفتنی است این استان 230 هزار هکتار زمین شالیزاری دارد که با تولید سالانه بیش از یک میلیون 50 هزار تن برنج سفید ، 42 درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند .
حدود نیمی از 230 هزار هکتار زمین های شالیزاری مازندران در منطقه دشت هراز شامل شهرستان های آمل ، بابل ، محمودآباد ، فریدونکنار و بابلسر واقع است که اگر سد در حال ساخت هراز به بهره برداری برسد ظرفیت مهار آب سطحی استان از حدود 11درصد فعلی به 24درصد افزایش می یابد.
سد مخزنی هراز آمل از نوع خاکی با هسته رسی به ارتفاع 150 متر و 373 متر طول تاج سد به ظرفیت نهایی 650میلیون مترمکعب بر روی رودخانه هراز درحال ساخت است و هفته گذشته عملیات خاک ریزی این سد آغاز شد.
بر اساس آمارهای رسمی ، توان بالقوه آب مازندران در حد 6 میلیارد و 600میلیون مترمکعب است که از این مقدار چهار میلیارد و 900میلیون مترمکعب آب های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است .
به طور میانگین سالانه حدود یک میلیارد و 550میلیون مترمکعب آب در بخش آب های سطحی و یک میلیارد و 350میلیون مترمکعب در بخش آب زیرزمینی در مازندران بهره برداری می شود و بقیه آب سطحی طی سال به صورت هرز به دریا می ریزد.
همچنین حدود 460 هزار هکتار از زمین های کشاورزی و باغی استان مازندران به روش های مختلف از جمله ایجاد سردهنه با آب این رودخانه ها آبیاری می شود.
مازندران سالانه 72 نوع محصول کشاورزی را تولید می کند که با تولید بیش از 950 هزار تن برنج سفید ، 2 میلیون و 500 هزار تن مرکبات و 80 هزار تن آبزیان رتبه نخست کشور را دارد.
خبرنگار: سید رضا هاشمی کروئی ** انتشار دهنده: محسن حسن نیا
/1899/6990
کپی شد
