به گزارش ایرنا، ایرانیان نزدیک به چند هزار سال است که شب چله (یلدا) آخرین شب پاییز که درازترین و تاریکترین شب در طول سال است را تا سپیده دم بیدار می مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می‌دارند تا بلندترین شب سال ، سردی و تاریکی آن را در کنار هم و با محبت و گرمای وجود هم به صبح رسانند.
شب اول زمستان در مازندران به ' گت چله ' معروف است و در این شب براساس سنت دیرینه همه افراد خانواده دور هم و بیشتر در خانه بزرگ فامیل جمع می شوند و با خوردن هندوانه، انار و سایر میوه‌ها و آجیل، سرمای فصل زمستان را از خود دور می‌کنندو اعتقاد بر این است که با خوردن هنداونه در شب یلدا، هرگز در زمستان سردی از وجودشان بیرون رفته و سردشان نمی شود.
جشن یلدا در مازندران همانند مناطق دیگر کشورمان با گرد هم آمدن و شبنشینی اعضای خانواده و فامیل ها در کنار یکدیگر برگزار میشود، در آیین شب یلدا یا شب چله و یا همان گت چله به زبان مازندرانی، خوردن آجیل مخصوص که با انجیر خشک، شکلات، کشمش و نبات همراه است، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون همچون خرمالو متداول است که همه نماد و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادی است.
زمستان در مازندران با وجود کوههای مرتفع و سر به فلک کشیده از غرب رامسر تا شرق گلوگاه، بعد از سپری شدن شب چله از راه می رسد و به همین دلیل افراد معتقدند که در پایان فصل پاییز و آغاز فصل سرد زمستان باید با جمع شدن در نزد بزرگان و ریش سفیدان، شبی پرخاطره داشته و با گرمی دل های به هم پیوسته در این شب بلند سال، زمستان و پایان سال خوب و شادی را سپری کنند.
مردم اعتقاد دارند که این شب یک شب خوب و شادی آور است و شگون ندارد که بی غذا باشند و به همین دلیل اعتقاد دارند که در این شب برنج پخت کنند؛ البته در برخی از مناطق پخت آش دوغ و آش ترشی هم متداول است.
بخشدار هزارجریب نکا در مورد آیین های شب یلدا در روستاهای هزارجریب به ایرنا گفت: شب یلدا برای همه روستاییان همچون سایر شهروندان، شبی خوش یمن و با برکت است که باید با شادی سپری شود.
محمد محمدیان افزود: دورهم نشینی، شب زنده داری، بیان داستان و خاطرات گذشته از جمله برنامه های این شب بزرگ سال است.
وی ادامه داد: غذاها و خوراکی های محلی شب یلدا در روستاها و نقاط مختلف شهری، پشت زیک، برنجک ، نان محلی ، نان روغنی ، اسبه حلوا ، جریز حلوا، خمیر طلا، خمیر آش ، آغوز نون و ...است.
سیده راضیه حسینی اهل روستای سه کیله نکا از جمله بانوان هنرمند و کدبانوی روستایی است که با وجود اینکه در شهر زندگی می کند و زندگی شهری را برای برخی از امکانات پسندیده است؛ از آیین ها و سنت های روستایی دور نمانده و تهیه غذاها و شیرینی های محلی در مناسبت های خاص را برای خانواده در دستور کار دارد.
وی با تاکید بر نهادینه کردن فرهنگ بومی و محلی در بین نسل جوان به خبرنگار ایرنا گفت: همه ما موظف به این فرهنگ سازی هستیم و نباید شهرنشینی و زندگی مدرن بر سنت های بومی و محلی ما اثر منفی گذارد.
حسینی در مورد خوراکی های متداول شب یلدا در شرق مازندران می گوید: اغلب روستاهای شرق مازندران شب یلدا را با میوه های جنگلی همچون کندس، خرمالو ، ولیک و انار سپری می کنند و خوراکی های مهم آن اسبه حلوا، پشت زیک، جریز حلوا است.
وی گفت: زنان کدبانوی مازندران، انار را از میوه های مهم شب یلدا می دانند و به همین دلیل هم مقداری انار سالم را در جای خشک و خنک برای استفاده در شب چله نگهداری می کنند.
این بانوی کدبانوی سه کیله ای ادامه داد: 'جریز حلوا ' یکی خوراک های مخصوص منطقه هزار جریب به خصوص دهستان پی رجه، استخرپشت و بخش هزارجریب است و حلوایی سنتی به نام جریز حلوا ست که با آرد گندم ، دوشاب، مغز سائیده شده ی گردو و کنجد تهیه می شود.
حسینی، ' خمیر طلا ' را یکی دیگر از غذاهای سنتی روستاییان در شب یلدا دانست که معمولا در اعیاد و دور هم نشینی های شبانه از جمله شب یلدا پخت می شود و استقبال کننده زیادی دارد.
وی با اشاره به تهیه' اسبه حلوا' بعنوان یکی از پرطرفدارترین حلوای شب یلدا افزود: این حلوا بعد از چیدن خرمالوی محلی و تهیه دشوی محلی پخته شده و از تخم مرغ، گردو، آرد، دشو تهیه می شود.
محمدرضا اکبری از دیگر شهروندان نکایی هم دور هم نشینی را رسمی متداول در روستاهای نکا و کل مازندران دانست که در شب یلدا از رونق بیشتری برخوردار است و جوانان در این شب با دورهم نشینی در کنار آتش، بازی کتک کاری از رسم متداول برخی روستاها در بین جوانان است و با شعرخوانی و امیری خوانی این شب را تا صبحگاه بیدارند.
وی گفت: شعری که برای شب یلدا می خواند این است: ' امشو شو یلداهه، پیشوم جریزحلواهه؛ امشو شو یلداهه، پیشوم خمیر طلاهه.
اکبری از دیگر رسم و رسوم این شب را خرجی بردن داماد برای عروس عنوان کرد و افزود: در گذشته در این شب از سوی خانواده داماد برای دخترانی که نامزد داشتند خرجی شب یلدا شامل خوراکی های مختلف و مرغ و ماهی برده می شد.
وی گفت: قصه گویی و شعر خوانی و نی نوازی پیران و ریش سپیدان فامیل از دیگر سنت های قدیمی در روستاهای شرق مازندران است که همچنان در برخی روستاها متداول است و گرمی خاصی به این دورهمی می بخشد.
یلدا که به شب زایش خورشید(مهر) معرف است؛ بلندترین شب سال است و با توجه به اینکه در پایان فصل برداشت محصولات کشاورزی واقع شده است؛ زمان خوبی برای دور هم نشینی و شادی اهالی فامیل است که به همین دلیل روزها قبل از رسیدن یلدا، همه در تکاپوی تهیه خوراکی های مخصوص این شب هستند و در نقاط مختلف استان و کشور با رسم و رسوم های مختلف، زیبا و شاد برگزار می شود تا پیوند پاییز با زمستان در این شب بلند سال، همراه با شادی، برکت و خوشی باشد.
خبرنگار: مریم نظری**انتشار دهنده: محسن حسن نیا
7332/1899
انتهای پیام شب اول زمستان در مازندران به ' گت چله ' معروف است و در این شب براساس سنت دیرینه همه افراد خانواده دور هم و بیشتر در خانه بزرگ فامیل جمع می شوند و با خوردن هندوانه، انار و سایر میوه‌ها و آجیل، سرمای فصل زمستان را از خود دور می‌کنندو اعتقاد بر این است که با خوردن هنداونه در شب یلدا، هرگز در زمستان سردی از وجودشان بیرون رفته و سردشان نمی شود.
جشن یلدا در مازندران همانند مناطق دیگر کشورمان با گرد هم آمدن و شبنشینی اعضای خانواده و فامیل ها در کنار یکدیگر برگزار میشود، در آیین شب یلدا یا شب چله و یا همان گت چله به زبان مازندرانی، خوردن آجیل مخصوص که با انجیر خشک، شکلات، کشمش و نبات همراه است، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون همچون خرمالو متداول است که همه نماد و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادی است.
زمستان در مازندران با وجود کوههای مرتفع و سر به فلک کشیده از غرب رامسر تا شرق گلوگاه، بعد از سپری شدن شب چله از راه می رسد و به همین دلیل افراد معتقدند که در پایان فصل پاییز و آغاز فصل سرد زمستان باید با جمع شدن در نزد بزرگان و ریش سفیدان، شبی پرخاطره داشته و با گرمی دل های به هم پیوسته در این شب بلند سال، زمستان و پایان سال خوب و شادی را سپری کنند.
مردم اعتقاد دارند که این شب یک شب خوب و شادی آور است و شگون ندارد که بی غذا باشند و به همین دلیل اعتقاد دارند که در این شب برنج پخت کنند؛ البته در برخی از مناطق پخت آش دوغ و آش ترشی هم متداول است.
بخشدار هزارجریب نکا در مورد آیین های شب یلدا در روستاهای هزارجریب به ایرنا گفت: شب یلدا برای همه روستاییان همچون سایر شهروندان، شبی خوش یمن و با برکت است که باید با شادی سپری شود.
محمد محمدیان افزود: دورهم نشینی، شب زنده داری، بیان داستان و خاطرات گذشته از جمله برنامه های این شب بزرگ سال است.
وی ادامه داد: غذاها و خوراکی های محلی شب یلدا در روستاها و نقاط مختلف شهری، پشت زیک، برنجک ، نان محلی ، نان روغنی ، اسبه حلوا ، جریز حلوا، خمیر طلا، خمیر آش ، آغوز نون و ...است.
سیده راضیه حسینی اهل روستای سه کیله نکا از جمله بانوان هنرمند و کدبانوی روستایی است که با وجود اینکه در شهر زندگی می کند و زندگی شهری را برای برخی از امکانات پسندیده است؛ از آیین ها و سنت های روستایی دور نمانده و تهیه غذاها و شیرینی های محلی در مناسبت های خاص را برای خانواده در دستور کار دارد.
وی با تاکید بر نهادینه کردن فرهنگ بومی و محلی در بین نسل جوان به خبرنگار ایرنا گفت: همه ما موظف به این فرهنگ سازی هستیم و نباید شهرنشینی و زندگی مدرن بر سنت های بومی و محلی ما اثر منفی گذارد.
حسینی در مورد خوراکی های متداول شب یلدا در شرق مازندران می گوید: اغلب روستاهای شرق مازندران شب یلدا را با میوه های جنگلی همچون کندس، خرمالو ، ولیک و انار سپری می کنند و خوراکی های مهم آن اسبه حلوا، پشت زیک، جریز حلوا است.
وی گفت: زنان کدبانوی مازندران، انار را از میوه های مهم شب یلدا می دانند و به همین دلیل هم مقداری انار سالم را در جای خشک و خنک برای استفاده در شب چله نگهداری می کنند.
این بانوی کدبانوی سه کیله ای ادامه داد: 'جریز حلوا ' یکی خوراک های مخصوص منطقه هزار جریب به خصوص دهستان پی رجه، استخرپشت و بخش هزارجریب است و حلوایی سنتی به نام جریز حلوا ست که با آرد گندم ، دوشاب، مغز سائیده شده ی گردو و کنجد تهیه می شود.
حسینی، ' خمیر طلا ' را یکی دیگر از غذاهای سنتی روستاییان در شب یلدا دانست که معمولا در اعیاد و دور هم نشینی های شبانه از جمله شب یلدا پخت می شود و استقبال کننده زیادی دارد.
وی با اشاره به تهیه' اسبه حلوا' بعنوان یکی از پرطرفدارترین حلوای شب یلدا افزود: این حلوا بعد از چیدن خرمالوی محلی و تهیه دشوی محلی پخته شده و از تخم مرغ، گردو، آرد، دشو تهیه می شود.
محمدرضا اکبری از دیگر شهروندان نکایی هم دور هم نشینی را رسمی متداول در روستاهای نکا و کل مازندران دانست که در شب یلدا از رونق بیشتری برخوردار است و جوانان در این شب با دورهم نشینی در کنار آتش، بازی کتک کاری از رسم متداول برخی روستاها در بین جوانان است و با شعرخوانی و امیری خوانی این شب را تا صبحگاه بیدارند.
وی گفت: شعری که برای شب یلدا می خواند این است: ' امشو شو یلداهه، پیشوم جریزحلواهه؛ امشو شو یلداهه، پیشوم خمیر طلاهه.
اکبری از دیگر رسم و رسوم این شب را خرجی بردن داماد برای عروس عنوان کرد و افزود: در گذشته در این شب از سوی خانواده داماد برای دخترانی که نامزد داشتند خرجی شب یلدا شامل خوراکی های مختلف و مرغ و ماهی برده می شد.
وی گفت: قصه گویی و شعر خوانی و نی نوازی پیران و ریش سپیدان فامیل از دیگر سنت های قدیمی در روستاهای شرق مازندران است که همچنان در برخی روستاها متداول است و گرمی خاصی به این دورهمی می بخشد.
یلدا که به شب زایش خورشید(مهر) معرف است؛ بلندترین شب سال است و با توجه به اینکه در پایان فصل برداشت محصولات کشاورزی واقع شده است؛ زمان خوبی برای دور هم نشینی و شادی اهالی فامیل است که به همین دلیل روزها قبل از رسیدن یلدا، همه در تکاپوی تهیه خوراکی های مخصوص این شب هستند و در نقاط مختلف استان و کشور با رسم و رسوم های مختلف، زیبا و شاد برگزار می شود تا پیوند پاییز با زمستان در این شب بلند سال، همراه با شادی، برکت و خوشی باشد.
خبرنگار: مریم نظری**انتشار دهنده: محسن حسن نیا
7332/1899
کپی شد
