خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- علیرضا نوری کجوریان: جریمه‌ها آن‌قدر ناچیز است که باکی ندارند با پراید و پرادو چوب آلات قاچاق را حمل کنند. در کارشان مهارت لازم رادارند و در عرض چند دقیقه درختان بلندقامت قدیمی و کهن‌سال را فرش زمین می‌کنند و باقیمت‌های کلان و چندمیلیونی به فروش می‌رسانند.
بررسی‌های کارشناسان بیانگر آن است که جنگل‌های شمال و هیرکانی از درون در حال تحلیل و خالی شدن بوده و قاچاق و قطع درختان، نسل این جنگل‌های بکر و منحصربه‌فرد را در معرض انقراض قرار داده است.
در حال حاضر خلأ قوانین مناسب، کمبود شدید نیرو، نبود تجهیزات و اجرا نشدن طرح‌های جنگل‌داری هم‌زمان با توقف بهره‌برداری از جنگل، میل و اشتیاق قاچاقچیان را به قاچاق چوب بیشتر کرده است و درختان ارزشمند یا از کوره‌های زغال و هیزم سر درمی‌آورند و یا روانه صنایع مبل‌سازی و شرکت‌های بزرگ می‌شوند.
یک استاد دانشگاه حوزه منابع طبیعی با اظهار اینکه ذائقه قاچاقیان تغییر کرده است و تمایلشان برای قاچاق درختان جنگلی بیشتر شده است، اظهار داشت: راش و توسکا که برای حوزه مبلمان سازی و تزئینات به کار می‌رود، از درختان موردنظر متخلفان برای قاچاق است زیرا وجه خوبی برای قاچاق آن پرداخت می‌شود و مشتریان خاص خود را دارند.
محمد جعفری با اشاره به کمبود نیروهای حفاظتی در جنگل‌های شمال، بازدارنده نبودن جرایم را از مهم‌ترین مسائل بیان می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر تا زمانی که قرقبان، متخلف را حین قطع درخت نبیند نمی‌تواند اثبات به قاچاق داشته باشد و از سوی دیگر بسیاری از تخلفات و قاچاق در دل شب رخ می‌دهد و اثبات این مسئله چندان آسان نیست.
طبق بررسی‌ها بیشتر قاچاقچیان در زمان تغییر شیفت و یا دل شب به کار قاچاق می‌پردازند و تاجایی که می‌توانند از درگیری با جنگلبانان پرهیز می‌کنند و راه و کار قاچاق را به‌خوبی می‌شناسند
وی با اظهار اینکه جنگلبانان باید ضابطان قضائی و دادگستری محسوب شوند، تصریح کرد: طبق بررسی‌ها بیشتر قاچاقچیان در زمان تغییر شیفت و یا دل شب به کار قاچاق می‌پردازند و تاجایی که می‌توانند از درگیری با جنگلبانان پرهیز می‌کنند و راهکار قاچاق را به‌خوبی می‌شناسند و در حال حاضر با توقف روند بهره‌برداری چوب و افزوده شدن نرخ‌های قاچاق، میزان تمایل به این کار شتاب بیشتری گرفته است.
پایش‌ها و بررسی‌های کارشناسان کاهش سطح جنگل‌های شمال در چند دهه اخیر را نشان می‌دهد به طوری که درصد قابل‌توجهی از جنگل‌های شمال به دلیل قاچاق، تخریب، تصرف و آتش‌سوزی دود شده است.
در این میان قاچاق نقش مهمی در خالی شدن جنگل‌های هیرکانی داشته است تا جایی که صاحب‌نظران، این وضعیت را وخیم توصیف می‌کنند.
قاچاق معضل دیرینه جنگل‌های شمال
علی حسینی عضو سمن مردم‌نهاد محیطی زیستی حافظان جنگل نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، قاچاق چوب را معضل دیرینه جنگل‌های شمال بیان می‌کند و می‌گوید: با توجه به افزایش قیمت چوب، میزان قاچاق نیز افزایش‌یافته است و در کنار آن ناچیز بودن نیروهای حفاظتی، بهره‌مندی قاچاقچیان از تجهیزات و شیوه‌های مدرن و ضعف بازدارندگی جرایم، این رویه را شدت بخشیده است.
وی با بیان اینکه بیشتر قاچاق چوب در سطح جنگل‌های شمال رخ می‌دهد، ادامه داد: جاسازی چوب آلات قطع‌شده در وسایل و خودروهای غیرباری نظیر پراید، ماشین‌های شاسی‌بلند، صندوق‌عقب ماشین و یا خودروهای حامل مواد غذایی نشان از پرجاذبه بودن این پدیده دارد.
به گفته حسینی، همچنین در سال‌های اخیر موضوع قاچاق چوب بین بانوان نیز رواج یافته و به‌نوعی زنانه شده است، تصریح کرد: حضور بانوان و استفاده از آنان در فرایند حمل چوب آلات قاچاق شده نشان می‌دهد که دگرگونی در این حوزه شاهد هستیم.
وی با عنوان اینکه نداشتن پروانه حمل از سازمان جنگل‌ها ممنوع است، بازدارنده نبودن قوانین، کمبود شدید نیروها، نبود تجهیزات، اجرا نشدن طرح‌های جنگل‌های را عامل برای رشد قاچاق چوب دانست و گفت: با آغاز طرح تنفس جنگل‌های شمال، این جنگل‌ها بیشترین حجم چوب قاچاق را به خود تخصیص داده است.
وی یادآور شد: همچنین موضوع قاچاق چوب با اوضاع و شرایط اقتصادی ارتباط مستقیمی دارد و هرچه شرایط سخت‌تر شود، معضل قاچاق نیز بیشتر می‌شود.
برخورد با قاچاق شدت یافته است
عبدالرضا سنگاری مدیرکل منابع طبیعی غرب مازندران – نوشهر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه برخورد با قاچاق چوب شدت یافته است، اظهار داشت: قیمت چوب ازجمله عواملی است که اشتیاق به قاچاق را افزایش داده است زیرا در حال حاضر قیمت چوب‌های هیزمی از تنی ۷۰۰ هزار تومان به بالای یک‌میلیون تومان رسیده است.
وی بابیان اینکه به‌رغم کمبود نیرو، گشت زنی‌ها برای کشف قاچاق و صیانت از جنگل بیشتر شده است، ادامه داد: در سال قبل بیش از ۲۵۰ فقره محموله چوب قاچاق کشف شد و یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها به‌روز نبودن قوانین و بازدارنده نبودن جرایم است.
به گفته وی، همکاران و نیروهای حفاظتی با کمترین امکانات و در بدترین شرایط مشغول فعالیت هستند و برای تأمین امنیت آنان باید تلاش شود.
۹۵۲ فقره درخت قطع شد
سرهنگ حسینعلی خورشیدی فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران- ساری نیز از تشکیل هزار و ۱۵۲ فقره پرونده کشفیات مربوط به ۱۰ هزار و ۸۷۱ اصله چوب جنگلی به حجم نزدیک به ۴۹۳ مترمکعب، دو هزار و ۳۸۳ استر هیزم و چهار هزار و ۷۴۶ کیلوگرم زغال در سال قبل خبر داد.
وی گفت: ۹۵۲ فقره پرونده قطع درخت و درختچه، هشت فقره پرونده بوته کنی ماده ۴۳ به تعداد ۶۸۸۰ عدد، ۱۲ فقره پرونده کت‌زنی به تعداد ۲۹۵ اصله درخت و ۳ مورد سوزاندن به تعداد ۲۰۴ اصله درخت و درختچه که متخلفان شناسایی و برای آن‌ها پرونده قضائی تشکیل‌شده، از دیگر اقدامات در این مدت بوده است.
بر اساس اعلام تعزیرات حکومتی مازندران در ماه فروردین به تنهایی، بیش از ۱۰۰ پرونده قاچاق و حمل غیرمجاز چوب آلات جنگلی تشکیل و متخلفان به پرداخت یک میلیارد ریال جریمه در حق دولت محکوم شدند.
کشف چوب آلات قاچاق از نوع توسکا در ابعاد کوچک در صندوق‌عقب پراید از نمونه کشفیات قاچاق چوب در روزهای گذشته و در نوشهر بوده است.
به تأکید کارشناسان، به‌روز نبودن جرایم، برنامه‌ریزی نکردن با توجه به عوامل و نیروهای حفاظتی بیکار شده ناشی از اجرای طرح توقف بهره‌برداری در قالب تنفس جنگل از مهم‌ترین مسائلی است که گریبان منابع طبیعی را گرفته و برخی امروز برای تأمین معاش دست به قاچاق چوب می‌زنند.
از سوی دیگر افزایش هزینه‌های خرید و فروش چوب و ناچیز بودن برخوردها و نبود سنخیت بین این دو از دیگر مواردی است که برخی کارشناسان، در بروز پدیده قاچاق آن را مهم تلقی می‌کنند و به‌عنوان نمونه قیمت فروش یک نیسان چوب آلات بیش از یک‌میلیون تومان اما جریمه آن در صورت کشف ۹۰ هزار تومان است، ازاین‌رو افزایش تعرفه‌های جرایم در کنترل روند قاچاق تأثیرگذار خواهد بود.
