بروز بیماری کرونا و مطرح شدن موضوع قرنطینه خانگی با دوران درس و کلاس دانشگاه ها چاره ای به جز استفاده از فضای مجازی برای مسولان این حوزه باقی نگذاشت.
از اسفند پارسال دانشگاهها برنامه های کلاس مجازی دانشجویان را اعلام کردند بدین نحو که در همان ساعت برگزاری کلاس حضوری از طریق سایت معرفی شده کلاس برپا می شود .
مصاحبه ها با برخی از دانشجویان و اساتید دانشگاههای مازندران نشان می دهد که هرچند این کلاس ها در ساعت های اعلام شده برگزار می شود اما برخی دانشجویان آنطور که باید و شاید به این کلاس ها پایبند نیستند .
نبود زیرساخت ها از جمله اینترنت در این برهه زمانی به عنوان اصلی ترین دلیل عدم استفاده افراد از فضای آموزش مجازی عنوان می شود اما مازندران بنا به اعلام مسئولان ارتباطات و فناوری یکی از چند استان برتر کشور در این زمینه می باشد و ضعفی در این بخش ندارد به طوریکه ضریب نفوذ اینترنت در این استان حدود ۹۰ درصد است و بیش از ۲ میلیون و ۵۲۷ هزار مشترک اینترنت همراه و بیشتر از ۲۸۶ هزار مشترک اینترنت ثابت هستند.
بیشتر از سه هزار روستا در این استان وجود دارد که بیشتر از ۲ هزار و ۴۰۰ روستای بالای ۲۰ خانوار استان به شبکه اینترنت متصل هستند . مازندران حدود سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و در ۲۰۰ دانشگاه و مرکز آموزش عالی ان ۱۵۰ هزار دانشجو تحصیل می کنند.
درس در جایگاههای بعدی مشغله های دانشجویی
رضا باقری دانشجوی رشته حسابداری است و جالب آنکه در کافی نت فعالیت می کند . او شغلش به گونه ای است که با اینترنت و فضای مجازی غریبه نیست به خبرنگار ایرنا گفت : برای کلاس های آموزش مجازی دانشگاه مشکلی ندارم و هر وقت اراده بکنم این امکانات و فضا برای حضور در این کلاس ها فراهم است چرا که در محیط کاری ام این بسترها وجود دارد .
او در خصوص زمان برگزاری کلاس های آموزش مجازی خود می گوید : براساس برنامه هایی که واحد آموزش دانشگاه اعلام کرده است کلاس های مجازی در همان ساعات کلاس حضوری برپاست البته از طریق سامانه های که در اختیار قرار داده و این کلاس ها برقرار است .
وی ادامه داد : در ۲ ماه اخیر که کلاس های آموزش مجازی برپا شده است در هیچیک از کلاس ها شرکت نکرده ام و البته این عدم شرکت من ناشی از نداشتن اینترنت نبود بلکه از این دوران کرونایی و تعطیلی کلاس های حضوری برای اضافه کردن زمان کار و فعالیتم در کافی نت استفاده می کنم .
باقری درباره تاثیر عدم حضورش در کلاس های آموزش مجازی گفت : جزوه صوتی و تصویری کلاس را هنگام امتحان آخر ترم از همکلاس هایم می گیرم و در آزمون شرکت می کنم و بعید می دانم که دچار مشکلی شوم .
فاطمه . م دانشجوی دانشگاه کشاورزی ساری و در روستای گوهرباران ساری زندگی می کند درباره نحوه حضورش در کلاس های مجازی دانشگاه گفت : از فروردین امسال این دوره های آموزشی به دانشجویان اطلاع رسانی شد و عنوان شده که باید در این کلاس ها حاضر شویم .
بنا به گفته وی در این مدت روزی یک هفته در کلاس ها شرکت کرده است و علت این مساله را در عدم حضور دیگر همکلاسی هایش در دوره ها عنوان کرد .
او گفت : در روزهای نخست برگزاری دوره های آموزشی تمام تلاشم این بود که در ساعت مشخص شده از پشت کامپیوتر در کلاس شرکت بکنم اما در طول کلاس متوجه شدم هر وقت استاد اعلام حضور دانشجویان را کنترل می کرد اکثر همکلاسی هایم در این کلاس شرکت نکردند .
وی این مساله را از همکلاسی های خود جویا شد و ادامه داد : آنها می گفتند که این کلاس های آموزشی نظارتی بر آنها نیست و تنها در پایان ترم و با خواندن جزوه و کتاب می توانیم در آزمون شرکت بکنیم و نمره را کسب بکنیم .
فاطمه عنوان کرد : با توجه به این شرایط من هم رویه آنها را در پیش گرفتم تا با خواندن کتاب ها و جزوه در پایان ترم در آزمون شرکت بکنم .
نبود سیستم نظارتی و قوانین سختگیرانه
جامعه شناس و مدرس دانشگاههای مازندران از شیوه آموزش مجازی به عنوان شیوه درسی پیشرفته در کشورهای جهان نام برد که در ایران آنچنان که باید و شاید در دوران کرونایی با موفقیت حاصل نشده است .
محمد مدانلو به خبرنگار ایرنا گفت : دوران کرونایی باعث شد تا از زیرساخت های موجود در جامعه برای سیستم آموزشی استفاده شود که از آن جمله راه اندازی آموزش مجازی برای دانشگاهها است .
وی ادامه داد : برغم اینکه پیش از این به دانشجویان و هم به اساتید در خصوص برگزاری این کلاس های آموزش مجازی اعلام شده بود اما در اجرا دانشجویان از این کلاس ها استقبال نکردند که بخش عمده این مساله به موضوع نبود الزام قانونی و سخت گیرانه بر می گردد .
این استاد دانشگاه افزود : وقتی دانشجو می داند و مطمئن است در صورت عدم حضورش در کلاس مجازی برای او مشکلی در آزمون پایان ترمش بوجود نمی آید براحتی از زیر بار حضور در این کلاس ها خودداری می کند موضوعی که بنده و دیگر همکارانم در این زمینه با آن مواجه هستیم .
وی ادامه داد : اولین آسیب و چالش در این عدم حضور دانشجویان در کلاس ها و آموزش به خود آنها وارد می شود چرا که دروس ترم را تنها بخاطر سپری کردن درس طی می کنند بدون اینکه اطلاعات مفیدی را در این زمینه کسب بکنند .
به گفته مدانلو تا پیش از این و در زمان برگزاری حضوری کلاس ها یک سیستم حضور و غیاب و یا پرسش وپاسخ در کلاس وجود داشت و در صورت عدم حضور استاد می توانست دانشجو را از درس مورد نظر حذف بکند که این شیوه باعث می شد تا دانشجو کمتر و یا اصلا به سمت عدم حضور در کلاس نرود اما در این زمان هرچند سیستم های حضور و غیاب مجازی وجود دارد اما این قدرت و اختیار به اساتید داده نشده است تا اقدام بکنند .
وی عنوان کرد : آموزش مجازی شیوه ای خوب برای تدریس است که در بسیاری از کشورها استفاده می شود و در کشورمان نیز برای جا انداختن این شیوه باید بازنگری و بازرسی از روند اجرا صورت بکیرد تا نقاط ضعف و قوت شناخته شود و با رفع آنها این مسیر تدریس رونق بیابد .
کرونا ، ضعف های آموزشی را رونمایی کرد
مدیر آموزش دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: نبود زیرساخت ها به عنوان اصلی ترین عامل درکم توفیق بودن آموزش مجازی دانشجویان درجامعه به شمار می رود.
حسین رحمانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : زیرساخت های آموزش مجازی که از برخوردار بودن دانشجو از اینترنت و وجود سایت و یا برنامه آموزشی در دانشگاه ها می باشد که می توان گفت تا قبل از کرونا بجز معدود دانشگاهها همچون دانشکده مجازی شاهرود مابقی دانشگاه ها کم یا اصلا برخوردار نبودند.
وی ادامه داد : اما کرونا باعث شد تا دانشگاهها با این شیوه اخت بگیرند و روال تدریس بر این اصول پیاده شود و مازندران بلحاظ برخورداری از فضای اینترنت خوب می توان گفت استانی بهره مند می باشد .
رحمانی اضافه کرد: برغم اعلان مکرر برنامه های کلاس آموزشی اما در مرحله اجرا مشاهده کردیم که دانشجویان کم درآن‌شرکت کردند و این بخش جدید آموزش را جدی نگرفتند .
وی جابجایی سیستم انلاین وتبدیل آن به آفلاین را به عنوان راهکاری برای خروج مقطعی از مساله عدم حضور دانشجویان در کلاس های مجازی عنوان کرد و گفت : یعنی اینکه اساتید صدا و تصویر کلاس را در سامانه آموزشی بارگذاری می کنند تا دانشجو هر زمان خواست از این فضا برای درس خواندن استفاده بکند.
وی گفت : با این کار فقط توانستیم پیوند دانشجو با مطالب درسی را ایجاد بکنیم تا ترم خود را سپری و در آزمون شرکت بکند .
رحمانی اضافه کرد : کرونا مساله ای که به یکباره وارد زندگی افراد شد و بدون آمادگی لازم این بخش های آموزشی پیاده شد و اکنون در مرحله اجرا نقاط ضعف مشخص شده است .
وی گفت : تمام این‌موارد نقاط ضعف شناسایی و برای مدیران مربوطه وزارت علوم‌ارسال شده است تا چاره اندیشی های لازم صورت بگیرد که در دیگر مواقع و در آینده دیگر این خلاها و ضعف ها منجر به دوری دانشجو از روند تحصیل و کلاس نشود و روند تحصیل به مدار اصلی خود برگردد.
