زنبورداران مازندران هرساله در روزهای پایانی بهمن ماه برای افزایش جمعیت زنبور و تولید بیشتر عسل درست زمان گرده افشانی و گل دهی باغ ها و مزارع به استان های گرمسیری کشور مناطقی که زمان گل دهی و گرده افشانی باغ ها و مزارع باشد کوچ بهاره دارند و مدت زمان ماندگاری آنها تا اواسط فروردین ماه سال بعد ادامه دارد.
همه ساله به دلیل تنوع گونه های گیاهی سه نوع عسل بهاره (مرکبات ) عسل تابستانه (جنگلی ) و عسل ییلاقی (آویشن ، گون ) توسط زنبورداران این استان تولید می شود به گونه ای که عسل مناطق ییلاقی مازندران که عمدتا با شهد گیاهان دارویی از جمله آویشن درست می شود به عسل دارویی شهرت دارد .
درحالی که بنا به گفته برخی از مسئولان و دست اندرکاران جهادکشاورزی مازندران ، ویروس کرونا زمانی وارد کشور شد که چند روزی از مدت زمان کوچ بهاره زنبورداران گذشته بود و به دنبال وقوع این بلای بی سابقه نتیجه آن شد که این قشر فعال و مولد جامعه نه راه پیش داشتند و نه راه پس، چرا که به دنبال مصوبات ستادملی مبارزه با کرونا هرگونه جابه جایی و نقل و انتقالات از استانی به استان دیگر لغو و مساله حادتر آنکه در استان محل اقامت نیز به خاطر ترس از کرونا اجازه جابجایی به آنها ندادند.
این ویروس در اواخر بهمن ماه سال گذشته وارد کشور شد و به دنبال وقوع این بلای بی سابقه علاوه برآنکه جان هزاران نفر را گرفت بلکه به تمامی بخش های اقتصادی از جمله حوزه کشاورزی و صنعت زنبورداری مازندران خسارت های جبران ناپذیری وارد کرد.
یکی از زنبورداران روستای "شاه ناجر " بخش کجور نوشهر در این باره می گوید: هرسال در ابتدای اسفند ماه همزمان با فصل گل دهی و گرده افشانی مزارع و باغ ها به خاطر افزایش جمعیت و رونق تولید عسل به دیگر مناطق از جمله بهشهر و گرگان کوچ می کنند و تا اوایل فروردین ماه سال بعد ماندگار می شوند.
حیدر بخشی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : همزمان با شیوع ویروس کرونا در سالجاری و اجرای طرح های فاصله گذاری و اعمال محدودیت های ترافیکی شهرستانی و استانی اگرچه اجرای چنین مصوباتی نقش سازنده ای در قطع انتقال زنجیره ویروس کرونا به همراه داشت اما از طرفی مشکلاتی برای کوچ بهاره زنبورداران و دوره بازگشت آن ها به وجود آورد.
وی اظهارداشت : وقتی در استان های مقصد اجازه اقامت مدت زمان باقی مانده به آنها داده نشود و از طرفی هم به علت اجرای طرح فاصله گذاری و ممنوعیت تردد خودروهای با پلاک غیربومی از استانی به استان دیگر اعمال شود در نتیجه بچه آوری زنبورهای عسل انجام نمی گیرد از طرفی مدت زمان گل دهی گیاهان نیز به پایان برسد زنبور دار ناگزیر است برای بقای عمر زنبورها و زنده مانی آنها از مواد غذایی از جمله شکر استفاده کند که تامین آن برای او هزینه های گزافی در بر خواهد داشت.
این زنبوردار گفت : نکته دیگر آنکه قرنطینه شدن افراد به خاطر ترس از ابتلا به ویروس کرونا باعث شد تا اغلب کارگران در صنعت زنبورداری از مدت زمان سرکشی به کندوها بکاهند و این اتفاق نیز تا حدودی باعث تلفات جمعیت زنبورهای عسل شده است.
بخشی افزود : یک زنبوردار زمانی می تواند به ادامه فعالیت در این حرفه دل خوش کند که جمعیت زنبورها و میزان تولید محصول او افزایش یابد تا بتواند میزان هزینه ای که بابت زنده مانی زنبورها از خریداری دارو گرفته تا پرداخت دستمزد به کارگران ، حمل و نقل و دیگر هزینه های جانبی جبران کند اما با وضع موجود در پی شیوع این ویروس زنبورداران این منطقه حال و روزی خوبی ندارند و برای جبران خسارتشان نیاز به حمایت مسئولان دارند.
مسافر نبود عسل به فروش نرفت
علی الکائی زنبور دار از چالوس نیز گفت : اغلب زنبورداران مازندران بویژه غرب استان نیز مانند دیگر مشاغل که اقتصاد آنها وابسته به صنعت گردشگری است ، فعالان این حرفه نیز چنین شرائطی دارند زمانی که براثر شیوع این ویروس درست در آستانه نوروز زمان اوج سفرها و رونق کسب و کار فروشگاه ها ، مهمانپذیرها ، تاسیسات گردشگری ، مراکز اقامتی و دیگر مشاغل است طی دستورالعملی اعلام و ابلاغ می شود که از فعالیت این مشاغل باید جلوگیری شود طبیعتا چنین وضعیتی روی عرضه تولیدکنندگان عسل اثر منفی برجای خواهد گذاشت.
وی افزود: امروز اغلب عسل تولید کنندگان در این منطقه به علت نیامدن مسافر و تعطیلی مراکز گردشگری روی دست آنها باقی مانده و نکته دیگر آنکه برخی از مناسبت های سالانه مانند عروسی و عزا نیز به خاطر قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا برگزار نمی شود و این اتفاقات نیز تا حدودی درعرضه این محصول تاثیر داشته است.
به گفته این زنبوردار ، سال گذشته آنچه محاسبه شده نزدیک به ۵۰ میلیون تومان بابت فروش عسل درآمد داشت در حالی که امسال با بروز چنین اتفاقاتی و کاهش جمعیت زنبورها بعید به نظر برسد که چنین درامدی داشته باشد.
کرونا به تمام بخش های کشاورزی خسارت زد
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رامسر در این باره می گوید : کرونا به تمامی زیربخش های کشاورزی از تولید کنندگان گل و گیاه ، دام و طیور و فرآورده های صنایع تبدیلی گرفته تا صنعت زنبورداری این منطقه لطمه وارد کرده و تحت تاثیر قرار داده است .
فرزاد نوائیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : اغلب تولید کنندگان زنبور این شهرستان هرساله در آستانه بهار به مناطق ییلاقی و کوهستانی جنت رودبار ، سخت سر و اشکورات و حتی به استان اردبیل هم کوچه می کردند متاسفانه به علت شیوع یکباره ویروس کرونا روند نقل و انتقالات مختل شد.
وی با تائید بیشتر مشکلات پیش آمده برای زنبورداران این شهرستان اظهار داشت : هرساله در این شهرستان در دو دوره یا سه دوره به طور میانگین مقدار ۴۵۰ تن عسل از ۱۵ هزار کلنی موجود متعلق به زنبورداران برداشت می شود اما امسال با توجه به ضرر و زیانی که به منابع درآمدی این قشر وارد شد بعید به نظر می رسد که در آمد آن ها مانند سال گذشته باشد.
به گفته این مقام مسئول ، طبیعتا دولت همانطوری که برای دیگر مشاغل و کسب و کارهای آسیب دیده بسته های حمایتی و تسهیلات بانکی کم بهره و درازمدت و استمهال بدهی کشاورزان و دامداران پیش بینی کرده برای فعالان صنعت زنبورداری مازندران نیز مصوباتی خواهد داشت و امیدوارم به زودی دستورالعمل های اجرا شدن چنین مصوباتی به ادارات جهاد کشاورزی این استان ابلاغ شود تا بتوان با برآورد آمار دقیق و روشن میزان خسارت های وارده به تولیدکنندگان زنبورعسل گامی مثبت برای جبران خسارت های آن برداشته شود.
خسارت ۱۴ میلیارد تومانی به صنعت زنبورداری استان
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی مازندران نیز میزان خسارت وارده به صنعت زنبورداری این استان را حدود ۱۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان اعلام کرد و کوچ زودهنگام ، پرداخت کرایه مازاد ، مصرف بیش از حد شکر و گرانی سرسام آور این کالا و عدم افزایش جمعیت زنبورها را جزو این خسارت ها معرفی کرد.
علیرضا عطایی نژاد در گفت و گو باخبرنگار ایرنا افزود : زنبورداران این استان پیش از شیوع ویروس کرونا به استان های گرمسیر بویژه جنوب کشور برای تغذیه شهد گیاهان درست فصل شکوفه دهی و گرده افشانی کوچ کردند اما با شیوع به یکباره کرونا و ممنوعیت نقل و انتقالات باعث شد تا این دسته از فعالان حوزه کشاورزی با مشکلاتی مواجه شوند.
وی اظهارداشت : طبیعتا با تغذیه شهد گل ها در مناطق گرمسیری هم زمان بچه گیری زنبورها است و ضمن آنکه آمارتلفات آن ها نیز کاهش می یابد و متاسفانه چنین اتفاقاتی رخ نداد و ناگزیر شدند برای زنده مانی زنبورها از شکر استفاده کنند و از طرفی هم برای نقل وانتقالات با کمبود شدید خودرو رو به رو شدند.
به گفته این مقام مسئول استانی ، از طرفی هم در روستاها نیز به خاطر ترس از ابتلا به ویروس کرونا اجازه ورود به زنبورداران نمی دادند.
عطایی نژاد گفت که وزارت جهاد کشاورزی به تازگی براساس مصوبه ای به سازمان جهاد کشاورزی استان ها ابلاغ کرده تا با گردآوری اطلاعاتی از آمار و ارقام خسارت دیدگان ناشی از ویروس کرونا به تولید کنندگان زنبور عسل تهیه شود که این اقدام انجام شده است.
وی اظهارداشت : دستکم شش هزار و ۶۳۹ زنبوردار با دارا بودن ۵۸۲ هزار و ۵۳۹ عدد کلنی به طور میانگین هر سال مقدار ۵ هزار و ۲۴۱ تن عسل در مازندران تولید می کنند
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی مازندران ، موم، بره موم، گرده گل، ژل رویال و زهر زنبور را از دیگر محصولات تولیدی زنبورداران این استان برشمرد و گفت که آنچه بررسی شده فرآورده های زنبورعسل با ارزش افزوده بالایی برخوردار است که در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی کاربرد زیادی دارند.
