زنگ خطر ورود ویروس کرونا به مازندران از اول اسفند ماه جاری با شناسایی ۲ بیمار مشکوک در شهرستان بابل به صدا درآمد و کمتر از ۴۸ ساعت بعد با افزایش تقاضا و هجوم مردم برای خرید اقلام بهداشتی همچون دستکس، ماسک و محلول ضدعفونی ، شبکه رسمی از این اقلام خالی شد ، وضعیتی که برای بسیاری از مردم به خاطر به هم خوردن تعادل بازار پذیرفتنی بود و مسئولان هم با تبیین نیاز مراکز درمانی و فعالان خط مقدم مقابله با کرونا موفق به کنترل التهابات ناشی از کمبود این اقلام در روزهای نخست شدند.
ابتدا مسئولان اظهار داشتند که این محدودیت ها به دلیل اولویت برخورداری مراکز درمانی از تجهیزات بهداشتی است و تقریبا تمامی تجهیزات بهداشتی هم به سمت مراکز بیمارستانی سرازیر شد و پس از آن هم تلاش همگانی برای رفع کمبودها شروع شد که نتیجه اش را در افزایش میزان تولید رسمی در کارخانه ها و کارگاههای از طریق اضافه کردن خط تولید ، راه اندازی کارگاههای جدید و چند شیفته کردن فعالیت این واحدها نشان داد . پس از این مرحله هم گروههای مردمی و جهادی برای تولید بخشی از کمبودها مانند ماسک و دستکش و حتی مواد ضد عفونی کننده وارد عمل شدند تا جایی که در هر منطقه با جواز دانشگاه علوم پزشکی و نظارت دستگاههای ذیربط تولید انبوه شکل گرفت.
آنچه که در این میان قابل توجه و جالب بود ، تمکین مردم به اولویت بندی توزیع اقلام بهداشتی بود و به همین دلیل هم بر خلاف بسیاری از مناطق کشور ، صف های طولانی جلوی داروخانه ها و مراکز عرضه در مازندران چندان شکل نگرفت ، اگر چه سودجویی از خلاء بازار و عرضه این محصولات با چندین برابر قیمت رسمی در شبکه غیررسمی جریان یافت و همچنان ادامه دارد.
یکی از اقدامات کمک کننده برای هدایت اقلام بهداشتی با اولویت مراکز درمانی و نیروهای خط مقدم مقابله با کرونا در مازندران که از سه هفته پیش شروع شد و همچنان ادامه دارد ، منع تمامی داروخانه ها و مراکز فروش تجهیزات پزشکی از فروش تجهیزات بهداشتی بود و اعلام شد که دانشگاه علوم پزشکی به عنوان تنها مرجع دسترسی به اقلام بهداشتی در صورتی افزایش میزان تولید می تواند توزیع این محصولات را با اولویت وارد شبکه رسمی کند. در همین راستا تعدادی از داروخانه ها ، مراکز عرضه لوازم بهداشتی و حتی فروشگاه های ابزار و یراق به خاطر فروش ماسک و دستکش و رعایت نکردن مصوبه ستاد مقابله با کرونا تنبیه و پلمپ شدند که مورد حمایت مردم هم قرار گرفت.
پرسشی که اکنون پس از گذشت یک ماه از ورود کرونا به مازندران و کمیاب و نایاب شدن اقلام بهداشتی برای بسیاری از مردم مطرح است ، این است که چرا این اقلام با وجود افزایش چند برابری میزان تولید و تامین نیاز مراکز درمانی و خط اول مقابله با کرونا ، همچنان در دسترس مردم قرار ندارد ولی در بازار آزاد در هر مغازه و فروشگاهی به صورت زیرمیزی و با قیمت چندین برابری و گاهی بدون هرگونه نام و نشانی عرضه می شود؟ این پرسش البته ناشی از وعده ای است که مسئولان از هفته پیش برای توزیع عمومی این اقلام در گفت و گو با رسانه ها به مردم داده بودند.
آمارهای رسمی منتشر شده در رسانه ها هم نشان می دهد که میزان تولید این اقلام از جمله دستکش و ماسک در استان از پنج تا چند ده برابر افزایش یافته است. مثلا تولید ماسک در مراکز صنعتی از چهار هزار عدد در حالت عادی اکنون به روزانه ۵۰ هزار عدد رسیده است به علاوه اینکه ده ها مجموعه مردمی نیز در استان در حال تولید ماسک هستند. تولید دستکش که پیش از ورود کرونا به مازندران رقم چشمگیری نبود ، برابر اعلام مدیرکل صنعت ، معدن و تجارت استان اکنون روزانه به حدود ۷۰۰ هزار عدد رسیده است. تولید مواد ضدعفونی کننده به صورت صنعتی نیز به حدود ۳۰ تن در هفته رسیده است که طبق برآوردها با نیاز کنونی استان برابری می کند.
گذشته از همه اینها ، پیش از بر اساس وعده ای که مدیرکل صنعت ،معدن تجارت مازندران داده بود ، قرار بود از شنبه هفته جاری که اکنون پنج روز از آن گذشته توزیع عمومی دستکش های بهداشتی در داروخانه ها آغاز شود ، در حالی که جست‌وجوی روز سه شنبه (دیروز) خبرنگار ایرنا برای دسترسی به دستکش در پنج شهر آمل ، بابل، قائمشهر ، فریدونکنار و محمودآباد بی نتیجه ماند و مسئولان داروخانه اظهار داشتند که به آنها نیز وعده توزیع داده شده ولی هنوز چیزی دریافت نکرده اند.
توزیع در اختیار اداره کل صنعت نیست
مدیرکل اداره کل صنعت ، معدن و تجارت مازندران در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا به چرایی توزیع نشدن دستکش در داروخانه ها و همچنین وعده ای که برای توزیع احتمالی ماسک از اواسط هفته جاری داده بود ، گفت : با وجود اینکه تولید اقلام بهداشتی به مدیریت وزارت صنعت و در استان ها اداره کل صنعت واگذار شد ، اما توزیع آن از اختیار این مجموعه خارج است.
حسینقلی قوانلو افزود : بر اساس مصوبه ستاد مرکزی مقابله با ویروس کرونا، توزیع اقلام و تجهیزات بهداشتی در اختیار دانشگاه علوم پزشکی است و ما تمامی تولیدات خود را در اختیار دانشگاه قرار می دهیم.
وی توضیح داد : در سه روز گذشته حدود ۲۱۰ هزار عدد ماسک به دانشگاه علوم پزشکی تحویل دادیم و از نظر تولید هیچ کمبودی در استان وجود ندارد.
مدیرکل صنعت ممازندران با اظهار اینکه تولید اقلام بهداشتی از نیاز دانشگاه فراتر رفته است ، گفت : اما توزیع اقلام بهداشتی برای استفاده عمومی در اختیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران است و آنها باید تصمیم بگیرند که اگر بیشتر از نیاز اولویت بندی شده ، رسیده اند ، کار توزیع را انجام دهند.
بزودی توزیع می شود
خبرنگار ایرنا تلاش کرد تا با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی گفت و گو کند که به خاطر در قرنطینه قرار گرفتن رییس دانشگاه بر اثر ابتلا به کرونا و مشغله زیاد معاون بهداشتی که جانشین وی در ستاد مقابله با کرونا شده ، تا زمان مخابره گزارش میسر نشد ولی در پاسخ ضبط شده ای که از دکتر حامد روحانی زاده منتشر شده ، گفت : بزودی توزیع گسترده اقلام بهداشتی مانند ماسک و دستکش را در سطح داروخانه های استان خواهیم داشت.
وی زمان و نحوه دقیق توزیع اقلام بهداشتی و چگونگی دسترسی مردم به این اقلام را اعلام نکرد ولی افزود : در هفته های اخیر تولید اقلام بهداشتی توسط بسیج جامعه پزشکی و مجموعه سپاه تا سطح مناسبی افزایش یافته است که در حال حاضر توسط این بخش به صورت تحویل در منازل در حال توزیع است.
دکتر روحانی زاده گفت : پیش بینی می شود به زودی توزیع عمومی اقلام بهداشتی به روال عادی بازگردد و نگرانی های مردم در این باره کاهش یابد.
مراجعه حضور به ادارات ، قوز بالای قوز
دادستان عمومی و انقلاب مرکز مازندران هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : آنچه که سبب کمبود و کمیاب شدن اقلام بهداشتی در بازار استان شده ، مصرف بیش از حد معمول طی چند هفته گذشه بوده است.
سیدیونس حسینی عالمی افزود : توزیع اقلام بهداشتی بر اساس اولویت بوده و ابتدا در دانشگاه و مازاد آن سپس به ادارات دولتی و در صورت اضافه به صورت عمومی توزیع می شود.
وی توزیع میان ادارات را به دلیل مراجعت عمومی عنوان کرد وگفت : متاسفانه با وجود اطلاع رسانی گسترده و مستمر ستاد مقابله با کرونا و درخواست از مردم برای عدم مراجعه به ادارات و پیش بینی راههای جایگزین غیرحضوری برای انجام کارهای اداری ، مراجعه حضوری به ادارات ادامه یافت که برای جلوگیری از شیوع کرونا باید بخشی از تولیدات در اختیار ادارات قرار می گرفت تا مردم و کارکنان استفاده کنند.
با هرگونه احتکار برخورد می شود
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان مازندران نیز در گفت و گو با ایرنا گفت : طبق مصوبه ستاد مقابله با ویروس کرونا اختیار توزیع عمومی اقلام بهداشتی و نظارت بر توزیع به دانشگاه های علوم پزشکی استان واگذار شده است.
یداله ملکی با تاکید بر این که حساسیت ویژه ای بر توزیع این اقلام در شبکه رسمی وجود دارد و دستگاههای نظارتی اجازه هیچ تخلفی را نخواهند داد ، افزود : اجازه فروش اقلام بهداشتی در داروخانه های استان از سه روز پیش صادر شد ولی این به معنای توزیع شدن و یا عادی شدن فوری و سریع وضعیت بازار نیست و نباید انتظار داشت با وجود چند هفته ممنوعیت توزیع ، شرایط به سرعت عادی شود.
وی گفت : در حال حاضر ما هم در جریانیم که اقلام بهداشتی در داورخانه ها موجود نیست ولی رفته رفته با تولید بیشتری که در جریان است ، شاهد شدت گرفتن توزیع این اقلام خواهیم بود و به تدریج بازار این اقلام هم به تعادل خواهد رسید.
مدیرکل تعزیرات حکومتی مازندران احتمال هرگونه احتکار از محل تولیدات استانی و افزایش تولیدی که با حمایت ستاد مقابله با کرونا صورت گرفت ، منتفی دانست ولی تاکید کرد که ناظران با حساسیت ویژه ای در این مورد برخورد می کنند.
مازندران از اول اسفند به مناطق آلوده به ویروس کرونا پیوست و بر اساس اعلام وزارت بهداشت تاکنون حدود یکهزار و ۵۰۰ نفر در این استان به کرونا مبتلا شده اند.
