در شرایط کنونی جامعه که حول نگرانی‌های ناشی از شیوع کرونا می‌گردد، یکی با نگرانی به شرایط اقتصادی آینده‌اش نگاه می‌کند، دیگری از هجمه بالای شایعات مضطرب است، شهروندی از هجوم مسافران به مازندران ابراز نگرانی می‌کند، مادری از این که فرزندش ناچار است در این شرایط نیز از منزل بیرون برود تا در محل اشتغالش حضور یابد اظهار نگرانی می‌کند، افرادی نگرن رعایت نشدن نکات بهداشتی ویژه این روزها در اماکن همگانی هستند و خیلی‌ها نیز از فراگیر شدن این بیماری و کمبود مایحتاج اولیه بهداشتی مانند ماسک و دستکش و مواد ضد عفونی کننده هراس دارند.
مجموعه نگرانی‌های وابسته به این ویروس مرموز، فضای جامعه را در مازندران به سمت نگرانی پیش برده است. با این که اقدامات درمانی در سراسر استان به شکل ویژه در حال انجام است، شهروندان زیادی نگران هستند که اگر این بیماری با این سرعت شیوع در این استان افزایش یابد، در شرایط بحرانی چه اقداماتی انجام خواهد شد و آیا استان توان پاسخ دادن به آن شرایط احتمالی را دارد؟ شرایط حادتر استان گیلان در همسایگی مازندران نیز این نگرانی را برای شهروندان مازندرانی، به ویژه در غرب استان که فاصله‌ای کمتری و ارتباطات بیشتر با گیلان دارد پررنگ‌تر می‌کند.
سایه سنگین کرونا بر غرب مازندران
غرب مازندرانی‌ها از یک سو نزدیکی با گیلان را عاملی برای احتمال افزایش شیوع این بیماری در غرب استان می‌دانند و از سوی دیگر با ورود مسافرانی از تهران به این منطقه نگران این موضوع هستند. آن‌ها وقتی از بسته شدن مسیرهای منتهی به مازندران ناامید شدند، به ناچار پویشی را در فضای مجازی راه‌اندازی کردند تا ابتدا از مردم سایر استان‌ها بخواهند که برای سلامتی خودشان و مازندرانی‌ها به این استان سفر نکنند و از آن‌هایی که به این استان آمدند نیز درخواست کنند که از ویلاها و محل اقامت خود خارج نشوند.
«مرتضی قائمی» یکی از شهروندان ساکن شهر " رویان " است که از روند ورود مسافران به این استان نگرانی زیادی دارد. او به خبرنگار ایرنا می‌گوید: قرنطینه یکی از راه‌های اصلی کنترل این بیماری است، اما متاسفانه در کشور ما جدی گرفته نشد و حتی مسئولان اعلام کردند که نتیجه‌بخش نیست. به این دلیل که در صورت قرنطینه مردم شهرهای قرنطینه شده به مسافرت می‌روند. تعجب‌آور است که برخی مسئولان ما نمی‌دانند قرنطینه یعنی تعطیلی یک شهر و ممنوعیت ورود و خروج به آن منطقه.
ضرورت محدودیت رفت‌وآمد به استان
این شهروند مازندرانی می‌افزاید: پس از این همه اعتراض و انتقاد به ورود مسافران به مازندران، در نهایت تصمیم گرفته شد که تب مسافران در ورودی‌های این استان پایش شود. در حالی که همه می‌دانیم این تب‌سنجی نمی‌تواند بازدارنده باشد. زیرا در روزهای اولیه ابتلا به این بیماری هیچ نشانه‌ای از ابتلا در بدن فرد دیده نمی‌شود و تب یکی از علائم پس از آسیب زدن ویروس به ریه است.
قائمی معتقد است که ورودی‌های شمال باید بسته شود تا شرایط از این که هست بدتر نشود. دیدگاهی که سایر شهروندان مازندرانی هم بر آن تاکید دارند. «ایمان حقیقت» شهروند ساکن آمل از اضطراب این روزهای خود و خانواده‌اش می‌گوید و اظهار می‌کند: مسافران دائم به استان وارد می‌شوند و ما هم می‌دانیم که ممکن است در بین این افراد برخی‌ها به این ویروس مبتلا باشند. در این روزها سعی می‌کنیم بهداشت فردی را بیشتر از همیشه رعایت کنیم، اما وقتی اقدامات پیشگیرانه مانند ممنوعیت ورود و خروج در شهرهای آلوده به این ویروس انجام نمی‌شود، ناخودآگاه منتظر نشانه‌های این بیماری در خودمان می‌مانیم.
این نگرانی را می‌توان حتی در شهرهای شرقی و مرکزی مازندران هم دید. شهروندان مختلفی را می‌توان یافت که این روزها بر خلاف همیشه نه تنها برای ورود مسافران انتظار نمی‌کشند، بلکه معتقدند باید رفت‌وآمدها به مازندران محدود شود تا کنترل شرایط به شکل بهتری انجام شود.
نبود تعرفه برای مایحتاج بهداشتی
اما این تمام نگرانی مازندرانی‌ها نیست. شهروندان استان مانند بسیاری از مناطق کشور که درگیر این بیماری شده، از کمبود ماسک و دستکش و ماده ضد عفونی کننده نگران هستند و انتقاد دارند. هر چند که مسئولان استان در حوزه نظارت بر بازار و تأمین این مایحتاج بهداشتی برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای را برای کنترل بازار در شرایط کنونی تدارک دیده‌اند، اما تخلف بدون تعارف در بسیاری از شهرهای این استان وجود دارد.
یکی از شهروندان ساکن قائمشهر به برخی داروخانه‌ها بابت تعیین قیمت محلول‌هایی که در این داروخانه‌ها تولید، بسته‌بندی و عرضه می‌شود انتقاد دارد. «مائده صادقی» به خبرنگار ایرنا می‌گوید: شرایط به گونه‌ای است که هر قیمتی برای این محصولات تعیین شود شهروندان خریداری می‌کنند. متاسفانه در این روزها هیچ تعرفه رسمی بابت محصولات بهداشتی ضروری مورد نیاز اعلام نشد. به همین دلیل هر داروخانه یا فروشگاه تجهیزات پزشکی با هر قیمتی که خودش تعیین می‌کند محصولات مورد نیاز را می‌فروشد. دست‌کم در مورد محلول‌های ضد عفونی کننده وضعیت به این شکل است.
وی افزود: در چنین مواقعی انتظار این است که ابتدا نرخ‌های رسمی برای انواع محصولات پرمصرف اعلام شود تا مصرف‌کننده بداند که کدام فروشگاه یا عرضه کننده در حال انجام تخلف و گرانفروشی است.
بی‌خیالِ کرونا
شهروند دیگری در ساری از این که برخی مراکز اداری و خدماتی هنوز مانند گذشته در حال فعالیت هستند و هیچ اقدام مشخصی برای پیشگیری از شیوع این بیماری در آن‌ها انجام نشده گلایه دارد.
«مهدیه خورشیدی» از روند برنامه‌ریزی برای کنترل برخی مراکز پرتردد در استان انتقال دارد و می‌گوید: کافی است طی روزهای اخیر سری به مرکزی مانند تعویض پلاک ساری زده باشید. عملا هیچ اقدام خاصی برای پیشگیری از شیوع بیماری در این مرکز پرتردد که هر روز بیش از هزار نفر در آن رفت‌وآمد می‌کنند وجود ندارد.
وی می‌افزاید: در این مرکز شخصا مشاهده کردم که مراجعه‌کنندگان بدون این که صف و نوبتی در کار باشد و فاصله را رعایت کنند به طور فشرده مقابل باجه‌ها می‌ایستند و منتظر می‌مانند تا کارشان هنوز در همان فرآیند سنتی انجام شود. تنها اقدامی که دیده می‌شود استفاده از ماسک و دستکش توسط کارکنان مرکز و غیر الزامی شدن ثبت اثر انگشت روی کاغذهاست.
خلاءهای اطلاع‌رسانی
این نگرانی را شهروندان دیگری در مورد سایر مراکز اداری و خدماتی در مناطق مختلف استان نیز دارند. «رحمان رستمی» ساکن بابلسر است. شهروندی که به گفته خودش تمام نکات بهداشتی را سعی می‌کند نه فقط در این روزها، بلکه در طول سال رعایت کند. اما از رعایت نشدن برخی نکات بهداشتی در ادارات و اماکن همگانی انتقاد دارد و در عین حال معتقد است یکی از عوامل این کم‌توجهی‌ها در مردم و فضاهای عمومی، پررنگ دیده نشدن شرایط اضطراری در برنامه‌ریزی‌ها و اطلاع‌رسانی‌هاست.
او به عنوان یک شهروند از تعداد بالای شایعات در شرایط کنونی انتقاد دارد و بر این باور است که این هجمه از شایعات ناشی از ضعف در اطلاع‌رسانی در مورد آمارهای مربوط به این بیماری است.
از نظر این شهروند بابلسری با این که اقدامات گسترده‌ای برای اطلاع‌رسانی در حال انجام است، برخی شبهه‌های آماری سبب می‌شود که مردم به سمت خبرهای متعددی که در اشکال و گونه‌های مختلف در فضای مجازی و رسانه‌های خارجی منتشر می‌شود گرایش پیدا کنند و نتیجه این وضعیت هم ملتهب‌تر شدن جامعه و یکپارچه نبودن میزان توجه به این بیماری در اجتماع است.
خروجی تب‌سنجی اعلام شود
چنین دغدغه‌ای را می‌توان در نگاه شهروندان دیگری از این استان هم یافت. «پدرام باقری» ساکن بابل است و هر روز به واسطه شغل‌اش در مسیر ساری-بابل در رفت‌وآمد است. او نیز معتقد است که در رسانه‌های داخلی هر آن‌چه که وجود دارد بیان نمی‌شود و به همین دلیل ناچار است به برخی خبرها و اطلاعات غیرمستند توجه کند. این شهروند مازندرانی به اجرای طرح تب‌سنجی در مبادی ورودی مازندران اشاره می‌کند و می‌گوید: روزی که اعلام شد قرار است این کار انجام شود کمی دلگرم شدیم. اما انتظار داشتیم که هر چند ساعت یا هر روز خروجی اجرای این طرح به مردم اطلاع داده شود.
وی می‌افزاید: اگر تا کنون مورد مشکوکی از اجرای این طرح شناسایی شد باید اعلام شود و اگر هم موردی شناسایی نشد باز هم باید اطلاع داده شود. پس از چند روز از اجرای این طرح اکنون برای ما این پرسش به وجود آمده که آیا اجرای این طرح تاثیری برای پیشگیری از ورود افراد ناقل ویروس به استان داشت یا نه؟
آمارهای روی کاغذ
این شهروند معتقد است که بخشی از آمارهایی که مسئولان به ویژه در مازندران ارائه می‌دهند شبیه به آمارهای روی کاغذ دارد و در حالی که اقدامات باید کاملا میدانی و مبتنی بر اجراییات باشند، نگاه کارنامه‌ای در این آمارها مشهود است.
نمونه این وضعیت از نگاه برخی شهروندان، فعال بودن برخی بازارها و پاساژها در شهرهای مختلف استان و حتی فعالیت مخفیانه برخی باشگاه‌های ورزشی است. به این موضوع باید فعالیت اماکن حساسی مانند آرایشگاه‌ها و به ویژه آرایشگاه‌های زنانه که در محیط‌های خانگی و آپارتمانی فعال هستند و فعالیت‌شان می‌تواند پنهانی هم انجام شود را نیز افزود.
شنیدن اظهارات شهروندان زوایای دیگری از نگرانی‌ها را نیز نشان می‌دهد. مانند مادری که به دلیل فعالیت شغلی دخترش روزهای سختی را می‌گذارند. این شهروند که میلی به بیان شدن نامش ندارد به ایرنا می‌گوید: دخترم پرستار یکی از بیمارستان‌های استان است. در فضای مجازی و حقیقی دائم می‌خوانیم و می‌شنویم که امکانات کافی در مراکز درمانی ما وجود ندارد. از سوی دیگر مرگ یک پرستار در گیلان نگرانی خانواده‌هایی مانند ما را بیشتر کرده است. امیدواریم هم مردم نکات بهداشتی را رعایت کنند و هم مسئولان امکانات و تجهیزات مناسب و لازم را به اندازه کافی فراهم کنند تا شرایط به حالت عادی برگردد.
پای کرونا روی گلوی اقتصاد
اما عادی شدن شرایط از نگاه بسیاری از شهروندان صرفا به موضوع سلامت ارتباط ندارد. قشری که اقتصاد خانوارشان وابسته به فعالیت‌های شغلی دولتی و اداری نیست، این روزها شرایط دشواری را می‌گذرانند. هر چند که بساط دستفروشان در شهرهای مختلف استان بسیار کم شده است، اما هنوز می‌توان افرادی را دید که مشغول دستفروشی هستند و اتفاقا مشتریانی هم دارند. به این افراد باید کسبه رسمی شهرهای مختلف استان را نیز افزود. این وضعیت از نگاه برخی شهروندان مورد انتقاد است. اما شرایط اقتصادی این افراد به شدت تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است.
عمده نگرانی این قشر به ویژه در مازندران که از این روزها کم‌کم باید به استقبال شب عید می‌رفت، سر کردن مسائل مالی پیش رو در این ماه و پس از سال نو است. شهروندانی که اعم از دستفروش، راننده یا کسبه رسمی، مدیریت خرج و دخل‌شان فقط به شرایط کف بازار وابسته است و در این رکود نسبی کرونایی، نگران آخر ماه و پرداخت اقساط و اجاره مغازه و منزل خود هستند.
«راضیه موسوی» یکی از همین شهروندان است که با دستفروشی میوه و تره‌بار زندگی‌اش را مدیریت می‌کند و از حالا به فکر تأمین نشدن هزینه‌های ثابت ماهانه، آن هم در شب عید است. او می‌گوید در این یک هفته میزان فروش محصولاتش به شدت کاهش داشت و قابل پیش‌بینی است که پایان این ماه با مشکل شدید مالی مواجه شود.
قسط و اجاره کرونا نمی‌شناسد
این شهروند معتقد است که دولت و بانک‌ها در سررسید قسط‌ها هیچ گونه همکاری بابت بروز این شرایط خاص و بحرانی نمی‌کنند و نمی‌گویند چون فروش کم شده و بازار شرایط مساعدی ندارد، قسط‌ها را دیرتر و بدون جریمه بپردازید. وی می‌افزاید: طبیعتا در پایان ماه صاحبخانه هم اجاره خانه را بخواهد. در این وضعیت اضطراب شرایط اقتصادی و مالی که در پیش داریم، کمتر از اضطراب شیوع این ویروس نیست.
این دغدغه را شهروند دیگری در مورد اجاره واحد تجاری محل کسب خود مطرح می‌کند. «رسول مهدی‌نژاد» که فروشنده پوشاک است، می‌گوید: از حالا بزرگترین نگرانی ما این است که اجاره مغازه را چطور تأمین کنیم. امیدواریم که کرونا همین هفته ریشه‌کن شود و بازار به حالت عادی خود برگردد. وگرنه با توجه به کاهش فروش در بازار، بسیاری از کسبه تا پایان همین ماه با مشکلات جدی مالی مواجه می‌شوند و چک‌های‌شان برگشت می‌خورد.
نگرانی‌های مالی ناشی از کرونا را در اقشار مختلفی می‌توان دید. مثل راننده‌ها که این روزها از همین کاهش رفت‌وآمدها گلایه دارند و درآمدشان کم شده است. یا حتی مهدهای کودک که به واسطه تعطیلی آن هم در ماه پایانی سال، در حالی که هزینه‌های ثابتی مانند پرداخت حقوق مربیان و کارکنان یا اجاره ملک دارند، ناچار هستند شهریه ماهانه را دریافت نکنند یا کمتر دریافت کنند. این موضوع را مدیر یکی از مهدهای کودک شهر ساری نیز تایید می‌کند.
این مدیر که مهدکودکش تحت مدیریتش را در یکی از خیابان‌های مرکزی ساری با اجاره یک ملک شخصی، مهد کودک و پیش‌دبستانی دایر کرده می گوید که هر ماه پس از دریافت شهریه‌ها، حقوق پرسنل و اجاره ملک را می‌پردازد، اما این ماه درآمد این مهدکودک مانند بسیاری از مهدهای دیگر با چالش جدی مواجه است.
کرونا در همه جای دنیا به یک دغدغه جدی تبدیل شده و در هر نقطه‌ای بسته به شرایط اقلیمی و سبک زندگی و فرهنگ آن منطقه چالش‌هایی متفاوت را ایجاد می‌کند. هر قشری به شکلی از شرایط موجود که این ویروس میکروسکوپی مرموز ایجاد کرده آسیب دیده است و نگرانی از استمرار این آسیب‌ها نیز زیاد است. شاید رد پای کرونا طی هفته‌های آتی در اجزای مختلف زندگی مردم بیشتر دیده شود.
