آزادراه تهران-شمال مسیری ۱۲۱ کیلومتری در چهار قطعه است که مراحل مطالعاتی آن از سال ۱۳۵۳ آغاز شده و حدود ۲۰ سال از اجرای عملیات ساخت آن می‌گذرد، قطعه اول از تقاطع غیر همسطح بزرگراه شهید همت و بزرگراه آزادگان شروع می‌شود و در امتداد دره کن پس از عبور از حاشیه روستای سولقان به تدریج از منطقه کوهستانی توچال عبور کرده و سپس توسط تونل بلند تالون به طول چهار هزار و ۸۷۰ متر این رشته کوه را قطع کرده و در دامنه های شمالی آن در منطقه دو آب شهرستانک قرار می‌گیرد.
از آن پس، مسیر به موازات جاده قدیم کرج- چالوس امتداد می یابد و در پیچ سرهنگ وارد تونل البرز به طول ۶ هزار و ۴۰۰ متر شده و در پل زنگوله خارج می شود، سپس با عبور از ارتفاعات البرز به موازات جاده موجود کرج-چالوس تا شهر چالوس ادامه یافته و در نهایت با یک تقاطع غیر همسطح به کمربندی چالوس- تنکابن متصل می‌شود.
پیشرفت فیزیکی این پروژه از سال ١٣٧٥ تا مدتی پیش، تنها ١٧ درصد بود اما با تلاش دولت تدبیر و امید قطعه یک آزادراه اکنون بهره برداری شد.
بسیاری از کارشناسان کاهش بار ترافیکی جاده چالوس بویژه در ایام تعطیل ، تسهیل در تردد خودروها به شمال کشور و بالعکس ، کاهش مصرف سوخت و استهلاک خودرو و بالا رفتن ضریب ایمنی جاده را از جمله مزایای افتتاح این پروژه می دانند.
اما با وجود چنین مزایایی ، مردم غرب مازندران نسبت به این موضوع نگران هستند و معتقدند که نبود یا کمبود زیر ساخت های مناسب در این استان برای پذیرش حجم زیاد خودرو و مسافر می تواند عواقب سنگینی در حوزه های مختلف داشته باشد و در حال حاضر زیان آزادراه بیش از منفعت آن است.
دلالان زمین ، برنده اصلی
یک شهروند سلمانشهری به عواقب نگران کننده افتتاح آزادراه تهران – شمال برای مردم مازندران اشاره کرد و گفت : یکی از مسائلی که مردم مازندران و بویژه غرب استان را نگران کرده ، افزایش لجام گسیخته قیمت زمین و مسکن با افتتاح این پروژه است.
حسن رضایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در ماه های گذشته بسیاری از دلالان به صورت کاملا مخفیانه یا به اصطلاح چراغ خاموش اقدام به خرید زمین های منطقه کرده اند و منتظر افتتاح آزادراه تهران – شمال به صورت کامل هستند تا به چندین برابر انها را بفروشند.
وی اظهار داشت : فروش چندین برابری این زمین ها ، فنر فشرده شده قیمت زمین در شمال کشور را رها می سازد و یک هرج و مرج شدید در حوزه قیمت املاک و مستغلات ایجاد خواهد کرد.
به گفته این شهروند، با شروع تعطیلات نوروز و آغاز سفرها با حجم عظیمی از مسافر و گردشگر مواجه خواهیم شد که در این صورت با افزایش تقاضا برای خرید زمین ، باید شاهد تشدید نابسامانی در قیمت ها باشیم.
وی یادآور شد : شاید در این زمینه تعداد معدودی از افراد که اکثرا غیر بومی هستند سود سرشاری به جیب بزنند و مسلما دود آن به چشم مردم بومی منطقه خواهد رفت و دولت باید در این زمینه تدابیری بیاندیشد تا مشکلات پیش رو و قابل پیش بینی به حداقل برسد.
تشکیل ستاد بحران به جای تسهیل سفر
یک شهروند تنکابنی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : آقای اسلامی وزیر راه و شهرسازی که به مدت یک سال استاندار مازندران بود کاملا به کمبودها در حوزه زیر ساختی بویژه در غرب استان واقف است و می داند که مردم بومی منطقه در ایام تعطیلات با چه مشکلاتی مواجه می شوند و لازم است برای رفع کمبودهای زیرساختی چاره اندیشی شود.
شهروز فرهادی افزود : با توجه به افتتاح این پروژه پیشنهاد می کنم فرمانداران شهرستان های غرب مازندران به جای تشکیل ستاد تسهیل سفر به فکر تشکیل ستاد بحران باشند.
وی به برخی پروژه های زیرساختی غرب مازندران اشاره کرد و اظهار داشت : قرار بود کمربندی های شهرهای غرب مازندران احداث شود تا در صورت افتتاح آزادراه و افزایش حجم مسافر و گردشگر به منطقه ، بار ترافیکی روانی را شاهد باشیم اما متاسفانه مسئولان این امر مهم و حیاتی را فراموش کرده اند و تنها به افتتاح آزاد راه فکر می کنند.
فرهادی خاطر نشان کرد : افزایش بار ترافیکی ، اختلال در عبور و مرور خودروها و افزایش تصادفات در جاده های غرب مازندران حاصل افتتاح شتاب زده و بی برنامه آزاد راه خواهد بود که در نهایت مردم منطقه متضرر خواهند شد.
وی از مسئولان مربوطه خواست تا بخشی از بودجه آزادراه را به تقویت زیرساخت ها بویژه در حوزه جاده ها و راه های مواصلاتی استان مازندران اختصاص دهند تا با بهره برداری از آنها کام مردم منطقه بیش از پیش شیرین شود.
تشدید تبعات اجتماعی
یک کارشناس مسائل اجتماعی افتتاح بخشی از آزادراه تهران – شمال را بسیار ارزشمند دانست اما بر ضرورت تقویت زیرساخت ها در شمال کشور به منظور کاهش تبعات اجتماعی ناشی از هجوم مسافران و گردشگران به شمال کشور و بویژه مازندران تاکید کرد.
سید ابراهیم میر بهادری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : همه ساله در ایام تعطیل و بویژه نوروز شاهد سیل عظیمی از مسافران و گردشگران به شمال کشور هستیم و در این مدت سیزده روزه با مسائل و مشکلات زیادی همچون نزاع و درگیری بین افراد و حتی خانواده ها مواجه هستیم.
وی اظهار داشت : امسال به دلیل تسهیل در تردد خودروها به شمال کشور با افتتاح بخشی از آزادراه تهران – شمال از یکسو و کاهش سفر های خارجی به دلیل شرایط تحریم پیش بینی می شود که حجم مسافرت ها به طور چشمگیری افزایش یابد و این امر می تواند تبعات اجتماعی و فرهنگی زیادی به همراه داشته باشد.
به گفته این کارشناس ، حتی پاسخگو نبودن سرویس های بهداشتی مناسب و سطل زباله به لحاظ کمی و کیفی در منطقه برای این حجم از مسافری که به واسطه افتتاح این پروژه به شمال سفر کرده اند می تواند منجر به بروز رفتارهای هنجارشکنانه شود و تبعات ناخوشایندی را به همراه داشته باشد.
وی یادآور شد : باید تمامی جوانب لازم در نظر گرفته می شد تا سود افتتاح از آزادراه تهران – شمال برای مردم بومی شمال کشور بیش از ضرر آن باشد.
زیرساخت جاده‌ای ، مهم ترین مشکل
رییس اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای شهرستان تنکابن در این باره گفت : در شرایط عادی هیچگونه مشکلی جهت تردد خودروها در محورهای مواصلاتی غرب مازندران وجود ندارند اما در ایام تعطیل و بویژه نوروز تردد بسیار زیاد می شود که به طبع آن مشکلاتی به وجود خواهد آمد.
تورج فتحی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : این مشکل در همه جای دنیا ممکن است اتفاق بیافتد و قبول داریم که برخی کاستی ها نیز می تواند مزید بر علت شود که به عنوان نمونه می توان به عدم احداث جاده کنارگذر شهرهای غرب مازندران اشاره کرد.
وی به بازگشایی بخشی از آزاد راه تهران – شمال اشاره کرد و اظهار داشت : با بازگشایی این مسیر حجم زیادی از خودروها با سهولت بیشتر وارد مازندران و بویژه غرب استان می شوند و نبود زیرساخت های مناسب می تواند مشکلاتی را بویژه در ایام نوروز به همراه داشته باشد که باید تدابیری برای آن اندیشیده شود.
فتحی به ایمن سازی بیشتر کمربندی تنکابن به عنوان یکی از نقاط پر تردد و حادثه خیز استان اشاره کرد و افزود : با برنامه ریزی صورت گرفته تا ایام نوروز در دو نقطه از کمربندی دوربین ثبت سرعت نصب و راه اندازی می شود .
وی با بیان اینکه در سه منطقه کمربندی نیز برای کاهش سرعت خودروهای عبوری سرعت کاه نصب شده است ، خاطرنشان کرد : یک دوربرگردان استاندارد نیز در منطقه پسکلایه واقع در کمربندی احداث خواهد شد.
وی یادآور شد : با وجود همه این اقدامات ، نیازمند رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی از سوی مردم هستیم تا شاهد کمترین تصادف در منطقه باشیم.
ضرورت رفع کمی و کاستی های در نوروز ۹۹
پیش از این نیز معاون سیاسی ، امنیتی و اجتماعی استاندار مازندران بر ضرورت رفع کمی و کاستی های این استان برای سفرهای نوروزی تاکید کرده بود و گفت که متاسفانه هر ساله در ایام نوروز استان برای میزبانی از مسافران و گردشگران به خاطر نواقص کارها با مشکلاتی مواجه می شود و باید تمامی کمی و کاستی‌های موجود تا زمان باقی مانده به عید نوروز برطرف شود.
حسین حسن نژاد از ترافیک ، زباله ، خدمات بهداشتی، توازن گردشگری و ارائه برنامه های فرهنگی گردشگر پسند و منسجم به عنوان بخشی از کاستی های گردشگر پذیری استان بویژه در تعطیلات نوروزی یاد کرد و افزود : هر ساله بخش قابل توجهی از برنامه های ما در همین حوزه ها نیمه کاره رها شده و یا اصلا اجرایی نمی شود.
وی اظهار داشت : باید گردشگرپذیری مازندران همانند گردشگری آن الگو باشد و لازمه الگو شدن گردشگری استان هم رفع همه نواقص در حوزه های مختلف است.
رییس ستاد خدمات سفر مازندران همچنین از احتمال افزایش چشمگیر سفر نوروزی به مازندران در نوروز ۹۹ خبر داد و خاطرنشان کرد : در نوروز ۹۹ باید هماهنگی جاده ای به گونه ای باشد که در حوزه امداد و خدمات پزشکی کاستی وجود نداشته باشد و برای این منظور لازم است جاده در قالب یک مدیریت واحد قرار گیرد تا با تداخل ها مواجه نشود.
