زهکشی به خارج شدن طبیعی یا مصنوعی آب مازاد از یک منطقه گفته میشود و هدف از زهکشی زمینهای کشاورزی، فراهم کردن محیطی مناسب برای رشد ریشه گیاه از لحاظ تهویه و شوری است.
کنترل و جلوگیری از شور شدن زمین، کنترل و جلوگیری از ماندابی شدن، کننترل فرسایش، کنترل سیل، حفاظت محیط زیست، سلامت عمومی و بهداشت، جلوگیری از راکد شدن آب و ایجاد بوی تعفن و نامطبوع در محیط مزرعه، به زیر کشت بردن اراضی جدید، زودتر گرم شدن خاک در فصل بهار، شروع زودتر عملیات کشاورزی، کیفیت و کمیت بهتر محصولات، حفاظت از ابنیه و تأسیسات عمومی و توسعه روستایی و امنیت غذایی از جمله مزایای مهم اجرای طرح زهکشی است.
در ۲ سال اخیر با اجرای طرح های متعدد زهکشی در زیر شاخه های سد گلورد در محدوده های شهرستانهای نکا و بهشهر در شرق مازندران ، علاوه بر کنترل سیلاب و جلوگیری از خسارت به زمین های کشاورزی منطقه با هدایت آب های ناشی از سیلاب و افزایش دبی ورودی آب بخش زیادی از تالاب بینالمللی میانکاله در معرض خشکی نیز احیاء شده است.
بر اساس گزارش های رسمی محیط زیست، در یک دهه گذشته پنج تا هفت هزار هکتار از مساحت ۴۴ هزار هکتاری تالاب بین المللی میانکاله که زمانی گذر از آن به دلیل پرآبی با قایق امکانپذیر بود ، دچار خشکسالی شد.
مدیر طرحهای توسعه منابع آب شرکت آب منطقهای مازندران گفت : در اثر بارندگی های زیاد و بروز سیلاب اواخر سال گذشته و امسال و همزمان با اجرای ۴۵کیلومتر طرح زهکشی در اراضی شرق استان، ضمن احیا و بهبود تالاب بینالمللی میانکاله مشکلات عدیده کشاورزان منطقه نیز مرتفع شده است.
افراسیاب میرزایی با بیان این که عملیات زهکشی در زمین های روستاهای گرجی محله، التپه، امام ده، سارو، شهیدآباد و قره تپه شهرستان بهشهر اجرایی شده است، افزود: تا پیش از احرای زهکشی با وقوع هر سیلاب در منطقه آبگرفتگی اراضی و خسارات ناشی از آن سبب خسارت و شرایط کشت و کار را از بین می برد.
مدیر طرحهای توسعه منابع آب شرکت آب منطقهای مازندران گفت که طرح زهکشی در شرق مازندران با هماهنگی جهاد کشاورزی و محیط زیست همچنان ادامه دارد.
اجرای طرح زهکشی اراضی شمال کشور مهم ترین برنامه های آب و خاک وزارت جهادکشاورزی است و اداره آب و خاک و امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی استان نیز طرح جامع زهکشی اراضی را در گستره ۱۵۵ هزار هکتار واقع در ساحل غربی نکا رود تا ساحل شرقی بابلرود در محدوده هفت شهرستان نکا، میاندرود، ساری، قائمشهر، جویبار، بابل و بابلسر و در ۴۲۷ روستا تهیه کرده است.
این طرح در چهار حوضه از رودخانه نکا رود تا تجن در سطح ۳۵ هزار هکتار، حوضه رودخانه تجن تا سیاهرود در سطح ۴۰ هزار هکتار، حوضه سیاهرود تا تلار در سطح ۴۰ هزار هکتار و از حوضه رودخانه تلار تا بابلرود در سطح ۴۰ هزار هکتار است.