با توجه به تغییرات شرایط اقلیمی و شکننده بودن اکوسیستم ها، اهمیت حفظ پوشش گیاهی در جنگلها و مراتع و نقش آن در حفظ منابع اصلی چون آب و خاک بر کسی پوشیده نیست.
افزایش برداشت غیر اصولی و در سطح انبوه گیاهان خوراکی و داروی علاوه بر ساکنان بومی استان مازندران، از استان های همجوار خسارت جبران ناپذیری به برخی از گونه های گیاهی در استان وارد کرده است و موجب کاهش چشمگیر گونه های گیاهی به ویژه در مراتع را به همراه داشته که خطر انقراض گونه را در پی خواهد داشت.
طیبه امینی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با توجه به شناخت موجود از گیاهان انحصاری رویشگاههای استان و اجرای طرحهای ملی در زمینه تعیین جایگاه حفاظتی گونه های انحصاری استان، بیش از یکصد گونه به شدت در معرض خطر قرار دارند و ضروری است برنامه ریزی در زمینه حذف برداشت از طبیعت صورت پذیرد.
وی ادامه داد: طرح ملی پنج ساله، تعیین جایگاه حفاظتی گونه های نادر و در حال خطر به محوریت موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در حال انجام است که بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی منحصر بفرد استان مازندران در رویشگاه های این استان بررسی می شود.
وی خاطر نشان کرد: ممنوعیت برداشت و فروش گونه های در معرض خطر و انحصاری رویشگاههای استان مازندران، با اطلاع‌رسانی ، فرهنگ‌سازی و آموزش جوامع محلی به همراه تشویق بومیان منطقه و فراهم کردن زمینه کشت این گونه ها، چگونگی مصرف و استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی، بتوان از برداشت بی‌رویه و خسارات جبران‌ناپذیر به رویشگاههای مرتعی استان جلوگیری کرد و فرصتی دوباره برای تقویت و تجدید حیات پوشش و تنوع گیاهی عرصه های طبیعی استان ایجاد کرد.
امینی افزود: انواع سیر کوهی، والک، انواع ارکیده یا ثعلب، گل گاوزبان ایرانی، قاز یاغی، گندکما، باریجه - جرن، کما، کمای ایرانی، سکنبیج، آلاله برفی، اناریجه،گلپر، ترم، زوفا، سوسن چهلچراغ، خشخاش کبیر، شقاقل، ترشک کوهی، مرزه، چای کوهی، آویشن و کاکوتی جزو گونه های در معرض خطر استان مازندران هستند که نیازمند توجه و حفاظت ویژه برای جلوگیری از انقراض می باشند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر با توجه به تغییر کاربری اراضی و توسعه شهرسازی در جلگه ، ساحل و گسترش دامنه روستاهای ییلاقی و ساخت و ساز بی رویه پوشش گیاهی نسبت به گذشته از وضعیت خوبی برخوردار نیست و از سوی دیگر نیز این تغییرات بر اقلیم نیز تاثیر گذار بوده و شاهد افزایش بروز سیل در استان هستیم.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع - باغ گیاه شناسی نوشهر گفت: در سطح استان مازندران تاکنون ۲ هزار و ۳۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده است و تاکنون یک هزار و ۸۰۰ گونه گیاهی متعلق به ۶۱۵ جنس و ۱۴۵ خانواده در مازندران در موزه خشک ( هرباریوم ) نوشهر جمع آوری شده است.
وی همچنین از شناسایی و معرفی ۷ گونه جدید در دنیا شامل بوته اسپیره شیخی و شش گونه درختی از نوع افرا، بارانک، توسکا و نمدار توسط باغ گیاه شناسی نوشهر در مازندران در چند سال گذشته تاکنون خبر داد و گفت: در این مدت نیز ۱۵ گونه گیاهی برای اولین بار در مازندران شناسایی شد.
باغ گیاه شناسی شهرستان نوشهر زیر نظر موسسه تحقیقات سازمان جنگل ها و مراتع کشور فعالیت می کند و دارای ۴ عضو هیات علمی است.
باغ گیاه شناسی نوشهر با مساحتی حدود ۳۷ هکتار و قدمتی بیش از ۷۰ سال جزو دومین باغ گیاه شناسی ایران است که در آن حدود ۷۰۰ گونه متنوع شامل ۴۵۰ گونه درخت و درختچه (۲۶۰ گونه درختی، ۱۷۰ گونه درختچه،۲۰ گونه بوته)، حدود ۹۰ گونه پیازی و ۱۰۰ گونه علفی، کاکتوس ، گوشتی و چند ساله وجود دارد.
درسال ۱۳۸۶ این باغ به علت اهمیت زیاد آن به عنوان اثر طبیعی به شماره ۱۷۷۹۵ در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری ثبت شده است.
۱۲۹۵/ ۱۶۰۲/۱۸۹۹
