عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران گفت: صنایع غذایی در مازندران حال و روز خوبی ندارد و ظرفیت های آن در این استان مغفول ماند.
بابک مومنی در گفت و گو با ایسنا مازندران، با اشاره به اینکه بیش از 508 دهم درصد واحد صنعتی در حوزه صنایع غذایی در استان وجود دارد، اظهار کرد: آمارهایی که رییس انجمن صنایع غذایی استان در سال گذشته ارائه داد حاکی از آن است که 184 واحد فعال بوده که این تعداد هم حتی با 50 درصد ظرفیتشان فعالیت نمی کنند.
وی با بیان اینکه اگر ۳ الی ۴ شرکت بزرگ در حوزه صنایع غذایی را کنار بگذاریم، مابقی جزء واحدهای صنعتی خرد در مازندران محسوب می شوند، تصریح کرد: این واحد ها با کمتر از 50 نفر نیروی انسانی در حال فعالیت هستند که جزء صنایع کوچک هستند و معمولان با تسهیلاتی که از بخش بنگاه های زودبازده معرفی می گیرند، تشکیل می شود اما در شرایط اقتصادی پر نوسان کشور نمی توانند خود را حفظ کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با اشاره به اینکه تنها یک سوم از ظرفیت این واحدها در استان فعال است، گفت: مازندران قطب برتر کشاورزی کشور است پس چرا در حوزه صنایع لبنی بیش از 80 درصد ماده خام و مواد اولیه از خارج از استان وارد می شود و در حوزه آشامیدنی ها کاملا وابسته به خارج از مازندران است.
مومنی در مورد صنایع غذایی و ظرفیت های استان در بخش صنعت غذا، خاطرنشان کرد: صنایع غذایی به طور مستقیم بخش پایین دستی بخش کشاورزی است یعنی کشاورز به عنوان تامین کننده ماده اصلی صنایع غذایی است.
* کشاورزی باعث رونق اقتصادی در مازندران است
وی با بیان اینکه در مناطقی که تولیدات کشاورزی نقش محوری در اقتصاد آن منطقه دارد یک زنجیره کامل و درست از تولید باید رعایت شود، افزود: از تامین ماده خام تا فروش در این زنجیره غذایی طراحی شده و صنایع غذایی به عنوان بخش پایین دست، مستقیم با کشاورزی باعث رونق اقتصادی می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران از صنایع غذایی به عنوان قطب قدرتمند یادکرد و گفت: بررسی ها نشان می دهد صنایع غذایی از ابتدای قرن بیستم با هزار میلیارد دلار سرمایه سازی در سال به عنوان اولین صنعت دنیا محسوب شده و این صنعت، صنعت کوچکی نیست.
مومنی بیان کرد: در صورتی که مازندران را به عنوان یک استان کشاورزی به رسمیت شناخته شود، صنعت غذایی تنها صنعتی است که می تواند متناسب با زیست بوم و شرایط این مازندران پایدار باشد و رفتن به سراغ سایر صنایع و پروژه ها معنایی ندارد.
وی با بیان اینکه آیا ماده خامی که در مازندران تولید می شود اصلا در خدمت صنعت است یا خیر، متذکر شد: بیش از 2 و نیم میلیون تن مرکبات در سال در کشور تولید می شود که 70 الی 80 درصد آن در این استان بوده و این عرصه عظیم از مازندران را که به این امر اختصاص داده شد، آیا کمکی به بخش صنایع غذایی نمی کند؟
* کشاورزی در خدمت صنایع غذایی نیست
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با ابراز نگرانی از اینکه در حوزه لبنیات وابستگی زیادی وجود دارد، خاطر نشان کرد: در استانی که شاید بر روی آسفالت بذر ریخته شود، رشد می کند در سال 700 هزار تن علوفه وارد می شود.
مومنی افزود: نگرانی که وجود دارد این است که یا کشاورزی در خدمت صنایع غذایی نیست یا صنایعی مبتنی بر ساختار کشاورزی استان شکل نگرفته و یا واقعا امنیت اقتصادی لازم برای فعالیت پویا و مولد این صنایع در مازندران فراهم نشده است.
وی صنایع غذایی را به عنوان یکی از صنایع پاک برشمرد و گفت: این صنعت در برابر صنایع پتروشیمی وبسیاری از صنایع دیگر نگرانی زیست محیطی ندارد و انتظار می رود ماده خام صنایع غذایی نیز درمازندران تولید شود، از سوی دیگر اشتغال خوبی در سطح استان بوجود می آورد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با بیان اینکه از جامعه کشاورزان که در استان فعالیت می کنند عمدتا فعالیت آن ها تمام وقت است، تصریح کرد: تولید و کشت برنج معمولا بین ۴ الی ۵ ماه کشاورز را درگیر می کند و این انرژی کشاورزان بین 6 الی ۷ ماه باقی سال نیازمند هدایت است و اگر این صنایع پایین دست کشاورزی وجود داشته باشد تا حد زیادی انرژی انسانی فعالی را در این عرصه وارد که جلوی بیکاری را می گیرد.
مومنی تاکید کرد: در صورتی که همین ظرفیت و صنایع موجود مازندران اگر با ظرفیت نرمال خود فعالیت کنند بیش از 500 هزار شغل ایجاد می شود که عدد بزرگی است و در حوزه اشتغال هم می تواند تحول بزرگی بوجود آورد.
وی افزود: در سطح جامعه دغدغه جدی که وجود دارد این است که جمعیت روستایی و مولد ما روزبه روز در حال کوچکتر شدن است و اگر این صنایع در پایین دست مزارع کشاورزی قرار گیرند با ایجاد یک اشتغال پایدار لزومی ندارد جامعه روستایی خود را وارد دغدغه های جامعه شهری کند.
* تاثیر بسته بندی محصولات کشاورزی و برندینگ کردن آن در افزایش خرید محصولات
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با بیان اینکه علاوه بر صنایع تبدیلی که در صنایع غذایی وجود دارد، بحث صنایع تکمیلی هم در این صنعت مطرح بوده که بسیار مهم است، اظهار کرد: دغدغه ای دیگر که سالیان سال است، ما را عذاب می دهد مدل فروش محصولات کشاورزی به صورت فله ای و بدون برند است که آسیب جدی به تولیدات کشاورزی وارد می کند.
مومنی بیان کرد: بسته بندی محصولات کشاورزی اغلب رغبتی برای خرید آن محصول ایجاد نمی کند یعنی خود صنعت بسته بندی، مدل آن و برندینگ کردن آن نیازمند تغییر اساسی است.
وی با تاکید بر اینکه صنایع غذایی و نیازهای اساسی آن باید از حالت پروژه های خرد و بنگاه های زود بازده که خیلی هم ثبات ندارند خارج شود، افزود: برخی از این کارخانه ها که جزء شناسنامه استان محسوب می شوند با گسترش در نقاط مختلف مازندران حمایت واقعی از آن می توان بعضا نیازهای اساسی را در این استان تامین کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران در پاسخ به این پرسش که برای گسترش این کارخانه ها چه باید کرد، بیان کرد: اولین گام تولید ماده خام در استان است یعنی در ابتدا باید ظرفیت و نیاز واقعی کشور مشخص که تا چه میزان باید تامین شود.
مومنی با اشاره به مشخص کردن نیاز صنعتی مازندران گفت: برای تامین این نیاز صنعتی، کشاورز باید برای تبدیل مزارع سنتی به سمت تولید صنعتی حمایت شود و بر این اساس ماده خام اولیه و تولید در مزارع باید به گونه ای باشد که نیاز صنعت را فراهم کند.
وی با تاکید بر حمایت از سرمایه گذار تولید داخلی خاطرنشان کرد: باید حمایت ارزی و ریالی را بیشتر از اینکه به سمت واردات و تجارت و بازرگانی برود به سمت صنایع غذایی و تولید داخلی برد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با بیان اینکه تراکنش های زیادی در ماده غذایی وجود دارد و یارانه های گسترده ای نیز پرداخت می شود، افزود: سال گذشته بحث جدی که در دستگاه قضایی و نظارتی دولتی وجود داشت این بود که ارز دولتی که به واردات محصولات کشاورزی پرداخت شد به انحراف رفت و به جای اینکه این یارانه ها به بخش کشاورزی داده شود، تلف شد.
مومنی تصریح کرد: اگر دلال های اقتصادی در بخش هایی از حوزه سیاست ما حاکم نیستند، حوزه های سیاسی و تصمیم سازی ما باید یارانه ها را به سمت تولید حرکت دهند و اگر کسانی که صنایعی در پایین دست مزارع کشاورزی ایجاد می کنند باید از آن حمایت شود.
وی با بیان اینکه ماده خام با رویکرد صنعت باید تولید شود، افزود: باید عرصه های کشاورزی را از کشت و کار سلیقه ای نجات داده و یارانه ها و حمایت های دولتی بیشتر صرف محصولات در بخش تولید شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران حمل و نقل را از نکات اساسی در بخش صنایع غذایی عنوان کرد و گفت: این استان نگران آخر هفته یک سری ویلا نشینی که هیچ نفعی برای استان ندارند، است و متاسفانه با سوداگری زمین، منابع طبیعی و عرصه های کشاورزی مارا از بین بردند که ویلاهای متعدد و رفت و آمد آن ها هیچ انتفاعی برای مازندران ندارد.
*دغدغه اصلی صاحبان سرمایه مشکل نداشتن راه است
مومنی دغدغه اصلی صاحبان سرمایه را برای وارد شدن به مازندران مشکل نداشتن راه عنوان کرد و گفت: آخر هفته که به خاطر تردد مسافران راه بسته می شود بنابراین سرمایه گذار چگونه می خواهد بخشی از ماده خام خود را وارد کند و از کدام مسیر برای عرضه محصولات تردد کند .
وی خاطرنشان کرد: اگر ماده خام بر اساس محور نیاز و حمایت از صنعت تولید شود و اگر زیرساخت های لازم برای حمل و نقل صورت گیرد، خوش بین هستم که مازندران همان طور که ادعا می کند، قطب کشاورزی است، می تواند قطب صنایع غذایی باشد.
انتهای پیام
