مناطق جنگلی شمال ایران در امتداد استان های گیلان، مازندران و گلستان جزئی از سرمایه طبیعی و ثروت ملی ایران است که حدود سه میلیون و چهار صد هزار هکتار زمین را در بر می گیرد. قسمتی از این مساحت که در زیست بوم حاشیه جنوبی و جنوب غربی دریای خزر واقع شده، جنگل های هیرکانی است که با پنجاه و پنج هزار کیلومتر مربع و قدمت 40 میلیون سال یکی از با ارزش ترین جنگل های دنیا است که از آن به عنوان موزه طبیعی یاد می شود.
به گزارش ایسنا مازندران، یافته های علمی نشان می دهند که زیست بوم های جنگلی تاثیر بسزایی در ایجاد باران و چرخه آب، تعادل دما، کمک به امنیت غذایی و سازگاری با تغییرات جوی دارند. بی توجهی، بی تفاوتی و بی کفایتی تهدیدهایی است که زیست بوم ها و سرمایه های طبیعی کشورمان را تهدید می کند.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور گفت: مطابق آمار سالانه حداقل 25 هزار هکتار از جنگل های هیرکانی از بین می رود.
مسعود مولانا در گفت‌و‌گو با ایسنا مازندران، وضعیت جنگل های هیرکانی شمال کشور را وخیم توصیف کرد و هشدار داد: به دلیل تخریب بالا، قاچاق فراوان چوب و عدم نظارت، وضعیت جنگل های هیرکانی روز به روز بدتر و نامطلوب تر می شود.
وی با بیان اینکه طرح تنفس جنگل در واقع جایگزینی یک طرح ناکامل به جای ساختارهای معیوب قبلی است، اظهار کرد: در طرح های قبلی با توجه به عیوب مختلف اما اندک نظارتی وجود داشت اما طرح تنفس جنگل بدون زمینه اجرایی در حد تئوری اتفاق افتاد زیرا بودجه مناسب در اختیار نداشت در نتیجه آن اندک نظارت بر جنگل ها نیز از بین رفت.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور با اشاره به اینکه سازمان جنگل ها در عین مخالفت با طرح تنفس، متولی اجرای آن نیز بود، تصریح کرد: بدلیل عدم تعریف ساختار مناسب برای طرح، کمبود بودجه، عدم مشارکت جوامع محلی و نبود حمایت سازمان متولی امر این طرح مورد استقبال قرار نگرفت و موفق عمل نکرد.
مولانا از کاهش 50 درصدی حجم جنگل های هیرکانی شمال کشور طی 40 سال گذشته خبر داد و افزود: از 3 میلیون و 600 هزار هکتار مساحت جنگل های شمال کشور اکنون تنها یک میلیون و 800 هزار هکتار آن باقی مانده که 90 درصد آن نیز از حالت پایدار خارج شده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر اوضاع به همین شکل ادامه داشته باشد قسمت اعظمی از جنگل های هیرکانی شمال کشور با سابقه 2 میلیون ساله که به نوعی موزه طبیعی کهن و منحصربفردی است را از دست خواهیم داد زیرا هیچ گونه مراقبتی در این حوزه وجود ندارد.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور دلایل نابودی جنگل های هیرکانی را اینگونه برشمرد: علاوه بر وجود دام خارج از ظرفیت در جنگل ها اما گسترش ویلاسازی ها، تغییر کاربری اراضی جنگلی و تبدیل آن به مزارع کشاورزی، باغات و سکونت گاه ها و همچنین قاچاق چوب های جنگلی اهرم هایی است که به جان جنگل های شمال کشور افتاده است.
مولانا زیان و خسارت ناشی از ویلا سازی و تغییر کاربری اراضی را به مراتب بیشتر از قاچاق چوب دانست و بیان کرد: در مورد قاچاق تنها درختان قطع شده و عرصه جنگلی دست نخورده باقی می ماند بنابراین پس از گذشت چند 10 سال عرصه قابلیت احیای جنگل را دارد اما در تغییر کاربری علاوه بر از دست رفتن درختان، عرصه جنگل نیز نابود شده و امکان احیای مجدد مقدور نخواهد بود.
وی با تاکید بر نفی هر گونه تجاوز و تعرض به جنگل ها اظهار کرد: از دیگر بلایای تخریب جنگل که به واسطه تغییر کاربری رخ می دهد آزاد شدن گازکربنیک موجود در خاک به دلیل تخریب عرصه و شیار خوردن زمین جنگل است که کمتر به آن پرداخته شده است.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور یادآور شد: یکی از کارکردهای جنگل جذب دی اکسید کربن موجود در هوا و انتقال آن به خاک است، طی این فرآیند، گازکربنیک موجود در خاک با عناصر دیگر ترکیب شده و ماده بسیار مفیدی به نام هوموس را تولید می کند که این ماده زمینه ساز باروری جنگل است.
مولانا در ادامه افزود: تغییر کاربری اراضی جنگلی باعث تخریب خاک و عرصه جنگل و شیار خوردن آن می شود، در نتیجه گازکربنیکی که هزاران سال در خاک جنگل ذخیره شده بود آزاد شده و به این ترتیب آلودگی هوا افزایش پیدا می کند.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور پدیده تغییرات اقلیم را به نابودی جنگل ها نسبت داد و خاطرنشان کرد: تخریب جنگل در واقع کمک به تغییرات اقلیمی است و اکنون بزرگترین ضربه به محیط زیست از معبر تغییرت اقلیم حاصل می شود.
مولانا عمده دلیل سیل اخیر کشور را تغییرات اقلیمی عنوان کرد و گفت: با قطع بی رویه درختان و از بین رفتن تدریجی جنگل ها تعادل و نظم ذاتی طبیعت بر هم خورده و در نتیجه بارانی که قرار بود ظرف مدت یکسال ببارد در مدت یک ماه با شدت مضاعف رخ می دهد.
وی آبخیزداری و شارژ آبخوان ها را دیگر امتیاز جنگل ها عنوان کرد و افزود: در 30 سال گذشته میزان بارش در شمال کشور 20 درصد کاهش یافته اما مقدار سیل 50 برابر شده است که در حالت عادی این معادله درست نیست، در واقع این اتفاق بیانگر عملکرد منابع طبیعی در جذب آب با گرفتن سرعت روانآب ها در نقش آبخیزداری است که باعث شارژ آبخوان ها می شود.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور قطع یک درخت را برابر نابودی یک مرکز تولید اکسیژن و ذخیره دی اکسید کربن دانست و تاکید کرد: از کارکردهای کلیدی و عمده جنگل و منابع طبیعی تثبیت آب و خاک است، به همین جهت حفظ منابع طبیعی به عنوان یک دارایی استراتژیک ملی از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
انتهای پیام
