به گزارش خبرنگار ایرنا ، بهار در مازندران با جلوه های ویژه ای همراه است، یکی از این جلوه های ویژه، بهار نارنج است. عطر بهار نارنج در هوای مازندران جاری می شود و تنفس این عطر خوش بو، تنفسی در اندازه 'مفرح ذات' است.
اما اردیبهشت مازندران، حال و هوای دیگری دارد، بهار نارنج، هر رهگذری را سرمست از عطر خوش می کند. در گذشته زنان مازندرانی با روش سنتی، عرق بهار نارنج تولید می کردند که اغلب برای مصارف خانگی بود. به این ترتیب که بهار نارنج های خشک شده را درون قابلمه می ریختند، تکه سنگ یا آجری درون قابلمه قرار می دادند و کاسه مسی یا کاسه ای از جنس روی، بر روی آجر می گذاشتند، آن را پر آب می کردند ، درپوش قابلمه را برعکس، روی قابلمه قرار می دادند و زیر قابلمه را روشن کرده و حرارت می دادند. با بخار آب، قطره های بهار نارنج، به در قابلمه می خورد و درون کاسه می ریخت و به این ترتیب، عرق بهار نارنج تولید می شد.
البته اکنون، کمتر از این شیوه استفاده می کنند و با تجهیزات بیشتری عرق گیری بهار نارنج انجام می شود.
اگر چه اغلب زنان مازندرانی، عرق گیری بهار نارنج انجام می دهند و این می تواند فرصت مناسب گردشگری برای مازندران باشد اما تاکنون از این ظرفیت، بهره ای برده نشده است. در حالی که در همین ماه اردیبهشت، فرصت ویژه گردشگری برای شهرهایی است که گلابگیری انجام می دهند و گردشگران مختلفی را از سراسر کشور جذب می کنند.
در حالی که شهرهای مازندران، هر کدام تابلوی بهار نارنج را در ارتفاع بلندتری نصب می کنند تا خود را صاحب عنوان شهر بهار نارنج بدانند، جشنواره هایی با نام بهار نارنج برگزار می شود که محلی برای فروش سوغات دیگر استان هاست و فقط به نام بهار نارنج برگزار می شود و فرصتی برای معرفی بهار نارنج مازندران نیست.
پرسش اساسی و بی پاسخ این است که چرا نتوانسته ایم گردشگران مخاطب جشنواره های متعدد بهار نارنج را به استان بکشانیم؟
** جای خالی کارشناسان
یک فعال فرهنگی در این باره به ایرنا گفت : سال 89 پس از 2 سال پژوهش، طرح جشنواره بهار نارنج را تهیه کرده و به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران تحویل دادم.
فریده یوسفی با بیان اینکه این طرح از سوی مدیرکل وقت، رسانه ای شد، افزود : اما از آنجا که زمان برگزاری طرح در اردیبهشت ماه بود و در آن مقطع از اردیبهشت ماه گذشته بودیم قرار بر این شد جشنواره بهار نارنج در اردیبهشت سال 90 برگزار شود.
وی با اشاره به طراحی جشنواره بهار نارنج به مدت 6 روز به ترتیب 2 روز در شرق، 2 روز در غرب و 2 روز هم در مرکز مازندران، گفت: برآورد هزینه برگزاری این جشنواره هم 104 میلیون تومان بود.
یوسفی توضیح داد : در حالی که طرح برای تامین بودجه به استانداری مازندران ارسال شده بود ، سر از شهرداری ساری درآورد و از طرح من حراست نشد و شهرداری هم به شکل ناقص و بسیار سطحی ، طرح را اجرا کرد.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه طرحی که نوشته بود در اجرا تبدیل به بازار فروش شد، افزود : در مجموع آنچه اجرا شد، تفاوت فاحش با طرحی داشت که من نوشته بودم.
یوسفی با بیان اینکه عطر بهار نارنج به رایگان در اختیار مازندرانی هاست ، ادامه داد: نتوانستیم از این فرصت، بهره برداری فرهنگی، اقتصادی و رفاهی برای مردم استان داشته باشیم.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه بهار نارنج می تواند برای مازندران یک فرصت گردشگری و درآمد پایدار اقتصادی باشد، گفت : بویژه برای مازندران که از ظرفیت های بالای گردشگری برخوردار است و این می تواند فرصت مضاعفی در این زمینه باشد.
یوسفی با بیان اینکه بر اساس وظیفه فرهنگی، طرح را نوشته بود ، افزود : اما به نظر کارشناسان توجهی نمی شود و حتی در زمان برگزاری جشنواره نه به عنوان نویسنده طرح بلکه به عنوان کارشناس هم از ما نظرخواهی نکردند.
وی با اشاره به اینکه این سرقت فرهنگی، هیچ توجیهی ندارد، ادامه داد: مطالبه مالی نداشتم و فقط می خواستم مازندران طرح نو و فرهنگی برای جذب گردشگر داشته باشد.
** برند بهار نارنج نداریم
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: با همه کم و کاستی که در استان داریم جشنواره های بهار نارنج در شهرهای مازندران بموقع شروع شد اما اینکه جشنواره بهار نارنج اکنون در چه جایگاهی قرار دارد باید به آن فکر کرد.
سیف الله فرزانه با بیان اینکه در شروع به کار این جشنواره ها، سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری بر روند اجرای این جشنواره تمرکز داشت، افزود: هدف این بود هم بحث علمی را در این حوزه در جامعه نهادینه کنیم و هم دستاوردهای اقتصادی جشنواره مورد بررسی قرار گیرد ضمن اینکه نگاهی به تاثیرات آن را در مبلمان فضای شهری داشته باشیم.
وی ادامه داد: از دوران قاجار، که مبلمان اصلی باغ شاه، بهار نارنج بود تاکنون این مبلمان در بافت شهرها صورت نگرفته که مزین به درخت های نارنج باشد.
این مسئول گفت : جشنواره بهار نارنج باید به شکل استانی در شهرهای مختلف مازندران در قامت رویداد بین المللی و ملی برگزار شود.
فرزانه افزود : در طول دو سه هفته بلافاصله بعد از تعطیلات نوروز، جشنواره بهار نارنج می تواند دوباره سفر را در مازندران رونق دهد.
وی با بیان اینکه سیاستگذاری جشنواره بهار نارنج می تواند در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران متمرکز اما اجرای آن در بخش های مختلف باشد، گفت : اگر سیاستگذاری توسط میراث فرهنگی باشد این مزیت را دارد که جشنواره در موقعیت هایی برگزار شود که آورده اقتصادی داشته باشد.
این مسئول یادآور شد: از ظرفیت اجتماعی جشنواره ها بویژه بهار نارنج، می توانیم شمال جشنواره ای داشته باشیم و برنامه ای بین استان های شمالی برگزار شود.
** کری خوانی و دیگر هیچ
وی با طرح این پرسش که این رویداد اکنون در چه شرایطی است، پاسخ داد : روزی که در برخی شهرهای مازندران کری خوانی کردند که کدام یک شهر بهار نارنج است ، این موضوع اکنون به سمتی رفته که در یکی از شهرها جشنواره کامل حذف شد و در یکی دیگر از شهرها به شکل نمایشگاه بسیار ساده برگزار می شود و این حق جشنواره نبود.
فرزانه با بیان اینکه به چشم اندازهایی که برای جشنواره ترسیم کرده بودیم دست نیافتیم، گفت : در همه کشورها وقتی جشنواره برگزار می شود برنامه و اهداف اولیه، امتداد می یابد و با تغییر افراد در مسئولیت ها، جشنواره به محاق نمی رود و این مساله درباره جشنواره بهار نارنج صادق بود و با تغییر افراد، جشنواره ماهیت خود را از دست داد.
وی با اشاره به اینکه اکنون شهرهای مازندران با هدایت سازمان میراث فرهنگی باید به شکل دبیرخانه ای در برگزاری عمل کنند، گفت: اردیبهشت آب و هوای بسیار عالی در استان داریم و با عطر بهار نارنج می توانیم گردشگران را با این زمان از مازندران آشنا کنیم.
فرزانه ادامه داد: وقتی پیک سفر نداریم با جشنواره بهار نارنج می توانیم ظرفیت اقتصادی برای استان رقم بزنیم و گردشگران را به مازندران بکشانیم.
این مسئول با بیان اینکه صرفا کاشتن درخت نارنج به معنی تمامیت اهداف این جشنواره نبود اما بخشی از جشنواره را شامل می شد، گفت : در بسیاری از شهرهای مازندران که داعیه دار شهر بهار نارنج هستند شاهد هستیم که حتی در ورودی این شهرها هم درخت نارنج کاشته نشده است و این یکی از اشکالات مبلمان شهری است که در پارک های محله، خیابان های شهری، پارک ها و دیگر موارد این ظرفیت خالی بیشتر دیده شود.
فرزانه ادامه داد: با تمام ظرفیت هایی که داریم هنوز برند علمی بهداشتی خوب در مورد بهار نارنج نداریم که به فرصت اقتصادی تبدیل شود.
** ضرورت رفتار استاندارد و دبیرخانه ای
وی افزود: باید در این زمینه استاندارد رفتار کرد و سطح رویداد را بالا برد و با برنامه حرکت کنیم.
فرزانه یادآور شد: از استاندار مازندران تقاضا داریم در ابلاغ سراسری به شهرهایی که قصد برگزاری جشنواره بهار نارنج دارند اعلام کند که به شکل دبیرخانه ای عمل شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران افزود: در سال 2020 که مطابق با سال 1399 شمسی است رویداد بزرگ فرهنگی با عنوان ' مازندران پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو ' خواهیم داشت که می تواند برای مازندران آورده بسیاری داشته باشد.
وی با بیان اینکه باغات مازندران باید به سمت کاشت انبوه درختان نارنج برود و این فرصت عظیم اقتصادی برای مازندران خواهد بود و این اقتصاد باید همگانی شود، گفت: درخت نارنج در هر منطقه جغرافیایی کاشته نمی شود و این فرصتی برای مازندران است تا از این ظرفیت بهره برداری کند.
واضح است که بهار نارنج می تواند فرصت اقتصادی جدید در زمینه گردشگری مازندران باشد اما ضمن اینکه برنامه مناسبی برای جذب گردشگر در این زمینه نداریم تبلیغات مناسب هم انجام نشده و اندک فضای برگزاری جشنواره های اینچنینی هم نتوانسته این فرصت را به خوبی معرفی کند.
9927/1654
انتهای پیام اما اردیبهشت مازندران، حال و هوای دیگری دارد، بهار نارنج، هر رهگذری را سرمست از عطر خوش می کند. در گذشته زنان مازندرانی با روش سنتی، عرق بهار نارنج تولید می کردند که اغلب برای مصارف خانگی بود. به این ترتیب که بهار نارنج های خشک شده را درون قابلمه می ریختند، تکه سنگ یا آجری درون قابلمه قرار می دادند و کاسه مسی یا کاسه ای از جنس روی، بر روی آجر می گذاشتند، آن را پر آب می کردند ، درپوش قابلمه را برعکس، روی قابلمه قرار می دادند و زیر قابلمه را روشن کرده و حرارت می دادند. با بخار آب، قطره های بهار نارنج، به در قابلمه می خورد و درون کاسه می ریخت و به این ترتیب، عرق بهار نارنج تولید می شد.
البته اکنون، کمتر از این شیوه استفاده می کنند و با تجهیزات بیشتری عرق گیری بهار نارنج انجام می شود.
اگر چه اغلب زنان مازندرانی، عرق گیری بهار نارنج انجام می دهند و این می تواند فرصت مناسب گردشگری برای مازندران باشد اما تاکنون از این ظرفیت، بهره ای برده نشده است. در حالی که در همین ماه اردیبهشت، فرصت ویژه گردشگری برای شهرهایی است که گلابگیری انجام می دهند و گردشگران مختلفی را از سراسر کشور جذب می کنند.
در حالی که شهرهای مازندران، هر کدام تابلوی بهار نارنج را در ارتفاع بلندتری نصب می کنند تا خود را صاحب عنوان شهر بهار نارنج بدانند، جشنواره هایی با نام بهار نارنج برگزار می شود که محلی برای فروش سوغات دیگر استان هاست و فقط به نام بهار نارنج برگزار می شود و فرصتی برای معرفی بهار نارنج مازندران نیست.
پرسش اساسی و بی پاسخ این است که چرا نتوانسته ایم گردشگران مخاطب جشنواره های متعدد بهار نارنج را به استان بکشانیم؟
** جای خالی کارشناسان
یک فعال فرهنگی در این باره به ایرنا گفت : سال 89 پس از 2 سال پژوهش، طرح جشنواره بهار نارنج را تهیه کرده و به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران تحویل دادم.
فریده یوسفی با بیان اینکه این طرح از سوی مدیرکل وقت، رسانه ای شد، افزود : اما از آنجا که زمان برگزاری طرح در اردیبهشت ماه بود و در آن مقطع از اردیبهشت ماه گذشته بودیم قرار بر این شد جشنواره بهار نارنج در اردیبهشت سال 90 برگزار شود.
وی با اشاره به طراحی جشنواره بهار نارنج به مدت 6 روز به ترتیب 2 روز در شرق، 2 روز در غرب و 2 روز هم در مرکز مازندران، گفت: برآورد هزینه برگزاری این جشنواره هم 104 میلیون تومان بود.
یوسفی توضیح داد : در حالی که طرح برای تامین بودجه به استانداری مازندران ارسال شده بود ، سر از شهرداری ساری درآورد و از طرح من حراست نشد و شهرداری هم به شکل ناقص و بسیار سطحی ، طرح را اجرا کرد.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه طرحی که نوشته بود در اجرا تبدیل به بازار فروش شد، افزود : در مجموع آنچه اجرا شد، تفاوت فاحش با طرحی داشت که من نوشته بودم.
یوسفی با بیان اینکه عطر بهار نارنج به رایگان در اختیار مازندرانی هاست ، ادامه داد: نتوانستیم از این فرصت، بهره برداری فرهنگی، اقتصادی و رفاهی برای مردم استان داشته باشیم.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه بهار نارنج می تواند برای مازندران یک فرصت گردشگری و درآمد پایدار اقتصادی باشد، گفت : بویژه برای مازندران که از ظرفیت های بالای گردشگری برخوردار است و این می تواند فرصت مضاعفی در این زمینه باشد.
یوسفی با بیان اینکه بر اساس وظیفه فرهنگی، طرح را نوشته بود ، افزود : اما به نظر کارشناسان توجهی نمی شود و حتی در زمان برگزاری جشنواره نه به عنوان نویسنده طرح بلکه به عنوان کارشناس هم از ما نظرخواهی نکردند.
وی با اشاره به اینکه این سرقت فرهنگی، هیچ توجیهی ندارد، ادامه داد: مطالبه مالی نداشتم و فقط می خواستم مازندران طرح نو و فرهنگی برای جذب گردشگر داشته باشد.
** برند بهار نارنج نداریم
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: با همه کم و کاستی که در استان داریم جشنواره های بهار نارنج در شهرهای مازندران بموقع شروع شد اما اینکه جشنواره بهار نارنج اکنون در چه جایگاهی قرار دارد باید به آن فکر کرد.
سیف الله فرزانه با بیان اینکه در شروع به کار این جشنواره ها، سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری بر روند اجرای این جشنواره تمرکز داشت، افزود: هدف این بود هم بحث علمی را در این حوزه در جامعه نهادینه کنیم و هم دستاوردهای اقتصادی جشنواره مورد بررسی قرار گیرد ضمن اینکه نگاهی به تاثیرات آن را در مبلمان فضای شهری داشته باشیم.
وی ادامه داد: از دوران قاجار، که مبلمان اصلی باغ شاه، بهار نارنج بود تاکنون این مبلمان در بافت شهرها صورت نگرفته که مزین به درخت های نارنج باشد.
این مسئول گفت : جشنواره بهار نارنج باید به شکل استانی در شهرهای مختلف مازندران در قامت رویداد بین المللی و ملی برگزار شود.
فرزانه افزود : در طول دو سه هفته بلافاصله بعد از تعطیلات نوروز، جشنواره بهار نارنج می تواند دوباره سفر را در مازندران رونق دهد.
وی با بیان اینکه سیاستگذاری جشنواره بهار نارنج می تواند در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران متمرکز اما اجرای آن در بخش های مختلف باشد، گفت : اگر سیاستگذاری توسط میراث فرهنگی باشد این مزیت را دارد که جشنواره در موقعیت هایی برگزار شود که آورده اقتصادی داشته باشد.
این مسئول یادآور شد: از ظرفیت اجتماعی جشنواره ها بویژه بهار نارنج، می توانیم شمال جشنواره ای داشته باشیم و برنامه ای بین استان های شمالی برگزار شود.
** کری خوانی و دیگر هیچ
وی با طرح این پرسش که این رویداد اکنون در چه شرایطی است، پاسخ داد : روزی که در برخی شهرهای مازندران کری خوانی کردند که کدام یک شهر بهار نارنج است ، این موضوع اکنون به سمتی رفته که در یکی از شهرها جشنواره کامل حذف شد و در یکی دیگر از شهرها به شکل نمایشگاه بسیار ساده برگزار می شود و این حق جشنواره نبود.
فرزانه با بیان اینکه به چشم اندازهایی که برای جشنواره ترسیم کرده بودیم دست نیافتیم، گفت : در همه کشورها وقتی جشنواره برگزار می شود برنامه و اهداف اولیه، امتداد می یابد و با تغییر افراد در مسئولیت ها، جشنواره به محاق نمی رود و این مساله درباره جشنواره بهار نارنج صادق بود و با تغییر افراد، جشنواره ماهیت خود را از دست داد.
وی با اشاره به اینکه اکنون شهرهای مازندران با هدایت سازمان میراث فرهنگی باید به شکل دبیرخانه ای در برگزاری عمل کنند، گفت: اردیبهشت آب و هوای بسیار عالی در استان داریم و با عطر بهار نارنج می توانیم گردشگران را با این زمان از مازندران آشنا کنیم.
فرزانه ادامه داد: وقتی پیک سفر نداریم با جشنواره بهار نارنج می توانیم ظرفیت اقتصادی برای استان رقم بزنیم و گردشگران را به مازندران بکشانیم.
این مسئول با بیان اینکه صرفا کاشتن درخت نارنج به معنی تمامیت اهداف این جشنواره نبود اما بخشی از جشنواره را شامل می شد، گفت : در بسیاری از شهرهای مازندران که داعیه دار شهر بهار نارنج هستند شاهد هستیم که حتی در ورودی این شهرها هم درخت نارنج کاشته نشده است و این یکی از اشکالات مبلمان شهری است که در پارک های محله، خیابان های شهری، پارک ها و دیگر موارد این ظرفیت خالی بیشتر دیده شود.
فرزانه ادامه داد: با تمام ظرفیت هایی که داریم هنوز برند علمی بهداشتی خوب در مورد بهار نارنج نداریم که به فرصت اقتصادی تبدیل شود.
** ضرورت رفتار استاندارد و دبیرخانه ای
وی افزود: باید در این زمینه استاندارد رفتار کرد و سطح رویداد را بالا برد و با برنامه حرکت کنیم.
فرزانه یادآور شد: از استاندار مازندران تقاضا داریم در ابلاغ سراسری به شهرهایی که قصد برگزاری جشنواره بهار نارنج دارند اعلام کند که به شکل دبیرخانه ای عمل شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران افزود: در سال 2020 که مطابق با سال 1399 شمسی است رویداد بزرگ فرهنگی با عنوان ' مازندران پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو ' خواهیم داشت که می تواند برای مازندران آورده بسیاری داشته باشد.
وی با بیان اینکه باغات مازندران باید به سمت کاشت انبوه درختان نارنج برود و این فرصت عظیم اقتصادی برای مازندران خواهد بود و این اقتصاد باید همگانی شود، گفت: درخت نارنج در هر منطقه جغرافیایی کاشته نمی شود و این فرصتی برای مازندران است تا از این ظرفیت بهره برداری کند.
واضح است که بهار نارنج می تواند فرصت اقتصادی جدید در زمینه گردشگری مازندران باشد اما ضمن اینکه برنامه مناسبی برای جذب گردشگر در این زمینه نداریم تبلیغات مناسب هم انجام نشده و اندک فضای برگزاری جشنواره های اینچنینی هم نتوانسته این فرصت را به خوبی معرفی کند.
9927/1654
کپی شد
