به گزارش خبرنگار ایرنا، تئاتر از جمله هنرهای نمایشی مهمی است که از سابقه ای کهن در تاریخ جهان و ایران و بسیاری از نقاط کشور از جمله مازندران دارد.
مازندران سهم به سزایی را در تاریخ نمایش ایران ایفا کرده و یکی از مراکز قدیمی و اصلی تعزیه ایران محسوب می شود. جدا از تعزیه که گونه ای از تئاتر به شمار می رود و ریشه ای عمیق در مازندران دارد، تئاتر این استان هم به صورت رسمی در دهه 30 و با به نمایش در آمدن متن های نمایشنامه نویسان ایرانی آغاز شد. در این دوران تمرکز گروههای تئاتری، اغلب در تنکابن، چالوس، ساری و قائمشهر بود.
به خاطر وجود سالن آمفی تئاتر بزرگ در مدرسه پهلوی شهر ساری ، بین سال های 30 تا 33 ، تئاتر در این شهر فعال تر از بقیه شهرها بود و هنرمندانی چون ایرج بوربائی ، محمد دنیوی ، حسین کلامی ، بهمن کلانی ، بهمن مرتضوی ، خانم جابری زاده ، یعقوب سهند پور ، هادی مرزبان ، مهدی قریشی ، بهنام آرام و ... ریشه های تئاتر مازندران را در آنجا پی ریزی کردند.
در حال حاضر حدود 40 گروه تئاتر در استان فعال است که بخشی از آنها از مرکز هنر های نمایشی مجوز فعالیت دارند و باقی نیز در مسیر دریافت مجوز هستند ، اگر چه از سوی ارشاد استان گواهی فعالیت نمایشی دارند.
علاوه بر این سه دانشکده تحصصی تئاتر در استان وجود دارد که 2 واحد در ساری و یک واحد نیز در تنکابن فعال است.
با وجود دانشگاه و موسسه هنری و بودن سالن های نمایش در اکثر شهر های مازندران و وجود چندین جشنواره خصوصی و نیمه دولتی تئاتر و برگزاری منظم این جشنواره ها، وضعیت هنر تئاتر در بسیاری از نقاط از جمله بابل و آمل که سال ها پیش مهد هنر نمایش بوده به دلیل درآمدزا نبودن و کمبود امکانات مورد رضایت فعالان نیست تا جایی که بسیاری از هنرمندان برجسته دست از کار کشیده و یا از استان به پایتخت یا نقاط دیگر کشور کوچ کرده اند.
** نبود مخاطب تعریف شده
سهیل شیخ متولی از کارگردانان تئاتر در مازندران در این باره گفت : به طور کلی جایگاهی برای تئاتر در ایران نمی بینم. اگر تهران را مستثنا کنیم به این جمله 'گزاره تئاتر' در ایران سخت می توانیم تکیه کنیم.
وی افزود : در دنیای امروز تئاتر کشورمان بویژه در شهرستان ها به عنوان یک هنر برای دارای ' مخاطب تعریف شده ' معرفی نمی شود تا در سبد فرهنگی آنها جای بگیرد ولی در تهران کمی این قضیه فرق می کند برای این که در پایتخت مجموعه های ثابتی ایجاد شده که تئاتر هر روز به روی صحنه می رود، مخاطب تئاتر کم کم دارد به جامعه گسترده تری تبدیل می شود، مجموعه تئاتر شهر و تماشاخانه های خصوصی و نیمه دولتی و یا دولتی تلاش می کنند، تبلیغات گسترده تر شده و گروههای فعال و آدم های چهره باعث می شوند جامعه مخاطبی شکل بگیرد.
این هنرمند گفت : در مورد شهرستان ها و استان های دیگر سخت می شود در مورد این قضیه صحبت کرد، تئاتر به معنای واقعی کلمه در شهرستان ها وجود خارجی ندارد.در مورد تبریز یا مشهد یا مریوان کردستان به واسطه جشنواره توانسته اند مردم را تاحدودی به تئاتر نزدیک کنند اما این اتفاقات، موقت و مقطعی است و ادامه پیدا نمی کند چون سیاست گذاری فرهنگی کلی که در کشور باید تئاتر را در اولویت قرار دهد این کار را نمی کند و فقط شاهد حرف در این زمینه هستیم.
وی افزود: نور نامناسب، سیستم صوتی نامناسب، درآمد کم، عدم حمایت و عدم تبلیغات از جمله دغدغه های فعالان این عرصه است، به عبارتی دغدغه در مورد جذب مخاطب، زمان و مکان وجود دارد.
شیخ متولی گفت: ما فعالان تئاتر موارد عصبی و روانی و فشارها را شاید بپذیریم و می پذیریم و کار می کنیم، اما انتظار نداریم مدیر با جمله ' بودجه نداریم ' فقط قضیه را تمام کند، مدیر موظف است در سطح فعالیت خود با این بودجه گذاری ها در مقیاس خودش بجنگد و دغدغه داشته باشد.
وی افزود: برنامه ریزی از هر چیزی مهم تر است. ما هیچ وقت برنامه ریزی نداشته ایم و بدون برنامه ریزی به هیچ جا نمی رسیم. اهدافمان و احتیاجاتمان را در تئاتر باید مشخص کنیم، باید به آموزشمان بیشتر توجه کنیم تا آموزش به شکل اصولی برای علاقه مندان به این عرصه و قرار گرفتن در مسیر درست و چرخه اجرا عملی شود.
او ادامه دادد: جذب سرمایه و ایجاد زیرساخت ها و تبلیغات هم مهم است، که در عرصه تئاتر این پتانسیل در استان مازندران وجود دارد.
** تئاتر در شهرستان ها درآمدی ندارد
پویا جعفری بازیگر تئاتر با حدود هشت سال سابقه در این حرفه نیز اظهار داشت: تئاتر یک هنر بصری در سطح بالاست که می تواند افکار، تفکرات و دید را نسبت به جهان متحول کند.
وی افزود: در این میان بازیگران، خدایگان صحنه هستند و تئاتر بدون بازیگر، هیچ نیست. قطعا هر توجهی به تئاتر بشود باید همان توجه به بازیگر صورت گیرد و این توجه به چند شکل است، معنوی و مادی. توجه معنوی یعنی توجه به هنر بازیگر و توجه مالی حمایت های مالی از بازیگران این هنر است.
جعفری گفت: تئاتر در شهرستان مهجور است و کم دیده و توجه می شود و بیشتر حالت سرگرمی بدون پیش زمینه تماشای تئاتر برای اکثریت دارد، در حالی که هنری در حد والاست، هنری بصری که افکار، تفکر، دید و شناخت انسان نسبت به زندگی و جهان از طریق آن نمایش داده می شود.
این بازیگر ادامه داد: با توجه به نبود حمایت های مالی بویژه در شهرستان ها، بیشتر علاقه است که بازیگر را به صحنه تئاتر می کشاند.
**عمومی کردن تئاتر قدم اول
ایوب وفایی کارشناس هنر نیز گفت: به نظر می رسد هنر تئاتر برای درخشیدن در شهرستان ها علاوه بر استعداد هنرمندان این عرصه الزامات دیگری چون تبلیغات، فعالیت بیشتر و ایده هایی برای جذب مخاطب، ابتکارات در سوژه پردازی و آغاز از نمایش های عمومی در مکان های عمومی و قابل دسترس جهت آشنایی مردم دارد.
وی افزود: ابتدای امر مردم باید تئاتر را بیشتر بشناسند و با آن خو بگیرند تا جایگاه خود را بیابد و سپس به قدم های بعدی و درآمدزایی آن و قرار گرفتن در سبد نیازهای فرهنگی خانواده اندیشید.
او ادامه داد: مسلما شناساندن تئاتر به مردم در شهرستان ها نیاز به زمان و صبر و تحمل هنرمندان این عرصه دارد و بهتر است به جای خالی کردن میدان، برای فرهنگ سازی جایگاه و ارزش این هنر تلاش بیشتری بکنند که در این راستا ایده پردازی مثل اجرا در مدارس به عنوان خانواده ای بزرگ مهم ترین قدم است.
وی گفت: چالش هایی که در طول سال ها، تئاتر استان را تضعیف کرده و هنرمندان این عرصه را با بن بست های متعددی روبه رو ساخته است شامل مسایلی مانند بودجه اندک، فرسودگی زیرساخت ها ، کمبود سالن های نمایش و ممیزی های دست و پاگیر است که موجب شده اند تئاتر و اهالی آن این روزها حال و روز چندان خوشی نداشته باشند.
این هنرمند افزود: رفع مشکلات حوزه تئاتر همچنین نیازمند توجه و رسیدگی جدی مسئولان حوزه تئاتر است. برداشتن سایه نگاههای سلیقه ای از سر تئاتر و اختصاص اعتبار کافی به این حوزه از مهم ترین گام ها در این مسیر به شمار می رود.
** نبود اعتبار، پاشنه آشیل
محمد محمدی سرپرست معاونت هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت: استان مازندران دارای بالاترین میزان تحصیل کردگان رشته تئاتر در کشور بعد از استان تهران است و در حال حاضر یکهزار تحصیل کرده رشته تئاتر در استان زندگی می کنند.
وی افزود: همچنین در کل استان حدود 30 سالن نمایش وجود دارد که از حداقل های استاندارد تئاتر برخوردار هستند.
محمدی گفت: باید پذیرفت که تجهیزات سالن های تئاتر استان با استان تهران و حتی برخی از استان های دیگر قابل قیاس نیست که متاسفانه این امر هم بر روی کیفیت نمایش و هم جذب مخاطب تاثیر گذار است.
وی افزود: سعی شده در سال های اخیر سالن های نمایش از حداقل های تجهیزات برخوردار باشند، اما امکانات و اعتبارات یاری کننده تامین سالن ها و گروههای تئاتر در حد استاندارد نیست.
این مسئول گفت: با این حال ارشاد نه اعتبارات و نه تجهیزات را هیچگاه احتکار نکرده و تمامی داشته های خود را در اختیار گروههای تئاتر قرار داده است.همچنین در بخش حمایت نیز بیمه هنرمندان، عضویت در صندوق هنرمندان، کمک مالی به نمایش ها بر اساس میزان وسعت کار و برخی دیگر از حمایت ها کاری است که ارشاد در حال انجام آن است.
7335/1654
انتهای پیام مازندران سهم به سزایی را در تاریخ نمایش ایران ایفا کرده و یکی از مراکز قدیمی و اصلی تعزیه ایران محسوب می شود. جدا از تعزیه که گونه ای از تئاتر به شمار می رود و ریشه ای عمیق در مازندران دارد، تئاتر این استان هم به صورت رسمی در دهه 30 و با به نمایش در آمدن متن های نمایشنامه نویسان ایرانی آغاز شد. در این دوران تمرکز گروههای تئاتری، اغلب در تنکابن، چالوس، ساری و قائمشهر بود.
به خاطر وجود سالن آمفی تئاتر بزرگ در مدرسه پهلوی شهر ساری ، بین سال های 30 تا 33 ، تئاتر در این شهر فعال تر از بقیه شهرها بود و هنرمندانی چون ایرج بوربائی ، محمد دنیوی ، حسین کلامی ، بهمن کلانی ، بهمن مرتضوی ، خانم جابری زاده ، یعقوب سهند پور ، هادی مرزبان ، مهدی قریشی ، بهنام آرام و ... ریشه های تئاتر مازندران را در آنجا پی ریزی کردند.
در حال حاضر حدود 40 گروه تئاتر در استان فعال است که بخشی از آنها از مرکز هنر های نمایشی مجوز فعالیت دارند و باقی نیز در مسیر دریافت مجوز هستند ، اگر چه از سوی ارشاد استان گواهی فعالیت نمایشی دارند.
علاوه بر این سه دانشکده تحصصی تئاتر در استان وجود دارد که 2 واحد در ساری و یک واحد نیز در تنکابن فعال است.
با وجود دانشگاه و موسسه هنری و بودن سالن های نمایش در اکثر شهر های مازندران و وجود چندین جشنواره خصوصی و نیمه دولتی تئاتر و برگزاری منظم این جشنواره ها، وضعیت هنر تئاتر در بسیاری از نقاط از جمله بابل و آمل که سال ها پیش مهد هنر نمایش بوده به دلیل درآمدزا نبودن و کمبود امکانات مورد رضایت فعالان نیست تا جایی که بسیاری از هنرمندان برجسته دست از کار کشیده و یا از استان به پایتخت یا نقاط دیگر کشور کوچ کرده اند.
** نبود مخاطب تعریف شده
سهیل شیخ متولی از کارگردانان تئاتر در مازندران در این باره گفت : به طور کلی جایگاهی برای تئاتر در ایران نمی بینم. اگر تهران را مستثنا کنیم به این جمله 'گزاره تئاتر' در ایران سخت می توانیم تکیه کنیم.
وی افزود : در دنیای امروز تئاتر کشورمان بویژه در شهرستان ها به عنوان یک هنر برای دارای ' مخاطب تعریف شده ' معرفی نمی شود تا در سبد فرهنگی آنها جای بگیرد ولی در تهران کمی این قضیه فرق می کند برای این که در پایتخت مجموعه های ثابتی ایجاد شده که تئاتر هر روز به روی صحنه می رود، مخاطب تئاتر کم کم دارد به جامعه گسترده تری تبدیل می شود، مجموعه تئاتر شهر و تماشاخانه های خصوصی و نیمه دولتی و یا دولتی تلاش می کنند، تبلیغات گسترده تر شده و گروههای فعال و آدم های چهره باعث می شوند جامعه مخاطبی شکل بگیرد.
این هنرمند گفت : در مورد شهرستان ها و استان های دیگر سخت می شود در مورد این قضیه صحبت کرد، تئاتر به معنای واقعی کلمه در شهرستان ها وجود خارجی ندارد.در مورد تبریز یا مشهد یا مریوان کردستان به واسطه جشنواره توانسته اند مردم را تاحدودی به تئاتر نزدیک کنند اما این اتفاقات، موقت و مقطعی است و ادامه پیدا نمی کند چون سیاست گذاری فرهنگی کلی که در کشور باید تئاتر را در اولویت قرار دهد این کار را نمی کند و فقط شاهد حرف در این زمینه هستیم.
وی افزود: نور نامناسب، سیستم صوتی نامناسب، درآمد کم، عدم حمایت و عدم تبلیغات از جمله دغدغه های فعالان این عرصه است، به عبارتی دغدغه در مورد جذب مخاطب، زمان و مکان وجود دارد.
شیخ متولی گفت: ما فعالان تئاتر موارد عصبی و روانی و فشارها را شاید بپذیریم و می پذیریم و کار می کنیم، اما انتظار نداریم مدیر با جمله ' بودجه نداریم ' فقط قضیه را تمام کند، مدیر موظف است در سطح فعالیت خود با این بودجه گذاری ها در مقیاس خودش بجنگد و دغدغه داشته باشد.
وی افزود: برنامه ریزی از هر چیزی مهم تر است. ما هیچ وقت برنامه ریزی نداشته ایم و بدون برنامه ریزی به هیچ جا نمی رسیم. اهدافمان و احتیاجاتمان را در تئاتر باید مشخص کنیم، باید به آموزشمان بیشتر توجه کنیم تا آموزش به شکل اصولی برای علاقه مندان به این عرصه و قرار گرفتن در مسیر درست و چرخه اجرا عملی شود.
او ادامه دادد: جذب سرمایه و ایجاد زیرساخت ها و تبلیغات هم مهم است، که در عرصه تئاتر این پتانسیل در استان مازندران وجود دارد.
** تئاتر در شهرستان ها درآمدی ندارد
پویا جعفری بازیگر تئاتر با حدود هشت سال سابقه در این حرفه نیز اظهار داشت: تئاتر یک هنر بصری در سطح بالاست که می تواند افکار، تفکرات و دید را نسبت به جهان متحول کند.
وی افزود: در این میان بازیگران، خدایگان صحنه هستند و تئاتر بدون بازیگر، هیچ نیست. قطعا هر توجهی به تئاتر بشود باید همان توجه به بازیگر صورت گیرد و این توجه به چند شکل است، معنوی و مادی. توجه معنوی یعنی توجه به هنر بازیگر و توجه مالی حمایت های مالی از بازیگران این هنر است.
جعفری گفت: تئاتر در شهرستان مهجور است و کم دیده و توجه می شود و بیشتر حالت سرگرمی بدون پیش زمینه تماشای تئاتر برای اکثریت دارد، در حالی که هنری در حد والاست، هنری بصری که افکار، تفکر، دید و شناخت انسان نسبت به زندگی و جهان از طریق آن نمایش داده می شود.
این بازیگر ادامه داد: با توجه به نبود حمایت های مالی بویژه در شهرستان ها، بیشتر علاقه است که بازیگر را به صحنه تئاتر می کشاند.
**عمومی کردن تئاتر قدم اول
ایوب وفایی کارشناس هنر نیز گفت: به نظر می رسد هنر تئاتر برای درخشیدن در شهرستان ها علاوه بر استعداد هنرمندان این عرصه الزامات دیگری چون تبلیغات، فعالیت بیشتر و ایده هایی برای جذب مخاطب، ابتکارات در سوژه پردازی و آغاز از نمایش های عمومی در مکان های عمومی و قابل دسترس جهت آشنایی مردم دارد.
وی افزود: ابتدای امر مردم باید تئاتر را بیشتر بشناسند و با آن خو بگیرند تا جایگاه خود را بیابد و سپس به قدم های بعدی و درآمدزایی آن و قرار گرفتن در سبد نیازهای فرهنگی خانواده اندیشید.
او ادامه داد: مسلما شناساندن تئاتر به مردم در شهرستان ها نیاز به زمان و صبر و تحمل هنرمندان این عرصه دارد و بهتر است به جای خالی کردن میدان، برای فرهنگ سازی جایگاه و ارزش این هنر تلاش بیشتری بکنند که در این راستا ایده پردازی مثل اجرا در مدارس به عنوان خانواده ای بزرگ مهم ترین قدم است.
وی گفت: چالش هایی که در طول سال ها، تئاتر استان را تضعیف کرده و هنرمندان این عرصه را با بن بست های متعددی روبه رو ساخته است شامل مسایلی مانند بودجه اندک، فرسودگی زیرساخت ها ، کمبود سالن های نمایش و ممیزی های دست و پاگیر است که موجب شده اند تئاتر و اهالی آن این روزها حال و روز چندان خوشی نداشته باشند.
این هنرمند افزود: رفع مشکلات حوزه تئاتر همچنین نیازمند توجه و رسیدگی جدی مسئولان حوزه تئاتر است. برداشتن سایه نگاههای سلیقه ای از سر تئاتر و اختصاص اعتبار کافی به این حوزه از مهم ترین گام ها در این مسیر به شمار می رود.
** نبود اعتبار، پاشنه آشیل
محمد محمدی سرپرست معاونت هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت: استان مازندران دارای بالاترین میزان تحصیل کردگان رشته تئاتر در کشور بعد از استان تهران است و در حال حاضر یکهزار تحصیل کرده رشته تئاتر در استان زندگی می کنند.
وی افزود: همچنین در کل استان حدود 30 سالن نمایش وجود دارد که از حداقل های استاندارد تئاتر برخوردار هستند.
محمدی گفت: باید پذیرفت که تجهیزات سالن های تئاتر استان با استان تهران و حتی برخی از استان های دیگر قابل قیاس نیست که متاسفانه این امر هم بر روی کیفیت نمایش و هم جذب مخاطب تاثیر گذار است.
وی افزود: سعی شده در سال های اخیر سالن های نمایش از حداقل های تجهیزات برخوردار باشند، اما امکانات و اعتبارات یاری کننده تامین سالن ها و گروههای تئاتر در حد استاندارد نیست.
این مسئول گفت: با این حال ارشاد نه اعتبارات و نه تجهیزات را هیچگاه احتکار نکرده و تمامی داشته های خود را در اختیار گروههای تئاتر قرار داده است.همچنین در بخش حمایت نیز بیمه هنرمندان، عضویت در صندوق هنرمندان، کمک مالی به نمایش ها بر اساس میزان وسعت کار و برخی دیگر از حمایت ها کاری است که ارشاد در حال انجام آن است.
7335/1654
کپی شد
