این روزها کمتر گردشگری را می توان یافت که نام گرند کنیون به گوشش نا آشنا باشد. ژرف دره ای حیرت انگیز به طول تقریبی 450 کیلومتر که از فرسایش تدریجی سنگ ها به وسیلهی رودخانه کلرادو در جنوب غربی آمریکا شکل گرفته و اینک به عنوان یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های طبیعی آمریکای شمالی، سالانه بیش از پنج میلیون توریست و صدها میلیون دلار سرمایه جذب می کند.
مجموعه ژئوپارک گرند کنیون در سال های 1919(1298خورشیدی) و 1979 (1358 خورشیدی) به ترتیب به عنوان اثر ملی و میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و تمام ملاحظات مربوط به یک اثر مهم جهانی در مورد آن لحاظ می شود.
هزاران کیلومتر آن سوتر، دره باستانی شیرز در غرب ایران قرار دارد که به گرند کنیون ایران معروف است. با وجود شباهت های ظاهری فراوان اما تفاوت های ساختاری عمیقی بین این 2 ژرف دره مشاهده می شود.
تا قبل از ورود به عصر انفجار اطلاعات، شیرز دره ای سرسبز و بکر بود که به دور از هیاهوی زندگی شهری، در میان رشته کوه های شمال شهرستان کوهدشت جا خوش کرده بود. آن سال‌ها، میهمانان این بهشت روی زمین اغلب بومیان منطقه بودند که به طور مشخص تعطیلات آخر هفته تابستانی خود را در شیرز می گذراندند.
چشمه ساران متعدد، درختان انبوه بلوط، مو و انجیر، صخره های عظیم و مرتفع، گونه های نادر جانوری و جریان آب زلال، خنک و تندی که آبشارهای کوچک و بزرگ فراوانی را در مسیر پنج کیلومتری دره شکل داده بود و درنهایت با دبی قابل توجهی به رودخانه سیمره می پیوست؛ باستانی، شگفت انگیز و دست نخورده از مشخصه های اصلی شیرز می باشند.
تا سالیان متمادی، معرفی ژئوپارک شیرز به ایرانیان از دغدغه های مهم و همیشگی اهالی کوهدشت و لرستان بود. مردم منطقه از اینکه ابزاری در اختیار نداشتند تا این نعمت خدادادی را به دیگر هموطنان معرفی کنند، افسوس می خوردند.
قرار نداشتن کوهدشت بر سر راه معابر ترانزیتی کشور و سختی دسترسی به شیرز، درجه دشواری تحقق این دغدغه تاریخی را صدچندان ساخته بود؛ با این حال اما این تمام ماجرا نبود.
اینک سال های زیادی از آن روزها می گذرد. حال دیگر شیرز حداقل برای گردشگران نامی ناشناخته و غریب نیست و در ظاهر به نظر می رسد که بومیان منطقه به آرزوی دیرین خود در معرفی شیرز به دیگران رسیده اند. اکنون از نقاط مختلف کشور و حتی از خارج از مرزهای ایران، سیل گردشگران به سوی شیرز روانه است. اینک و به ویژه در روزهای تعطیل، به سختی می توان جای پارکی برای اتومبیل و البته در میان انبوه جمعیت گردشگر، جایی برای دمی آرمیدن در سایه سار درختان شیرز یافت.
آری! در ظاهر همه چیز دلخواه است. نام شیرز بر تارک بسیاری از سایت ها و شبکه های اجتماعی مجازی که مقاصد گردشگری را معرفی می کنند، نقش بسته و شیرز به یکی از اهداف اصلی و هفتگی بسیاری از تورهای گردشگری پرتعداد از سراسر کشور بدل شده است.
حال دیگر دیدن گردشگرانی که با تجهیزات کوهنوردی در حال گذر از معابر شهر هستند و یا وسایل نقلیه شخصی و عمومی پرشماری که چهار راه سادات در غرب کوهدشت را به مقصد شیرز ترک می کنند، امر عجیبی نیست. اما آیا واقعا همه چیز دلخواه و در شرایط مطلوبی است؟
شوربختانه باید پذیرفت که این روزها حال و روز شیرز ابداً خوش نیست. از یک طرف و به ویژه در تعطیلات پایان هفته، صف هایی طولانی از انواع وسایل نقلیه در مسیر و در ورودی تنگه شیرز مشاهده می شود که علاوه بر نازیبایی های بصری سبب بروز آلودگی های زیست محیطی و صوتی می شود. از طرف دیگر، انبوه گردشگرانی که از اقصی نقاط کشور به شیرز می آیند و حداقل یک شب را در فضای این ژئوپارک سپری می کنند، حجم قابل توجهی زباله از خود بر جای گذاشته، درختان را برای تامین هیزم نابود کرده، بر روی تخته سنگ‌های عظیم شیرز یادگاری می نویسند و بدین ترتیب سیمای این دره باستانی را سخت تحت تاثیر قرار می دهند.
به اینها البته باید استخر غیرقانونی پرورش ماهی احداث شده در دهانه ورودی تنگه شیرز را افزود که شگفتی توام با تاثر هر بیننده ای را به دنبال دارد. نبود ابتدایی ترین امکانات بهداشتی نظیر سرویس های بهداشتی و سطل های زباله از دیگر مشکلاتی است که توجه ویژه مسئولان امر را طلب می کند.
در همین راستا، ناگفته پیداست که صنعت گردشگری از اشتغالزاترین و پردرآمدترین صنایعی است که می تواند نیروهای کار ساده را با آموزش های کوتاه مدت روانه بازار نماید. با این حال، نمی توان به رونق کسب و کار در منطقه امیدوار بود اما از فراهم آوردن زیرساخت های لازم و فوری در این راه غافل ماند.
جذب سرمایه گذار بخش خصوصی، بهسازی و گسترش سیستم حمل و نقل عمومی، اسکان گردشگران در مکان های اقامتی استاندارد از هتل های مناسب در کوهدشت تا خانه‌های بوم گردی خلّاقانه در شیرز، ساخت راه های دسترسی مناسب، راه‌اندازی سیستم جمع‌آوری زباله در منطقه، تامین امنیت، آموزش راهنمایان محلی همه و همه پیش شرط های مهمی هستند که بدون آنها، رویای توسعه گردشگری در منطقه به واقعیت نخواهد پیوست.
هجوم گردشگران به شیرز که البته کمترین سودآوری اقتصادی برای منطقه کوهدشت به همراه ندارد، در حالی اتفاق می‌افتد که از گردشگری به عنوان صنعتی پاک یاد می شود که ضمن پرهیز از آسیب به طبیعت و حفظ اکوسیستم، از ظرفیت‌های عظیمی برای توسعه منطقه هدف برخوردار است. علاوه بر رعایت استانداردهای زیست محیطی، اعتبارات لازم برای شکوفایی صنعت توریسم در مقایسه با دیگر حوزه ها نظیر کشاورزی و صنعت به مراتب کمتر و در دسترس عموم است.
با تمامی اینها البته اولین گام در رونق صنعت گردشگری در منطقه شیرز، جلوگیری از روند تخریب شتابان و غم‌انگیز این دره باستانی خاطره انگیز است. امری که همت افکارعمومی و مسئولین امر را می طلبد.
منبع: هفته نامه سیمره به قلم دکتر رضا بهرامی
انتهای پیام مجموعه ژئوپارک گرند کنیون در سال های 1919(1298خورشیدی) و 1979 (1358 خورشیدی) به ترتیب به عنوان اثر ملی و میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و تمام ملاحظات مربوط به یک اثر مهم جهانی در مورد آن لحاظ می شود.
هزاران کیلومتر آن سوتر، دره باستانی شیرز در غرب ایران قرار دارد که به گرند کنیون ایران معروف است. با وجود شباهت های ظاهری فراوان اما تفاوت های ساختاری عمیقی بین این 2 ژرف دره مشاهده می شود.
تا قبل از ورود به عصر انفجار اطلاعات، شیرز دره ای سرسبز و بکر بود که به دور از هیاهوی زندگی شهری، در میان رشته کوه های شمال شهرستان کوهدشت جا خوش کرده بود. آن سال‌ها، میهمانان این بهشت روی زمین اغلب بومیان منطقه بودند که به طور مشخص تعطیلات آخر هفته تابستانی خود را در شیرز می گذراندند.
چشمه ساران متعدد، درختان انبوه بلوط، مو و انجیر، صخره های عظیم و مرتفع، گونه های نادر جانوری و جریان آب زلال، خنک و تندی که آبشارهای کوچک و بزرگ فراوانی را در مسیر پنج کیلومتری دره شکل داده بود و درنهایت با دبی قابل توجهی به رودخانه سیمره می پیوست؛ باستانی، شگفت انگیز و دست نخورده از مشخصه های اصلی شیرز می باشند.
تا سالیان متمادی، معرفی ژئوپارک شیرز به ایرانیان از دغدغه های مهم و همیشگی اهالی کوهدشت و لرستان بود. مردم منطقه از اینکه ابزاری در اختیار نداشتند تا این نعمت خدادادی را به دیگر هموطنان معرفی کنند، افسوس می خوردند.
قرار نداشتن کوهدشت بر سر راه معابر ترانزیتی کشور و سختی دسترسی به شیرز، درجه دشواری تحقق این دغدغه تاریخی را صدچندان ساخته بود؛ با این حال اما این تمام ماجرا نبود.
اینک سال های زیادی از آن روزها می گذرد. حال دیگر شیرز حداقل برای گردشگران نامی ناشناخته و غریب نیست و در ظاهر به نظر می رسد که بومیان منطقه به آرزوی دیرین خود در معرفی شیرز به دیگران رسیده اند. اکنون از نقاط مختلف کشور و حتی از خارج از مرزهای ایران، سیل گردشگران به سوی شیرز روانه است. اینک و به ویژه در روزهای تعطیل، به سختی می توان جای پارکی برای اتومبیل و البته در میان انبوه جمعیت گردشگر، جایی برای دمی آرمیدن در سایه سار درختان شیرز یافت.
آری! در ظاهر همه چیز دلخواه است. نام شیرز بر تارک بسیاری از سایت ها و شبکه های اجتماعی مجازی که مقاصد گردشگری را معرفی می کنند، نقش بسته و شیرز به یکی از اهداف اصلی و هفتگی بسیاری از تورهای گردشگری پرتعداد از سراسر کشور بدل شده است.
حال دیگر دیدن گردشگرانی که با تجهیزات کوهنوردی در حال گذر از معابر شهر هستند و یا وسایل نقلیه شخصی و عمومی پرشماری که چهار راه سادات در غرب کوهدشت را به مقصد شیرز ترک می کنند، امر عجیبی نیست. اما آیا واقعا همه چیز دلخواه و در شرایط مطلوبی است؟
شوربختانه باید پذیرفت که این روزها حال و روز شیرز ابداً خوش نیست. از یک طرف و به ویژه در تعطیلات پایان هفته، صف هایی طولانی از انواع وسایل نقلیه در مسیر و در ورودی تنگه شیرز مشاهده می شود که علاوه بر نازیبایی های بصری سبب بروز آلودگی های زیست محیطی و صوتی می شود. از طرف دیگر، انبوه گردشگرانی که از اقصی نقاط کشور به شیرز می آیند و حداقل یک شب را در فضای این ژئوپارک سپری می کنند، حجم قابل توجهی زباله از خود بر جای گذاشته، درختان را برای تامین هیزم نابود کرده، بر روی تخته سنگ‌های عظیم شیرز یادگاری می نویسند و بدین ترتیب سیمای این دره باستانی را سخت تحت تاثیر قرار می دهند.
به اینها البته باید استخر غیرقانونی پرورش ماهی احداث شده در دهانه ورودی تنگه شیرز را افزود که شگفتی توام با تاثر هر بیننده ای را به دنبال دارد. نبود ابتدایی ترین امکانات بهداشتی نظیر سرویس های بهداشتی و سطل های زباله از دیگر مشکلاتی است که توجه ویژه مسئولان امر را طلب می کند.
در همین راستا، ناگفته پیداست که صنعت گردشگری از اشتغالزاترین و پردرآمدترین صنایعی است که می تواند نیروهای کار ساده را با آموزش های کوتاه مدت روانه بازار نماید. با این حال، نمی توان به رونق کسب و کار در منطقه امیدوار بود اما از فراهم آوردن زیرساخت های لازم و فوری در این راه غافل ماند.
جذب سرمایه گذار بخش خصوصی، بهسازی و گسترش سیستم حمل و نقل عمومی، اسکان گردشگران در مکان های اقامتی استاندارد از هتل های مناسب در کوهدشت تا خانه‌های بوم گردی خلّاقانه در شیرز، ساخت راه های دسترسی مناسب، راه‌اندازی سیستم جمع‌آوری زباله در منطقه، تامین امنیت، آموزش راهنمایان محلی همه و همه پیش شرط های مهمی هستند که بدون آنها، رویای توسعه گردشگری در منطقه به واقعیت نخواهد پیوست.
هجوم گردشگران به شیرز که البته کمترین سودآوری اقتصادی برای منطقه کوهدشت به همراه ندارد، در حالی اتفاق می‌افتد که از گردشگری به عنوان صنعتی پاک یاد می شود که ضمن پرهیز از آسیب به طبیعت و حفظ اکوسیستم، از ظرفیت‌های عظیمی برای توسعه منطقه هدف برخوردار است. علاوه بر رعایت استانداردهای زیست محیطی، اعتبارات لازم برای شکوفایی صنعت توریسم در مقایسه با دیگر حوزه ها نظیر کشاورزی و صنعت به مراتب کمتر و در دسترس عموم است.
با تمامی اینها البته اولین گام در رونق صنعت گردشگری در منطقه شیرز، جلوگیری از روند تخریب شتابان و غم‌انگیز این دره باستانی خاطره انگیز است. امری که همت افکارعمومی و مسئولین امر را می طلبد.
منبع: هفته نامه سیمره به قلم دکتر رضا بهرامی
کپی شد
