سیلاب هایی که هر سال تکرار می شوند و خسارات جانی و مالی زیادی در پی دارند و علی رغم تلاش هایی که صورت گرفته اما هنوز خطرات ناشی از تکرار حوادث و خسارات ناشی از سیلاب در زمان بارندگی وجود دارد.
جان باختن معلم و سه دانش آموز در مهر 93، مرگ سه عضو یک خانواده در آبان 94 و جان باختن دختر دانشجو در آبان 95 ، مواردی از جمله خسارات جانی ناشی از سیلاب در لرستان است که حالا در خاطره مردمان این دیار نقش بسته و هنوز فراموش نشده است.
بنا بر بررسی های انجام شده خسارات سیل در پنج دهه گذشته نیمی از خسارات ناشی از بلایای طبیعی در دنیا را به خود اختصاص داده است و آمار سیلاب‌های 70 سال گذشته نیز نشان می‌دهد که ایران ، هفتمین کشور سیل‌خیز دنیا است.
ایران از جمله کشورهایی است که احتمال وقوع 34 نوع بلا و حادثه طبیعی در آن وجود دارد و از این تعداد 17 نوع آن در لرستان اتفاق می افتد.
**سیلاب ها و خسارت سه هزار میلیارد ریالی در لرستان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان با اشاره به وقوع همه ساله سیلاب های پاییزی و زمستانی در استان می گوید: بنا بر مطالعات صورت گرفته طی 10 سال گذشته سیل سه هزار میلیارد ریال خسارات به لرستان وارد کرده است.
رضا آریایی ، با اشاره به اینکه در زمان وقوع حوادث تمامی دستگاه های اجرایی وارد عمل می شوند ، گفت: کمبود و یا نبود امکانات و تجهیزات لازم در چنین مواقعی از مهمترین مشکلات است که باید اعتباراتی کافی در این زمینه اختصاص یابد.
وی با تاکید بر نقش آموزش درمدیریت بحران به آموزش 900 نفر از مدیران در سطوح مختلف و معاونین و فرمانداران در شهرستان های مختلف لرستان اشاره کرد و گفت: علاوه بر این تعداد هفت هزار دانش آموز دوره های آموزش امداد و نجات را سپری کردند.
**لرستان در شمار پنج استان سیل خیز کشور
مدیر شرکت آب منطقه ای لرستان می گوید: لرستان به لحاظ قرارگیری در زاگرس میانی، توپوگرافی کوهستانی ، گسترش سازنده های زمین شناسی ریزدانه و نفوذ ناپذیر، شرایط آب و هوایی و میانگین بالای بارش ها، یکی از پنج استان سیل خیز کشور است.
رضا میرزایی با اشاره به نقش عوامل انسانی در تشدید سیلاب ها افزود: دخل و تصرف‌های انسانی بصورت تخریب پوشش گیاهی، تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به اراضی کشاورزی، تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها، برداشت های بی رویه مصالح رودخانه ای و به هم زدن رژیم طبیعی رودخانه ها طی سال های گذشته سبب شده که هر ساله در استان لرستان خسارات ناشی از سیل ابعاد گسترده تری پیدا کند.
به گفته وی در این استان بیشتر رود‌خانه‌های اصلی از وسط شهرها می گذرد که با گسترش ساخت و ساز های شهری ، بخشی از بستر و حریم رودخانه ها به طور غیر مجاز به خیابان و ساختمان های مسکونی و تجاری تبدیل شده است.
وی افزود: در عین حال سازه های عرضی غیر اصولی روی این رودخانه ها احداث شده که سبب کاهش ظرفیت آبگذری شده و در موقع بارندگی موجب بروز سیل و سیلاب به خیابان ها و مناطق مسکونی می شود.
مدیر آب منطقه‌ای لرستان همچنین گفت: همه شهر های استان لرستان در معرض تهدید سیلاب قرار دارند ولی پلدختر سیل خیزترین است و شهر های خرم آباد و کوهدشت در مرتبه بعدی از نظر سیل خیزی قرار دارند.
وی یادآور شد: هرسال به هنگام بارندگی های شدید ، روان‌آب های ناشی از سطوح نفوذ ناپذیر شدید و ارتفاع و دانه های اطراف و حوضه‌های آبریز بالادست باعث بروز سیلاب و آب گرفتگی خیابان‌ها و معابر می شود بطوریکه رفت وآمد شهروندان و تردد وسایل نقلیه شهری را دچار اختلال می‌کند.
میرزایی تاکید کرد: از هرگونه برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه ها توسط بهره برداران و پیمان کاران طرح های مختلف باید جلوگیری شود و نخاله های ساختمانی در بستر رودخانه ها نیز باید لایروبی شود.
وی افزود:سازه های عرضی موقتی که توسط شهرداری ها یا پیمانکاران بر روی رودخانه ها در داخل شهرها احداث شده باید سریعا جمع آوری و برچیده شود و همچنین جداول و کانال های دفع فاضلاب و روان آب های سطحی از نخاله ها و رسوبات پاکسازی و لایروبی شود.
**تخریب خاک و تجمع پسماندها در مسیر رودخانه ها دلیل بروز سیل
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز با بیان اینکه تخریب خاک و تجمع زباله ها و پسماندها در مسیر رودخانه ها از مهمترین عوامل ایجاد سیلاب ها هستند، گفت: با توجه به شیب تند حاشیه شهرها و روستاها برای پیشگیری از سیلاب ها باید کارهای آبخیزداری و آبخوان داری در دستور کار قرار گیرد.
مهرداد فتحی بیرانوند در گفت و گو با ایرنا افزود: برای جمع آوری پسماندها، نخاله های ساختمانی و زباله های دپو شده در حاشیه شهرها باید دستورات لازم ابلاغ شود تا در زمان بارندگی ها با مسدود کردن مسیرها باعث بروز سیلاب ها در شهرها، حاشیه شهرها و مناطق روستایی نشوند.
**وقوع 50 سیل مخرب طی چهل سال اخیر در لرستان
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در این زمینه در گفت و گو با ایرنا گفت: با توجه به وضعیت توپوگرافی منطقه طی چهار دهه اخیر بیش از 50 مورد سیل مخرب در نقاط مختلف لرستان اتفاق افتاده است.
محمدحسین بابایی با تاکید بر اینکه مهمترین مساله زیست محیطی و حیاتی کشور موضوع مدیریت آب و خاک است اظهار کرد: آبخیزداری تنها راه حفظ منابع آب و خاک است و بدون مدیریت منابع آب و خاک ، امکان فعالیت های تولیدی و کشاورزی و باغداری میسر نخواهد بود.
بابایی اضافه کرد: آبخیزداری با مدیریت صحیح در بهره گیری از حداکثری از نزولات جوی و نفوذ آن در زمین، مقابله با فرسایش خاک و کنترل رسوب، کنترل سیل و خسارات مستقیم و غیر مستقیم آن، مقابله با خشکسالی و کنترل سیلاب و رواناب های سطحی، افزایش کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی نقش موثری دارد.
وی گفت: چالش برانگیزترین موضوع در آبخیزداری عدم شناخت و عدم تعامل سایر دستگاه های بهره بردار از آبخیز و ضرورت حفظ و احیای آبخیزداری است که در این زمینه می توان به اجرای شبکه های انتفال نیرو، نفت و گاز و راهسازی اشاره کرد که هر کدام به فراخور خود یک حوزه آبخیر را با چالش های جدی مواجه می کند.
**ضرورت توجه به مدیریت بحران در لرستان
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این زمینه می گوید؛ همواره احتمال وقوع 17 حادثه طبیعی در این استان وجود دارد که اینها ضرورت توجه به مدیریت بحران را نشان می دهد.
محمد اصلانی با تاکید بر آمادگی برای پیشگیری از آبگرفتگی جاده، آبراهها و پل‌ها در زمان بارندگی گفت: باید آبراهها، پل‌ها و راهها کنترل شوند و امور عشایری استان اهتمام ویژه بر کوچ پاییزه داشته باشند تا در مسیر رودخانه و مسیلها قرار نگیرند.
وی یادآور شد: کانال های آب به دلیل مسدود بودن در اولین بارش پاییزی که چندان هم شدید نبود در مناطقی از شهر منجر به آبگرفتگی معابر شد که نیاز است قبل از اینکه سانحه‌ای رخ دهد شهرداری مرکز استان نسبت به تمیز کردن آنها اقدام کند.
اصلانی گفت: اعضای ستاد بحران استان باید طرح جامع زمستانی خود را به صورت مکتوب به مدیریت بحران استان ارائه دهند تا بدانیم در مواقع بحرانی با چه شخص و اشخاصی طرف هستیم و دستگاه‌های اجرایی استان لیست تجهیزات، ماشین‌آلات و امکانات خود را به مدیریت بحران استان اعلام کنند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان اضافه کرد: آموزش و پرورش باید مکانهایی برای اسکان موقت در محورهای مواصلاتی استان تعیین کند و هلال احمر نیز تجهیزات لازم را در آنجا قرار دهند.
وی با اشاره به اختصاص 170 میلیارد ریال اعتبار به لرستان گفت: این میزان اعتبار بین دستگاههایی که پروژههای پیشگیری فعال داشته باشند و از پیشرفت فیزیکی بالایی برخوردار باشد توزیع خواهد شد.
** نیاز 2 هزار میلیارد ریالی برای دفع آب‌های سطحی
خرم‌آباد به‌عنوان شهری که در میان دره شکل‌گرفته و در مرکز آن نیز رودخانه‌ای بزرگ جاری است با هر بارندگی با سرازیر شدن آب از کوه‌های اطراف به سمت مرکز شهر با معضلی به نام آبگرفتگی مواجه می شود.
آبگرفتگی معابر و خیابان‌های شهر خرم‌آباد تنها به رودخانه و زیرگذرهای شهر محدود نمی‌شود چرا که این شهر با توجه به موقعیت توپوگرافی خاص خود از یک‌طرف و ضعف شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی از طرف دیگر هنگام بارندگی‌ها به معضلی برای شهروندان تبدیل می‌شود.
وحید رشیدی شهردار خرم‌آباد در زمینه رفع مشکل آب های سطحی در خرم آباد در گفت و گو با ایرنا گفت: برای دفع آب‌های سطحی در شهر خرم‌آباد به هنگام بارندگی به 2هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
وی افزود: برای جلوگیری از آب گرفتگی مسیل‌های شهری 95 درصد لایروبی رودخانه داخل شهر و رودخانه های موجود در شهر انجام و تمام جداول و کانال‌ها مانع برداری شده‌اند اما با توجه به اینکه بیشترین حجم آب وارده به شهر هنگام بارندگی ها از خارج از محدوده شهری است با اجرای طرح های مختلفی باید تمهیداتی برای رفع این مشکل اندیشیده شود.
در هر حال یکی از مهمترین بلایای طبیعی که در لرستان همه ساله اتفاق می افتد و همواره خسارات جانی و مالی در پی دارد سیلاب ها هستند و هر چقدر تخریب محیط زیست بیشتر شده این حوادث طبیعی هم ابعاد ویرانگری بخود گرفته اند.
آبخیرداری و آبخوانداری همواره بعنوان راهکارهایی موثر و در درازمدت کارساز برای حفاظت از خاک و ذخیره منابع آبی مورد توجه قرار گرفته است کاری علمی و ریشه ای که اجرای آنها نیازمندی و توصل به راهکارهای از سرناچاری و ناگهانی در مواقع بارش های شدید را به صفر می رساند و در عین حال از آب و خاک بعنوان سرمایه ای طبیعی محافظت می شود.
/6060/1920
خبرنگار:مهری میر دریکوند**انتشاردهنده:محمد علیدوستی
انتهای پیام جان باختن معلم و سه دانش آموز در مهر 93، مرگ سه عضو یک خانواده در آبان 94 و جان باختن دختر دانشجو در آبان 95 ، مواردی از جمله خسارات جانی ناشی از سیلاب در لرستان است که حالا در خاطره مردمان این دیار نقش بسته و هنوز فراموش نشده است.
بنا بر بررسی های انجام شده خسارات سیل در پنج دهه گذشته نیمی از خسارات ناشی از بلایای طبیعی در دنیا را به خود اختصاص داده است و آمار سیلاب‌های 70 سال گذشته نیز نشان می‌دهد که ایران ، هفتمین کشور سیل‌خیز دنیا است.
ایران از جمله کشورهایی است که احتمال وقوع 34 نوع بلا و حادثه طبیعی در آن وجود دارد و از این تعداد 17 نوع آن در لرستان اتفاق می افتد.
**سیلاب ها و خسارت سه هزار میلیارد ریالی در لرستان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان با اشاره به وقوع همه ساله سیلاب های پاییزی و زمستانی در استان می گوید: بنا بر مطالعات صورت گرفته طی 10 سال گذشته سیل سه هزار میلیارد ریال خسارات به لرستان وارد کرده است.
رضا آریایی ، با اشاره به اینکه در زمان وقوع حوادث تمامی دستگاه های اجرایی وارد عمل می شوند ، گفت: کمبود و یا نبود امکانات و تجهیزات لازم در چنین مواقعی از مهمترین مشکلات است که باید اعتباراتی کافی در این زمینه اختصاص یابد.
وی با تاکید بر نقش آموزش درمدیریت بحران به آموزش 900 نفر از مدیران در سطوح مختلف و معاونین و فرمانداران در شهرستان های مختلف لرستان اشاره کرد و گفت: علاوه بر این تعداد هفت هزار دانش آموز دوره های آموزش امداد و نجات را سپری کردند.
**لرستان در شمار پنج استان سیل خیز کشور
مدیر شرکت آب منطقه ای لرستان می گوید: لرستان به لحاظ قرارگیری در زاگرس میانی، توپوگرافی کوهستانی ، گسترش سازنده های زمین شناسی ریزدانه و نفوذ ناپذیر، شرایط آب و هوایی و میانگین بالای بارش ها، یکی از پنج استان سیل خیز کشور است.
رضا میرزایی با اشاره به نقش عوامل انسانی در تشدید سیلاب ها افزود: دخل و تصرف‌های انسانی بصورت تخریب پوشش گیاهی، تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به اراضی کشاورزی، تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها، برداشت های بی رویه مصالح رودخانه ای و به هم زدن رژیم طبیعی رودخانه ها طی سال های گذشته سبب شده که هر ساله در استان لرستان خسارات ناشی از سیل ابعاد گسترده تری پیدا کند.
به گفته وی در این استان بیشتر رود‌خانه‌های اصلی از وسط شهرها می گذرد که با گسترش ساخت و ساز های شهری ، بخشی از بستر و حریم رودخانه ها به طور غیر مجاز به خیابان و ساختمان های مسکونی و تجاری تبدیل شده است.
وی افزود: در عین حال سازه های عرضی غیر اصولی روی این رودخانه ها احداث شده که سبب کاهش ظرفیت آبگذری شده و در موقع بارندگی موجب بروز سیل و سیلاب به خیابان ها و مناطق مسکونی می شود.
مدیر آب منطقه‌ای لرستان همچنین گفت: همه شهر های استان لرستان در معرض تهدید سیلاب قرار دارند ولی پلدختر سیل خیزترین است و شهر های خرم آباد و کوهدشت در مرتبه بعدی از نظر سیل خیزی قرار دارند.
وی یادآور شد: هرسال به هنگام بارندگی های شدید ، روان‌آب های ناشی از سطوح نفوذ ناپذیر شدید و ارتفاع و دانه های اطراف و حوضه‌های آبریز بالادست باعث بروز سیلاب و آب گرفتگی خیابان‌ها و معابر می شود بطوریکه رفت وآمد شهروندان و تردد وسایل نقلیه شهری را دچار اختلال می‌کند.
میرزایی تاکید کرد: از هرگونه برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه ها توسط بهره برداران و پیمان کاران طرح های مختلف باید جلوگیری شود و نخاله های ساختمانی در بستر رودخانه ها نیز باید لایروبی شود.
وی افزود:سازه های عرضی موقتی که توسط شهرداری ها یا پیمانکاران بر روی رودخانه ها در داخل شهرها احداث شده باید سریعا جمع آوری و برچیده شود و همچنین جداول و کانال های دفع فاضلاب و روان آب های سطحی از نخاله ها و رسوبات پاکسازی و لایروبی شود.
**تخریب خاک و تجمع پسماندها در مسیر رودخانه ها دلیل بروز سیل
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز با بیان اینکه تخریب خاک و تجمع زباله ها و پسماندها در مسیر رودخانه ها از مهمترین عوامل ایجاد سیلاب ها هستند، گفت: با توجه به شیب تند حاشیه شهرها و روستاها برای پیشگیری از سیلاب ها باید کارهای آبخیزداری و آبخوان داری در دستور کار قرار گیرد.
مهرداد فتحی بیرانوند در گفت و گو با ایرنا افزود: برای جمع آوری پسماندها، نخاله های ساختمانی و زباله های دپو شده در حاشیه شهرها باید دستورات لازم ابلاغ شود تا در زمان بارندگی ها با مسدود کردن مسیرها باعث بروز سیلاب ها در شهرها، حاشیه شهرها و مناطق روستایی نشوند.
**وقوع 50 سیل مخرب طی چهل سال اخیر در لرستان
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در این زمینه در گفت و گو با ایرنا گفت: با توجه به وضعیت توپوگرافی منطقه طی چهار دهه اخیر بیش از 50 مورد سیل مخرب در نقاط مختلف لرستان اتفاق افتاده است.
محمدحسین بابایی با تاکید بر اینکه مهمترین مساله زیست محیطی و حیاتی کشور موضوع مدیریت آب و خاک است اظهار کرد: آبخیزداری تنها راه حفظ منابع آب و خاک است و بدون مدیریت منابع آب و خاک ، امکان فعالیت های تولیدی و کشاورزی و باغداری میسر نخواهد بود.
بابایی اضافه کرد: آبخیزداری با مدیریت صحیح در بهره گیری از حداکثری از نزولات جوی و نفوذ آن در زمین، مقابله با فرسایش خاک و کنترل رسوب، کنترل سیل و خسارات مستقیم و غیر مستقیم آن، مقابله با خشکسالی و کنترل سیلاب و رواناب های سطحی، افزایش کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی نقش موثری دارد.
وی گفت: چالش برانگیزترین موضوع در آبخیزداری عدم شناخت و عدم تعامل سایر دستگاه های بهره بردار از آبخیز و ضرورت حفظ و احیای آبخیزداری است که در این زمینه می توان به اجرای شبکه های انتفال نیرو، نفت و گاز و راهسازی اشاره کرد که هر کدام به فراخور خود یک حوزه آبخیر را با چالش های جدی مواجه می کند.
**ضرورت توجه به مدیریت بحران در لرستان
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این زمینه می گوید؛ همواره احتمال وقوع 17 حادثه طبیعی در این استان وجود دارد که اینها ضرورت توجه به مدیریت بحران را نشان می دهد.
محمد اصلانی با تاکید بر آمادگی برای پیشگیری از آبگرفتگی جاده، آبراهها و پل‌ها در زمان بارندگی گفت: باید آبراهها، پل‌ها و راهها کنترل شوند و امور عشایری استان اهتمام ویژه بر کوچ پاییزه داشته باشند تا در مسیر رودخانه و مسیلها قرار نگیرند.
وی یادآور شد: کانال های آب به دلیل مسدود بودن در اولین بارش پاییزی که چندان هم شدید نبود در مناطقی از شهر منجر به آبگرفتگی معابر شد که نیاز است قبل از اینکه سانحه‌ای رخ دهد شهرداری مرکز استان نسبت به تمیز کردن آنها اقدام کند.
اصلانی گفت: اعضای ستاد بحران استان باید طرح جامع زمستانی خود را به صورت مکتوب به مدیریت بحران استان ارائه دهند تا بدانیم در مواقع بحرانی با چه شخص و اشخاصی طرف هستیم و دستگاه‌های اجرایی استان لیست تجهیزات، ماشین‌آلات و امکانات خود را به مدیریت بحران استان اعلام کنند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان اضافه کرد: آموزش و پرورش باید مکانهایی برای اسکان موقت در محورهای مواصلاتی استان تعیین کند و هلال احمر نیز تجهیزات لازم را در آنجا قرار دهند.
وی با اشاره به اختصاص 170 میلیارد ریال اعتبار به لرستان گفت: این میزان اعتبار بین دستگاههایی که پروژههای پیشگیری فعال داشته باشند و از پیشرفت فیزیکی بالایی برخوردار باشد توزیع خواهد شد.
** نیاز 2 هزار میلیارد ریالی برای دفع آب‌های سطحی
خرم‌آباد به‌عنوان شهری که در میان دره شکل‌گرفته و در مرکز آن نیز رودخانه‌ای بزرگ جاری است با هر بارندگی با سرازیر شدن آب از کوه‌های اطراف به سمت مرکز شهر با معضلی به نام آبگرفتگی مواجه می شود.
آبگرفتگی معابر و خیابان‌های شهر خرم‌آباد تنها به رودخانه و زیرگذرهای شهر محدود نمی‌شود چرا که این شهر با توجه به موقعیت توپوگرافی خاص خود از یک‌طرف و ضعف شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی از طرف دیگر هنگام بارندگی‌ها به معضلی برای شهروندان تبدیل می‌شود.
وحید رشیدی شهردار خرم‌آباد در زمینه رفع مشکل آب های سطحی در خرم آباد در گفت و گو با ایرنا گفت: برای دفع آب‌های سطحی در شهر خرم‌آباد به هنگام بارندگی به 2هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
وی افزود: برای جلوگیری از آب گرفتگی مسیل‌های شهری 95 درصد لایروبی رودخانه داخل شهر و رودخانه های موجود در شهر انجام و تمام جداول و کانال‌ها مانع برداری شده‌اند اما با توجه به اینکه بیشترین حجم آب وارده به شهر هنگام بارندگی ها از خارج از محدوده شهری است با اجرای طرح های مختلفی باید تمهیداتی برای رفع این مشکل اندیشیده شود.
در هر حال یکی از مهمترین بلایای طبیعی که در لرستان همه ساله اتفاق می افتد و همواره خسارات جانی و مالی در پی دارد سیلاب ها هستند و هر چقدر تخریب محیط زیست بیشتر شده این حوادث طبیعی هم ابعاد ویرانگری بخود گرفته اند.
آبخیرداری و آبخوانداری همواره بعنوان راهکارهایی موثر و در درازمدت کارساز برای حفاظت از خاک و ذخیره منابع آبی مورد توجه قرار گرفته است کاری علمی و ریشه ای که اجرای آنها نیازمندی و توصل به راهکارهای از سرناچاری و ناگهانی در مواقع بارش های شدید را به صفر می رساند و در عین حال از آب و خاک بعنوان سرمایه ای طبیعی محافظت می شود.
/6060/1920
خبرنگار:مهری میر دریکوند**انتشاردهنده:محمد علیدوستی
کپی شد
