اسفندیار کشوری*- سابقه آشنایی بشر با مواد مخدر حدود 4000 سال پیش از میلاد برآورد شده است.اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه به طور کامل ریشه‌کن نخواهد شد، اما با تدبیر و تلاش حداقل میتوان آنرا به کنترل درآورد.
معضل اعتیاد به مواد مخدر، بلای خانمان سوزی است که جوامع بشری را در چنگال مرگ آور خویش گرفتار ساخته است. این اختاپوس هراس آور، قدرت اندیشه، نوآوری، پشتکار، کوشش و سازندگی را در انسان ها به ویژه نسل جوان جامعه از بین می برد و بنیان خانوادگی و اعتقاد دینی آنان را به نابودی می کشاند.
امروزه کم تر کشوری را در جهان می توان یافت که پدیده مواد مخدر و اعتیاد، مهم ترین دغدغه یا یکی از مهم ترین مشکلات اجتماعی اش نباشد. هر ساله، مبالغ هنگفتی برای مبارزه با معضل اعتیاد و مواد مخدر هزینه می شود، ولی هم چنان رقم باندهای قاچاق مواد مخدر و شمار معتادان رو به افزایش است.
نامگذاری روز جهانی مبارزه با مواد مخدر
26 ژوئن برابر با 5 تیر روز جهانی مبارزه با مواد مخدر است. کنفرانس بین‌المللی مبارزه با اعتیاد و قاچاق مواد مخدر از تاریخ 17 تا 26 ژوئن 1987 در شهر وین به منظور ابراز عزم سیاسی ملت‌ها در امر مبارزه با پدیده خانمانسوز و شوم مواد مخدر تشکیل شد و در آن سندی با عنوان C.M.O به تصویب کشورهای شرکت‌کننده رسید.
این سند خط مشی همه‌جانبه اقدامات در امر کنترل مواد مخدر را از سوی کشورهای شرکت‌کننده مشخص و آنان را متعهد نموده است تا اقدامات بین‌المللی در خصوص مبارزه با قاچاق مواد مخدر را قاطعانه دنبال کنند. در این کنفرانس سندی در 4 فصل تنظیم شد که بیش از 35 مورد اقدام عملی را همچون ارزیابی میزان مصرف، پیشگیری از طریق آموزش، نقش رسانه‌ها در بازگشت معتادان به دامن اجتماع و معالجه آنان، ریشه‌کنی مزارع غیرمجاز خشخاش، نابودی شبکه‌های عمده قاچاق مواد مخدر، همکاری‌های حقوقی کشورها و غیره را در خود جای داده است.
این سند در 26 ژوئن مصادف با 5 تیرماه به اتفاق آراء مورد تأیید و تصویب کشورهای شرکت‌کننده قرارگرفت و سالروز تصویب این سند به نام روز جهانی مبارزه با مواد مخدر اعلام شد.
سابقه مواد مخدر در جهان
بر اساس برخی اسناد موجود ، سابقه آشنایی بشر با مواد مخدر حدود 4000 سال پیش از میلاد برآورد شده است. « پلین » دانشمند رومی قرن اوّل میلادی ، اولین کسی است که شیره غلیظ خشخاش را به نام اپیوم عرضه کرد. " اپیوم " از ریشه " اٌپوس " "OPOS " به معنی شیره است که از کلمه " اهی پی نا " " AHIPENA " از زبان سانسکریت گرفته شده و بنا به تلفظهای دیگر " اٌفیون " یا " هپیون " خوانده می شود.
تاریخچه مواد مخدر در ایران
دٌوّل استکباری و در رأس آنها انگلیس ، همزمان با رسوخ در ارکان ،مواد مخدر را رواج دادند که حتی برخی از شاهان صفوی نیز به آن روی آورده و معتاد شدند. با شروع حکومت قاجار بر مبنای سیاست انگلیس که خواهان تضعیف همسایگان هندوستان بود ، تریاک کشی چنان در ایران رواج یافت که حتی تصویر ناصرالدین شاه را همانند نقش سکه بر حقه های وافور منقوش ساختند و بدینسان به آن رسمیت بخشیدند و در همین ایام نیز کشت خشخاش را ترویج کردند و برای اولین بار درماهان ِ کرمان مرغوب ترین نوع این محصول را کاشتند.
ناصرالدین شاه قاجار در حال قلیان کشیدن در شکارگاه
در زمان حکومت سلسله پهلوی ، سطح زیر کشت تا میزان 33000 هکتار افزایش یافت و علاوه بر تریاکهای سناتوری که اسباب عیش طبقه اشراف و ثروتمندان ، وکلا و نمایندگان مجلس ، درباریان و خوانین بود ، برای اولین بار مرزهای کشور به روی هروئین گشوده شد و از حدود سال 1340 جوانان این مرز و بوم در معرض یکی از مهمترین توطئه های قدرتمندان ( مواد مخدر ) قرار گرفتند و ایران که در مسیر ترانزیت مواد مخدر آسیا به اروپا قرار دارد ، بزرگترین لطمه ها را متحمل شد.استکبار جهانی که شکست عظیمی را از انقلاب اسلامی متحمل شده بود جهت غوطه ور کردن جوانان کشور در دام اعتیاد ، با توطئه ای حساب شده توزیع مواد مخدر را در ایران افزایش داد.
پیشینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر در ایران
مبارزه با قاچاق مواد مخدر با رهنمودهای امام خمینی رحمةالله و با همّت جوانان مسلمان در قالب کمیته های انقلاب اسلامی آغاز شد. این مبارزه ، با تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 1367 و تصویب قانون جدید مبارزه با مواد مخدر ، مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در تاریخ 19/5/68 به تدریج شکل سازمان یافته به خود گرفت و با ادغام نیروهای انتظامی موج فزاینده ای به خود گرفت. ریاست ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز بر عهده رئیس جمهور می باشد.
*روابط عمومی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر لرستان
46
