به گزارش ایرنا، این گونه 14 سانتی متری آندمیک ایران بوده و تنها در خاک لرستان و در مرز با استان خوزستان یافت می شود.
به گفته کارشناسان در لرستان زیستگاه‌های این گونه منحصر به فرد شناسایی شده و اینگونه تکامل بسیار پیدا کرده که میتوان از آن به عنوان فسیل زنده نام برد ؛ چرا که توانسته خود را با شرایط سازگار کند.
این گونهها جزء خزانهها و سرمایههای ژنتیکی استان هستند و در کل خاورمیانه هشت گونه سمندر وجود دارد که پنج مورد آن در ایران وجود دارد و یکی از این پنج گونه، سمندر لرستانی است.
نام این گونه جانوری سمندر لرستانی است و در محیطی از بقایای جنگل های بلوط که حاوی آب های خنک باشد زیست کرده و بر پشت خود خال ها یا نوار های زرد و نارنجی چشمگیر روی زمینه قهوه ای داشته و زیر بدنشان زرد یا نارنجی قرمز است.
سمندر لغتی عربی است و به جانوری می گویند که شبیه سوسمار است و در آب و خشکی زیست می کند و چهار پا دارد ، پوستش تیره رنگ همراه با لکه های زرد و قدش حدود 25 سانتی متر و از حشرات تغذیه می کند و نام های ایرانی آن شامل آذرتش ، آذرشین ، آذرنشین می باشد و به زبان فرانسه بنام سالاماندر شناخته می شود.
در جوامع محلی سمندر را نماد پاکی، شجاعت و انسان راست کردار دانسته و در بین آنها از احترام ویژه ای برخوردار است.
در سالهای اخیر موضوع قاچاق سمندر لرستانی به یکی از چالشهای مهم محیط زیست زاگرس مبدل شده است؛موضوعی که همه ساله با نزدیک شدن به ایام نوروز شتاب بیشتری می گرد.
گفته می شود ، نخستین عاملی که موجب شد سمندر لرستانی روند انقراض را آغاز کند ، قاچاق بیش از حد این گونه به دست سوداگران حیات وحش بود.
یکی دیگر از عوامل به خطر افتادن سمندر لرستانی، تغییر اقلیم و خشکسالی های پی در پی در سال های گذشته بود که متاسفانه تاثیرات بسیار منفی بر روی جمعیت و زیستگاه این گونه بر جای گذاشت.
اکنون پای سمندر به نشست کشورهای عضو قرارداد حمایت از گونه های طبیعی کشیده شده است وبا توجه به قرار گرفتن سمندر لرستانی در لیست قرمز سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست به درخواست سازمان محیط زیست ایران ممنوعیت خرید و فروش بین المللی این گونه در دستور کار اجلاس ساتیس قرار دارد.
معاهده ساتیس، معاهده ای است که در سال 1973 به منظور جلوگیری از تجارت گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض ایجاد شد که ایران نیز عضو این معاهده است.
از جمله عواملی که سبب شد تا نام این جاندار در لیست انقراض قرار گیرد پوست زیبای این جاندار بود ، بطوریکه در طول سال های گذشته این جاندار در بازار های داغ نوروزی همراه با ماهی گلد فیش ( گلی ) با تعداد فراتر از میلیونی عرضه می شد.
**سمندر از مصادیق بارز تنوع زیستی در لرستان
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان می گوید: گونه جانوری سمندر لرستانی از مصادیق بارز تنوع زیستی در این استان است که به عنوان یکی از نام های معتبر جهانی این حوزه در لیست قرمز سازمان های بین المللی مدافع محیط زیست ثبت شده است.
مهرداد فتحی بیرانوند با اشاره به اینکه سمندر لرستانی گونه ای اندمیک است، اظهار کرد: از مجموع هشت گونه سمندر موجود در خاورمیانه ، پنج نوع آن در ایران زیست می کنند.
به گفته وی تنوع زیستی موجود در ایران و لرستان نیازمند حفاظت ویژه برای حمایت و بقاست و به همین منظور تجارت و انتقال این گونه جانوری در جهان ممنوع شده است.
وی بیان کرد: سمندر لرستان که شهرت جهانی دارد، یک سرمایه ملی برای این استان بشمار می رود که می توان از زیستگاه های این گونه جانوری با قابلیت های اکولوژیکی نهایت استفاده را کرد و زمینه جذب گردشگران و دوستداران محیط زیست بویژه این گونه منحصر به فرد را فراهم کرد.
** قاچاق سمندر لرستانی ممنوع است و پیگرد قانونی دارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به اهمیت حفاظت از این گونه جانوری گفت: با هرگونه قاچاق سمندر لرستانی در ایام نوروز برخورد می شود.
وی افزود: سمندر از جمله دوزیستان کمیاب و ارزشمند است که در سال های اخیر با توجه به افزایش عوامل تهدید کننده طبیعی و انسانی همچون خشکسالی و خرید و فروش توسط افراد فرصت طلب و سودجو در ایام قبل از نوروز در بازارهای داخل و خارج از کشور، شرایط زیستی و جمعیتی آن را به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است.
فتحی بیرانوند بیان کرد: این گونه از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست ( IUCN ) در فهرست قرمز و کنوانسیون حمایت از گونه های نادر و کمیاب جهان (CITES) در ضمیمه یک که تجارت و خرید و فروش را ممنوع می کند، قرار گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه این اداره کل در راستای جلوگیری از قاچاق این گونه جانوری تدابیری اتخاذ کرده تصریح کرد: با توجه به کوهستانی بودن زیستگاه ها و برخی مشکلات اجرایی امر حفاظت، گاهی مواردی چند از این گونه در بازارهای فروش آبزیان تزیینی و آکواریوم های نگهداری ماهیان ایام نوروزی در سراسر کشور مشاهده شده است.
وی با بیان اینکه تاکنون 30 زیستگاه سمندر لرستانی در این استان شناسایی شده، ادامه داد: این زیستگاه ها در حوزه جغرافیایی جنوب خرم‌آباد و پلدختر قرار دارند.
**نقشه پراکنش سمندر لرستانی تدوین می شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان اظهار کرد:با توجه به محدودیت پراکنش این گونه نادر نقشه پراکنش سمندر لرستانی در حال تدوین است و با انجام مطالعات تکمیلی و بررسی تمامی عرصه‌های طبیعی مناطق امید است تمامی زیستگاه‌های سمندرجهت مطالعات و حفاظت هرچه بیشترشناسایی شود.
به گفته وی تحقیقات علمی و میدانی انجام شده، 30 محل به عنوان زیستگاه سمندر در استان لرستان شناسایی شده که زیستگاه این گونه جانوری بیشتر در حوالی آبشارهاست و مطالعات اکولوژیکی این جانور نشاندهنده نیاز وی به آب پر اکسیژن است.
وی با بیان اینکه ویژگی سمندر لرستانی نسبت به دیگرگونه ها، خط طولی پشت آن است، گفت: سیلاب ها یکی از عومل از بین رفتن این گونه اندمیک در لرستان است چراکه این رویداد موجب انتقال سمندر لرستانی از طریق سیلاب به دیگر مناطق می شود.
وی افزود: متاسفانه عوامل طبیعی و برخی اقدامات انسانی موجب شده تا امروز گونه سمندر لرستانی در ردیف جانور در حال انقراض و تهدید قرار گیرد.
فتحی بیرانوند با بیان اینکه در حال حاضر محل جدیدی از زیستگاه سمندر کوهستانی لرستان ثبت شده ادامه داد : طبق آخرین مصوبه شکار و صید شورای عالی محیط زیست جریمه هر قطعه سمندر کوهستانی لرستان مبلغ سه میلیون ریال است.
**جمعیت سمندر لرستانی در سال های اخیر افزایش داشته است
مسئول زیستگاه ها و امور مناطق حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: سمندر لرستانی از گونه های اندمیک در خطر انقراض می باشد که در حال حاضر در لیست قرمز قرار دارد.
محسن امیری ادامه داد: این گونه نادر در حال حاضر محدودیت زیستگاه دارد و دارای پراکنش بسیار کم و جمعیت پائین است.
وی اظهار کرد: زیستگاه این گونه نادر در محدوده جغرافیایی جنوب لرستان و شمال خوزستان است.
به گفته وی سمندر لرستانی به دلیل پراکندگی محدود با هر تنشی ممکن است در معرض خطر قرار گیرد.
** پاسگاه محیط بانی حفاظت از سمندر لرستانی راه اندازی شده است
امیری همچنین گفت : در راستای حفاظت فیزیکی از سمندر لرستانی پاسگاه محیط بانی غار ماهی کور و سمندر لرستانی در منطقه تنگ هفت خرم آباد راه اندازی شده است.
وی ادامه داد :در حال حاضر با حضور 2 محیط بان و گشت های مستمر حفاظت محیط زیست خرم آباد و پلدختر زیستگاه این گونه نادر در حفاظت کامل قرار دارد.
به گفته وی سال گذشته منطقه تنگ هفت به پناهگاه حیات وحش تبدیل شده است و پرونده تبدیل منطقه 24 هزار هکتاری شاداب کوه نیز جهت تبدیل به پناهگاه حیات وحش جهت حراست هر چه بیشتر این گونه در معرض تهدید در شورای عالی حفاظت محیط زیست قرار دارد.
**پنج اکیپ فعال محیط بانی بر جلوگیری از سمندر لرستانی نظارت دارد
مسئول زیستگاه ها و مناطق حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: قاچاق سمندر لرستانی در سال های گذشته شدت بیشتری یافته بود که در حال حاضر با توجه به اقدامات حفاظتی گسترده قاچاق این گونه بسیار به ندرت انجام شده است.
امیری اظهار کرد: با برگزاری چندین کارگاه آموزشی طرح های پژوهشی جهت حفاظت و آموزش جوامع محلی در راستای جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی اقدام شده است.
وی بیان کرد: با نزدیک شدن به ایام عید نوروز اقدامات حفاظتی گسترده تری در این راستا انجام می شود و به صورت مستمر پنج اکیپ نظارتی بر جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی در شهرستان های خرم آباد، پلدختر فعال می شوند.
/6060/7274
خبرنگار :مریم نریمانی**انتشاردهنده: محمد علیدوستی
انتهای پیام به گفته کارشناسان در لرستان زیستگاه‌های این گونه منحصر به فرد شناسایی شده و اینگونه تکامل بسیار پیدا کرده که میتوان از آن به عنوان فسیل زنده نام برد ؛ چرا که توانسته خود را با شرایط سازگار کند.
این گونهها جزء خزانهها و سرمایههای ژنتیکی استان هستند و در کل خاورمیانه هشت گونه سمندر وجود دارد که پنج مورد آن در ایران وجود دارد و یکی از این پنج گونه، سمندر لرستانی است.
نام این گونه جانوری سمندر لرستانی است و در محیطی از بقایای جنگل های بلوط که حاوی آب های خنک باشد زیست کرده و بر پشت خود خال ها یا نوار های زرد و نارنجی چشمگیر روی زمینه قهوه ای داشته و زیر بدنشان زرد یا نارنجی قرمز است.
سمندر لغتی عربی است و به جانوری می گویند که شبیه سوسمار است و در آب و خشکی زیست می کند و چهار پا دارد ، پوستش تیره رنگ همراه با لکه های زرد و قدش حدود 25 سانتی متر و از حشرات تغذیه می کند و نام های ایرانی آن شامل آذرتش ، آذرشین ، آذرنشین می باشد و به زبان فرانسه بنام سالاماندر شناخته می شود.
در جوامع محلی سمندر را نماد پاکی، شجاعت و انسان راست کردار دانسته و در بین آنها از احترام ویژه ای برخوردار است.
در سالهای اخیر موضوع قاچاق سمندر لرستانی به یکی از چالشهای مهم محیط زیست زاگرس مبدل شده است؛موضوعی که همه ساله با نزدیک شدن به ایام نوروز شتاب بیشتری می گرد.
گفته می شود ، نخستین عاملی که موجب شد سمندر لرستانی روند انقراض را آغاز کند ، قاچاق بیش از حد این گونه به دست سوداگران حیات وحش بود.
یکی دیگر از عوامل به خطر افتادن سمندر لرستانی، تغییر اقلیم و خشکسالی های پی در پی در سال های گذشته بود که متاسفانه تاثیرات بسیار منفی بر روی جمعیت و زیستگاه این گونه بر جای گذاشت.
اکنون پای سمندر به نشست کشورهای عضو قرارداد حمایت از گونه های طبیعی کشیده شده است وبا توجه به قرار گرفتن سمندر لرستانی در لیست قرمز سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست به درخواست سازمان محیط زیست ایران ممنوعیت خرید و فروش بین المللی این گونه در دستور کار اجلاس ساتیس قرار دارد.
معاهده ساتیس، معاهده ای است که در سال 1973 به منظور جلوگیری از تجارت گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض ایجاد شد که ایران نیز عضو این معاهده است.
از جمله عواملی که سبب شد تا نام این جاندار در لیست انقراض قرار گیرد پوست زیبای این جاندار بود ، بطوریکه در طول سال های گذشته این جاندار در بازار های داغ نوروزی همراه با ماهی گلد فیش ( گلی ) با تعداد فراتر از میلیونی عرضه می شد.
**سمندر از مصادیق بارز تنوع زیستی در لرستان
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان می گوید: گونه جانوری سمندر لرستانی از مصادیق بارز تنوع زیستی در این استان است که به عنوان یکی از نام های معتبر جهانی این حوزه در لیست قرمز سازمان های بین المللی مدافع محیط زیست ثبت شده است.
مهرداد فتحی بیرانوند با اشاره به اینکه سمندر لرستانی گونه ای اندمیک است، اظهار کرد: از مجموع هشت گونه سمندر موجود در خاورمیانه ، پنج نوع آن در ایران زیست می کنند.
به گفته وی تنوع زیستی موجود در ایران و لرستان نیازمند حفاظت ویژه برای حمایت و بقاست و به همین منظور تجارت و انتقال این گونه جانوری در جهان ممنوع شده است.
وی بیان کرد: سمندر لرستان که شهرت جهانی دارد، یک سرمایه ملی برای این استان بشمار می رود که می توان از زیستگاه های این گونه جانوری با قابلیت های اکولوژیکی نهایت استفاده را کرد و زمینه جذب گردشگران و دوستداران محیط زیست بویژه این گونه منحصر به فرد را فراهم کرد.
** قاچاق سمندر لرستانی ممنوع است و پیگرد قانونی دارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به اهمیت حفاظت از این گونه جانوری گفت: با هرگونه قاچاق سمندر لرستانی در ایام نوروز برخورد می شود.
وی افزود: سمندر از جمله دوزیستان کمیاب و ارزشمند است که در سال های اخیر با توجه به افزایش عوامل تهدید کننده طبیعی و انسانی همچون خشکسالی و خرید و فروش توسط افراد فرصت طلب و سودجو در ایام قبل از نوروز در بازارهای داخل و خارج از کشور، شرایط زیستی و جمعیتی آن را به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است.
فتحی بیرانوند بیان کرد: این گونه از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست ( IUCN ) در فهرست قرمز و کنوانسیون حمایت از گونه های نادر و کمیاب جهان (CITES) در ضمیمه یک که تجارت و خرید و فروش را ممنوع می کند، قرار گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه این اداره کل در راستای جلوگیری از قاچاق این گونه جانوری تدابیری اتخاذ کرده تصریح کرد: با توجه به کوهستانی بودن زیستگاه ها و برخی مشکلات اجرایی امر حفاظت، گاهی مواردی چند از این گونه در بازارهای فروش آبزیان تزیینی و آکواریوم های نگهداری ماهیان ایام نوروزی در سراسر کشور مشاهده شده است.
وی با بیان اینکه تاکنون 30 زیستگاه سمندر لرستانی در این استان شناسایی شده، ادامه داد: این زیستگاه ها در حوزه جغرافیایی جنوب خرم‌آباد و پلدختر قرار دارند.
**نقشه پراکنش سمندر لرستانی تدوین می شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان اظهار کرد:با توجه به محدودیت پراکنش این گونه نادر نقشه پراکنش سمندر لرستانی در حال تدوین است و با انجام مطالعات تکمیلی و بررسی تمامی عرصه‌های طبیعی مناطق امید است تمامی زیستگاه‌های سمندرجهت مطالعات و حفاظت هرچه بیشترشناسایی شود.
به گفته وی تحقیقات علمی و میدانی انجام شده، 30 محل به عنوان زیستگاه سمندر در استان لرستان شناسایی شده که زیستگاه این گونه جانوری بیشتر در حوالی آبشارهاست و مطالعات اکولوژیکی این جانور نشاندهنده نیاز وی به آب پر اکسیژن است.
وی با بیان اینکه ویژگی سمندر لرستانی نسبت به دیگرگونه ها، خط طولی پشت آن است، گفت: سیلاب ها یکی از عومل از بین رفتن این گونه اندمیک در لرستان است چراکه این رویداد موجب انتقال سمندر لرستانی از طریق سیلاب به دیگر مناطق می شود.
وی افزود: متاسفانه عوامل طبیعی و برخی اقدامات انسانی موجب شده تا امروز گونه سمندر لرستانی در ردیف جانور در حال انقراض و تهدید قرار گیرد.
فتحی بیرانوند با بیان اینکه در حال حاضر محل جدیدی از زیستگاه سمندر کوهستانی لرستان ثبت شده ادامه داد : طبق آخرین مصوبه شکار و صید شورای عالی محیط زیست جریمه هر قطعه سمندر کوهستانی لرستان مبلغ سه میلیون ریال است.
**جمعیت سمندر لرستانی در سال های اخیر افزایش داشته است
مسئول زیستگاه ها و امور مناطق حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: سمندر لرستانی از گونه های اندمیک در خطر انقراض می باشد که در حال حاضر در لیست قرمز قرار دارد.
محسن امیری ادامه داد: این گونه نادر در حال حاضر محدودیت زیستگاه دارد و دارای پراکنش بسیار کم و جمعیت پائین است.
وی اظهار کرد: زیستگاه این گونه نادر در محدوده جغرافیایی جنوب لرستان و شمال خوزستان است.
به گفته وی سمندر لرستانی به دلیل پراکندگی محدود با هر تنشی ممکن است در معرض خطر قرار گیرد.
** پاسگاه محیط بانی حفاظت از سمندر لرستانی راه اندازی شده است
امیری همچنین گفت : در راستای حفاظت فیزیکی از سمندر لرستانی پاسگاه محیط بانی غار ماهی کور و سمندر لرستانی در منطقه تنگ هفت خرم آباد راه اندازی شده است.
وی ادامه داد :در حال حاضر با حضور 2 محیط بان و گشت های مستمر حفاظت محیط زیست خرم آباد و پلدختر زیستگاه این گونه نادر در حفاظت کامل قرار دارد.
به گفته وی سال گذشته منطقه تنگ هفت به پناهگاه حیات وحش تبدیل شده است و پرونده تبدیل منطقه 24 هزار هکتاری شاداب کوه نیز جهت تبدیل به پناهگاه حیات وحش جهت حراست هر چه بیشتر این گونه در معرض تهدید در شورای عالی حفاظت محیط زیست قرار دارد.
**پنج اکیپ فعال محیط بانی بر جلوگیری از سمندر لرستانی نظارت دارد
مسئول زیستگاه ها و مناطق حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: قاچاق سمندر لرستانی در سال های گذشته شدت بیشتری یافته بود که در حال حاضر با توجه به اقدامات حفاظتی گسترده قاچاق این گونه بسیار به ندرت انجام شده است.
امیری اظهار کرد: با برگزاری چندین کارگاه آموزشی طرح های پژوهشی جهت حفاظت و آموزش جوامع محلی در راستای جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی اقدام شده است.
وی بیان کرد: با نزدیک شدن به ایام عید نوروز اقدامات حفاظتی گسترده تری در این راستا انجام می شود و به صورت مستمر پنج اکیپ نظارتی بر جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی در شهرستان های خرم آباد، پلدختر فعال می شوند.
/6060/7274
خبرنگار :مریم نریمانی**انتشاردهنده: محمد علیدوستی
کپی شد
