هر چند در سال های اخیر با آسیب به این خصیصه و توجه به نظام شهرمدار و مصرف گرایی، روستاها از این ماهیت خود دور مانده اند اما شعارهای اقتصادی که طی سال های اخیر مطرح شده، تلاشی برای بازگشت به شکوفایی و تولید است و روستاها می توانند نقطه آغازین خوبی در این مسیر باشند.
روستاها که خود نمادی از تولید هستند و همواره از گذشته تاکنون توانسته اند تامین کننده نیازهای خود و جوامع شهری باشند در این شرایط سخت اقتصادی هر چند با آسیب ها و سختی هایی مواجه شده ولی موارد موفق رونق تولید در روستاها نشان می دهد با اندک حمایت هایی می توان روستاها را با قابلیت تولیدکنندگی شان زنده نگه داشت.
شهرستان بروجرد با دارا بودن حدود ۲۰۰ روستا در ۲ بخش مرکزی و اشترینان از قابلیت خوبی در زمینه رونق تولید برخوردار است از جمله این روستاها که توانسته است در مدار رونق تولید قرار گیرد می توان به روستای کاتار اشاره کرد که زنانی کارآفرین توانسته اند با تلفیقی از طرح های سنتی تولیدات زیبایی در حوزه خیاطی داشته باشند.
حدود ۱۸ کیلومتری بروجرد و در سه کیلومتری اشترینان روستایی بنام قائد طاهر وجود دارد؛ که به زبان لری و محلی به آن کاتار گفته می شود، روستاهای همجوار آن نبی آباد، شب ماه، جوجه حیدر و چهاربره هستند اما کاتار روستایی است که همواره از نظر خلاقیت در کارآفرینی سرآمد بوده است ساکنان آن اغلب مرفه هستند و ظاهر زندگی هایشان امروزی و به روز شده است.
حدود ۲ سالی است که در این روستا یک کارگاه خیاطی راه اندازی شده است و لباس های محلی و مجلسی که تولید می کند به کشورهایی همچون ترکیه، ترکمنستان، تاجیکستان و افغانستان صادر می شود و در داخل نیز با شرکت هایی در تهران همکاری دارند و بسیار مورد استقبال واقع شده است.
همین کارگاه خیاطی با اعمال خلاقیت هایی که تلفیقی از طرح های سنتی محلی از جمله کار بر روی ترمه و ماشته بروجرد توانسته است سلیقه های محلی، ملی و بین المللی را جلب کند.
ماشته نوعی پارچه است و در دسته بندی رشته‌های صنایع دستی ،در دسته نساجی سنتی محسوب می شود، ماده اولیه آن پشم ریسیده است که در حال حاضر از نخ‌های پلی استر و آکریلیکی موجود در بازار استفاده می‌کنند.
معصومه بختیاری ، مدیر کارگاه خیاطی روستای کاتار (قائد طاهر) بروجرد در خصوص این فعالیت تولیدی در گفت و گو با ایرنا گفت: در مجموع حدود ۱۶ بانوی چرخکار در این کارگاه تولیدی فعالیت دارند و عمده تولیدات ما شامل لباس کودک و لباس تور، مجلسی و در کنار این تولیدات تولیدات تزئینی از جمله رومیزی را داریم.
این بانوی کارآفرین گفت: خلاقیت ها و نوآوری هایی که بر روی پارچه و نوع دوخت های خود داریم از جمله استفاده از پر شترمرغ در لباس های تور ، جذابیت ها و زیبایی های منحصر بفردی در تولیدات این کارگاه ایجاد کرده است.
بختیاری با اشاره به اینکه به دلیل عدم سرمایه فعلا فاقد برند هستند و تولیدات آنها با برند شرکت هایی در تهران به خارج از کشور صادر می شوند گفت: لباس های مجلسی تولیدی ما در حال حاضر به کشورهای ترکیه، تاجیکستان،پاکستان و افغانستان صادر می شود .
وی با اشاره به تجهیزات پیشرفته ای که در این کارگاه مورد استفاده قرار می گیرد گفت: در این کارگاه بسیاری ابزار و وسایل کار به روزی وجود دارد که هر نوع سفارشی را می توان تولید کرد از جمله کارهایی جدیدی که سفارش گرفتیم وکار کردیم استفاده از پرشترمرغ روی لباس و تور بود.
این بانوی کارآفرین گفت: بسیاری از تولیدی ها ابزار کار ما را ندارند ولی ابزار کار ما نیز در بسیاری موارد به دلیل سفارش نگرفتن و نبود بازار فروش بدون استفاده باقی می مانند و وسایل و تجهیزات کاری ما را بسیار از تولیدی های بروجرد ندارند.
بختیاری یادآور شد: به مدت ۲ هفته این کارگاه به منظور خرید اهالی محلی باز گذاشته شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و بسیاری از لباس ها و تولیدات ما توسط افراد بومی این روستا خریداری شد و ما فروش بسیار خوبی داشتیم.
وی با اشار به اینکه در بیشتر موارد تولیدات ما صرفا بر اساس سفارش های صورت گرفته انجام می شود گفت: با توجه به روستایی بودن این کارگاه تولیدی و با توجه به اینکه ما پارچه را با قیمت مناسب تری خریداری می کنیم قیمت تمام شده تولیدات مان نسبت به سایر جاها ارزان تر است ودر صورت فراهم کردن مغازه ای برای فروش تولیدات مان می توان رونق بیشتری به این فضا داد.
این بانوی کارآفرین گفت: بانوانی که در این کارگاه به کار مشغول هستند همه از ساکنان محلی روستا هستند که در ابتدای کار هیچ گونه اطلاعاتی نداشتند ولی مورد آموزش قرار گرفتند و اکنون بعد از ۲ سال هر کدام مهارت لازم را بدست آورده اند.
روستا و زنان کارآفرین
زهرا کمالی راد، کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار ور فاه اجتماعی شهرستان بروجرد به اشاره به اقدامات دولت در بخش مشاغل روستایی و مشارکت زنان گفت: سال گذشته در این بخش تعداد ۴۱ زن تسهیلات مرتبط با مشاغل روستایی دریافت کردند که بیشتر آنها در حوزه خیاطی، دام، تولید پوشاک و قالی بافی مشغول فعالیت شدند.
کمالی راد گفت: در بین بانوان ، کارآفرینانی هستند که با مجوز جهاد دانشگاهی در زمینه گیاهان دارویی و تولید عرقیجات گیاهی فعالیت می کنند و توانسته اند در کارگاه های تولیدی خود بانوان دیگری را نیز بکارگیرند.
این کارشناس افزود: در برخی از این کارگاهها که توسط بانوان کارآفرین راه اندازی شده تا ۱۰ نفر نیز به کار گرفته می شود که بنوعی برای آنها شغل با درآمد های متوسط فراهم شده است.
وی یادآور شد:طی سال گذشته، میزان تخصیص و پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی در اوج خودش قرار داشت و علاوه بر این نیز مشاغل روستایی هم مورد استقبال واقع شد و همین عاملی موثر در به کارگیری زنان و متقاضی شدن آنها برای انجام یک فعالیت اقتصادی خانگی شد.
کمالی راد گفت: در روستاها ، بانوان در حوزه دام و طیور نیز فعالیت های بسیار خوبی داشته اند و توانسته اند به میزان موفقی در این زمینه کارآفرینی داشته باشند.
کشاورزی و دامپروری ؛ ظرفیت بالقوه تولید در روستاها
روستا ها همواره از قابلیت هایی در زمینه های کشاورزی، دامپروری و صنایع دستی برخوردار هستند که در مورد روستای قائد طاهر بروجرد نیز کشاورزی و دامپروری یکی دیگر از ظرفیت های این روستا است که، در این خصوص بنا بر گفته عزت اله نباتی رئیس جها کشاورزی بروجرد این منطقه در بخش پرورش دام های سبک و سنگین از پتانسیل بالایی برخوردار است.
بنا برگفته وی در مجموع ، بروجرد دارای کسب رتبه اول کشوری در سطح زیر کشت شبدر و کسب مقام سوم در سطح زیر کشت جو در لرستان است که همه این موارد از دیگر قابلیت های مطلوب کشاورزی بروجرد است.
توسعه فرهنگی؛ زیربنایی بر توسعه و رونق اقتصادی روستا
بخشدار اشترینان شهرستان بروجرود گفت: در ۴۰ سال اخیر روستاها از همه ابعاد از نظر امکانات، تکنولوژی و خدمات توسعه داشته اند اما از نظر فرهنگی و اجتماعی ، روستاها آنگونه که باید توسعه نیافته اند در حالیکه همین توسعه فرهنگی و اجتماعی در نهایت می تواند به توسعه اقتصادی روستاها کمک کند.
مقداد صارمی بیان کرد: توسعه روستایی ، ابتدا نیازمند توسعه فرهنگی و اجتماعی است و برای تحقق این مهم هیات اندیشه ورز در سطح ۳۹ روستای بخش اشرینان تشکیل شده است که با بهره گیری از نظرات افراد تحصیل کرده، با تجربه و جوان به دنبال تحول فرهنگی و اجتماعی در روستاها هستند.
وی اظهارداشت: در کنار توجه به مباحث فرهنگی و اجتماعی روستاها ، ضمن توجه به مسائل عمرانی و فراهم کردن شرایط مطلوب زندگی در روستاها ، در راستای رونق تولید و اشتغال آفرینی روستاها نیز طی سال های اخیر اقداماتی انجام شده است.
صارمی افزود: از جمله اینکه در برخی روستاها با توجه به قابلیت هایی محلی و بومی روستاها، کارگاه های خیاطی، قالی بافی، تولید جوجه یک روزه و کارگاه های خیارشور گیری برای زنان سرپرست خانوار راه اندازی شده است.
بخشدار اشترینان یادآور شد: با بازگرداندن فضای تولید به روستاها حتی می توان به مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها امیدوار بود بطوریکه در شهرستان بروجرد و در بخش اشرینان ، مهاجرت معکوس از شهر به روستاها به صورت فصلی و دایم آغاز شده و این جای خرسندی دارد ولی باید در این راستا اقدامات بیشتری انجام شود.
وی با اشاره به همکاری ادارات جهاد کشاورزی، بنیاد مسکن و دستگاههای خدمات رسان در احیای برخی روستاهای خالی از سکنه بروجرد گفت: به منظور توسعه و رونق کشاورزی، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر، رونق تولید و استفاده بهینه از امکانات موجود ، تعداد چهار روستای اشترینان که طی ۳۰ سال پیش تا کنون ، خالی از سکنه شده اند ، احیا خواهند شد.
چند سالی است که در نام گذاری سال ها از عناوین اقتصادی استفاده می شود ؛ عناوینی که هر چند در حد شعار ماندن آنها راه به جایی نخواهد برد ولی همین رویکرد و توجه به موضوعات اقتصادی از طرفی بیانگر نیازمندی این حوزه به نگاه و توجهات ویژه تر است تا بتواند به پویایی برگردانده شود و از طرفی دیگر ضرورت توجه به زمینه های تغییر و تحول در این حوزه را یادآوری می کند که قطعا باقی ماندن این عناوین در حد یک نام و شعار نمی تواند ترسیم کننده اهداف متعالی و اثرگذار در زندگی مردم باشد.
رونق تولید یکی از همین عناوین است که به ساده ترین زبان بیانگر این است که اگر تولید ملی در جامعه ای رونق یابد، در آن جامعه اشتغال افزایش پیدا می کند ، ارزش پول بیشتر می شود و در نهایت قدرت اقتصادی جامعه را بیشتر می کند.
در عین حال، وجود مشکلاتی همچون کاهش ارزش پول ، مشکلات و سختی های سر راه تولید و اشتغال و کارآفرینی از جمله مهمترین چالش هایی است که بیشتر کسانی که در عرصه تولید و اشتغال آفرینی فعالیت دارند با آن مواجه می شوند و اما باید گفت در هر حال با پذیرش وجود سختی هایی که در این مسیر وجود دارد؛ به طور قطع مهمترین مسئله برای برون رفت از این وضعیت، افزایش و دقت در تولید ملی و ایجاد وضعیت رونق در تولید است.
