به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، استان لرستان به عنوان یکی از استان های غربی ایران، مواهب طبیعی بسیاری دارد اما با این وجود، لرستان چندان در شاخص های توسعه یافتگی وضعیت مناسبی ندارد و با معضلات متعددی همچون بیکاری درگیر است.
با این حال این استان بخاطر وجود مواهب طبیعی مثل آب و به دلیل داشتن نیروی انسانی جوان و کارآمد، می تواند جذابیت های بسیاری برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی داشته باشد که ثمرات آن قطعا به نفع رشد و توسعه ملی و استانی است.
به منظور تبیین مزیت ها و مسایل لرستان، تیم اعزامی ایرنا با «سید موسی خادمی» استاندار این استان نشستی صمیمی داشت که مشروح آن به شرح ذیل است:
**ایرنا: مهم ترین مزیت های استان چیست؟
**خادمی: مهم ترین کاری که باید انجام دهیم این است که بررسی کنیم آیا آن کار با بهترین مزیت های استان متناسب است یا خیر. بنابر این باید مزیت های استان را به خوبی شناسایی کرد.
مزیت نسبی لرستان، جنگل و مرتع و آب است یعنی حوزه طبیعت، برتری این استان نسبت به استان های دیگر به شمار می آید. البته در حوزه های دیگر نیز لرستان، مزیت هایی دارد که می توان حوزه معدن را از جمله این مزیت ها برشمرد.
وقتی مزیت های نسبی استان را بررسی می کنیم به دو راهبرد اصلی توسعه می رسیم یکی اینکه باید در این استان در حوزه گردشگری خیلی فعال شویم.
لرستان، طبیعت زیبایی دارد، به عنوان نمونه آبشارهای زیادی دارد، جنگل های فراوان، وضعیت توپوگرافی خاص استان به علاوه آب فراوان هم در زمره دارایی های طبیعی استان است. در زمان حاضر از 2 میلیون و 829 هزار هکتاری که استان وسعت دارد که حدود 2 میلیون هکتارش جنگل و مرتع هست. از طرفی دیگر حدود 6 / 12 میلیارد متر مکعب آب و خروجی آب دارد که از این میزان نزدیک 6 / 8 میلیارد متر مکعب آب در خود استان تولید می شود که اینها سرشاخه های کارون و کرخه به شمار می آیند از طرفی نیز تعدادی زیادی جاذبه طبیعی و آثار باستانی و تاریخی را هم باید به آن اضافه کرد.
از طرف دیگر در لرستان هر سه زندگی شهری، روستایی و عشایری را در کنار هم داریم و هنوز هم بافت جمعیت روستایی در این منطقه بالا است. یعنی نزدیک به 35 درصد را داریم. نزدیک به صد هزار تن نیز جمعیت عشایر ما است.
ترکیب تمام مزیت های نسبی استان نشان می دهد که در حوزه گردشگری باید کار کنیم. پس، ترکیب جاذبه های طبیعی، انسانی، تاریخی و حتی زیارتی می تواند گردشگری خوبی را در استان رقم بزند.
در خصوص مزیت های زیارتی، در زمان حاضر سه ، چهار امامزاده داریم که بالای یک میلیون زائر را در سال پذیرا هستند که عمده زائرها از استان های دیگر هستند.
در زمینه کشاورزی، با تعریفی متناسب با استعدادهای منطقه ، مزیت های نسبی را می توان برای لرستان یافت. به عنوان مثال در حوزه گیاهان دارویی می توان کارهای بزرگی را در این استان انجام داد.در حوزه باغات شیب دار و کشت در این باغات هم می توان کار کرد.
بهره وری بیشتر از آب و آبیاری کردن اراضی نیز خیلی اهمیت دارد. حدود 800 هزار هکتار زمین کشاورزی در لرستان داریم که کمتر از 200هزار هکتار آن آبی و بقیه آن دیم است. به عبارت دیگر، نزدیک حدود 23 درصد اراضی ما آبی است و بقیه دیم است این در حالی است 46 درصد اراضی کشاورزی در کشور، آبی و بقیه دیم است.
پس مزیت نسبی آب با مزیت زمین های بهره ور بدون آب را را اگر به هم برسانیم متوجه می شویم که می توان به عنوان مثال، ظرفیت لرستان در تولید گندم را به چهار برابر رساند. این در حالی است که زمین دیم یک تن گندم و زمین آبی، چهار تن گندم می دهد.
تمام این صحبت ها شد تا به این نتیجه برسیم که در حوزه گردشگری از جمله گردشگری طبیعت و نیز شاخه هایی از کشاورزی مثل گلخانه ها و گیاهان دارویی و نیز کشت در اراضی شیب دار مزیت هایی برای لرستان به شمار می آید.
در حوزه گردشگری یکی از اولویت های ما آزاد سازی یا ساماندهی قلعه فلک الافلاک است که اطراف آن در اختیار نیروهای نظامی است که باید این زمین ها را در اختیار میراث فرهنگی قرار دهیم. ساماندهی بام خرم آباد را هم در دستور کار داریم که در این خصوص مشاور طرح این ساماندهی را انتخاب کرده ایم. ساماندهی دریاچه گهر، آبشارهای بیشه و نوژیان و سایر آبشارها هم از برنامه های اصلی در استان است. همچنین توسعه زیر ساخت های گردشگری از قبیل توسعه هتل ها هم هست که ساخت و بهره برداری از حدود هشت هتل را در دستور کار داریم که از این شمار، دو هتل در نوروز امسال آماده بهره برداری است.
بوم گردی را داریم تقویت می کنیم به گونه ای که تصمیم داریم بخشی از تسهیلات روستایی و عشایری را با تاکید بر بوم گردی ارایه دهیم.
متاثر از همین نگاه یک تاکید زیادی بر بحث توسعه آبیاری تحت فشار و نیز تکمیل پروژه های نیمه تمام آبی داریم. در زمان حاضر، ایستگاه های پمپاژ را جزو اولویت های اصلی قرار داده ایم. تعداد زیادی از پروژه های یاد شده از دهه 80 شروع شده و متوقف بودند که شمار آنها 13، 14 تا است که الان به بهره برداری رسیده اند.
در حوزه سد سازی مقداری ضعیف هستیم هر چند کشور در زمان حاضر سدسازی را متوقف کرده است اما استان به سد نیاز دارد. دلیلش هم سیلاب های اخیر بود که نشانگر نیاز این استان به مهار آب در بالادست است. همین مهار نشدن آب بود که باعث سیل اخیر شد و خسارت زیادی را به لرستان و خوزستان وارد کرد. ما اگر این سیلاب ها را در لرستان کنترل می کردیم خسارتش در خوزستان خیلی کمتر می شد.
همچنین حوزه آبخیزداری و آبخوان داری را باید خیلی تقویت کنیم که در این راستا امسال کارهای خیلی خوبی برای این کار شروع شده است. در حدود 20 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی و همچنین منابعی از استان را برای کارهای آبخیزداری در نظر گرفته ایم. در عین حال پروژه های سد سازی را هم به شدت دنبال می کنیم به گونه ای که چندین پروژه سد سازی که از سال 92 از ردیف بودجه حذف شده بود مثل سد شهید بروجردی را دوباره وارد مدار بودجه کردیم. این ها صدر برنامه های استان است.
البته به این معنا نیست که به بخش های دیگر توجه نمی کنیم اما مزیت نسبی ما در همین حوزه هایی است که بدانها اشاره کردم.
این استان در بخش های دیگر هم مزیت نسبی دارد مثلا در بخش صنعت و معدن، سنگ های ساختمانی ما مزیت نسبی دارد. الان تعداد زیادی سنگبری سنتی داریم که در شهرستان هایی مثل الیگودرز، شمال و شرق استان کار می کنند ولی اکثرا دچار مشکل شده اند و احیا کردن و تغییر تکنولوژی در آنها جزو اولویت های ما به شمار می آید.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که استعداد ها در شهرستان های استان یکسان نیست. یک شهرستان ممکن است در کشاورزی و گردشگری و دیگری در بخش صنعت و معدن مناسب باشد.
** ایرنا: چه عواملی باعث شد که استان با وجود این همه دارایی ها در تبدیل آنها به ثروت دچار مشکل شود؟
** خادمی: یکی از دارایی های ما استعداد های انسانی است که این استعداد در استان بسیار بالا است. لرستان دارای ویژگی های فرهنگی خوبی دارد. این مردم، صادق و تلاش گرهستند که جمع اینها سرمایه است. این مردم در جنگ بیشترین نقش را داشتند و در حوزه تامین نیروی لازم برای رزمندگان خیلی موفق بودند. این ها پشتوانه توسعه استان هستند اما در تبدیل دارایی به ثروت شاید خیلی خوب عمل نکرده ایم و دلیل آن متعدد است، بخشی درون زا و بخشی نیز برون زا است. ما به صورت جزیره ای جداگانه نمی توانیم عمل کنیم. ما بخشی از این کشور هستیم. ما تابع برنامه ها و سیاست های ملی هستیم و بخشی از توسعه نیافتگی هم ناشی از همین عوامل برون زا است.
در زمان حاضر باید ببینیم، توزیع منابع کشور و سرمایه گذاری در استان ها چگونه است. در قبل از انقلاب توجه زیادی به این منطقه نشد و بعد از انقلاب هم هر چند در حوزه های زیر ساختی و توجه به مردم گام هایی برداشته شد اما در حوزه سرمایه گذاری دولتی یا نهاد های وابسته به دولت در این مناطق کمتر توجه شد و این عدم توازن به نوعی شکل گرفت.
در جایی کارخانه فولاد بزرگ زده اند که به طور طبیعی در کنار آن متخصص تربیت می شود و صنایع جانبی به وجود می آید. اینها همان، تبدیل شدن منابع به ثروت است. پس بخشی از مشکل عوامل برون زا است حداقل عدم توزیع متوازن منابع متناسب با نیازهای مناطق در کشور را داریم.
بخشی هم ناشی از عامل درون زا است که باید شناسایی کرد. برخی جاها ممکن است عدم انسجام در استان باشد. جنگ خیلی موثر بود، استان لرستان از نزدیک ترین استان ها به صحنه جنگ بود، با وجود این که از جمله مناطقی بود که بیشترین خسارات را در جنگ دید جزو استان هایی که در بعد از جنگ باید بازسازی شود، منظور نشد.
نکته بعدی این است که زیر ساخت ها در لرستان آماده نشده است. چون اگر بخواهیم دارایی ها را به ثروت تبدیل کنیم باید زیر ساخت ها داشته باشیم.
باید انرژی، جاده مناسب برای حمل و نقل و آب تامین شده داشته باشیم. وقتی اتوبان، آزاد راه و جاده ریلی نداریم، حمل و نقل هم برای مواد اولیه و محصولات گران تر و تولید غیر اقتصادی تر نسبت به جاهای دیگر می شود.
در عین حال به نظر من، تا حدودی مشکل زیر ساخت های استان حل شده و از الان به بعد دیگر کمتر این بهانه پذیرفته شده است. باید به سمت فعال کردن منابع باشیم. البته هنوز هم در زمینه توسعه زیر ساخت ها نسبت به بقیه استان ها ضعیف هستیم
** ایرنا: برای تبدیل دارایی به ثروت به سرمایه نیاز است، در استان، برای جذب سرمایه گذار چه تدابیری اندیشیده شده است؟
** خادمی: بخش عمده ای از تصمیمات و تدابیر، کشوری است و استان نمی تواند روی آنها تصمیم بگیرد مثلا مالیات یا نرخ سود بانکی را کم کند که جزو اختیارات استان نیست.
یکی از مشکلات هم همین است که خیلی از ترجیحاتی که بشود برای سرمایه گذار ایجاد کرد جزو اختیارات استان نیست. البته در سطح ملی از مدت ها پیش به ویژه در این دولت توجهات بیشتری به مناطق کمتر توسعه یافته شده است و یکسری ترجیحات هم برای آنها در نظر گرفته اند مثلا اگر کسی در یک منطقه کمتر توسعه یافته سرمایه گذاری کند تا 10 سال معاف از مالیات است یا مثلا در وام های صندوق توسعه ملی، نرخ سود آنها حدود 4 درصد پایین تر از جاهای دیگر است یا دوره باز پرداخت معمولا در بقیه طرح ها چهار یا پنج سال است اما در این مناطق دو سال یا سه سال نسبت به بقیه مناطق بیشتر باشد. منتها همه اش تصمیمات ملی است. البته یک بخشی از کارها را می توان در استان انجام داد. مثلا واگذاری زمین برای سرمایه گذاری، صدور سریع مجوزها و همکاری دستگاه ها و پیگیری کارها برای سرمایه گذار که در ادارات گیر نکند.
در این خصوص معمولا در استان کمیته ای داریم که سریع مشکلات سرمایه گذار را جمع بندی و پیگیری می کند. من فکر نمی کنم سرمایه گذاری در استان لرستان به دلیل عدم پیگیری مشکلاتش دچار مشکل شده باشد. عمده مشکل ما این است که افراد در منابع مالی مثلا با بانک ها دچار مشکل می شوند که خارج از اختیارات استان است. یک جاهایی هم هست که افرادی وارد سرمایه گذاری می شوند که اهلیت لازم را نداشته باشند. افرادی هم داریم که توانمندی لازم برای کار را ندارند و وارد می شوند و در آن می مانند و ما نمی توانیم کار زیادی برای آنها انجام دهیم.
یکی از کارهای اصلی ما در استان حمایت از بحث سرمایه گذاری است و همه دستگاه ها موظفند که این سرمایه گذاری در استان توسط بخش خصوصی حمایت کنند. تمام سیستم اداری باید در خدمت سرمایه گذاری قرار گیرد.
اگر بخواهم عواملی را که مانع سرمایه گذاری در استان است، دسته بندی کنم به عامل خارجی استانی بیشتر بار می دهم فکر می کنم فضای کلی موثر است وگرنه فضای داخلی استان، برای سرمایه گذاری آماده است، موقعیت خوبی دارد و از امتیازات می شود استفاده کرد.
**ایرنا: اما براساس یک پیمایش صورت گرفته لرستان در زمینه سهولت کسب و کار در رده پایینی قرار دارد
** خادمی: در هیچ پیمایشی ما آخرین استان نیستیم. بر اساس پیمایشی که اتاق بازرگانی انجام داده است استان آخر نبودیم اما در شاخص ها مثل ثبت شرکت ها، مجوزها، قوه قضاییه و بانک ها که نگاه می کردم این نتیجه را گرفتم که مشکلات با بانک ها بیشتر از سایر موارد بود.
**ایرنا: نکته دیگر بحث واگذاری ها و صنایعی است که دچار مشکل شده اند برای آنها چه تدابیری اندیشیده اید.
** خادمی: خصوصی سازی های بی برنامه جزو مشکلات استان و کشور هم هست. درچند مورد خصوصی سازی صورت گرفته، به افراد درستی واگذار نشد یا برنامه ریزی های لازم برای آنها انجام نشده است.
به عنوان مثال الان دیگر چیزی به نام کارخانه پارسیلون (تولید کننده نخ) وجود ندارد و از آن، یکسری سوله و زمین هست چون عملا دستگاه ها و تجهیزات آن یا از رده خارج یا کاربری برای امروز ندارند. یا یخچال سازی (لرستان ) که دچار مشکل شده است. ما دنبال این هستیم که اینها را احیا کنیم البته نه لزوما صنعت قبلی را احیا کنیم بلکه به شکل های مختلف می توان از آن استفاده کرد. برای پارسیلون تلاش خیلی خوبی شده است. یک نفر این کارخانه را گرفته بود و نتوانسته بود کار کند با تلاش های حقوقی، این کارخانه پس گرفته شده است و در اختیار بانک ها قرار دارد. ما دنبال آن هستیم که آن را به منطقه ویژه اقتصادی خرم آباد تبدیل کنیم. این موضوع در مجلس هم تصویب شده اما ظاهرا هنوز مصوبه آن قطعی نشده است.
پارسیلون در برنامه های ما هست و با سرمایه گذار هم مذاکره کرده ایم. با بانک های ملی، توسعه تعاون و صنعت و معدن توافق کردیم که این منطقه به منطقه ویژه اقتصادی تبدیل شود.
همچنین به عنوان مثال خط یخچال سازی هم قرار است به خط دیگری تبدیل شود. کارخانه پرس را بخش خصوصی گرفته است و امیدواریم فعال شود.
قابلیت تصمیم گیری در خیلی جاها پایین است و بخش کمتری از تصمیم گیری ها اداری و اجرایی است. به هر حال در واگذاری کارخانجات بخش دولتی به بخش خصوصی عدم توفیقاتی در استان داشتیم البته برخی جاها هم فعالیت های خوبی شده و برخی موارد واگذار شده است و بهتر از قبل دارد کار می کند.
مشکلات ناشی از این بوده است که یا فردی که تحویل گرفته ، صلاحیت لازم را نداشتهو یا در واگذاری ها، رعایت قوانین و مقررات نشده است و یا رانت ها و ناپاکی ها ممکن است در واگذاری ها وجود داشته باشد.
** ایرنا: یکسری مسائل اجتماعی هم در لرستان وجود دارد مثل بحث خودکشی، برای کاهش این مسایل چه تدابیر اندیشیده شده است؟
** خادمی: این استان در حوزه آسیب های اجتماعی مثل طلاق، مواد مخدر و حاشیه نشینی نسبت به استان های دیگر، وضعیت بدی ندارد که یکی از علل آن می تواند بافت عشیره ای و نیز فرایند های خود کنترلی باشد؛ همچنین در زمینه درگیری و نزاع دسته جمعی استان ما جزو 10 استان آخر کشور است.
اما در حوزه خودکشی فرمایش شما درست است و تقریبا با استان های غربی مثل ایلام، کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان در بحث خودکشی آمار بالایی داریم. من مطالعه دقیقی ندارم که ریشه های آن چیست. اما یک زمانی در این مناطق خودکشی زنان به دلیل عللی مثل نظام عشایری و نوع زندگی ها، خیلی بالا بود ولی الان تغییر یافته و خودکشی به سمت جوانان و مردان سوق یافته است؛ اما به هرحال رابطه دقیق و همبستگی هایی قوی بین خودکشی با عللی مثل فقر و بیکاری بدست نیاورده ایم. اینطور نیست که بگوییم هر جا فقیرتر ست خودکشی هم بیشتر است البته فقر می تواند یکی از عوامل باشد بالاخره آسیب های اجتماعی چند عاملی است. به هر حال قبول دارم که این آسیب در استان ما هست.
یکی از روش های پیشگیری انجام مشاوره است که بهزیستی می تواند با بخش هایی مثل اورژانس اجتماعی و معاونت پیشگیری، احتمال بروز خودکشی را پایین بیاورد.
اینکه بتوانیم تک تک افراد را کنترل کنیم کار سختی است و تصمیم (خودکشی) لحظه ای است که فرد آن را می گیرد.
** ایرنا: شاید به بیکاری ارتباط داشته باشد
**خادمی: اینها به طور مشخص اثبات شده نیست. البته همبستگی دارد اما لزوما این گونه نیست. وقتی به آمار نگاه می کنیم می بینیم برخی از کسانی که خودکشی کرده اند کارهم داشته اند. اینها کار پژوهشی می خواهد.
اینکه گفته شده است، خودکشی در بین زنان زیاد است یکی از دلایل آن به خاطر ازدواج های اجباری و فشارهای اجتماعی در زمینه طلاق است که الان در استان کم رنگ تر شده و این فرایند تغییر کرده است. خودکشی ها هم تغییر کرده است. دیگر عمده کسانی که خودکشی می کنند زن نیستند الان مردها و جوان ها هم خودکشی می کنند.
** ایرنا: البته در نرخ بیکاری هم آمارها متفاوت هستند.
**خادمی: نرخ بیکاری را مرکز آمار اعلام می کند که در لرستان راقریب به 12درصد اعلام می کند.
6060/1552/3081
انتهای پیام با این حال این استان بخاطر وجود مواهب طبیعی مثل آب و به دلیل داشتن نیروی انسانی جوان و کارآمد، می تواند جذابیت های بسیاری برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی داشته باشد که ثمرات آن قطعا به نفع رشد و توسعه ملی و استانی است.
به منظور تبیین مزیت ها و مسایل لرستان، تیم اعزامی ایرنا با «سید موسی خادمی» استاندار این استان نشستی صمیمی داشت که مشروح آن به شرح ذیل است:
**ایرنا: مهم ترین مزیت های استان چیست؟
**خادمی: مهم ترین کاری که باید انجام دهیم این است که بررسی کنیم آیا آن کار با بهترین مزیت های استان متناسب است یا خیر. بنابر این باید مزیت های استان را به خوبی شناسایی کرد.
مزیت نسبی لرستان، جنگل و مرتع و آب است یعنی حوزه طبیعت، برتری این استان نسبت به استان های دیگر به شمار می آید. البته در حوزه های دیگر نیز لرستان، مزیت هایی دارد که می توان حوزه معدن را از جمله این مزیت ها برشمرد.
وقتی مزیت های نسبی استان را بررسی می کنیم به دو راهبرد اصلی توسعه می رسیم یکی اینکه باید در این استان در حوزه گردشگری خیلی فعال شویم.
لرستان، طبیعت زیبایی دارد، به عنوان نمونه آبشارهای زیادی دارد، جنگل های فراوان، وضعیت توپوگرافی خاص استان به علاوه آب فراوان هم در زمره دارایی های طبیعی استان است. در زمان حاضر از 2 میلیون و 829 هزار هکتاری که استان وسعت دارد که حدود 2 میلیون هکتارش جنگل و مرتع هست. از طرفی دیگر حدود 6 / 12 میلیارد متر مکعب آب و خروجی آب دارد که از این میزان نزدیک 6 / 8 میلیارد متر مکعب آب در خود استان تولید می شود که اینها سرشاخه های کارون و کرخه به شمار می آیند از طرفی نیز تعدادی زیادی جاذبه طبیعی و آثار باستانی و تاریخی را هم باید به آن اضافه کرد.
از طرف دیگر در لرستان هر سه زندگی شهری، روستایی و عشایری را در کنار هم داریم و هنوز هم بافت جمعیت روستایی در این منطقه بالا است. یعنی نزدیک به 35 درصد را داریم. نزدیک به صد هزار تن نیز جمعیت عشایر ما است.
ترکیب تمام مزیت های نسبی استان نشان می دهد که در حوزه گردشگری باید کار کنیم. پس، ترکیب جاذبه های طبیعی، انسانی، تاریخی و حتی زیارتی می تواند گردشگری خوبی را در استان رقم بزند.
در خصوص مزیت های زیارتی، در زمان حاضر سه ، چهار امامزاده داریم که بالای یک میلیون زائر را در سال پذیرا هستند که عمده زائرها از استان های دیگر هستند.
در زمینه کشاورزی، با تعریفی متناسب با استعدادهای منطقه ، مزیت های نسبی را می توان برای لرستان یافت. به عنوان مثال در حوزه گیاهان دارویی می توان کارهای بزرگی را در این استان انجام داد.در حوزه باغات شیب دار و کشت در این باغات هم می توان کار کرد.
بهره وری بیشتر از آب و آبیاری کردن اراضی نیز خیلی اهمیت دارد. حدود 800 هزار هکتار زمین کشاورزی در لرستان داریم که کمتر از 200هزار هکتار آن آبی و بقیه آن دیم است. به عبارت دیگر، نزدیک حدود 23 درصد اراضی ما آبی است و بقیه دیم است این در حالی است 46 درصد اراضی کشاورزی در کشور، آبی و بقیه دیم است.
پس مزیت نسبی آب با مزیت زمین های بهره ور بدون آب را را اگر به هم برسانیم متوجه می شویم که می توان به عنوان مثال، ظرفیت لرستان در تولید گندم را به چهار برابر رساند. این در حالی است که زمین دیم یک تن گندم و زمین آبی، چهار تن گندم می دهد.
تمام این صحبت ها شد تا به این نتیجه برسیم که در حوزه گردشگری از جمله گردشگری طبیعت و نیز شاخه هایی از کشاورزی مثل گلخانه ها و گیاهان دارویی و نیز کشت در اراضی شیب دار مزیت هایی برای لرستان به شمار می آید.
در حوزه گردشگری یکی از اولویت های ما آزاد سازی یا ساماندهی قلعه فلک الافلاک است که اطراف آن در اختیار نیروهای نظامی است که باید این زمین ها را در اختیار میراث فرهنگی قرار دهیم. ساماندهی بام خرم آباد را هم در دستور کار داریم که در این خصوص مشاور طرح این ساماندهی را انتخاب کرده ایم. ساماندهی دریاچه گهر، آبشارهای بیشه و نوژیان و سایر آبشارها هم از برنامه های اصلی در استان است. همچنین توسعه زیر ساخت های گردشگری از قبیل توسعه هتل ها هم هست که ساخت و بهره برداری از حدود هشت هتل را در دستور کار داریم که از این شمار، دو هتل در نوروز امسال آماده بهره برداری است.
بوم گردی را داریم تقویت می کنیم به گونه ای که تصمیم داریم بخشی از تسهیلات روستایی و عشایری را با تاکید بر بوم گردی ارایه دهیم.
متاثر از همین نگاه یک تاکید زیادی بر بحث توسعه آبیاری تحت فشار و نیز تکمیل پروژه های نیمه تمام آبی داریم. در زمان حاضر، ایستگاه های پمپاژ را جزو اولویت های اصلی قرار داده ایم. تعداد زیادی از پروژه های یاد شده از دهه 80 شروع شده و متوقف بودند که شمار آنها 13، 14 تا است که الان به بهره برداری رسیده اند.
در حوزه سد سازی مقداری ضعیف هستیم هر چند کشور در زمان حاضر سدسازی را متوقف کرده است اما استان به سد نیاز دارد. دلیلش هم سیلاب های اخیر بود که نشانگر نیاز این استان به مهار آب در بالادست است. همین مهار نشدن آب بود که باعث سیل اخیر شد و خسارت زیادی را به لرستان و خوزستان وارد کرد. ما اگر این سیلاب ها را در لرستان کنترل می کردیم خسارتش در خوزستان خیلی کمتر می شد.
همچنین حوزه آبخیزداری و آبخوان داری را باید خیلی تقویت کنیم که در این راستا امسال کارهای خیلی خوبی برای این کار شروع شده است. در حدود 20 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی و همچنین منابعی از استان را برای کارهای آبخیزداری در نظر گرفته ایم. در عین حال پروژه های سد سازی را هم به شدت دنبال می کنیم به گونه ای که چندین پروژه سد سازی که از سال 92 از ردیف بودجه حذف شده بود مثل سد شهید بروجردی را دوباره وارد مدار بودجه کردیم. این ها صدر برنامه های استان است.
البته به این معنا نیست که به بخش های دیگر توجه نمی کنیم اما مزیت نسبی ما در همین حوزه هایی است که بدانها اشاره کردم.
این استان در بخش های دیگر هم مزیت نسبی دارد مثلا در بخش صنعت و معدن، سنگ های ساختمانی ما مزیت نسبی دارد. الان تعداد زیادی سنگبری سنتی داریم که در شهرستان هایی مثل الیگودرز، شمال و شرق استان کار می کنند ولی اکثرا دچار مشکل شده اند و احیا کردن و تغییر تکنولوژی در آنها جزو اولویت های ما به شمار می آید.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که استعداد ها در شهرستان های استان یکسان نیست. یک شهرستان ممکن است در کشاورزی و گردشگری و دیگری در بخش صنعت و معدن مناسب باشد.
** ایرنا: چه عواملی باعث شد که استان با وجود این همه دارایی ها در تبدیل آنها به ثروت دچار مشکل شود؟
** خادمی: یکی از دارایی های ما استعداد های انسانی است که این استعداد در استان بسیار بالا است. لرستان دارای ویژگی های فرهنگی خوبی دارد. این مردم، صادق و تلاش گرهستند که جمع اینها سرمایه است. این مردم در جنگ بیشترین نقش را داشتند و در حوزه تامین نیروی لازم برای رزمندگان خیلی موفق بودند. این ها پشتوانه توسعه استان هستند اما در تبدیل دارایی به ثروت شاید خیلی خوب عمل نکرده ایم و دلیل آن متعدد است، بخشی درون زا و بخشی نیز برون زا است. ما به صورت جزیره ای جداگانه نمی توانیم عمل کنیم. ما بخشی از این کشور هستیم. ما تابع برنامه ها و سیاست های ملی هستیم و بخشی از توسعه نیافتگی هم ناشی از همین عوامل برون زا است.
در زمان حاضر باید ببینیم، توزیع منابع کشور و سرمایه گذاری در استان ها چگونه است. در قبل از انقلاب توجه زیادی به این منطقه نشد و بعد از انقلاب هم هر چند در حوزه های زیر ساختی و توجه به مردم گام هایی برداشته شد اما در حوزه سرمایه گذاری دولتی یا نهاد های وابسته به دولت در این مناطق کمتر توجه شد و این عدم توازن به نوعی شکل گرفت.
در جایی کارخانه فولاد بزرگ زده اند که به طور طبیعی در کنار آن متخصص تربیت می شود و صنایع جانبی به وجود می آید. اینها همان، تبدیل شدن منابع به ثروت است. پس بخشی از مشکل عوامل برون زا است حداقل عدم توزیع متوازن منابع متناسب با نیازهای مناطق در کشور را داریم.
بخشی هم ناشی از عامل درون زا است که باید شناسایی کرد. برخی جاها ممکن است عدم انسجام در استان باشد. جنگ خیلی موثر بود، استان لرستان از نزدیک ترین استان ها به صحنه جنگ بود، با وجود این که از جمله مناطقی بود که بیشترین خسارات را در جنگ دید جزو استان هایی که در بعد از جنگ باید بازسازی شود، منظور نشد.
نکته بعدی این است که زیر ساخت ها در لرستان آماده نشده است. چون اگر بخواهیم دارایی ها را به ثروت تبدیل کنیم باید زیر ساخت ها داشته باشیم.
باید انرژی، جاده مناسب برای حمل و نقل و آب تامین شده داشته باشیم. وقتی اتوبان، آزاد راه و جاده ریلی نداریم، حمل و نقل هم برای مواد اولیه و محصولات گران تر و تولید غیر اقتصادی تر نسبت به جاهای دیگر می شود.
در عین حال به نظر من، تا حدودی مشکل زیر ساخت های استان حل شده و از الان به بعد دیگر کمتر این بهانه پذیرفته شده است. باید به سمت فعال کردن منابع باشیم. البته هنوز هم در زمینه توسعه زیر ساخت ها نسبت به بقیه استان ها ضعیف هستیم
** ایرنا: برای تبدیل دارایی به ثروت به سرمایه نیاز است، در استان، برای جذب سرمایه گذار چه تدابیری اندیشیده شده است؟
** خادمی: بخش عمده ای از تصمیمات و تدابیر، کشوری است و استان نمی تواند روی آنها تصمیم بگیرد مثلا مالیات یا نرخ سود بانکی را کم کند که جزو اختیارات استان نیست.
یکی از مشکلات هم همین است که خیلی از ترجیحاتی که بشود برای سرمایه گذار ایجاد کرد جزو اختیارات استان نیست. البته در سطح ملی از مدت ها پیش به ویژه در این دولت توجهات بیشتری به مناطق کمتر توسعه یافته شده است و یکسری ترجیحات هم برای آنها در نظر گرفته اند مثلا اگر کسی در یک منطقه کمتر توسعه یافته سرمایه گذاری کند تا 10 سال معاف از مالیات است یا مثلا در وام های صندوق توسعه ملی، نرخ سود آنها حدود 4 درصد پایین تر از جاهای دیگر است یا دوره باز پرداخت معمولا در بقیه طرح ها چهار یا پنج سال است اما در این مناطق دو سال یا سه سال نسبت به بقیه مناطق بیشتر باشد. منتها همه اش تصمیمات ملی است. البته یک بخشی از کارها را می توان در استان انجام داد. مثلا واگذاری زمین برای سرمایه گذاری، صدور سریع مجوزها و همکاری دستگاه ها و پیگیری کارها برای سرمایه گذار که در ادارات گیر نکند.
در این خصوص معمولا در استان کمیته ای داریم که سریع مشکلات سرمایه گذار را جمع بندی و پیگیری می کند. من فکر نمی کنم سرمایه گذاری در استان لرستان به دلیل عدم پیگیری مشکلاتش دچار مشکل شده باشد. عمده مشکل ما این است که افراد در منابع مالی مثلا با بانک ها دچار مشکل می شوند که خارج از اختیارات استان است. یک جاهایی هم هست که افرادی وارد سرمایه گذاری می شوند که اهلیت لازم را نداشته باشند. افرادی هم داریم که توانمندی لازم برای کار را ندارند و وارد می شوند و در آن می مانند و ما نمی توانیم کار زیادی برای آنها انجام دهیم.
یکی از کارهای اصلی ما در استان حمایت از بحث سرمایه گذاری است و همه دستگاه ها موظفند که این سرمایه گذاری در استان توسط بخش خصوصی حمایت کنند. تمام سیستم اداری باید در خدمت سرمایه گذاری قرار گیرد.
اگر بخواهم عواملی را که مانع سرمایه گذاری در استان است، دسته بندی کنم به عامل خارجی استانی بیشتر بار می دهم فکر می کنم فضای کلی موثر است وگرنه فضای داخلی استان، برای سرمایه گذاری آماده است، موقعیت خوبی دارد و از امتیازات می شود استفاده کرد.
**ایرنا: اما براساس یک پیمایش صورت گرفته لرستان در زمینه سهولت کسب و کار در رده پایینی قرار دارد
** خادمی: در هیچ پیمایشی ما آخرین استان نیستیم. بر اساس پیمایشی که اتاق بازرگانی انجام داده است استان آخر نبودیم اما در شاخص ها مثل ثبت شرکت ها، مجوزها، قوه قضاییه و بانک ها که نگاه می کردم این نتیجه را گرفتم که مشکلات با بانک ها بیشتر از سایر موارد بود.
**ایرنا: نکته دیگر بحث واگذاری ها و صنایعی است که دچار مشکل شده اند برای آنها چه تدابیری اندیشیده اید.
** خادمی: خصوصی سازی های بی برنامه جزو مشکلات استان و کشور هم هست. درچند مورد خصوصی سازی صورت گرفته، به افراد درستی واگذار نشد یا برنامه ریزی های لازم برای آنها انجام نشده است.
به عنوان مثال الان دیگر چیزی به نام کارخانه پارسیلون (تولید کننده نخ) وجود ندارد و از آن، یکسری سوله و زمین هست چون عملا دستگاه ها و تجهیزات آن یا از رده خارج یا کاربری برای امروز ندارند. یا یخچال سازی (لرستان ) که دچار مشکل شده است. ما دنبال این هستیم که اینها را احیا کنیم البته نه لزوما صنعت قبلی را احیا کنیم بلکه به شکل های مختلف می توان از آن استفاده کرد. برای پارسیلون تلاش خیلی خوبی شده است. یک نفر این کارخانه را گرفته بود و نتوانسته بود کار کند با تلاش های حقوقی، این کارخانه پس گرفته شده است و در اختیار بانک ها قرار دارد. ما دنبال آن هستیم که آن را به منطقه ویژه اقتصادی خرم آباد تبدیل کنیم. این موضوع در مجلس هم تصویب شده اما ظاهرا هنوز مصوبه آن قطعی نشده است.
پارسیلون در برنامه های ما هست و با سرمایه گذار هم مذاکره کرده ایم. با بانک های ملی، توسعه تعاون و صنعت و معدن توافق کردیم که این منطقه به منطقه ویژه اقتصادی تبدیل شود.
همچنین به عنوان مثال خط یخچال سازی هم قرار است به خط دیگری تبدیل شود. کارخانه پرس را بخش خصوصی گرفته است و امیدواریم فعال شود.
قابلیت تصمیم گیری در خیلی جاها پایین است و بخش کمتری از تصمیم گیری ها اداری و اجرایی است. به هر حال در واگذاری کارخانجات بخش دولتی به بخش خصوصی عدم توفیقاتی در استان داشتیم البته برخی جاها هم فعالیت های خوبی شده و برخی موارد واگذار شده است و بهتر از قبل دارد کار می کند.
مشکلات ناشی از این بوده است که یا فردی که تحویل گرفته ، صلاحیت لازم را نداشتهو یا در واگذاری ها، رعایت قوانین و مقررات نشده است و یا رانت ها و ناپاکی ها ممکن است در واگذاری ها وجود داشته باشد.
** ایرنا: یکسری مسائل اجتماعی هم در لرستان وجود دارد مثل بحث خودکشی، برای کاهش این مسایل چه تدابیر اندیشیده شده است؟
** خادمی: این استان در حوزه آسیب های اجتماعی مثل طلاق، مواد مخدر و حاشیه نشینی نسبت به استان های دیگر، وضعیت بدی ندارد که یکی از علل آن می تواند بافت عشیره ای و نیز فرایند های خود کنترلی باشد؛ همچنین در زمینه درگیری و نزاع دسته جمعی استان ما جزو 10 استان آخر کشور است.
اما در حوزه خودکشی فرمایش شما درست است و تقریبا با استان های غربی مثل ایلام، کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان در بحث خودکشی آمار بالایی داریم. من مطالعه دقیقی ندارم که ریشه های آن چیست. اما یک زمانی در این مناطق خودکشی زنان به دلیل عللی مثل نظام عشایری و نوع زندگی ها، خیلی بالا بود ولی الان تغییر یافته و خودکشی به سمت جوانان و مردان سوق یافته است؛ اما به هرحال رابطه دقیق و همبستگی هایی قوی بین خودکشی با عللی مثل فقر و بیکاری بدست نیاورده ایم. اینطور نیست که بگوییم هر جا فقیرتر ست خودکشی هم بیشتر است البته فقر می تواند یکی از عوامل باشد بالاخره آسیب های اجتماعی چند عاملی است. به هر حال قبول دارم که این آسیب در استان ما هست.
یکی از روش های پیشگیری انجام مشاوره است که بهزیستی می تواند با بخش هایی مثل اورژانس اجتماعی و معاونت پیشگیری، احتمال بروز خودکشی را پایین بیاورد.
اینکه بتوانیم تک تک افراد را کنترل کنیم کار سختی است و تصمیم (خودکشی) لحظه ای است که فرد آن را می گیرد.
** ایرنا: شاید به بیکاری ارتباط داشته باشد
**خادمی: اینها به طور مشخص اثبات شده نیست. البته همبستگی دارد اما لزوما این گونه نیست. وقتی به آمار نگاه می کنیم می بینیم برخی از کسانی که خودکشی کرده اند کارهم داشته اند. اینها کار پژوهشی می خواهد.
اینکه گفته شده است، خودکشی در بین زنان زیاد است یکی از دلایل آن به خاطر ازدواج های اجباری و فشارهای اجتماعی در زمینه طلاق است که الان در استان کم رنگ تر شده و این فرایند تغییر کرده است. خودکشی ها هم تغییر کرده است. دیگر عمده کسانی که خودکشی می کنند زن نیستند الان مردها و جوان ها هم خودکشی می کنند.
** ایرنا: البته در نرخ بیکاری هم آمارها متفاوت هستند.
**خادمی: نرخ بیکاری را مرکز آمار اعلام می کند که در لرستان راقریب به 12درصد اعلام می کند.
6060/1552/3081
کپی شد
