پژوهش، چرخ زنگ زده توسعه

به گزارش ایرنا، در جهان امروز که رقابت اقتصادی چشمگیری در سطح جوامع ایجاد شده، به نوعی می توان گفت که برای رسیدن به پیشرفت و تعالی اقتصادی جوامع پرداختن به پژوهش در این زمینه انکارناپذیر شده است.
این در حالی است که این رسالت مهم نیازمند دچار موانع و مشکلاتی است که بدون ایجاد زیرساخت های لازم و حمایت های جدی سیاستگذاران سرعت چشمگیری در رسیدن به سرمنزل مقصود نخواهد داشت.
بنا بر گفته کارشناسان منبع اصلی تولید اطلاعات و دانش جدید در واقع حاصل فعالیت‌های پژوهشی است که انجام می‌گیرد و پژوهش در هر موضوع، به هرگونه و در هر سطحی که انجام شود، تلاشی منسجم و نظام‌مند در راستای توسعه دانش موجود درباره مسائل جاری در جامعه است.
تحولات ناشی از نفوذ علم وفناوری در دنیای امروز برکسی پوشیده نیست و این تحول رامی توان بعنوان یک نکته مسجل در آینده نگری برپایه تحقیق دانست.
در این راستا استان لرستان به عنوان استانی بهره مند از ظرفیت های تاثیرگذار بر رونق اقتصادی اما با سفره ای خالی از برآیند این ظرفیت های نیازمند پژوهش های عمیق و حمایت های گسترده مسئولان امر است.
برای بررسی نقش پژوهش در توسعه اقتصادی استان میزگردی در ایرنا مرکز لرستان با حضور صاحبان فکر واندیشه برگزار شد.

**دانش زیربنای توسعه است
رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان در این میزگرد گفت: در دنیای کنونی دانش ، قدرت و زیربنای توسعه است.
سید نجم الدین الماسی افزود: توان و قدرت دانش در توسعه و اقتصاد بر همگان آشکار است و امروزه دانش به معنای دانش تکنولوژیک و فناورانه با قابلیت تجاری سازی در عرصه اقتصاد مورد توجه قرار دارد.
وی اظهار داشت: رقابت در رصد دانش های تکنولوژیک کشورهای جهان سوم توسط کشورهای توسعه یافته به نوعی به بحث قدرت مرتبط است چرا که دانش های فناورانه زیربنا و اساس اقتصاد و توسعه پایدار هستند.
الماسی ادامه داد: برای توسعه و اقتصاد قوی و قابل اعتماد نیازمند دانش هستیم و انچه که امکان تولید دانش دارد، پژوهش و تحقیق است.

** هدف گذاری های جدید نیازمند پژوهش دقیق و تخصصی است
رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان گفت: اکنون اقتصاد ایران ضعیف، ناکارآمد و تورمی است.
وی افزود: در اقتصاد ایران کسری بودجه وجود دارد و پول ملی در سطح جهان کم ارزش است و از طرفی فرار سرمایه به خارج وجود دارد.
الماسی اظهار داشت: فقدان یک برنامه توسعه منجسم جهت جهت گیری های اقتصادی و تعریف اشتباه از واژه استقلال در سطح کشور ایجاد شده است.
وی ادامه داد: کاهش واردات و خودکفایی استقلال محسوب می شود در حالیکه در این سالیان به توسعه صادرات پرداخته نشده زیرا که در تعریف استقلال باید تناسب بین صادرات و واردات باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان گفت: دیپلماسی باید در خدمت اقتصاد باشد و از طرفی باور بر خصوصی سازی واقعی وجود داشته باشد.
وی با اشاره به مشکلات عدیده و موانع پیش روی اقتصاد ایران بیان کرد: با این سابقه اقتصادی امکان اقتصادی موفق وجود ندارد و سرمایه گذار خارجی علاقه ای به سرمایه گذاری در کشور ندارد.
الماسی ادامه داد: اما با وجود این شرایط با مطالعات و پژوهش می توان از مشکلات موجود رها شد.
وی افزود: تقویت صنعت گردشگری با وجود ظرفیت های قابل توجه استان، گونه های گیاهی منحصر به فرد گیاهان دارویی، تکمیل و تسهیل زنجیره تولید بین صنایع کوچک، متوسط و بزرگ،صنعت سنگ با وجود 4 هزار واحد سنگبری، راه اندازی واحدهای تعطیل، کاستن بروکراسی اداری پیچیده و واگذاری امور به مردم گام های موثری در توسعه اقتصادی استان خواهد داشت.
وی تاکید کرد : تمام این راهکاری ها نیازمند پژوهش های تخصصی و دقیق هستند تا بازهم بدون مطالعه و چشم انداز حرکتی آغاز نشود تا نگاه محققانه این مسیرها را کانالیزه و تعریف نماید.

**هفت میلیارد و 600 میلیون ریال بودجه پژوهشی دستگاه های اجرایی لرستان در سال 97 است
نماینده دانشگاه لرستان در کارگروه آموزش، پژوهش، نوآوری و فناوری استان گفت: تمام دستگاه های اجرایی موظف به تخصیص یک درصد بودجه هزینه ای به جزء فصل یک و 6 هستند.
الماسی افزود: در سال های گذشته سالانه بالای 300 طرح پژوهشی بدون اطلاع پژوهشگران واقعی استان انجام شده است و گاهی این تحقیق ها توسط کارمندان غیر متخصص پژوهش ها انجام شد.
وی با بیان اینکه هفت میلیارد و 600 میلیون ریال بودجه پژوهشی دستگاه های اجرایی لرستان در سال 97 است ، اظهار داشت: با تاکید استاندارلرستان بر هدفمند شدن بودجه پژوهشی ، متمرکز شدن این بودجه در سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان پایه ریزی شد.
الماسی ادامه داد: در این راستا 20 طرح پژوهشی در سطح استان به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد و برخی طرح ها دارای ارائه دهنده خاص هستند.
رئیس کارگروه ارتباط با صنعت لرستان گفت: اکنون نگاه بر صنعت و دانشگاه کامل نیست و صنعت وارد پروسه تولید می شود و تمام کارکنان مسلط بر آن می شوند و در دانشگاه نیز تلاش بر تسلط بر علم روز است که فاصله ای بین این 2 نگاه ایجاد می شود.
وی افزود: عضو هیات علمی در جبهه دانش در ورود به صنعت با مسائل اولیه صنعت چندان آشنان نیست و از جانب صنعتگر پذیرفته نمی شود.
وی همچنین اظهار داشت: در این راستا پارک علم و فناوری برای دستیابی به حلقه گمشده تاسیس شد تا هیات علمی آخرین یافته های خود را در قالب ایده ها به پارک ارائه دهد و صنعتگر نیز با مراجعه به پارک با ایده های برتر روز آشنا می شود.
الماسی گفت: حضور پارک های علم و فناوری فاصله بین دانشگاه و صنعت را پر کرده است اما متاسفانه پارک های علم و فناوری چندان در جامعه شناخته شده نیستند.
وی افزود: توسعه و تقویت واحد های تقویت و توسعه (R& D)در صنایع باید مد نظر مسئولان و بخش های خصوصی قرار گیرد چراکه بهترین رابط با دانشگاه در پارک های علم و فناوری هستند.

** ارتباط منسجمی بین اضلاع مرتبط با پژوهش در جامعه ما وجود ندارد
پژوهشگر اجتماعی و رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان نیز در این میزگرد گفت: امروزه پژوهش به مناسکی تبدیل شده است که سالی یکبار در زمینه پژوهش صحبت شده و پژوهش های انجام شده نیز به نمایش گذاشته می شود.
مجتبی ترکارانی با بیان اینکه در این راستا واقعیت های تلخی در جامعه وجود دارد، افزود: تحقیق در جامعه ما ارتباط موثری با نهادها و مجموعه های دیگر ندارد و تحقیق ها و دانشگاه ها و سیاستگذاران و جامعه هر کدام مسیر خود را طی می کنند.
وی با بیان اینکه ارتباط موثری بین چند ضلع مرتبط با تحقیق وجود ندارد، ادامه داد: دانشگاه در خدمت حل مسائل جامعه و مشکلات از طریق تحقیق نیست و ساختار دولتی به نحوی است که خیلی احساس نیاز به تحقیق ندارد.
ترکارانی افزود: در ساختار دولتی بودجه پژوهشی بسیار کم است و از طرفی توجه به نگاه علمی به عنوان راهکاری برای حل مشکلات جامعه وجود ندارد.
وی اظهار داشت: جایگاه علم و تحقیق باید در جامعه مهم باشد و برای ساخت هر جامعه نیاز به نگاه علمی است.
ترکارانی گفت: جامعه ای که از نگاه علمی خارج شد و برای حل مسائل به راه حل های عامیانه پناه برد دچار مشکل می شود، چراکه که این راه حل های یک بعدی هستند و به تحلیل مسائل نمی پردازند.
این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: امروزه سه نوع دانش اثباتی، تفسری و رهایی بخش وجود دارد که در دانش اثباتی به واسطه علم و تکنولوژی جهان را کنترل می کند.
وی اظهار داشت: دانش تفسیری یا تبینی به دنبال معرفتی برای معنای جهان است و دانش رهایی بخش اقدامات لازم برای تغییر وضعیت موجود می کند.
ترکارانی ادامه داد: در این دانش چه باید کرد مطرح می شود و افراد نخبه و صاحب نظر علمی تولید می کنند که به وسیله آن بتوان جهان را تغییر داد.
وی اظهار داشت: در جامعه ما به دلیل سلطه تکنولوژیکی علم فناورانه قدرت پیدا کرده است ولی به مرور زمان به علوم دیگر نیز برای فهم جامعه نیازمندیم.

**نهادهای تحقیقاتی منسجم چندانی در لرستان تشکیل نشده است
پژوهشگر اجتماعی و رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان گفت: چند نهاد دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، دولت، بخش خصوصی و مراکز صنعتی و اقتصادی در جامعه متولی پژوهش و توسعه استان هستند.
وی افزود: بین این نهادها حلقه اتصال پژوهش ایجاد نشده و در رابطه بین دولت و دانشگاه، دولت نیازمند تحقیقات است اما به دلیل فرآیند ناموفق کسب نتیجه دلخواه اولویت ها را نیاز سنجی می کند اگرچه برخی موارد نیازسنجی ها هم به دولت تحمیل می شود، در نهایت آنها را به جامعه علمی و دانشگاهی معرفی می کنند.
ترکارانی اظهار داشت: به دلیل نبود ارتباط موثر جامعه دانشگاهی با صنعت، برای مسائل اصلی تحقیقات چندانی انجام نشده و اغلب مواقع تحقیقات انجام شده نیز در قفسه ها بدون کاربرد مانده اند.
وی ادامه داد: محققان این استان به صورت نهادی و سازمانی فعالیت ندارند و بیشتر تحقیات به صورت فردی انجام می شود که مطالعات فردی نیز کیفیت خوبی ندارند و در نهایت رابطه بین دولت و دانشگاه خوب و 2 طرفه نیست.
این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: دانشگاه ها نیز اعتبارات تحقیقاتی قابل توجهی ندارند و به دنبال ایجاد منابع هستند و از طرفی انگیزه تحقیق برای محققان استان وجود ندارد.
وی افزود: یافته های تحقیقاتی محققان در دانشگاه کمتر در سطح جامعه اجرا می شود و درصورتیکه محققان جوابگوی راهکارها و یافته ها باشند مسئولیت اخلاقی، حقوقی و اجتماعی تحقیق ها نیز پذیرفته می شود.
ترکارانی ادامه داد: ارتباط بین مراکز تحقیقاتی و صنعت نیز سست است چراکه صنعت استان به اندازه کافی برای تحقیقات اعتبار نمی گذارند و از طرفی مراکز علمی نیز مسائل علمی وملموس صنعت را نمی شناسند.
وی اظهار داشت: ناآشنایی با مسائل صنعت امکان بیان دغدغه های آن را ندارد و بسیاری از تحقیق ها در پایان نامه های دانشگاهی انجام می شود.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان گفت: در رابطه سه ضلع دولت، دانشگاه و صنعت مشکلاتی وجود دارد و این دایره بین این اضلاع دایره ای کاملی نیست.

**طرح ها و یافته ها در فضای انتقاد و ارائه یافته ها قرار گیرند
پژوهشگر اجتماعی و رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان گفت: در لرستان طرح ها و تحقیقات به صورت عادلانه و شایسته سالارانه توزیع نمی شوند.
ترکارانی افزود: در فرآیند واگذاری طرح های تحقیقاتی شفافیت لازم وجود ندارد و بسیاری از ادارات بدون کارشناسی طرح ها را واگذار می کنند.
وی اظهار داشت: مبالغ اختصاص یافته پژوهش ها در مواقعی متناسب با تحقیق نیست و نظارت کافی بر پرونده تحقیق وجود ندارد.
این جامعه شناس گفت: تقویت واحد های تحقیق و توسعه، پارک های علم و فناوری و شرکت های علمی و تحقیقاتی مهم است و فضای گفتمان انتقادی بر تحقیقات باید باز شود.
وی افزود: تحقیقات باید در دانشگاه ها و فضاهای تحقیقاتی مورد ارزیابی قرار گیرد و فضایی برای نقد و جلسه عمومی برای ارائه یافته های ایجاد شود.

** رابطه بین آموزش و پژوهش باید تقویت شود
مدیر پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش لرستان نیز در این میزگرد گفت: پژوهش موتور پیشرفت و حرکت جامعه به سمت توسعه پایدار است.
حسن اسماعیل زاده افزود: پژوهش به توسعه درون زا و متکی بر خودباوری و حداکثر بهره وری می شود و این حرکت زمانی رخ می دهد که دولتمردان و سیاستگذاران اعتقاد به پژوهش نه تنها در گفتار بلکه در عمل داشته باشند.
وی با تاکید بر ضرورت مدیریت دانش در سطح جامعه افزود: دستاوردهای پژهشی کمتر مورد استفاده تصمیم گیران قرار می گیرد.
اسماعیل زاده ادامه داد: برای شناخت پژوهش و انتقال این شناخت به دیگران باید رابطه متقابل بین آموزش و پژوهش ایجاد شود که متاسفانه اکنون این رابطه در نظام آموزشی بسیار ضعیف و سطحی است.
وی افزود:آموزش و پژوهش همدیگر را باید تقویت کنند و تکیه صرف برهر کدام از این 2 بعد منجر به عقیم ماندن دیگری است.
مدیر پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش لرستان گفت: اکنون در آموزش و پرورش بیشترین تاکید بر بعد آموزش است و محتوای آموزش براساس یافته های پژوهشی و نیاز جامعه نیست مباحث بسیار انتزاعی است.
وی افزود: دانش آموزان در نظام آموزشی چون مسائل را مرتبط با واقعیت های جامعه نمی دانند و تکیه بر محفوظات دارند در حالیکه اگر آموزش همراه با پژوهش باشد منجر بر تقویت آموزش ها و کاربردی شدن می شود.
اسماعیل زاده اظهار داشت: در دانشگاه بدون اینکه دانشجو آشنایی با پژوهش داشته باشد به یکباره وارد عرصه پژوهش می کنند و متاسفانه نتیجه چیزی جز کپی برداری و رونوشت برداشت از پژوهش های قبلی نمی شود.

**ایجاد بانک اطلاعاتی پژئهش در لرستان ضروری است
مدیر پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش لرستان گفت: در صورتی تاثیر گذاری پژوهش بر توسعه استان مشخص می شود که در این راستا نتایج پژوهش های انجام شده مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.
وی افزود: ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از پژوهش های انجام شده و پژوهشگران در سطح لرستان به منظور پیشگری از دوباره کاری یک ضرورت است.
اسماعیل زاده اظهار داشت: در ادارات مختلف کمیته پژوهشی علمی متخصص نداریم ولی بنا بر قانون یک درصد بودجه ادارت به پژوهش اختصاص دارد.
وی بیان کرد:به دلیل نبود این کمیته نحوه استفاده از این بودجه و نبود افراد متخصص در ادارات بودجه پژوهشی ادارات در راستای توسعه استان استفاده نمی شود.
وی اظهار داشت: همچنین نیاز سنجی درستی مبتنی بر واقعیت های جامعه انجام نمی شود در حالی که این نیاز سنجی نیز باید اولویت بندی شود.
اسماعیل زاده ادامه داد: یافته های پژوهشی در لرستان به درستی انجام نمی شود و در مواقعی مجری طرح پژوهشی و افراد ذی نفوذ دعوت به کسب یافته ها می شوند.
وی بر ضرورت در اختیار قرار دادن نتیجه های تحقیاتی در قالب کتاب، نشریه و بروشور کرد و گفت: رسانه ها باید بر اشاعه نتایج یافته های پژوهشی در جامعه همت کنند.
به گفته وی توجه به بحث زمان و اطلاع رسانی درست در فراخوان های پژوهشی در جذب صاحب نظران و محققان توانمند بسیار موثر است.

**پژوهشگران استان باید مورد حمایت قرار گیرند
مدیر پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش لرستان گفت: تخصیص اعتبارات طرح های پژوهشی باید توسط افراد متخصص و با مشورت پژوهشگران استان انجام شود.
وی افزود: یکی از بزرگترین آسیب های پژوهش ها سبک اثباتی است که این سبک در برخی موارد جوابگو است.
وی اظهار داشت: در این راستا باید از پارادایم تفسیری و رهایی بخش استفاده کرد و رویکرد تکیه بر آمار و کمی سازی باعث می شود که واقعیت ها سنجیده نشود.
اسماعیل زاده ادامه داد: محور توسعه فرهنگ است و تغییر در فرهنگ باید صورت گیرد تا توسعه ایجاد شود.
وی با اشاره به اینکه پژوهش در تولید کالاهای مادی خلاصه نمی شود،افزود: گاهی با یک پژوهش نوع نگرش سیاستمداران تغییر می کند و مانع تصمیم های اشتباه می شود.
اسماعیل زاده افزود: حمایت از پژوهشگران توسط تصمیم گیران باید انجام شود این در حالی است که در این راستا شعارهای خوبی داده می شود ولی در عمل از پژوهشگران حمایت نمی شود.
وی با بیان اینکه تامین بودجه و حمایت مالی پژوهشگران امری ضروری است، اظهار داشت: پژوهشگران باید حمایت شوند تا انگیزه ادامه فعالیت های پژوهشی ایجاد شود.
اسماعیل زاده ادامه داد: پژوهش باید وارد عرصه عمومی شود و یکی از بزرگترین نقاط قوت کشورهای توسعه یافته تقویت حوزه عمومی است در حالیکه این حوزه در کشور ما بسیار ضعیف است.
وی تاکید کرد که پژوهش باید وارد زندگی مردم شود و مردم از یافته های پژوهشی مطلع شوند.

**نظام آموزشی پژوهش محور نسلی مبتکر و خلاق تربیت می کند
پژوهشگر برتر کشوری نیز در این میزگرد گفت:در نظام کنونی تعلیم تربیت هیچ فعالیتی بدون پیوست پژوهشی اثربخش نخواهد بود، اگر به دنبال تربیت نسلی فعال، نوآور، مبتکر و با اعتماد به نفس بالا هستیم باید نظام آموزشی پژوهش محور داشته باشیم.
حسن جعفری افزود: نخستین سد پیش روی پژوهش موانع مالی است و متاسفانه اعتبارات غیر تخصصی در اختیار پژوهش ها قرار می گرد.
وی اظهار داشت: از طرفی مدت زمان و حجم مطالعه در تحقیق بدون ارتباط با اعتبار در نظر گرفته می شود.
جعفری ادامه داد: متاسفانه کمیته های پژوهشی بدون هیچگونه آمادگی قبلی وارد جلسات می شوند و بدون اشنایی با هدف و عنوان طرح در مورد پژوهش اظهار نظر می کنند.
وی افزود: در لرستان پژوهشگران قربانی اندک اعتبارات می شوند.
پژوهشگر برتر کشوری گفت: موانع فرهنگی نیز سد پژوهش هستند و پژوهشگران برای دریافت اطلاعات اولیه در دستگاه های اجرایی مربوطه دچار چالش و عدم همکاری هستند.
وی افزود: این در حالی است که آمارها در سطح دنیا روی سایت هستند اما در این استان اطمینان به پژوهشگران نمی کنند.
جعفری اظهار داشت: مانع محتوایی نیز یکی از مشکلات پژوهشگران است و برخی منابع نیز قابل استفاده و استناد نیستند.
وی ادامه داد: به لحاظ نگرشی نیز جامعه به انگیزه مناسب برای پژوهش و استفاده از نتایج آن نرسیده است و در صورت تغییر نگرش جامعه دچار تحول خواهد شد.
7274/6060