هرم حرم و زیارت که با نوای دلت همراه باشد، شوق ثبت گنبد نورانی کریمه اهل بیت(س)، برای چشم نوازی هر روزه تو را به سمت گرفتن عکس یادگاری می‌برد.
عکسی برای قاب شدن بر دیوار و چشم نوازی هر روز و دلتنگی های زیارت تو را به مسیری می‌برد که بهترین نقطه برای ثبت لحظه معنوی‌ات باشد، شاید بهترین زاویه برای ثبت دلتنگی روزهای آینده مسیری به سمت بازاری است که به به بازار شیخان معروف است، گنبد در اینجا به بهترین شکل نمایان است و زردی نورانی‌اش عکس را جلوه بیشتری می‌دهد.
تلفن همراه را کمی بالاتر می‌گیرم تا نمای گنبد تمام قد در تصویر قاب شود که صدای عکس حرم، عکس حرم، توجهم را جلب می‌کند عکاسی باشی با سه عکس در دست با نمایی از گنبد طلایی، در اطراف می‌چرخد. عکاس باشی که سن و سالش را دور و بر ۷۳ سال بیان می‌کند.
محمدعلی میقانی پیرمردی با موهایی سفید که چهل سال و اندی است که وجب به وجب اطراف حرم حضرت معصومه(س) را یک روز در میان زیر پا می‌گذارد چهل سالی که از ۲۶ سالگی میقانی آغاز شده است و هنوز ادامه دارد.
میقانی که روزهای جوانی را در تجربه شغل‌های مختلف گذرانده از خیاطی و کله پزی و شاگردی کردن آغاز کرده تا به شاگردی در مغازه‌ای عکاسی در تهران رسیده است و از آن پس ماجرا به آتلیه کشیده شد. آتلیه‌ای که نان و آب چندانی را برای وی به ارمغان نیاورد و با تعطیلی آن گذر عمر این عکاس را به اطراف حرم حضرت معصومه(س) کشاند.
زمانی که قیمت عکس‌هایش با یک قران حساب می‌شد واحدی از پول کشور که دیگر حتی نامی از آن در میان نیست اما امروز قران‌های گذشته به تومان تبدیل شده است و امروز به هر عکس دو هزار تومان رسیده است آن هم با دوربینی دیجیتالی که نهایت چاپ عکس آن یک ربع زمان می‌برد.
وی از تاریکخانه آن سال‌ها می‌گوید زمانی که در اتاقی تاریک عکس‌ها با هزار دنگ و فنگ چاپ می‌شد و برخی از عکس‌ها هم با قلم کاری روتوش می‌شد و خبری از فتوشاپ و روتوش‌های حرفهای نبود و آماده شدن یک عکس هفته‌ها زمان می‌برد.
البته روزگار مانند آنچه که با دیگران می‌کند بدقلقی‌هایی نیز با این عکاس باشی داشته است اختراع تلفن همراه و گوشی‌های موبایل و تبلت‌های همراه و عکس‌های سلفی که باعث کساد شدن کار آن‌ها شده تا جایی که ۱۸۰ عکس در روز این روزها نهایت به ۲۰ عکس رسیده و شاید ایام تعطیل و ورود زوار رونقی به بازار بدهد.
پیرمرد البته از دست خودش هم شاکی است از اینکه در گذشته که مغازه‌های اطراف حرم قیمت چندانی نداشتند و او می‌توانست حجره‌ای را برای خود دست و پا کند اما عکاسی سیار را ترجیح داده و این روزها بازار عکاسی کساد و بازار مغازه‌های اطراف حرم بر روی رقم‌های میلیاردی می‌چرخد.
عکاسی از امام خمینی(ره)
و اما فرج الله پاینده عکاسی دیگر که قدمتی چل و چهارساله در عکاسی سیار اطراف حرم دارد و اکنون ۶۴ سالگی را تجربه می‌کند درست زمان کمی بعد از سربازی وقتی که ۲۰ ساله بود وارد حرفه عکاسی شد و به عبارتی شاگرد عکاس بود تا زمانی که صاحب عکاسی فوت کرد و او هم بساطش را با دوربینی در دست به دورگردی اطراف حرم آورد.
وی در مدت زمان ۴۴ سالی که اطراف حرم کار عکاسی می‌کند شخصیت‌های فراوانی را دیده است شخصیت‌هایی که در تاریخ انقلاب امروز ماندگار هستند از روزهایی که امام به حرم می‌آمد تا زمانی که آیت الله بهشتی و دیگر بزرگان مسیر عبورشان گه گاهی به سمت حرم حضرت معصومه(س) بود.
این عکاس هم از تلفن همراه شاکی است از اینکه تکنولوژی گرچه به کار آن‌ها سرعت داد اما از طرفی دیگری کاسبی را هم کساد کرد تا روزهایی که وقت سر خاراندن نبود در گذشته، امروز به روزهایی تبدیل شود که حداقل نیم ساعت باید منتظر مشتری باشند.
وی از کار با دوربین‌هایش می‌گوید از اینکه زمانی با دوربین‌هایی که امروز به موزه‌ها باید بروند عکاسی می‌کرده رولفلکس، یاشیکا و پلوراید که عکس را بلافاصله ظاهر می‌کرد اما امروز دیگر خبری از این دوربین‌ها نیست.
پاینده البته از روزی می‌گوید که امام خمینی(ره) برای اولین بار نماز جماعت را در فیضیه برگزار کرد و دنبال او فرستادند وی هم با دوربین پلورایدش عکاسی کرد و آن روز برایش روز خوب و خاطره انگیزی بود.
این عکاس باشی دورگرد کار عکاسی‌اش با هر دو عکس ۱۵ زار شروع شد و به دانه‌ای ۱۰۰ تومان و هزار تومان و امروز به دانه‌ای دو هزار تومان رسیده است.
ارسال عکس به آلمان برای چاپ
البته حرفهای وی از عکس‌های رنگی سال‌های دور هم جالب است زمانی که نبود قابلیت چاپ عکس رنگی عکاسان را مجبور می‌کرده تا عکس‌ها را برای چاپ رنگی به آلمان بفرستند روندی که شش ماه طول می‌کشید و البته پاینده از این هم سخن می‌گوید که برخی‌ها دوست داشتند که عکس‌های مراسم عروسی‌شان رنگی باشد و این باعث می‌شد تا عکس‌ها به آلمان برود آن هم ۴۰ سال پیش.
دوربین این روزهای پاینده دیجیتال است دوربینی که با پیشرفت دستگاه‌های چاپ عکس‌ها را یک ربعه چاپ می‌کند و البته به نظر این عکاس در گذشته اطراف حرم فضای بیشتر و بازتری برای ثبت عکس داشت اما امروز با ساخت و سازهای جدید و ساختمان‌هایی که ساخته شده این فضا از دسترس خارج شده است.
البته این عکاس از آینده‌ای که امروز برای خود ساخته به نظر می‌رسد رضایت چندانی ندارد، آینده‌ای در سن ۶۴ سالگی بدون بیمه و بازنشستگی، البته وی زمانی هم دست از عکاسی کشیده است و با گرفتن گواهینامه پایه یک چند صباحی راننده بیابان بوده است اما باز هم نتوانسته دوام بیاورد و دوباره با دوربینی در گردن خود را به اطراف حرم رسانده است.
ابوالفضل میلانی هم بین همین ۶، هفت عکاس باقی مانده اطراف حرم جوان‌ترین آن‌ها است با سن ۳۵ سال، ۱۵ سال است که فتوگراف سیار اطراف حرم است و قدم در مسیری گذاشته که پدرش آن را تجربه کرده است.
وی از خانواده‌ای می‌گوید که همه حرفه عکاسی دارند و البته پدر وی هم ۳۰ سال است که اطراف حرم عکاسی می‌کند و همین امر باعث علاقه وی به عکاسی شده به طوری که هرگز تصور نمی‌کند که بتواند به دنبال حرفهای دیگر برود و گرچه وی هم تکنولوژی را موجب رکود بازار می‌داند اما باز هم قرار نیست که شغلش را رها کند و با تمام وجود راضی است.
به گفته میلانی سنتی در بین عکاسان اطراف حرم وجود دارد اینکه هر تعداد که باقی مانده باشند که امروز تنها به ۶ نفر رسیده دو دسته می‌شوند و هر دسته یک روز در میان برای عکاسی به اطراف حرم می‌آیند تا کار و کاسبی همه به یک اندازه بچرخد و این رسمی است که از گذشته باقی مانده از همان چهل و اندی سال قبل.
میلانی با یکی از مشتریانش به خوبی عربی صحبت می‌کند که این هم از نعمت حضور در جوار بارگاه ملکوتی حضرت معصومه(س) است مطلبی که وی با عشق آن را بیان می‌کند و البته این را هم ذکر می‌کند که سرو کله زدن با زائران باعث شد تا دست و پا شکسته با زبان‌های اردو و انگلیسی هم آشنا شود.
زائری از کشور عراق نزدیک می‌شود، عکاس جوان با زبان عربی قیمت را برایش توضیح می‌دهد و به نظر می‌رسد که وی از چند نما با گنبد عکس می‌خواهد نمایی که در گفته‌هایش تأکید می‌کند که گنبد السیده المعصومه در آن به خوبی نمایان باشد عکس با نمایی از گنبدی در بالا و باغچه‌ای در پائین قاب می‌شود نمایی که بوی معنویت می‌دهد و قرار است با این زائر عراقی راهی کشوری شود که کربلای حسین(ع) و شوق عکس با نمایی از بین‌الحرمین هم برای ایرانی‌ها صفایی دیگر دارد.
46
