اکنون از این نوع دروازه ها در ایران تنها می توان به و دروازه درب کوشک قزوین اشاره کرد.
به گزارش ایرنا، در گذشته شهرها محصور به حصار یا دیوار بودند و تردد به داخل یا خارج از شهرها از طریق دروازههای موجود در دیوار دور شهر صورت میگرفت.
تعداد دروازههای یک شهر بستگی به اندازه شهر و میزان رفتوآمد در آنها داشته است و دروازه ها به گونه ای ساخته میشدند تا دسترسی به شهر و خروج از آن توسط مردم، وسایل نقلیه، کالاها و حیوانات با کنترل صورت گیرد.
دروازه شهرها در آن زمان کاربردهای مختلفی مانند دفاع، امنیت، ایمنی، تجارت و کسب عوارض داشتند و برای همین توسط نظامیان یا مقامات شهری اداره میشدند و همچنین این مکان ها محلی برای اعلان اطلاعیه های مالیاتی و عوارض، قوانین و مقررات محلی بودهاند.
** قزوین دارای هفت دروازه بوده است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین گفت:شهر قزوین در نیمه قرن سوم هجری قمری دارای 7 دروازه بوده است که امکان ورود به شهر را فراهم میساختند که با توجه به گسترش شهر و افزایش جمعیت در دوره قاجاریه 2 دروازه نیز به این 7 دروازه اضافه و جمعا 9دروازه در گرداگرد قزوین که با حصار پیرامون شهر به یکدیگر میپیوستند وجود داشته است.
وی افزود:این 9 دروازده در دوران قاجاری عبارت بود از پنبه ریسه(در شرق خیابان طالقانی کنونی)، راه (درب) کوشک (شمال شرق)، شیخآباد (خیابان سعدی ،شمال غربی)، رشت(غرب)، دروازه مغلاوک یا دروازه همدان (در جنوب غربی)،خندقبار، شهزاده حسین(جنوب)، مصلی(جنوب شرق) و تهران (شرق) که هماکنون از میان آن بناهای باشکوه، تنها دو دروازه تهران و راه کوشک باقی مانده و بقیه در اثر خیابانکشیها و عدم توجه به مرور زمان ویران شدند دروازه تهران قدیم یا دروازه قدیم تهران دروازهای تاریخی در ورودی جنوب شرقی شهر قزوین است که جاده تهران قزوین از آنجا وارد قزوین میشد.
محمد علی حضرتی با اشاره به جای ماندن تنها دو دروازه تهران و راه کوشک گفت: دروازه راه کوشک یکی از کهنترین دروازههای شهر است که به سوی الموت، رودبار شهرستان و کوشک و شکارگاههای شمال قزوین باز میشده و دارای یک ورودی با قوس و کلیل و نیم دایره است. در هر طرف راهرو، دو طاقنما ساخته شده که با نرمی به سوی بیرون پیش آمده و حالت آغوش گشوده را تداعی میکند. این دروازه تنها یک نما به سوی خارج شهر دارد.
وی خاطر نشان کرد:دروازه راه کوشک به عنوان یکی از دروازه های شهر قزوین به حساب میاد که بنای موجود در این محل بیش از 1000 سال قدمت دارد منتها شکل ظاهری و فعلی این دروازه مربوط به دوران قاجاری میباشد که که کاشی کاری های این بنا به دوران حکم رانی شاهزاده میرمحمدحسین عضدالملک در قزوین متعلق به سال 1296 هجری قمری میباشد.
مدیر کل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین بیان کرد:این دروازه نیز همانند سردر باغ ملی در تهران و دروازه ارگ در سمنان تنها دروازه های باقی مانده از گذشته با نقش اصیل خود در کل ایران میباشد که دروازه تهران قدیم شهر قزوین نیز از دیگران دروازه هایی از این نوع است که در سال 1348کاشی کاری مجدد و مورد مرمت و باز سازی قرار گرفت و این اثر در تاریخ 30 مرداد 1354 با شمارهٔ 392 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت به ثبت رسیدهاست.
حضرتی ها گفت: لازم به ذکر است که کارهای زیبا سازی از جمله الکترولیکال و نورپردازی مجموعه درب کوشک و همچنین مرمت این مجموعه در سال های 1380تا 1381انجام گرفته است و نور پردازی بسیار خوبی هم عائد این مجموعه شد ولی متاسفانه در سالهای اخیر این تاسیسات به شدت آسیب دید و از بین رفتند و همچنین آسیب هایی نیز به خود بنا و کاشی کاری ها آن به علت شیوع هولیگانیسم (شرورگری و لاتبازی)در آن منطقه در جهت افروختن آتش به کاشی کاری پایه ارزشمند این بنا وارد گردید است و جا دارد که نیروی انتظامی به میراث فرهنگی در جهت حفظ بنا و کاشی کاری موجود کمک بیشتری بکند تا که از تجمع افراد ولگرد در جهت تخریب این بنای باشکوه جلوگیری به عمل آورد.
وی افزود:میراث فرهنگی همواره آمادگی همه جانبه در جهت مرمت و احیاء این مجموعه تاریخی را در صورتی که آزاسازی از جبهه شرقی دروازه صورت پذیرد را دارد چراکه آزاد سازی از منظر شرقی یعنی در معرض دید عمومی قرار گرفتن این بنای ارزشمند تاریخی در شهر قزوین میباشد.
حضرتی گفت: یکی از بزرگترین بی مهری های تاریخی در شهر قزوین ساخت بنایی چند ده طبقه در حاشیه این دروازه میباشد که ساخت این برج اشتباهی همراه با خیانت عمدی به شهر قزوین حساب می آید که جبران آن بسیار گران تمام میشود.
وی افزود:باید این بنا به این شکل ممکن باقی بماند تا نمونه ایی باشد برای مداخلات سود جویانه و سوداگرایانه و فاقد اندیشه برای منافع عمومی تا آیندگان ارزیابی کنند که در گذشته کهن شهر قزوین دستخوش تاخت و تاز چه مدیران کوتاه نظری بوده و این شهر چه مقدار از این دست افراد ضربه خورده است.
مدیر کل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین خاطر نشان کرد:این بنا از نظر خاک شناسی و ضوابط و اصول شهر سازی بسیار بسیار ضعیف میباشد چراکه برای مثال نشست خیابان های مجاور و همچنین با توجه به حجم ترافیک سنگین روزانه خیابان نادری و عدل با راه اندازی این برج کاملا نقطه مرکزی شهر قفل خواهد شد و روزانه دچار بحران شدید خواهد شد.
وی اضافه کرد: این بنا در کنار مجمع تاریخ ارمنی مزار (آرامگاه ارامنه قزوین) قرار داشت که چندین سال قبل تخریب شد در حالی که این بنا نماد همزیستی مسالمت امیز ادیان در قزوین بود و با این کار بخش مهمی از تاریخ 200 ساله گذشته شهر قزوین را مخدوش شد.
کارشناس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین افزود: ساخت این برج یکی از آثار مهم زیست اجتماعی و فرهنگی شهر قزوین بوده است.
وی افزود: در همین زمان نشست زمین در خیابان عمران کاملا مشهود است و نشان دهنده این است که پیبش از بارگذاری کامل بر روی این بنا خاک منطقه در حال نشست میباشد و بر خلاف مقرارات ملی ساختمان نمای شیشه ایی و کامپوزیت آنجا نیز مشکل را مضاعف کرده است،چنانچه با بارگذاری کامل و بروز حادثه خداوند عالم است که چه اتفاقی در این نقطه از شهر می افتتد.
حضرتی در پایان گفت:اگر هزینه فایده این بنا را در نظر گرفته شود شاهد ان خواهیم بود که استفاده از واژه حماقت برای این برج بی و جهه نیست و نشان از هوش و زکاوت و طنزپردازی مردم کهن شهر مینودری(قزوین) دارد.
** دروازه درب کوشک، گنجینه ای در معرض آسیب
محسن شیخ الاسلام کارشناس بناهای تاریخی قزوین نیز به ایرنا گفت: دروازه تاریخی درب کوشک یک گنجینه است که امروز در معرض آسیب قرار گرفته است.
این کارشناس بناهای تاریخی قزوین گفت: ساخت برج تجارت در مجاورت این بنای باشکو و کم نظیر لطمه جبران ناپذیری را به آن وارد ساخته است و به جلوه های بصیری این مکان آسیب وارد ساخته است.
وی با بیان اینکه علاوه بر مزاحمت این برج در مقابل دروازه درب کوشک،افزود: فاضلاب خانه های اطراف این بنا موجب سستی این بنا می شوند و آنرا در معرض خطر قرار می دهند اما حل این مشکلات به لحاظ نیازمندی به منابع مالی قابل توجهی از عهده میراث خارج است و این مهم باید توسط شهرداری دنبال و پیگیری شود.
شیخ الاسلام با اشاره به لزوم تملک واحدهای مسکونی و تجاری چسبیده به این بنای تاریخی در جهت حفظ و نگهداری بهتر این اثر تاریخی، خاطر نشان کرد: میراث فرهنگی،همسایگان این بنا را معارض تلقی نکرده زیرا در برهه ای از زمان شهرداری به توسعه تجاری این منطقه پرداخته و امروز در جهت رفع این این مشکلات بجز شهرداری هیچ نهادی نمی تواند در رفع این مشکل تاثیر گذار باشد.
6104
به گزارش ایرنا، در گذشته شهرها محصور به حصار یا دیوار بودند و تردد به داخل یا خارج از شهرها از طریق دروازههای موجود در دیوار دور شهر صورت میگرفت.
تعداد دروازههای یک شهر بستگی به اندازه شهر و میزان رفتوآمد در آنها داشته است و دروازه ها به گونه ای ساخته میشدند تا دسترسی به شهر و خروج از آن توسط مردم، وسایل نقلیه، کالاها و حیوانات با کنترل صورت گیرد.
دروازه شهرها در آن زمان کاربردهای مختلفی مانند دفاع، امنیت، ایمنی، تجارت و کسب عوارض داشتند و برای همین توسط نظامیان یا مقامات شهری اداره میشدند و همچنین این مکان ها محلی برای اعلان اطلاعیه های مالیاتی و عوارض، قوانین و مقررات محلی بودهاند.
** قزوین دارای هفت دروازه بوده است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین گفت:شهر قزوین در نیمه قرن سوم هجری قمری دارای 7 دروازه بوده است که امکان ورود به شهر را فراهم میساختند که با توجه به گسترش شهر و افزایش جمعیت در دوره قاجاریه 2 دروازه نیز به این 7 دروازه اضافه و جمعا 9دروازه در گرداگرد قزوین که با حصار پیرامون شهر به یکدیگر میپیوستند وجود داشته است.
وی افزود:این 9 دروازده در دوران قاجاری عبارت بود از پنبه ریسه(در شرق خیابان طالقانی کنونی)، راه (درب) کوشک (شمال شرق)، شیخآباد (خیابان سعدی ،شمال غربی)، رشت(غرب)، دروازه مغلاوک یا دروازه همدان (در جنوب غربی)،خندقبار، شهزاده حسین(جنوب)، مصلی(جنوب شرق) و تهران (شرق) که هماکنون از میان آن بناهای باشکوه، تنها دو دروازه تهران و راه کوشک باقی مانده و بقیه در اثر خیابانکشیها و عدم توجه به مرور زمان ویران شدند دروازه تهران قدیم یا دروازه قدیم تهران دروازهای تاریخی در ورودی جنوب شرقی شهر قزوین است که جاده تهران قزوین از آنجا وارد قزوین میشد.
محمد علی حضرتی با اشاره به جای ماندن تنها دو دروازه تهران و راه کوشک گفت: دروازه راه کوشک یکی از کهنترین دروازههای شهر است که به سوی الموت، رودبار شهرستان و کوشک و شکارگاههای شمال قزوین باز میشده و دارای یک ورودی با قوس و کلیل و نیم دایره است. در هر طرف راهرو، دو طاقنما ساخته شده که با نرمی به سوی بیرون پیش آمده و حالت آغوش گشوده را تداعی میکند. این دروازه تنها یک نما به سوی خارج شهر دارد.
وی خاطر نشان کرد:دروازه راه کوشک به عنوان یکی از دروازه های شهر قزوین به حساب میاد که بنای موجود در این محل بیش از 1000 سال قدمت دارد منتها شکل ظاهری و فعلی این دروازه مربوط به دوران قاجاری میباشد که که کاشی کاری های این بنا به دوران حکم رانی شاهزاده میرمحمدحسین عضدالملک در قزوین متعلق به سال 1296 هجری قمری میباشد.
مدیر کل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین بیان کرد:این دروازه نیز همانند سردر باغ ملی در تهران و دروازه ارگ در سمنان تنها دروازه های باقی مانده از گذشته با نقش اصیل خود در کل ایران میباشد که دروازه تهران قدیم شهر قزوین نیز از دیگران دروازه هایی از این نوع است که در سال 1348کاشی کاری مجدد و مورد مرمت و باز سازی قرار گرفت و این اثر در تاریخ 30 مرداد 1354 با شمارهٔ 392 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت به ثبت رسیدهاست.
حضرتی ها گفت: لازم به ذکر است که کارهای زیبا سازی از جمله الکترولیکال و نورپردازی مجموعه درب کوشک و همچنین مرمت این مجموعه در سال های 1380تا 1381انجام گرفته است و نور پردازی بسیار خوبی هم عائد این مجموعه شد ولی متاسفانه در سالهای اخیر این تاسیسات به شدت آسیب دید و از بین رفتند و همچنین آسیب هایی نیز به خود بنا و کاشی کاری ها آن به علت شیوع هولیگانیسم (شرورگری و لاتبازی)در آن منطقه در جهت افروختن آتش به کاشی کاری پایه ارزشمند این بنا وارد گردید است و جا دارد که نیروی انتظامی به میراث فرهنگی در جهت حفظ بنا و کاشی کاری موجود کمک بیشتری بکند تا که از تجمع افراد ولگرد در جهت تخریب این بنای باشکوه جلوگیری به عمل آورد.
وی افزود:میراث فرهنگی همواره آمادگی همه جانبه در جهت مرمت و احیاء این مجموعه تاریخی را در صورتی که آزاسازی از جبهه شرقی دروازه صورت پذیرد را دارد چراکه آزاد سازی از منظر شرقی یعنی در معرض دید عمومی قرار گرفتن این بنای ارزشمند تاریخی در شهر قزوین میباشد.
حضرتی گفت: یکی از بزرگترین بی مهری های تاریخی در شهر قزوین ساخت بنایی چند ده طبقه در حاشیه این دروازه میباشد که ساخت این برج اشتباهی همراه با خیانت عمدی به شهر قزوین حساب می آید که جبران آن بسیار گران تمام میشود.
وی افزود:باید این بنا به این شکل ممکن باقی بماند تا نمونه ایی باشد برای مداخلات سود جویانه و سوداگرایانه و فاقد اندیشه برای منافع عمومی تا آیندگان ارزیابی کنند که در گذشته کهن شهر قزوین دستخوش تاخت و تاز چه مدیران کوتاه نظری بوده و این شهر چه مقدار از این دست افراد ضربه خورده است.
مدیر کل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین خاطر نشان کرد:این بنا از نظر خاک شناسی و ضوابط و اصول شهر سازی بسیار بسیار ضعیف میباشد چراکه برای مثال نشست خیابان های مجاور و همچنین با توجه به حجم ترافیک سنگین روزانه خیابان نادری و عدل با راه اندازی این برج کاملا نقطه مرکزی شهر قفل خواهد شد و روزانه دچار بحران شدید خواهد شد.
وی اضافه کرد: این بنا در کنار مجمع تاریخ ارمنی مزار (آرامگاه ارامنه قزوین) قرار داشت که چندین سال قبل تخریب شد در حالی که این بنا نماد همزیستی مسالمت امیز ادیان در قزوین بود و با این کار بخش مهمی از تاریخ 200 ساله گذشته شهر قزوین را مخدوش شد.
کارشناس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین افزود: ساخت این برج یکی از آثار مهم زیست اجتماعی و فرهنگی شهر قزوین بوده است.
وی افزود: در همین زمان نشست زمین در خیابان عمران کاملا مشهود است و نشان دهنده این است که پیبش از بارگذاری کامل بر روی این بنا خاک منطقه در حال نشست میباشد و بر خلاف مقرارات ملی ساختمان نمای شیشه ایی و کامپوزیت آنجا نیز مشکل را مضاعف کرده است،چنانچه با بارگذاری کامل و بروز حادثه خداوند عالم است که چه اتفاقی در این نقطه از شهر می افتتد.
حضرتی در پایان گفت:اگر هزینه فایده این بنا را در نظر گرفته شود شاهد ان خواهیم بود که استفاده از واژه حماقت برای این برج بی و جهه نیست و نشان از هوش و زکاوت و طنزپردازی مردم کهن شهر مینودری(قزوین) دارد.
** دروازه درب کوشک، گنجینه ای در معرض آسیب
محسن شیخ الاسلام کارشناس بناهای تاریخی قزوین نیز به ایرنا گفت: دروازه تاریخی درب کوشک یک گنجینه است که امروز در معرض آسیب قرار گرفته است.
این کارشناس بناهای تاریخی قزوین گفت: ساخت برج تجارت در مجاورت این بنای باشکو و کم نظیر لطمه جبران ناپذیری را به آن وارد ساخته است و به جلوه های بصیری این مکان آسیب وارد ساخته است.
وی با بیان اینکه علاوه بر مزاحمت این برج در مقابل دروازه درب کوشک،افزود: فاضلاب خانه های اطراف این بنا موجب سستی این بنا می شوند و آنرا در معرض خطر قرار می دهند اما حل این مشکلات به لحاظ نیازمندی به منابع مالی قابل توجهی از عهده میراث خارج است و این مهم باید توسط شهرداری دنبال و پیگیری شود.
شیخ الاسلام با اشاره به لزوم تملک واحدهای مسکونی و تجاری چسبیده به این بنای تاریخی در جهت حفظ و نگهداری بهتر این اثر تاریخی، خاطر نشان کرد: میراث فرهنگی،همسایگان این بنا را معارض تلقی نکرده زیرا در برهه ای از زمان شهرداری به توسعه تجاری این منطقه پرداخته و امروز در جهت رفع این این مشکلات بجز شهرداری هیچ نهادی نمی تواند در رفع این مشکل تاثیر گذار باشد.
6104
کپی شد