به گزارش روز سه شنبه ایرنا، به گواه تاریخ و با مطالعه آئین و رسوم مناطق مختلف ایران که دارای خصوصیات جغرافیایی و اقلیم های متفاوتی هستند، باورهای گوناگونی در خصوص موضوع آب در میان مردمان این سرزمین وجود دارد.
به دلیل قرار گرفتن بیش از نیمی از پهنه سرزمین ایران در منطقه نیمه خشک و خشک، نگرانی از خشکسالی، همواره در ذهن مردمان این دیار قرار داشته و در بیشتر آئین ها، ترس از خشکسالی و دعا برای رفع آن به چشم می خورد.
مراسمی چون نماز استسقاء، عروسی آب، نیایش برای طلب باران، چمچه خاتون، کوسه گلین یا نهادن علم عزاداری برای باران خواهی همگی از آئین های سنتی بوده که برای طلب باران هستند که در مناطق مختلف کشور برپا می شده است.
پنجاه بدر نیز از جمله این آئین ها است که در نوزدهم فروردین ماه هرسال در قزوین برگزار می شده و تا به امروز نیز پابرجا بوده است.
پنجاه بدر در اصل روز باران خواهی قزوینی ها است و در این روز اهالی شهر به مصلا و دامن طبیعت می روند و از خداوند طلب باران می کنند.
**پنجاه بدر، روزی برای دعا و نیایش
این سنت قدیمی در قزوین به عنوان بخشی از اعتقادات و باورهای مردم این شهر، گرچه در میان برخی جنبه مذهبی خود را از دست داده و بیشتر برای تفریح برگزار می شود، اما جزو سنت هایی است که هرساله مورد توجه شهروندان قرار گرفته و به صورت با شکوه انجام می شود و هنوز نیز در آن بسیاری از شهروندان به نیایش و دعا پرداخته و در آن مراسم نماز اقامه می کنند.
در این روز که نزد قزوینی ها به پنجاه بدر معروف است، مردم در ساعات بعدازظهر منازل خود را ترک می کنند و به دامن می روند و عده زیادی نیز به مصلایی که در میان باغستان سنتی شهر قرار دارد رفته و ضمن اقامه نماز باران و دعا، آداب ویژه ای برگزار می کنند.
براساس برخی اسناد تاریخی و اظهارات کهنسالان، در گذشته در مکان فعلی مصلای قزوین یک آب انبار و یک مسجد وجود داشته که امروزه تنها بخشی از آب انبار آن به جای مانده است.
بی تردید احداث مسجد در بیرون شهر و در میان باغات سنتی نشان از انجام مناسکی خاص دارد و از آنجا که مراسم باران خواهی از سنت های کهن این سرزمین است، احتمال دارد بنای این مسجد که امروزه تخریب شده از روزگاران قدیم مکانی خاص و نیایشگاهی برای مراسم طلب باران بوده باشد.
**دویماج، غذای مخصوص روز پنجار بدر
توزیع عصرانه نذری نظیر آش رشته، دویماج (یک نوع غذای محلی قزوینی درست شده از نان، پنیر، گردو، کشمش، پیاز و انواع سبزیجات معطر) و لقمه های پنیر و سبزی نیز جزو آداب مخصوص این روز در بین قزوینی ها است.
در این میان بسیاری از خانواده های قزوینی در این روز به درست کردن دویماج مشغول شده و آنرا به عنوان عصرانه میل می کنند.
کارشناس مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قزوین در مورد این مراسم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مردم قزوین این ائین را که با نماز همراه بوده است را در پنجاهمین روز اول سال یعنی نوزدهم اردیبهشت ماه درمصلای شهر که از بناهای دوره قاجار است، برگزار و از نماز آن به‌عنوان صلاه الاستسقاء یاد می‌کردند که از نمازهای مستحبی محسوب می‌شود.
مجتبی عباسی با اشاره به موقعیت جغرافیایی دشت قزوین افزود: موقعیت اقلیمی قزوین به گونه ای بوده که بعد از نوروز نیاز به باران و بارندگی در آن بسیار مهم بوده به گونه‌ای که مردم این ایام را بخت باران نام‌گذاری کرده بودند و همین موضوع می‌رساند که بارندگی را برای باغستان‌های شهر بخت و اقبال می‌دانستند.
عباسی با بیان اینکه به نظر می رسد آئین پنجاه بدر با آیین گاه انبارها نزدیکی داشته باشد، افزود: این آئین از جشن‌هایی بوده که به طور معمول میان روزهای 14 تا 20 اردیبهشت برگزار می شود که سنت آن به‌پیش از اسلام باز می گردد.
**حاجت خواهی، از مناسک روز پنجاه بدر
عباسی با بیان اینکه روز جنبه عبادی خاصی نیز به لحاظ جمعی و فردی داشته و دارد،گفت: برهمین اساس در بعد جمعی می‌توان به باران خواهی و نیایش به صورت دسته جمعی اشاره کرد و در بعد فردی هم باید به مناسکی که افراد به تنهایی انجام می‌دهند مانند پخت و توزیع غذاهای نذری و حاجت‌خواهی از آب و سنگ انداختن در آن اشاره نمود.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین نیز در مراسم باران خواهی که در مصلی برگزار شد به خبرنگار ایرنا گفت: مراسم سنتی پنجاه بدر یکی از اصیل ترین آئین های قزوین به شمار می آید که مردم این شهر اعتقاد راسخی برای شرکت در آن دارند.
ˈنادر محمدی با بیان اینکه هر ساله در نوزدهم فروردین ماه دهها هزار نفر از مردم قزوین به منظور شرکت در این مراسم سنتی به دامن طبیعت و مصلی می روند، اظهار کرد: آئین پنجاه بدر نوعی سپاسگزاری و نیز درخواست مردم از خداوند برای نزول باران است که طی مراسمی خاص برگزار می شود.
محمدی تصریح کرد: چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن نزول باران فراوان باشد، مردم در آئین پنجاه بدر نماز شکر به جا می آورند و چنانچه با فقدان این نعمت الهی روبرو باشند در این مراسم به طلب باران مشغول می شوند.
وی خاطرنشان کرد: پخت و توزیع نذری نیز بخش دیگری از مراسم پنجاه بدر قزوینی ها است که حین اجرای آئین های مذهبی میان شرکت کنندگان توزیع می شود.
محمدی با بیان اینکه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین در تلاش است تا مراسم پنجاه بدر را در راستای جذب گردشگر بیشتر معرفی شود،افزود: به همین منظور در تلاش هستیم تا علاوه بر انعکاس این برنامه در رسانه های تصویری و مکتوب، با برپایی چادرهای اطلاع رسانی و توزیع اقلام تبلیغاتی، این آئین زیبا و سنتی را معرفی کنیم.
7389* 3013
خبرنگار : نسرین رحیمی**انتشار دهنده: رضا اولادی
انتهای پیام به دلیل قرار گرفتن بیش از نیمی از پهنه سرزمین ایران در منطقه نیمه خشک و خشک، نگرانی از خشکسالی، همواره در ذهن مردمان این دیار قرار داشته و در بیشتر آئین ها، ترس از خشکسالی و دعا برای رفع آن به چشم می خورد.
مراسمی چون نماز استسقاء، عروسی آب، نیایش برای طلب باران، چمچه خاتون، کوسه گلین یا نهادن علم عزاداری برای باران خواهی همگی از آئین های سنتی بوده که برای طلب باران هستند که در مناطق مختلف کشور برپا می شده است.
پنجاه بدر نیز از جمله این آئین ها است که در نوزدهم فروردین ماه هرسال در قزوین برگزار می شده و تا به امروز نیز پابرجا بوده است.
پنجاه بدر در اصل روز باران خواهی قزوینی ها است و در این روز اهالی شهر به مصلا و دامن طبیعت می روند و از خداوند طلب باران می کنند.
**پنجاه بدر، روزی برای دعا و نیایش
این سنت قدیمی در قزوین به عنوان بخشی از اعتقادات و باورهای مردم این شهر، گرچه در میان برخی جنبه مذهبی خود را از دست داده و بیشتر برای تفریح برگزار می شود، اما جزو سنت هایی است که هرساله مورد توجه شهروندان قرار گرفته و به صورت با شکوه انجام می شود و هنوز نیز در آن بسیاری از شهروندان به نیایش و دعا پرداخته و در آن مراسم نماز اقامه می کنند.
در این روز که نزد قزوینی ها به پنجاه بدر معروف است، مردم در ساعات بعدازظهر منازل خود را ترک می کنند و به دامن می روند و عده زیادی نیز به مصلایی که در میان باغستان سنتی شهر قرار دارد رفته و ضمن اقامه نماز باران و دعا، آداب ویژه ای برگزار می کنند.
براساس برخی اسناد تاریخی و اظهارات کهنسالان، در گذشته در مکان فعلی مصلای قزوین یک آب انبار و یک مسجد وجود داشته که امروزه تنها بخشی از آب انبار آن به جای مانده است.
بی تردید احداث مسجد در بیرون شهر و در میان باغات سنتی نشان از انجام مناسکی خاص دارد و از آنجا که مراسم باران خواهی از سنت های کهن این سرزمین است، احتمال دارد بنای این مسجد که امروزه تخریب شده از روزگاران قدیم مکانی خاص و نیایشگاهی برای مراسم طلب باران بوده باشد.
**دویماج، غذای مخصوص روز پنجار بدر
توزیع عصرانه نذری نظیر آش رشته، دویماج (یک نوع غذای محلی قزوینی درست شده از نان، پنیر، گردو، کشمش، پیاز و انواع سبزیجات معطر) و لقمه های پنیر و سبزی نیز جزو آداب مخصوص این روز در بین قزوینی ها است.
در این میان بسیاری از خانواده های قزوینی در این روز به درست کردن دویماج مشغول شده و آنرا به عنوان عصرانه میل می کنند.
کارشناس مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قزوین در مورد این مراسم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مردم قزوین این ائین را که با نماز همراه بوده است را در پنجاهمین روز اول سال یعنی نوزدهم اردیبهشت ماه درمصلای شهر که از بناهای دوره قاجار است، برگزار و از نماز آن به‌عنوان صلاه الاستسقاء یاد می‌کردند که از نمازهای مستحبی محسوب می‌شود.
مجتبی عباسی با اشاره به موقعیت جغرافیایی دشت قزوین افزود: موقعیت اقلیمی قزوین به گونه ای بوده که بعد از نوروز نیاز به باران و بارندگی در آن بسیار مهم بوده به گونه‌ای که مردم این ایام را بخت باران نام‌گذاری کرده بودند و همین موضوع می‌رساند که بارندگی را برای باغستان‌های شهر بخت و اقبال می‌دانستند.
عباسی با بیان اینکه به نظر می رسد آئین پنجاه بدر با آیین گاه انبارها نزدیکی داشته باشد، افزود: این آئین از جشن‌هایی بوده که به طور معمول میان روزهای 14 تا 20 اردیبهشت برگزار می شود که سنت آن به‌پیش از اسلام باز می گردد.
**حاجت خواهی، از مناسک روز پنجاه بدر
عباسی با بیان اینکه روز جنبه عبادی خاصی نیز به لحاظ جمعی و فردی داشته و دارد،گفت: برهمین اساس در بعد جمعی می‌توان به باران خواهی و نیایش به صورت دسته جمعی اشاره کرد و در بعد فردی هم باید به مناسکی که افراد به تنهایی انجام می‌دهند مانند پخت و توزیع غذاهای نذری و حاجت‌خواهی از آب و سنگ انداختن در آن اشاره نمود.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین نیز در مراسم باران خواهی که در مصلی برگزار شد به خبرنگار ایرنا گفت: مراسم سنتی پنجاه بدر یکی از اصیل ترین آئین های قزوین به شمار می آید که مردم این شهر اعتقاد راسخی برای شرکت در آن دارند.
ˈنادر محمدی با بیان اینکه هر ساله در نوزدهم فروردین ماه دهها هزار نفر از مردم قزوین به منظور شرکت در این مراسم سنتی به دامن طبیعت و مصلی می روند، اظهار کرد: آئین پنجاه بدر نوعی سپاسگزاری و نیز درخواست مردم از خداوند برای نزول باران است که طی مراسمی خاص برگزار می شود.
محمدی تصریح کرد: چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن نزول باران فراوان باشد، مردم در آئین پنجاه بدر نماز شکر به جا می آورند و چنانچه با فقدان این نعمت الهی روبرو باشند در این مراسم به طلب باران مشغول می شوند.
وی خاطرنشان کرد: پخت و توزیع نذری نیز بخش دیگری از مراسم پنجاه بدر قزوینی ها است که حین اجرای آئین های مذهبی میان شرکت کنندگان توزیع می شود.
محمدی با بیان اینکه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین در تلاش است تا مراسم پنجاه بدر را در راستای جذب گردشگر بیشتر معرفی شود،افزود: به همین منظور در تلاش هستیم تا علاوه بر انعکاس این برنامه در رسانه های تصویری و مکتوب، با برپایی چادرهای اطلاع رسانی و توزیع اقلام تبلیغاتی، این آئین زیبا و سنتی را معرفی کنیم.
7389* 3013
خبرنگار : نسرین رحیمی**انتشار دهنده: رضا اولادی
کپی شد
