خدمات زیربنایی مانند راه‌های ارتباطی از مهمترین عوامل توسعه‌ای جوامع مختلف محسوب شده و این مساله در جامعه بشری امروز نیز همواره مورد توجه دولتمردان بوده و هست تا جایی که از جاده همیشه به عنوان رکن مهم توسعه یاد می‌شود.
امروزه دولت‌ها برای توسعه مدرن جوامع خود بیش از پیش به انجام زیرساخت‌های ارتباطی در حوزه‌های مختلف از جمله جا به جایی کالا و مسافر اهمیت می‌دهند تا جایی که روز به روز شاهد گستره ارتباطاتی مهم در اقصی نقاط جهان هستیم.
جوامع بشری برای ارتباطات بیشتر، فارغ از مسایل مادی به ایجاد زیرساخت‌های مهم ارتباطی، حتی در سخت‌ترین شرایط ممکن اقتصادی اقدام کرده تا جایی که برای احداث یک جاده یا ریل قطار کوهستان‌های بی شماری را درمی‌نوردند و برروی رودخانه‌ها و یا حتی دریاها و دریاچه‌ها شبکه‌های ریلی به طول چند ده کیلومتر احداث می‌کنند.
ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی در کشور ما، به خصوص پس از انقلاب در مناطق مختلف از جمله استان‌ها، شهرها و روستاهای محروم از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و امروزه نیز شاهدیم که هیچ روستایی از عملیات عمرانی تاکنون محروم نمانده است.
بی شک، روستاها در کشور ما از مناطق محروم به شمار رفته و نبود امکانات لازم با توجه به رشد روزافزون تکنولوژی و زندگی مدرن شهری طی ۲ یا سه دهه گذشته باعث مهاجرت بی‌رویه و گسترده روستاییان به شهرها و مناطق حاشیه‌ای آن شده که همین مساله نیز معضلات جامعه شهری ما را امروز دوچندان کرده است.
در این رابطه نقش راه‌های ارتباطی و جاده‌ها در مناطق روستایی همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و این مساله در استان قزوین نیز از گذشته‌های دور و نزدیک جزو دغدغه‌های مهم مسوولان عالی آن به شمار رفته است.
استان قزوین دارای ۶ هزار و ۶۷۷ کیلومتر راه ارتباطی است که ۵ هزار و ۳۳۲ کیلومتر آن راه روستایی بوده و حدود ۵۰ درصد آن آسفالته هست اما همین میزان راه آسفالت شده که مربوط به گذشته‌های دور می‌باشد نیز به مرمت، زیرسازی وروکش آسفالت نیازمند است.
راه‌های آسفالت شده به نگهداری‌های مداوم نیازمند هستند
جواد حق‌لطفی، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان قزوین در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: بدون شک احداث هر عملیات عمرانی نیازمند حفظ و نگهداری است و در این رابطه، جاده به لحاظ اهمیت استراتژیکی و تخصیص اعتبارات عمرانی بیش از حد و هزینه کردهای زیاد، نیازمند به نگهداری‌های مداوم و به روز هستند.
وی اضافه کرد: براساس استانداردهای جاده‌ای،۴ تا ۶ درصد از هزینه راه باید سالانه صرف نگهداری از آن شود که به عنوان مثال امسال این میزان برای استان قزوین ۲ هزارم درصد بوده که رقم بسیار ناچیزی به شمار می‌رود و اگر به نحو احسن این مساله مدیریت نشود به طور حتم هزینه‌های سنگین‌تری را در سال‌های بعد برای ما به همراه خواهد داشت.
حق لطفی با بیان اینکه از پنج هزار و ۳۳۲ کیلومتر راه روستایی استان قزوین، ۲ هزار و ۶۷۴ کیلومتر آن آسفالته هستند، تصریح کرد: این در حالی است که یک هزار و ۹۶۴ کیلومتر راه موجود روستاهای قزوین خاکی و صعب العبور و ۶۹۴ کیلومتر دیگر آن نیز شوسه بوده که نیازمند به اجرای عملیات زیرسازی مناسب هستند.
۴۱۵ میلیارد تومان برای آسفالت راه‌های شوسه نیاز است
حق‌لطفی ادامه داد: برای انجام عملیات زیرسازی و آسفالت ۶۹۴ کیلومتر راه شوسه موجود در استان قزوین به ۴۱۵ میلیارد تومان اعتبار نیاز است و در عین حال نیز ۳۰ درصد از راه‌های آسفالته موجود نیز به علت عمر طولانی آسفالت آنها و عبور بار بیش از حد توسط کامیون‌های معادن نیازمند مرمت و روکش آسفالت بوده که برای انجام این موضوع نیز به تخصیص ۱۸۲ میلیارد تومان اعتبار نیازمندیم.
به گفته وی، اعتبار در نظر گرفته شده امسال استان قزوین برای اجرای عملیات روکش آسفالت راه‌های روستایی تنها ۲۱ میلیارد تومان بوده که تا پایان دی ماه جاری فقط ۵.۵ میلیارد تومان آن تخصیص یافته است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان قزوین خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در شرایط کنونی برای زیرسازی، تعریض و آسفالت هر کیلومتر راه روستایی در مناطق کوهستانی ۸۰۰ میلیون تومان و در مناطق دشت و هموار ۴۰۰ میلیون تومان هزینه می‌شود، اعتبارات تخصیص یافته استان در این رابطه بسیار ناچیز بوده و به همین منظور اولویت تعریض و یا روکش آسفالت راه‌های روستایی به مناطق پرجمعیت و تردد زیاد اختصاص یافته است.
وضعیت راه‌های روستایی قزوین از میانگین کشوری مطلوب تر است
مجتبی دایی‌دایی، معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین در این رابطه اظهار داشت: خوشبختانه اگرچه وضعیت راه‌های روستایی، به خصوص آسفالته قزوین نسبت به سایر استان‌های کشور بهتر است اما به لحاظ کلی بیشتر این جاده‌ها نیازمند مرمت و رسیدگی هستند.
وی افزود: بسیاری از راه‌های آسفالته روستایی موجود استان قزوین مربوط به زمان اجرای عملیات جاده توسط جهاد سازندگی بوده و امروز با توجه به طول عمر آنها، بسیاری از این راه‌ها به بازسازی و حتی زیرسازی و روکش آسفالت احتیاج داشته و اگر مورد رسیدگی و نگهداری قرار نگیرند در آینده نه چندان دور هزینه‌های بیشتری را برروی دوش دستگاه‌های ذیربط می‌گذارد.
این مسوول به فعالیت معادن استان که بیشتر در حوزه روستایی قرار دارند اشاره و تصریح کرد: با توجه به اینکه راه های روستایی برمبنای میزان تردد و حجم بار مورد نیاز روستاییان در گذشته طراحی و اجرا شده، متاسفانه بخش اعظمی از این راه ها به دلیل تردد وسایل نقلیه بسیار سنگین معادن کارآیی خود را امروز از دست داده و حتی وضعیت برخی از آنها از راه‌های خاکی و شوسه نیز بدتر شده است.
دایی دایی، اهمیت جاده های روستایی استان قزوین را در حوزه گردشگری بسیار بااهمیت دانست و یادآور شد: با توجه به اینکه این منطقه از کشور از سابقه کهن تاریخی برخوردار بوده و بیشتر آثار به جا مانده نیز در مناطق دوردست آن مانند آوج، الموت و طارم سفلی که مناطقی کوهستانی و صعب العبور نیز هستند، واقع شده، از این رو احداث راه های ارتباطی مناسب می تواند هم در حوزه گردشگری منطقه بسیار حایز اهمیت باشد و هم اینکه در معیشت و درآمدزایی روستاییان از این حوزه تاثیرگذار باشد.
وی اضافه کرد: امروز با توجه به هزینه های نجومی در بخش احداث راه، بی شک دستگاه متولی به تنهایی نمی تواند پاسخگوی نیازهای موجود این بخش باشد اما با مدیریت صحیح و اصولی برنامه ریزان استان می توان در ایجاد و توسعه راه های روستایی استان از سایر بخش ها نظیر میراث فرهنگی و گردشگری نیز کمک گرفت.
گام‌های خوبی در حوزه محرومیت‌زدایی روستاها برداشته شده است
مدیرکل دفتر فنی استانداری قزوین در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: خوشبختانه اقدامات و گام‌های خوبی در حوزه محرومیت‌زدایی روستاهای استان قزوین با احداث و روکش آسفالت در گذشته‌های دور صورت گرفته اما متاسفانه برخی شاخص‌هایی که هنگام احداث جاده در آن لحاظ نشده و امروز نیز از سوی برخی کاربران غیرمجاز از جمله معادن موجود در روستاها مورد استفاده ناصحیح قرار گرفته، باعث تخریب و نابودی بسیاری از این جاده‌ها شده است.
پیمان پیرمرادی با تاکید براینکه باید توجه داشت که راه‌های روستایی از نظر درجه و نوع کاربری، برای تردد بین روستاها مورد احداث قرار می‌گیرند، افزود: متاسفانه معادن موجود در سطح استان باعث از بین رفتن بخش عمده‌ای از جاده‌های روستایی شده‌اند و هیچ کنترل و نظارتی نیز بر میزان بارگیری‌های صورت گرفته توسط کامیون‌ها از سوی مالکان معادنی که براساس مصوبه شورای معادن بایستی نسبت به نصب باسکول و کنترل میزان بار به عمل آورند، صورت نمی‌پذیرد.
این مسوول اضافه کرد: در عین حال نیز موضوع نگهداری از جاده‌های استان، به خصوص راه‌های روستایی بسیار مورد توجه است تا جایی که شورای فنی استانداری قزوین تعهد پیمانکاران جاده‌های روستایی استان از یک به پنج سال افزایش داده و همین مساله باعث شده تا آنان نسبت به کیفیت و اجرای آسفالت این نوع راه‌ها حساس‌تر از گذشته شوند.
وی، کنترل و کیفیت، نظارت و مراقبت از جاده‌های روستایی را از جمله موارد افزایش طول عمر این گونه راه‌ها دانست و اظهار داشت: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و هزینه‌های صورت گرفته در حوزه احداث و نگهداری از جاده‌ها، باید بیش از پیش نسبت به اجرا و نگهداری از داشته‌های موجود خود حساس‌تر عمل کرده و سعی کنیم تا با حفظ و نگهداری از راه‌های موجود نسبت و استفاده بهینه‌تر از آنها، طول عمر آنها را افزایش دهیم.
