اگر واحد تولیدی را همانند اندام انسان تصور کنید، برق و گاز درست شبیه به رگ‌های خونی موجب حرکت و حیات آن شده و نارسایی در این زمینه موجب می‌شود تا عملا چرخ صنعت از حرکت و حیات بایستد.
در سال‌های اخیر با اهمیت روز افزون رونق تولید، فراهم کردن بسترهای لازم مانند برق و گاز برای استقرار و راه‌اندازی یک کارخانه همواره مورد تاکید بوده و وظیفه آن بر عهده دستگاه‌های دولتی گذاشته شده است، اما آنچه در این میان داد واحدهای تولیدی را بلند کرده، نبود حمایت‌های لازم برای انتقال این انرژی‌ها تا جلوی درب واحد تولیدی است.
به گفته تولیدکنندگان، مشکل زمانی حاد می‌شود که یک واحد تولیدی بخواهد در خارج از شهرک صنعتی احداث و راه‌اندازی شود، در این صورت نه تنها از هیچ حمایتی همانند شرکت شهرک‌های صنعتی برخوردار نیست، بلکه باید هزینه انتقال گاز و برق تا جلوی درب واحد را متقبل شده و در این میان نیز با تاخیر و کاغذبازی‌های بسیاری روبه رو شود.
به گفته مسؤولان حوزه صنعتی، کمتر از یک سوم واحدهای صنعتی قزوین از سه هزار و ۵۰۰ واحد با مشکل گاز و برق روبه رو بوده و در فصل سرما نیز بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند.
ویژگی خاص استان قزوین به علت تحت پوشش بودن شرکت برق منطقه‌ای استان زنجان از دیگر مواردی است که باعث شده تا برخی از واحدهای تولیدی مستقر در قزوین، انرژی برق مورد نیاز خود را از زنجان تامین کرده و مشترک آن استان باشند.
گازرسانی از جیب واحدهای تولیدی
مدیرعامل یک واحد تولیدی در قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: شرکت گاز معتقد است واحدهای تولیدی و صنعتی که مسیر صعب العبور داشته یا مسافت زیادی با خطوط و شبکه‌های گاز دارند، گازرسانی به آنها مقرون به صرفه نیست و حتی گلخانه‌های چوبی تا زمانی که به ساختار فلزی تغییر نکنند، امکان گازرسانی به آنها با توجه به صادر نشدن مجوز فراهم نمی‌شود.
حسام الدین موسوی افزود: قوانین و سیاست‌های کلان کشور به نحوی تنظیم شده که تولیدکننده برای داشتن نعمت گاز مجبور است تنها به شهرک‌های صنعتی روی بیاورد و احداث و راه‌اندازی یک واحد تولیدی در خارج از شهرک، با نارسایی گازی همراه شود.
وی با بیان اینکه برای خرید ایستگاه گاز تقلیل فشار امروزه باید متحمل هزینه‌های سنگین شویم، اظهار داشت: هزینه یک ایستگاه تقلیل فشار که شرکت گاز برای واحد صنعتی نصب می‌کند، به پای واحد صنعتی است و تولید کننده باید پول کارگر، لوله و تمام انشعابات را از جیب بپردازد.
موسوی خاطرنشان کرد: در شرایطی که تمام کشور روی رونق تولید متمرکز شده، بهتر بود که شرکت توزیع گاز به جای اخذ هزینه‌ها قبل از راه‌اندازی واحدهای صنعتی، بعد از راه‌اندازی هزینه‌ها را اخذ می‌کرد، درحالی که هم اکنون چنین حمایتی وجود ندارد.
خرید تجهیزات برق رسانی برای واحدهای صنعتی گران و پر هزینه است
مدیرعامل یکی دیگر از واحدهای تولیدی در استان قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از مشکلات برق رسانی به واحدهای تولیدی گفت و اظهار داشت: شیوه برق‌رسانی به واحد تولیدی به این شکل است که ابتدا باید از درب واحد صنعتی تا اولین و نزدیکترین انشعاب برق مسافت اندازه‌گیری شده و با تحمیل هزینه تیرهای برق، حفر چاه، تامین کابل، پول کارگر و پیمانکار، برق رسانی آغاز شود.
سعید محمدبیگی با بیان اینکه معمولا واحدهای صنعتی جدید، مکان احداث شرکت را در کنار یک واحد قدیمی انتخاب می‌کنند تا از خدمات گاز و برق آن استفاده کنند، اظهار داشت: این واحدها نیز برای استفاده از برق شرکت قدیمی با مشکل مواجه‌اند و معمولا واحد قدیمی مستقر حاضر نمی‌شود زیر بار رفته و به صورت مفت و رایگان برقی را که مدت‌ها پیش هزینه کرده به واحد جدید منتقل کند.
وی تصریح کرد: معمولا در این مواقع شرکت توزیع برق هیچگونه دخالتی ندارد و معارض شدن این واحدها برای برق‌رسانی تا جایی پیش می‌رود که واحد تولیدی اول به واحد تولیدی دوم پیشنهاد می‌دهد تا نصف هزینه‌های برق رسانی را تقبل کند و با این کار عملا هزینه‌های گزاف و بیهوده‌ای روی دوش واحد صنعتی جدید می‌افتد.
محمدبیگی به گران شدن ترانس‌های برق در جلوی درب واحدهای صنعتی اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه خرید برخی تجهیزات برق رسانی برای واحدهای صنعتی گران و پر هزینه است، این مبالغ در هنگام طرح توسعه نیز مجددا با عملیات کاغذبازی تکرار می‌شود و عملا هیچ حمایتی خارج از شهرک‌های صنعتی برای یک واحد تولیدی وجود ندارد.
کمتر از یک سوم واحدهای تولیدی قزوین در استان با مشکلات گاز و برق روبهرو هستند
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: خدمات رسانی به واحدهای صنعتی یک اصل اساسی است و مقرراتی نیز در این رابطه وجود دارد که نیازهای ضروری واحدهای تولیدی یک شرکت مانند آب، برق و گاز باید تا درب واحد فراهم شود.
علی محمد زمانی افزود: متاسفانه هم اینک برخی از واحدهای افتتاح شده هنوز نتوانسته‌اند از نعمت گاز استفاده کنند و به سمت سوخت مایع و فسیلی روی آورده‌اند، درحالیکه چنین سوخت‌هایی مشکلات زیست محیطی به همراه دارد و به صورت دایمی جوابگو نیست.
وی تاکید کرد: در برخی از موارد شاهد هستیم که یک واحد تولیدی باید هزینه لوله‌کشی گاز تا درب واحد تولیدی را بپردازد و هزینه‌های زیادی را برای گازرسانی تا درب واحد متقبل شود، درحالیکه ما اعتقاد داریم فراهم کردن زیرساخت آن در زمینه تولید بر عهده دولت است و تا جای ممکن باید حمایت‌ها افزایش یابد.
زمانی با بیان اینکه طرح توسعه واحدهای صنعتی نیز با مشکلات گازرسانی روبه رو است، اظهار داشت: این واحدها که از قبل افتتاح شده‌اند، برای بهره‌مندی از انرژی گاز در خط تولید جدید و طرح توسعه مجددا باید هزینه گازرسانی را بپردازند و حتی موافقت شرکت گاز را جلب کنند.
این فعال حوزه صنعت شرایط گازرسانی در واحدهای خارج از شهرک صنعتی را بسیار دشوار ارزیابی کرد و گفت: به لحاظ قانونی اگر واحدی در شرکت شهرک‌های صنعتی قرار داشته باشد، این شهرک موظف است که بسترهای لازم را فراهم کند و نیاز به پیگیری گازرسانی و برق رسانی از سوی واحدهای تولیدی نیست، اما در خارج از شهرک صنعتی اوضاع به کلی فرق می‌کند و همه زحمت‌ها پای تولید کننده است.
زمانی مشکل دیگر در حوزه گازرسانی را قطع گاز در فصل سرما و یا افت فشار آن عنوان کرد و گفت: در برخی موارد شاهد هستیم که گاز موجود نیز در فصل سرما به حدی افت فشار پیدا می‌کند که خط تولید کارخانه با مشکل مواجه می‌شود و متاسفانه بعد از اتمام زمستان تا سال آینده نیز هیچگونه اقدامات پیشگیرانه و ذخیره سازی گاز در دستور کار قرار نمی‌گیرد.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان قزوین به مساله برق رسانی در واحدهای صنعتی پرداخت و خاطرنشان کرد: متاسفانه خیلی از واحدهای تولیدی در استان قزوین مشترک برق منطقه‌ای استان زنجان هستند و پول و هزینه اشتراک برق آن به خارج از استان پرداخت می‌شود.
زمانی یادآور شد: انشعابات برق برای واحدهای درحال طرح توسعه از دیگر مشکلاتی است که یک تولیدکننده با آن روبه رو است و دستگاه‌های حمایتی باید برای حل آن چاره‌اندیشی کنند.
تولیدکننده و سرمایه‌گذار را نباید لنگ گاز و برق گذاشت
مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: بودجه سال ۹۹ بدون نفت بسته شده و این موضوع نشان می‌دهد که نیاز واحدهای صنعتی به سوخت مایع و فسیلی در سال آینده به بن‌بست رسیده و کشور باید در راستای بهره‌مندی از گاز طبیعی گام بردارد.
مرتضی علیخانی افزود: سیاست دولت بر این است که تمام واحدهای صنعتی از نعمت گاز و برق برخوردار باشند و از ابتدای سال نیز دستوری صادر شد تا عملیات گازرسانی و تامین برق برای همه واحدهای تولیدی قزوین صورت پذیرد.
وی به وجود قوانین دست و پاگیر در خصوص انشعابات لوله‌های گاز و تحمیل هزینه‌ها به واحدهای تولیدی اشاره کرد و گفت: این نوع اقدامات سبب شده تا عملا برخی از سرمایه‌گذاران و مدیران واحدهای تولیدی با مشکلات متعددی روبه رو شوند.
علیخانی با بیان اینکه نباید سرمایه‌گذار و تولیدکننده را تحت فشار قرار داد و رونق تولید را لنگ گاز و برق گذاشت، یادآور شد: در همین رابطه در ستادهای تسهیل و رفع موانع تولید استان قزوین که عمدتا با ریاست استاندار برگزار می‌شود به این مهم بارها تاکید شده و تلاش کردیم تا برق‌رسانی و گازرسانی به واحدهای اقتصادی در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود.
هزینه ایستگاه‌های تقلیل فشار برای واحدهای تولیدی، یک چهارم بازار آزاد است
مدیرعامل شرکت گاز استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: مقررات‌های موجود گازرسانی به انتقال گاز تا درب واحد تولیدی اشاره نداشته است و اینکه می‌گویند گاز باید تا جلوی درب واحد تولیدی آورده شود، مربوط به شرکت شهرک‌های صنعتی است.
اسماعیل مفرد بوشهری افزود: حمایت‌های شرکت گاز از واحدهای تولیدی تا قدری پیشرفت کرده که اگر یک تولیدکننده برای قدر سهم خود ۱۵۰ میلیون تومان پرداخت می‌کرد، اکنون با پرداخت‌های دولتی و حمایت‌های موجود این رقم به ۲۰ میلیون تومان کاهش یافته است.
وی تصریح کرد: برای حمایت بیشتر و اختصاص یارانه به واحدهای تولیدی، شورای اقتصاد کشور در سال ۹۷ مصوبه‌ای داشت تا بر اساس آن گازرسانی در شهرک‌های صنعتی افزایش یافته و برای عملیات اجرایی آن هیچ کوتاهی صورت نگیرد.
مفرد بوشهری تاکید کرد: از سال ۹۶ تاکنون، تمام صنایع استان قزوین از نعمت گاز برخوردارند و یک واحد صنعتی جدید که راه‌اندازی می‌شود، نهایتا تا سه ماه به خط لوله گاز متصل شده و مشکلی در این رابطه ندارد.
این مسؤول قدر السهم گازرسانی به واحدهای تولیدی را متفاوت عنوان کرد و توضیح داد: بر اساس یک فرمول معین و فاصله بین واحد تولیدی تا خط لوله گازرسانی، هزینه قدر السهم انشعابات گاز محاسبه می‌شود، به این شکل که اگر ۶ واحد تولیدی برای درخواست گاز اقدام کنند، هزینه انشعاب بین آنها تقسیم می‌شود.
مفرد بوشهری بیان داشت: ایستگاه‌هایی که برای تغییر فشار گاز واحدهای تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک چهارم قیمت بازار آزاد است و با وجود افزایش قیمت این دستگاه‌ها در این چند سال اخیر، اما همچنان حمایت‌های لازم از واحدهای تولیدی با قیمت پایین صورت می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت گاز استان قزوین در پاسخ به این سوال که آیا در سال جاری فشار گاز واحدهای تولیدی به علت سرما کاهش می‌یابد؟ اظهار داشت: تا الان چنین اتفاقی نیفتاده است و تا جای ممکن تلاش کردیم که تا پایان سال نیز چنین اتفاقی رخ ندهد.
وی خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد گاز افت فشار پیدا کرده یا قطع شود، اولویت اول با نیروگاه، سپس نیروگاه‌های کوچک مقیاس، صنعت و در نهایت منازل مسکونی خواهد بود.
کمتر از ۱۰ واحد تولیدی در استان قزوین از شرکت برق منطقه‌ای زنجان تغذیه می‌کنند
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر ۱۶ برق منطقه‌ای و ۳۹ شرکت توزیع برق در کشور وجود دارد که شرکت‌های منطقه‌ای وظیفه برق رسانی به چندین استان را برعهده دارند، به عنوان مثال برق منطقه‌ای استان تهران، استان‌های قم و البرز، برق منطقه‌ای باختر، استان‌های مرکزی، لرستان و همدان و برق منطقه‌ای زنجان نیز استان‌های قزوین و زنجان را تحت پوشش خود قرار داده است.
سعید بهادیوند چگینی با بیان اینکه برخی از استان‌های کشور دارای چند شرکت توزیع نیروی برق هستند، اظهار داشت: در استان‌های اصفهان و شیراز ۲ شرکت توزیع نیروی برق وجود دارد، اما استان قزوین به لحاظ کوچکی تنها با یک شرکت توزیع برق نیازهای خویش را برطرف کرده است.
وی اظهار داشت: قانون شرکت توزیع برق به ما می‌گوید که اگر یک واحد صنعتی متقاضی هفت مگاوات برق و کمتر از آن باشد، شرکت توزیع نیروی برق موظف است که برق آن را تامین کند، اما اگر یک واحد صنعتی بیشتر از هفت مگاوات برق تقاضا کند، این وظیفه بر عهده شرکت برق منطقه‌ای است.
بهادیوند چگینی تاکید کرد: کمتر از ۱۰ واحد تولیدی در استان مانند هفت الماس مشترک شرکت برق منطقه‌ای استان زنجان هستند و مابقی واحدهای تولیدی از شرکت توزیع نیروی برق استان قزوین تغذیه می‌کنند.
این مسؤول در مورد نیاز برخی واحدهای درحال توسعه به برق توضیح داد: برای برق رسانی در برخی از شهرک‌های صنعتی استان مانند خرمدشت، پست ۶۳ کیلواتی که در آنجا قرار داده شده، سیار بوده و تا ۱۵ مگاوات می‌تواند برق‌رسانی کند.
وی گفت: این میزان برق موقت برای راه‌اندازی و آغاز به کار یک واحد تولیدی کافی است، اما پس از یک تا ۲ سال که واحد تولیدی در این شهرک بخواهد طرح توسعه را آغاز کند، پست برق دائم احداث می‌شود.
چگینی مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای استان قزوین: وظیفه تامین کمتر از هفت مگاوات برق برعهده شرکت توزیع و بیشتر از هفت مگاوات برعهده برق منطقه‌ای است.
بهادیوند چگینی تصریح کرد: اگرچه ممکن است در برخی موارد، احداث پست برق ۶۳ کیلووات دائم تا ۶ ماه به طول بیانجامد، اما این موارد به شدت کمیاب است و در بیشتر مواقع تا قبل از طرح تقاضای واحد تولیدی برای احداث این پست، برق دائم در این مکان‌ها راه‌اندازی می‌شود.
وی اضافه کرد: هم اکنون پست ۶۳ کیلووات شهرک صنعتی خرمدشت کلنگ زنی شده و تا یک و نیم سال آینده تکمیل و راه‌اندازی خواهد شد، همچنین پست ۶۳ کیلوات شهرک صنعتی معلم کلایه در منطقه الموت نیز پنج ماه پیش کلنگ زنی شده و با آماده‌سازی ترانس‌ها حاضریم که بر اساس نیاز واحدها برق رسانی را انجام دهیم.
بهادیوند چگینی بیان داشت: در استان قزوین پست‌های برق ۲۳۰ و ۴۰۰ کیلوات هم وجود دارد که شرکت برق منطقه‌ای زنجان برای برخی از واحدهای صنعتی همانند آپادانا سرام برق ۲۳۰ کیلووات احداث کرده و این واحدها هم اکنون مشترک استان زنجان هستند.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان قزوین در پاسخ به این سوال که آیا امکان انتقال برق منطقه‌ای استان زنجان به قزوین وجود دارد؟ گفت: سیاست وزارت نیرو در این است که شرکت‌های برق منطقه‌ای تجمیع شده و تعداد آنها کمتر شود، بنابراین امکان اینکه برق منطقه‌ای زنجان به قزوین منتقل شود، عملا صفر است.
بهادیوند چگینی به لایحه جدیدی در مجلس شورای اسلامی در خصوص شرکت توزیع نیروی برق اشاره کرد و اظهار داشت: بر اساس این لایحه قرار است که برق‌ها استانی شوند و پست‌های ۶۳ کیلوات که در اختیار شرکت‌های برق منطقه‌ای قرار دارند در اختیار شرکت توزیع نیروی برق استان‌ها قرار گیرند.
وی خاطرنشان کرد: هم اکنون استان‌هایی که شرکت برق منطقه‌ای دارند، چندان راضی به تصویب این لایحه نیستند، اما استان‌های دیگر که دارای شرکت توزیع نیروی برق هستند می‌خواهند این اتفاق هرچه سریع‌تر رقم بخورد.
نیم نگاه:
عیسی قبادی معاون اقتصادی استاندار قزوین،مدتی قبل پس از آگاهی از مشکلات واحدهای تولیدی در خصوص گازرسانی و برق رسانی تاکید کرده بود که هیچ واحد تولیدی نباید از نعمت گاز محروم شود و حمایت‌های شرکت گاز و برق در این رابطه افزایش یابد.
علاوه بر این موضوع، قیمت اراضی شهرک‌های صنعتی به لحاظ دارا بودن خدمات آب، برق و گاز بالاتر از اراضی خارج این محدوده است و اگر شرایطی فراهم شود که انشعابات گاز و برق با هزینه بسیار پایین در اختیار تولیدکننده قرار گیرد، به طور حتم استقبال سرمایه گذاران برای خرید زمین و سرمایه‌گذاری در خارج از شهرک افزایش می‌یابد.
با این حال در سالی که به شعار رونق تولید مزین شده است، نباید حرکت چرخ صنعت و تولید با تحمیل هزینه بر تولیدکننده محقق شود.
