کمتر کسی در استان قزوین پیدا می‌شود که در سال‌های گذشته با معضلات جایگاه مدیریت پسماند محمدآباد بیگانه باشد و از جزییات آن بی‌خبر بماند.
دست کم اگر تا دیروز فعالان زیست محیطی از نبود نظارت صحیح، مخاطرات زیست محیطی و مدیریت غیر اصولی این جایگاه انتقاد می‌کردند، اکنون کارد به استخوان رسیده و صدای مسئولان نیز بلند شده است.
این جایگاه که از سال ۸۱ با هدف پردازش پسماند و دفع زباله برای ۲۰ سال احداث شده بود، در ابتدا با ورود روزانه ۲۵۰ تن زباله کار خود را آغاز کرد.
جایگاه مدیریت پسماند محمدآباد در ادامه با پذیرش زباله‌های ۲۵۰ روستا و ۲۰ شهر استان به جایی رسید که علاوه بر کاهش کیفیت مدیریت به انباشت زباله و حتی دفن غیر بهداشتی روی آورد.
فعالیت این جایگاه، زمانی بغرنج شد که سال گذشته خبر ورود پسماندهای صنعتی و عفونی از ۶ استان به قزوین سر و صدایی زیادی به راه انداخت و توجه مسئولان را به برخی مخاطرات بالقوه جلب کرد.
اکنون که بارش‌های فصلی آغاز و شیرابه پسماندها بر زمین جاری شده است، برخی مسئولان معتقدند که نفوذ این مایعات به خاک که غالبا حاوی مواد سنگین و عناصر خطرناک شیمیایی هستند، منابع آب‌های زیرزمینی را در آینده با تهدید جدی روبه رو می‌سازد.
جمع آوری پسماند از ۲۸۰ واحد صنعتی و هفت بیمارستان در قزوین
مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: مشکل پسماند در استان قزوین فقط مربوط به زباله‌های صنعتی یا ویژه نیست، بلکه مشکل اساسی ما به زباله‌های خانگی نیز برمی‌گردد، چون در حال حاضر ۶ درصد این زباله‌ها از مبدا تفکیک می‌شوند و آمار استانی در کشور بسیار پایین است.
حسن عباس نژاد با بیان اینکه چالش اساسی قزوین در حوزه پسماند، به جمع آوری و دفع پسماند مربوط می‌شود، اظهار داشت: یکی از موضوعاتی که در سال‌های گذشته همواره مورد غفلت و بی‌توجهی قرار گرفته است، نبود طرح جامع پسماند برای مدیریت بهتر هرگونه زباله است که اهتمام لازم نسبت به آن وجود ندارد.
وی سپس به جایگاه مدیریت پسماند محمد آباد در شهرستان بویین زهرا اشاره کرد و گفت: این جایگاه که قرار بود برای تبدیل پسماندهای صنعتی، خانگی و کشاورزی به کمپوست زباله‌ها(کود فشرده) اقدام کند، متاسفانه در این رابطه ناتوان مانده و مدیریت غیر صحیح در این مکان باعث شده تا در سال‌های گذشته با چالش‌های متنوعی همراه شویم.
عباس نژاد به پسماندهای صنعتی استان قزوین اشاره کرد و گفت: با بررسی‌های صورت گرفته در استان، ۲۸۰ واحد صنعتی به تولید پسماند صنعتی مبادرت کرده و پسماندهای خود را بدون مدیریت و برنامه اصولی به جایگاه زباله محمد آباد منتقل می‌کنند.
این مسؤول با بیان اینکه پسماندهای عفونی در قزوین نیز وضعیت چندان مناسبی ندارند، اظهار داشت: استان قزوین دارای ۱۶ بیمارستان است که از این میان هفت بیمارستان در حوزه مدیریت و بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی مشکل دارند و به آنها اخطار داده شده از روش‌های مدرن استفاده کنند.
عباس نژاد همچنین گفت: بی خطرسازی پسماندهای عفونی فقط مختص به بیمارستان‌ها نیست و متاسفانه درمانگاه‌های استان نیز چندان اهتمامی روی دفع بهداشتی پسماندها ندارند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین با بیان اینکه جایگاه پسماند زباله محمدآباد در سال ۸۱ تاسیس و راه‌اندازی شد، خاطرنشان کرد: اکنون ۲۰ شهر و ۲۵۰ روستا روزانه ۷۰۰ تن زباله خانگی به آن وارد می‌کنند، درحالی که ظرفیت واقعی این جایگاه روزانه ۲۵۰ تن زباله است و همین مساله سبب شده تا پسماندها بدون مدیریت در جایگاه روی یکدیگر انباشت شوند.
هزینه ۴۰۰ میلیارد ریالی برای مدیریت پسماند استان قزوین
رییس شورای شهر قزوین در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: مشکلات پسماند در استان زمانی شروع شد که در اواخر سال ۹۳، پسماندها به میزان دوبرابر ظرفیت، وارد جایگاه محمد آباد شدند.
حکمت الله داوودی افزود: جایگاه پسماند محمد آباد که ظرفیت پذیرش ۲۵۰ تن زباله و پسماند را دارد، ناگهان با ورود چندین برابری زباله و پسماند روبه رو شد و در کنار آن نبود نظارت‌های قوی و مستمر به مشکلات این حوزه شدت بخشید.
وی همچنین گفت: درحال حاضر برای مدیریت سالانه پسماند در جایگاه محمدآباد، ۴۰۰ میلیارد ریال هزینه می‌شود و لازم است که برای حل مشکلات و جلوگیری از هدر رفت هزینه‌ها به سمت بخش خصوصی گام برداریم.
داوودی با بیان اینکه به طور حتم سرمایه گذاران این حوزه می‌توانند بهتر از ظرفیت‌های لازم بهره‌مند شوند، اظهار داشت: اینکه ما بخواهیم همه مشکلات را یک تنه حل کنیم، به طور حتم در آینده با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم شد.
ورود محموله پسماند از استان البرز به جایگاه زباله محمدآباد قزوین
شهردار قزوین نیز در این رابطه گفت: درحالی که مسؤولان اظهار می‌کنند هیچ زباله و پسماندی از خارج استان به جایگاه پسماند محمدآباد وارد نمی‌شود، اما چندی پیش یک کامیون از استان البرز در حال تخلیه پسماند در این جایگاه مشاهده شد.
سیاوش طاهرخانی با انتقاد از نبود نظارت‌های لازم در جایگاه پسماند محمدآباد گفت: این جایگاه درحالی که می‌تواند به عنوان یک منبع اقتصادی مهم در استان به کارگیری شود، اما اکنون درگیر بی برنامگی شده و دستگاه‌های متولی در این جایگاه از نبود یک طرح جامع پسماند ابراز گله‌مندی می‌کنند.
وی با بیان اینکه ظرفیت جایگاه پسماند محمدآباد بسیار محدود است، اظهار داشت: برای جبران فضای کافی در این جایگاه لازم است که فضایی مجزا در نزدیکی این مکان تعبیه شود و از ظرفیت بخش خصوصی در این زمینه به کار گرفته شود.
طاهرخانی سهم شهرداری قزوین در مدیریت جایگاه پسماند محمدآباد را ۵۱ درصد عنوان کرد و گفت: درحال حاضر تنها متولی و پاسخگوی جایگاه پسماند محمدآباد، شهرداری است درحالیکه سهامداران دیگر این جایگاه که اکثرا شرکت‌های پسماند و بازیافت هستند هیچ نوع مدیریت و اقدامی در رابطه با بهبود وضعیت این مکان انجام نمی‌دهند.
شهردار قزوین هزینه دفن هر تن پسماد را سه هزار میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: بهترین راهکار برای برون رفت از مشکلات فعلی در جایگاه پسماند محمدآباد این است که تا ۲ سال آینده، مکانی جدید در نزدیکی جایگاه احداث شود و فعلا برای بروزرسانی مدیریت و دفع بهداشتی پسماند اقدام کنیم.
جایگاه پسماند محمد آباد آبستن یک فاجعه زیست محیطی است
فرماندار شهرستان بویین زهرا گفت: متاسفانه هیچ نوع مباحث فنی و اصول بهداشتی در رابطه با مدیریت پسماند در این جایگاه رعایت نمی‌شود و نماینده مردم این شهرستان در مجلس شورای اسلامی به همراه ساکنان این منطقه از وضعیت پیش آمده ناراضی هستند.
علی رحمانی با بیان اینکه پسماند صنعتی سایر استان‌ها به جایگاه محمدآباد وارد می‌شود، اظهار داشت: اگر علل ورود پسماند از سایر استان‌ها به قزوین را بررسی کنید، خواهید دید که دست‌های پشت پرده‌ای در این وسط وجود دارد که با واسطه گری و رانت به دنبال درآمدزایی هستند و توجهی به سلامت مردم ندارند.
وی به شیرابه‌های شیمیایی در پسماند محمدآباد اشاره کرد و گفت: برخی از شیرابه‌های موجود در بین زباله ها، حاوی مواد نیترات است که مدیریت نکردن آنها، در آینده نزدیک فاجعه زیست محیطی رقم می‌زند.
فرماندار بویین زهرا خاطرنشان کرد: اگر شیرابه‌های صنعتی و عفونی در این جایگاه به درستی مدیریت نشود و مواد خطرناک آن به منابع زیرزمینی نفوذ کند، آتش آن اول شهرستان بویین زهرا و سپس گریبان کل استان را خواهد گرفت.
نیم نگاه:
هدایت الله جمالی پور استاندار قزوین در بازدید اخیر خود سه ماه مهلت داد تا سازمان همیاری‌های شهرداری‌های قزوین برای مدیریت و ساماندهی پسماند در این جایگاه ورود پیدا کند.
استاندار قزوین معتقد است که مشکل اصلی این جایگاه نبود یک مسئول پاسخگو است که باعث شده تاکنون این چنین اقدامات غیرقانونی انجام شود.
هم اکنون به صورت غیر رسمی نگرانی‌های متعددی در خصوص فعالیت این جایگاه ایجاد شده است که اگر مدیریت این جایگاه به طور کامل به بخش خصوصی و سرمایه‌گذار واگذار شود، چگونه می‌توان اهرم‌های نظارتی و اجرایی را به کار بست.
آنچه امروز در کنار مخاطرات زیست محیطی این جایگاه دارای اهمیت است، ارزش‌های اقتصادی بالقوه زباله‌ها در جایگاه محمدآباد است که به علت نبود برنامه منسجم به حال خود رها شده‌اند.
