به گزارش ایرنا، بخش قابل توجهی از آثار پرشمار تاریخی قزوین در مرکز این استان قرار دارد.
شهر تاریخی قزوین که در دوره صفویه برای بیش از نیم قرن پایتخت ایران بوده، با نزدیکی به تهران (در فاصله کمتر از 150 کیلومتری) و با قرارگیری در مسیر ارتباطی 12 استان کشور از موقعیت ممتازی برخوردار بوده و با داشتن صدها اثر تاریخی به مرور در حال تبدیل شدن به یکی از قطب های جدید گردشگری کشور است.
شاید کمتر کسی از هموطنان بداند که قزوین دارای کاخ چهلستون و بنای عالی قاپوست و یا کوچکترین کلیسای ایران در این شهر قرار دارد و همین طور اولین هتل (گراند هتل) و نخستین خیابان ایران (سپه) نیز در این شهر قرار دارد.
همین طور شاید کمتر کسی از ایرانیان بدانند که 2 دروازه (دروازه درب کوشک و دروازه تهران قدیم) از چهار دروازه تاریخی ایران در قزوین موجود است و یا اینکه بیشترین تعداد آب انبارهای قدیمی ایران در این شهر قرار دارد و یا اینکه یکی از مهم ترین بناهای زیارتگاهی کشور با بنای مربوط به دوره صفویه (امامزاده حسین ابن علی ابن موسی الرضا(ع)) در قزوین واقع شده و یا اینکه قزوین شهری با 2 هزار و 500 هکتار باغستان سنتی یک هزار ساله است که دورتادور این شهر را احاطه کرده اند.
نوروز فرصت خوبی برای آشنایی با آثار تاریخی کم تر شناخته شده کهن شهر قزوین است.
**کاخ چهلستون و سردرعالی قاپو یادگار دوران پایتختی قزوین
اگر گردشگری به قزوین بیاید و از دولتخانه صفوی بازدید نکند، انگار به قزوین سفر نکرده است.
دولتخانه صفوی مقر پادشاهی صفوی و مقر حکومت ایران در دوران شاه طهماسب در قرن نهم هجری بوده است، در ایامی که پایتختی ایران از تبریز به قزوین منتقل شد.
دولتخانه صفوی به همراه باغ این مجموعه در هسته مرکزی شهر قزوین قرار گرفته است از جانب شمال به میدان آزادی ملقب به سبزه میدان، از سمت شرق به خیابان پیغمبریه، از غرب به خیابان هلال احمر و از جنوب به خیابان شهدا (سپه) محدود است.
سردرب عالی قاپو به همراه عمارت (کاخ) چهلستون که بعدها الهام بخش ساخت عالی قاپو و چهلستون در اصفهان شد از آثار باقی مانده در این مجموعه تاریخی و از یادگاران پایتختی قزوین به شمار می روند که همه ساله مورد بازدید حجم انبوه و قابل توجهی از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرند.
کاخ یا عمارت چهلستون معروف به کلاه فرنگی، تنها کاخ پادشاهی صفوی باقی مانده در مجموعه دولتخانه صفوی قزوین است که در میان باغی احاطه شده است.
بنای این کاخ ساختمانی هشت گوش با 500 متر مربع مساحت است که در دو طبقه ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است.
نقاشی های دیواری طبقه اول این کاخ نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین بوده و دارای شهرت جهانی هستند.
تالار بزرگ طبقه دوم نیز با ارسی های زیبا اکنون محل به موزه خوشنویسی تبدیل شده و در آن آثاری از قدما و اساتید فعلی هنر خط برای بازدید علاقه مندان به نمایش گذاشته شده است.
بنای رفیع سردر عمارت عالی قاپو قزوین که به دلیل کاربری آن در قرن اخیر به شهربانی نیز معروف شده، یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان و از آثار مهم تاریخی شهر قزوین است که در این مجموعه قرار دارد.
عظمت و شکوه این بنای تاریخی گردشگرانی که از سمت خیابان شهدا (سپه) به طرف دولتخانه صفوی می آیند را به تحسین وامی دارد.
این بنای باشکوه تاریخی در سال 923 هجری شمسی و در دوره صفویه ساخته شده است.
این در که دارای 17 متر ارتفاع است که با کتیبه های با کاشی معرق زینت داده شده، تنها درب مجموعه دولتخانه صفوی به شمار می رود که اکنون به یادگار باقی مانده است.
گراند هتل اولین هتل مدرن ایران از بناهای دوره قاجاری، مدرسه امید نخستین مدرسه مدرن قزوین و همچنین بقعه تاریخی چهار انبیاء (مدفن چهارتن از پیامبران الهی) نیز در دل این مجموعه تاریخی قرار گرفته اند.
**موزه شهر قزوین، دارای اشیایی با قدمت بیش از 8 هزار سال
'موزه شهر' قزوین نیز در کنار این مجموعه و در ابتدای خیابان هلال احمر قرار دارد و با برخورداری اشیایی با قدمت بیش از 8 هزار سال گنجینه ای از آثار و اشیای نفیس تاریخی است.
در این موزه هفت هزار شی قدیمی نگهداری می شود.
در این موزه اشیای مختلفی از زیورآلات و مجسمه ها و ظروف سفالی و میناکاری، انواع سکه، شمشیر، تفنگ و تپانچه، سنگ ها و درب های قدیمی مربوط به دوره های مختلف تاریخی از پیش از میلاد گرفته تا دوران صفویه و قاجار به نمایش گذاشته شده اند.
پیکره های انسانی و جانوری هزاره ششم قبل از میلاد بخشی، ظروف سفالی کشف شده در دشت قزوین با قدمت 3200 تا 3700 سال قبل از میلاد و مجسمه جغد 3800 ساله در موزه شهر قزوین از جمله آثار نگهداری شده این موزه هستند.
** سعدالسلطنه، گشتی در دنیای هنر و تاریخ
سفر بدون تهیه سوغات چندان لذت بخش نیست، سعدالسلطنه علاوه بر اینکه یک بنای بزرگ تاریخی است، یک بازار و محل تهیه سوغات و صنایع دستی نیز هست.
بیشتر گردشگرانی که به قزوین سفر می کنند، چندساعتی نیز به گشت و گذار در سعدالسلطنه مشغول می شوند.
این بنای قاجاری با بیش از 6 هکتار مساحت در واقع بزرگترین کاروانسرای درون شهری و سرپوشیده ایران محسوب می شود که در مرکز شهر قزوین و در خیابان امام خمینی (ع) قرار دارد و چندسال قبل با هزینه شهرداری مرمت و مورد بازسازی قرار گرفته و اکنون به بازار سوغات و صنایع دستی قزوین تبدیل شده است.
برای رفاه حال گردشگران علاوه بر بازار صنایع دستی و سوغات، رستوران و کافه هایی نیز در این مجموعه زیبای تاریخی قرار دارد که لذت حضور در این بنای زیبا را برای گردشگران دوچندان می کند.
آثار هنرمندان قزوینی از جمله محصولات مرتبط با نگارگری، خاتم کاری، خوشنویسی،گلیم و منبت در این مجموعه به عرضه گذاشته اند.
**موزه مردم شناسی حمام قجر، آینه تاریخ و فرهنگ قزوین
یکی دیگر از بناهای تاریخی موجود در هسته مرکزی شهر قزوین واقع در خیابان عبید زاکانی، حمام قجر است که طی چندسال گذشته به موزه مردم شناسی این شهر تبدیل شده است.
بنای این مکان مربوط به دوره صفویه بوده و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده و در ابتدا حمام شاه نامیده می شده اما در دوره قاجار به 'قجر' تغییر نام داده است.
این بنا که از قدیمی ترین حمام های ایران است و کاربری موزه پیدا کرده، از پربازدیدترین بناهای شهر قزوین توسط گردشگران بویژه در ایام نوروز است.
در قسمتی از این موزه استحمام مردم در زمان های قدیم به نمایش درآمده و در بخش میان در این موزه نیز با 2 تابلو سفال برجسته آیین های عزاداری مردم قزوین در ایام سوگواری محرم و آیین گردش در طبیعت موسوم پنجاه بدر به نمایش گذاشته شده است که در روز 19اردیبهشت برگزار می شود و به مراسمی همچون سیزده بدر شباهت دارد
یک بخش از این موزه به معرفی حرفه ها و پیشه ها همراه با لباس محلی به معرفی اقوام قزوینی، تات ها ترک و آذری، کرد و لر و مراغی ها(الموتی ها) اختصاص پیدا کرده است.
شیرینی پزی ویژه قزوینی ها،گندم کاری و کشاورزی ویژه ترک ها و آذری ها، پایکوبی ویژه کردها و پوشش بانوان لر، آویزان کردن انگور ویژه تات ها و گلیم باقی نیز ویژه مراغی ها از جمله حرفه ها و رسومات محلی است که در بخش سربینه این موزه همراه با مجسمه ها و ماکت های طراحی شده بدست هنرمندان به تصویر کشیده شده اند..
در بخشی از این موزه همچنین مراسم سنتی شیرواره به عنوان نمادی از همکاری و تعاون مردمان قدیم به نمایش گذاشته شده است که مربوط به دوران کم دهی شیر دام ها و قرض و کمک مردم با دادن شیر به یکدیگر مربوط می باشد.
بخش گرمخانه نیز مشاغل و پیشه های قدیمی همچون مسگری، آهنگری، حلاجی، طبابت و حجامت، میوه فروشی و عطاری به نمایش گذاشته شده است.
** قزوین قطب گردشگری مذهبی غرب و شمال غرب کشور
حالا وقت آن رسیده است که به زیارت امام زاده حسین ابن علی ابن موسی الرضا(ع) برویم.
در برخی روایات نقل شده زمانی که امام هشتم شیعیان (ع) هنگام سفر به خراسان در سال 193 هجری قمری به قزوین آمدند و چند روزی در این شهر اقامت کردند، حسین فرزند ایشان که در آن زمان خردسال بودند به بیماری سختی دچار شده و پس از چند روز در این شهر درگذشت و محبان اهل بیت سپس برای مزار این امامزاده بنای زیارتگاهی احداث کردند.
این امامزاده که در خیابان سلامگاه در جنوب شهر قرار دارد، مهم ترین زیارتگاه قزوین و محل تجمع شیفتگان و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است.
گنبد فیروزه ای این امامزاده از دور برای قزوینی ها و گردشگران دلبری می کند، از آنجا که بنای بقعه این امامزاده بنایی مربوط به دوره صفوی است، زائران ضمن زیارت سلاله ثامن الحجج امام رضا (ع) از یک صحن و سرای تاریخی و زیبا نیز دیدن می کنند.
سردرب ورودی اصلی امامزاده با کاشی کاری ها و کتیبه های زیبا مربوط به دوره صفوی تزئین شده است، در وسط صحن شمالی نیز سقاخانه ای زیبا با کتیبه ای به خط نستعلیق قرار دارد که زائران این مکان مقدس را سیراب می کند.
طاق نماهای این مکان با کاشی گل و برگ اسلیمی آراسته شده اند و حجره های شمالی آن دارای ارسی های زیبا هستند.
داخل حرم نیز با آینه کاری های زیبا و محسور کننده تزئین شده و ضریح زیبای قلم زنی و منبت کاری شده در آن نیز گویای اوج هنر هنرمندان این صنعت است در دوره های گذشته به شمار می رود.
*چهارانبیاء، زیارتگاهی برای پیروان سه دین الهی
آستان متبرک چهارانبیاء نیز از مهم ترین زیارتگاه های شهر قزوین به شمار می رود و روزانه زائران زیادی به خود می بیند.
این بقعه که به چهار انبیاء و یا پیغمبریه مشهور است و در خیابانی به همین نام قرار دارد و مدفن چهار تن از پیامبران بنی اسرائیل به نام های سلام، سلوم، سهلوی و اقلیا به همراه امامزاده صالخ (ع)است.
براساس روایت های تاریخی این چهار پیامبر الهی که سال ها مورد آزار و اذیت قوم بنی اسرائیل قرار گرفته بودند، به فکر مهاجرت به نواحی داخلی فلات ایران می افتند. هدف از این مهاجرت تبلیغ شریعت موسی(ع) و بشارت میلاد مسیح به موحدان بوده است.
مسجد و مدرسه مجموعه پیغمبریه که در جنب این آستان مقدس قرار دارند مربوط به دوره صفوی و زمان ساخت بنای بقعه نیز به دوره قاجاریه می رسد.
امامزاده سلطان سید محمد(ع)، امامزاده اسماعیل (ع) و آمنه خاتون، بی بی شهربانو، زبیده خاتون از دیگر امامزاده های مهم قزوین به شمار می روند.
** مسجد جامع عتیق، یکی از کهن ترین مساجد ایران
مسجد جامع عتیق قزوین را باید یکی از بناهای باشکوه و کم نظیر تاریخی ایران دانست، این مسجد چهار ایوانی که نمادی از بندگی و ایمان خالصانه مردم قزوین از اوایل اسلام تاکنون است، در خیابان سپه (شهدا) قرار دارد.
گنبد باشکوه، ایوانهای رفیع گلدسته ها و مناره های مجلل و گچبری های نفیس این بنای تاریخی با بیش از یک هزار سال قدمت، گردشگران بویژه دوستداران میراث فرهنگی را به خود مجذب می کند.
گفته می شود این بنا ابتدا اتشکده ای مربوط به دوران ساسانیان بوده و در سال 192 هجری تبدیل به مسجد می شود.
یکی از ارزشمندترین بخش های این مسجد گنبد خمار تاشی آن است که بسیار رفیع و عظیم
است، به گونه ای که محیط آن 56 متر و ارتفاع آن از کف مقصوره تا نوک قبه 46 متر است که هر بیننده ای را به خود میخکوب می کند. کتیبه های 6 گانه گچبری شده گنبدخانه این بنا از شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی است که شهرت جهانی پیدا کرده اند.
امروزه بخشی از بنای این مسجد به مکان ساخت و عرضه صنایع دستی سنگی اختصاص پیدا کرده است.
مسجد سنجیده و مسجد النبی (ص) از دیگر مساجد تاریخی قزوین هستند که بازدید از آنها برای گردشگران خالی از لطف نیست.
**کانتور، کوچک ترین کلیسای ایران
تنوع بناهای تاریخی قزوین از لحاظ کاربری های مختلف را می توان در کلیسای کانتور که به عنوان کوچک ترین کلیسای ایران شناخته می شود، پی برد.
این بنای عبادتگاهی کوچک را روس ها در زمان حضور خود در ایران متقارن با جنگ جهانی دوم احداث کرده اند.
این کلیسا که دارای طرحی صلیبی شکل است و نمای آجری سرخ و پوشش شیروانی گنبدهای آن به همراه آجرهای لعابدار، معماری این بنا را با سایر بناهای قزوین متفاوت کرده در خیابان دارایی قزوین قرار دارد و به دلیل نبود پیروان مذهب ارتدوکس زیارت کننده ای ندارد و اکنون جنبه گردشگری پیدا کرده است.
این کلیسا که به نام برج ناقوس نیز معروف است، قبلا دارای ناقوسی بوده که حالا وجود ندارد و همچنین دارای 2 گنبد یکی بزرگ در مرکز محل عبادت و دیگری کوچکتر در بالای محراب است و یکی از اتاق های آن نیز مربوط به غسل تعمید نوزادان و دیگری محل تعویض لباس کشیش ها است.
** قزوین، شهر آب انبارها
یکی از جاذبه های گردشگری قزوین، آب انبارهای تاریخی آن است، یکی از ویژگی های این بناها در قزوین پلان های متفاوت هر آب انبار با آب انبار دیگر است.
از معروف ترین آب انبارهای قزوین می توان به آب انبار سردار بزرگ و کوچک اشاره کرد.
آب انبار سردار بزرگ قزوین، بنایی مربوط به دوره قاجاری بوده و بزرگترین آب انبار تک‌گنبدی ایران است و در خیابان راه‌آهن قرار دارد.
این آب انبار دارای سردری رفیع با قوس جناقی است و راه شیر آن پنجاه پله سنگی دارد و برای دسترسی به آب آن که دارای مخزنی به مساحت 17 متر با ظرفیت 3600 متر مکعب بوده، در گذشته دوازده و نیم متر به پایین رفتند.
آب انبار سردار کوچک نیز مقابل مسجد و مدرسه ای تاریخی به همین نام در محله تبریز قزوین قراردارد و سردرآن مزین به کاشی کاری است و در ورودی آن نیز کتیبه ای به سنگ مرمر با خط نستعلیق وجود دارد.
گنجایش مخزن این آب انبار 3800 متر مکعب بوده و راه شیر آن دارای 36 پله است.
آب انبار مسجد جامع عتیق، آب انبار آقا و آب انبار کاج کاظم از دیگر آب انبارهای قدیمی و تاریخی قزوین به شمار می روند.
**باغستان سنتی هزار ساله، گنجینه سبز قزوین
دورتادور شهر قزوین را به مساحت 2 هزار و 500 هکتار باغ های قدیمی موسوم به باغستان هزارساله احاطه کرده که منظره چشم نوازی به این شهر بخشیده است.
البته بخش زیادی از این باغ ها طی نیم قرن اخیر به دلیل توسعه شهر و انگیزه های سوداگرانه تخریب و از میان رفته اند.
ابن باغ ها که به باغستان سنتی قزوین مشهور هستند بیشتر دارای درختان بادام هستند و همه ایام سال بویژه بهار جلوه ای زیبا به پیرامون شهر قزوین می بخشند و کمربند سبز این شهر شناخته می شوند
در سفرنامه ناصرخسرو به قزوین نیز به این باغات اشاره شده و آمده است: قزوین، باغستان بسیار داشت، بی دیوار و خار و هیچ مانعی از دخول در باغات نبود.
گذر از میان این باغات سنتی و نفس کشیدن در این طبیعت زیبا و چشم نواز برای هر گردشگری خالی از لطف نیست.
** دروازه درب کوشک، یکی از سه دروازه تاریخی باقی مانده در ایران
زمانی قزوین دارای 9 دروازه بوده که از میان آنها اکنون دروازه درب کوشک و تهران قدیم باقی مانده اند.
دروازه درب کوشک قزوین در میدان میرعماد قرار دارد و در قدیم راهی برای ورود و خروج شهروندان از جانب شمال شهر به سمت الموت بوده است.
این دروازه آنطور که گفته می شود دارای بیش از هزار سال قدمت است ولی فرم ظاهری این دروازه به دوران قاجاری شباهت دارد،
این دروازه به همراه سردر باغ ملی در تهران و دروازه ارگ در سمنان تنها دروازه های باقی مانده از گذشته با نقش اصیل خود در کل ایران به شمار می روند.
دروازه تهران قدیم از دیگر دروازه های قدیمی قزوین است که اکنون در یک میدان احاطه شده و راهی برای ورود و خروج شهروندان در گذشته به جانب تهران و ری بوده است.
**سپه، قدیمی ترین خیابان ایران
خیابان سپه که امروزه خیابان شهدا نام گرفته است، نخستین خیابان طراحی شده ایران به سبک و سیاق امروزی است.
این خیابان که آثار تاریخی ارزشمندی همچون مسجد جامع عتیق و بخشی از دولتخانه صفوی (سردرعالی قاپو) را در خود جای داده از مهم ترین خیابان های قزوین به شمار می رود و قدم زدن در آن که سنگفرش شده است به گردشگران حسی نوستالژیک می دهد.
سپه، نخستین خیابان دوبانده ایران بوده که در عصر صفوی و به دستور شاه طهماسب احداث شده و به عمارت شاهی آن زمان متصل می شده است.
** مسجد مدرسه صالحیه، قطب علمی ایران در گذشته
مسجد مدرسه صالحیه قزوین؛ بزرگترین مرکز علمی ایران در قرن سیـزدهم هجری بوده و بزرگان بسیاری همچون سیدجمال الدین اسد آبادی در آن به تحصیل مشغول بوده اند.
امروزه این بنای تاریخی زیبا پس از مرمت و بازسازی به محل بازدید گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی تبدیل شده است.
این بنا که که اکنون محل تحصیل طلاب دینی است در سه طبقه احداث شده و دارای یک حیاط مرکزی و حجره هایی است که در سه طبقه این حیاط را احاطه کرده و جلوه ای زیبا به آن بخشیده اند.
مسجد مدرسه حیدریه نیز از دیگر مساجد مدارس تاریخی قزوین در محله بلاغی است که در دوره سلجوقی بنا شده و یکی از شاهکارهای گچبری ایران به شمار می رود.
**آرامگاه حمدالله مستوفی، بنای منحصر به فرد با گنبد مخروطی
آرامگاه حمدالله مستوفی مورخ، ادیب، شاعر و جغرافیدان قرن هشتم هجری در محله باغ دبیر قزوین قرار دارد.
گنبد مخروطی شکل و فیروزه ای رنگ این بنای آرامگاهی و کاشی کاری های دورآن که به سبک و سیاق دوره ایلخانی احداث شده است، بسیاری از گردشگرانی که به قزوین می آیند را به خود جذب می کند.
پلان برج بصورت مربع توسط چهار فیل پوش، هشت ضلعی شده و با گنبد مخروطی پوشیده شده است.
منظومه ظفرنامه شامل 75 هزار بیت از جمله آثار ادبی حمدالله مستوفی است.
**حسینیه امینی ها، شاهکار هنر معماری ایرانی- اسلامی
حسینیه امینی ها واقع در خیابان مولوی از دیگر بناهای تاریخی قزوین در دوره قاجاری به شمار می رود که مورد توجه گردشگران است.
این بنا ابتدا یک منزل مسکونی بوده که بعدها تغییرکاربری پیدا کرده و برای برگزاری مراسم های دینی در قالب حسینیه وقف شده است.
تزیینات گچ بری، نقاشی روی چوب و آئینه کاری در سقف، دیوارها ، طاقچه های این بنای زیبای تاریخی را باید شاهکاری از معماری ایرانی-اسلامی دانست.
این حسینیه دارای دو حیاط شمالی و جنوبی و سه تالار شرقی و غربی است که به موازات همدیگر قرار دارند و به وسیله پنج دری های متحرک مشبک از یکدیگر جدا می شوند.
قزوین در کنار بناهای یاد شده دارای ده ها اثر تاریخی از جمله عمارت شهرداری، خانه تاریخی شهیدی،گراند هتل،عمارت سپیدار، عمارت سردار مفخم و کلیسای هرپسیمه مقدس، حمام بلور و ...نیز هم هست که آشنایی و یا بازدید از آنها به گردشگران نوروزی توصیه می شود.
علاوه بر آثار متنوع تاریخی، بوستان ملی باراجین به عنوان بزرگترین پارک جنگلی کشور، دهکده طبیعت و سافاری پارک اولین سافاری پارک ایران که به طور زنده امکان بازدید از حیات وحش در آن فراهم شده، بوستان ملاخلیلا در دل باغستان سنتی هزارساله، تله سی یژ و پیست اسکی کامان و زرشک را نیز باید از جاذبه های گردشگری شهر قزوین و اطراف آن نام برد.
3013
انتهای پیام شهر تاریخی قزوین که در دوره صفویه برای بیش از نیم قرن پایتخت ایران بوده، با نزدیکی به تهران (در فاصله کمتر از 150 کیلومتری) و با قرارگیری در مسیر ارتباطی 12 استان کشور از موقعیت ممتازی برخوردار بوده و با داشتن صدها اثر تاریخی به مرور در حال تبدیل شدن به یکی از قطب های جدید گردشگری کشور است.
شاید کمتر کسی از هموطنان بداند که قزوین دارای کاخ چهلستون و بنای عالی قاپوست و یا کوچکترین کلیسای ایران در این شهر قرار دارد و همین طور اولین هتل (گراند هتل) و نخستین خیابان ایران (سپه) نیز در این شهر قرار دارد.
همین طور شاید کمتر کسی از ایرانیان بدانند که 2 دروازه (دروازه درب کوشک و دروازه تهران قدیم) از چهار دروازه تاریخی ایران در قزوین موجود است و یا اینکه بیشترین تعداد آب انبارهای قدیمی ایران در این شهر قرار دارد و یا اینکه یکی از مهم ترین بناهای زیارتگاهی کشور با بنای مربوط به دوره صفویه (امامزاده حسین ابن علی ابن موسی الرضا(ع)) در قزوین واقع شده و یا اینکه قزوین شهری با 2 هزار و 500 هکتار باغستان سنتی یک هزار ساله است که دورتادور این شهر را احاطه کرده اند.
نوروز فرصت خوبی برای آشنایی با آثار تاریخی کم تر شناخته شده کهن شهر قزوین است.
**کاخ چهلستون و سردرعالی قاپو یادگار دوران پایتختی قزوین
اگر گردشگری به قزوین بیاید و از دولتخانه صفوی بازدید نکند، انگار به قزوین سفر نکرده است.
دولتخانه صفوی مقر پادشاهی صفوی و مقر حکومت ایران در دوران شاه طهماسب در قرن نهم هجری بوده است، در ایامی که پایتختی ایران از تبریز به قزوین منتقل شد.
دولتخانه صفوی به همراه باغ این مجموعه در هسته مرکزی شهر قزوین قرار گرفته است از جانب شمال به میدان آزادی ملقب به سبزه میدان، از سمت شرق به خیابان پیغمبریه، از غرب به خیابان هلال احمر و از جنوب به خیابان شهدا (سپه) محدود است.
سردرب عالی قاپو به همراه عمارت (کاخ) چهلستون که بعدها الهام بخش ساخت عالی قاپو و چهلستون در اصفهان شد از آثار باقی مانده در این مجموعه تاریخی و از یادگاران پایتختی قزوین به شمار می روند که همه ساله مورد بازدید حجم انبوه و قابل توجهی از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرند.
کاخ یا عمارت چهلستون معروف به کلاه فرنگی، تنها کاخ پادشاهی صفوی باقی مانده در مجموعه دولتخانه صفوی قزوین است که در میان باغی احاطه شده است.
بنای این کاخ ساختمانی هشت گوش با 500 متر مربع مساحت است که در دو طبقه ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است.
نقاشی های دیواری طبقه اول این کاخ نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین بوده و دارای شهرت جهانی هستند.
تالار بزرگ طبقه دوم نیز با ارسی های زیبا اکنون محل به موزه خوشنویسی تبدیل شده و در آن آثاری از قدما و اساتید فعلی هنر خط برای بازدید علاقه مندان به نمایش گذاشته شده است.
بنای رفیع سردر عمارت عالی قاپو قزوین که به دلیل کاربری آن در قرن اخیر به شهربانی نیز معروف شده، یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان و از آثار مهم تاریخی شهر قزوین است که در این مجموعه قرار دارد.
عظمت و شکوه این بنای تاریخی گردشگرانی که از سمت خیابان شهدا (سپه) به طرف دولتخانه صفوی می آیند را به تحسین وامی دارد.
این بنای باشکوه تاریخی در سال 923 هجری شمسی و در دوره صفویه ساخته شده است.
این در که دارای 17 متر ارتفاع است که با کتیبه های با کاشی معرق زینت داده شده، تنها درب مجموعه دولتخانه صفوی به شمار می رود که اکنون به یادگار باقی مانده است.
گراند هتل اولین هتل مدرن ایران از بناهای دوره قاجاری، مدرسه امید نخستین مدرسه مدرن قزوین و همچنین بقعه تاریخی چهار انبیاء (مدفن چهارتن از پیامبران الهی) نیز در دل این مجموعه تاریخی قرار گرفته اند.
**موزه شهر قزوین، دارای اشیایی با قدمت بیش از 8 هزار سال
'موزه شهر' قزوین نیز در کنار این مجموعه و در ابتدای خیابان هلال احمر قرار دارد و با برخورداری اشیایی با قدمت بیش از 8 هزار سال گنجینه ای از آثار و اشیای نفیس تاریخی است.
در این موزه هفت هزار شی قدیمی نگهداری می شود.
در این موزه اشیای مختلفی از زیورآلات و مجسمه ها و ظروف سفالی و میناکاری، انواع سکه، شمشیر، تفنگ و تپانچه، سنگ ها و درب های قدیمی مربوط به دوره های مختلف تاریخی از پیش از میلاد گرفته تا دوران صفویه و قاجار به نمایش گذاشته شده اند.
پیکره های انسانی و جانوری هزاره ششم قبل از میلاد بخشی، ظروف سفالی کشف شده در دشت قزوین با قدمت 3200 تا 3700 سال قبل از میلاد و مجسمه جغد 3800 ساله در موزه شهر قزوین از جمله آثار نگهداری شده این موزه هستند.
** سعدالسلطنه، گشتی در دنیای هنر و تاریخ
سفر بدون تهیه سوغات چندان لذت بخش نیست، سعدالسلطنه علاوه بر اینکه یک بنای بزرگ تاریخی است، یک بازار و محل تهیه سوغات و صنایع دستی نیز هست.
بیشتر گردشگرانی که به قزوین سفر می کنند، چندساعتی نیز به گشت و گذار در سعدالسلطنه مشغول می شوند.
این بنای قاجاری با بیش از 6 هکتار مساحت در واقع بزرگترین کاروانسرای درون شهری و سرپوشیده ایران محسوب می شود که در مرکز شهر قزوین و در خیابان امام خمینی (ع) قرار دارد و چندسال قبل با هزینه شهرداری مرمت و مورد بازسازی قرار گرفته و اکنون به بازار سوغات و صنایع دستی قزوین تبدیل شده است.
برای رفاه حال گردشگران علاوه بر بازار صنایع دستی و سوغات، رستوران و کافه هایی نیز در این مجموعه زیبای تاریخی قرار دارد که لذت حضور در این بنای زیبا را برای گردشگران دوچندان می کند.
آثار هنرمندان قزوینی از جمله محصولات مرتبط با نگارگری، خاتم کاری، خوشنویسی،گلیم و منبت در این مجموعه به عرضه گذاشته اند.
**موزه مردم شناسی حمام قجر، آینه تاریخ و فرهنگ قزوین
یکی دیگر از بناهای تاریخی موجود در هسته مرکزی شهر قزوین واقع در خیابان عبید زاکانی، حمام قجر است که طی چندسال گذشته به موزه مردم شناسی این شهر تبدیل شده است.
بنای این مکان مربوط به دوره صفویه بوده و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده و در ابتدا حمام شاه نامیده می شده اما در دوره قاجار به 'قجر' تغییر نام داده است.
این بنا که از قدیمی ترین حمام های ایران است و کاربری موزه پیدا کرده، از پربازدیدترین بناهای شهر قزوین توسط گردشگران بویژه در ایام نوروز است.
در قسمتی از این موزه استحمام مردم در زمان های قدیم به نمایش درآمده و در بخش میان در این موزه نیز با 2 تابلو سفال برجسته آیین های عزاداری مردم قزوین در ایام سوگواری محرم و آیین گردش در طبیعت موسوم پنجاه بدر به نمایش گذاشته شده است که در روز 19اردیبهشت برگزار می شود و به مراسمی همچون سیزده بدر شباهت دارد
یک بخش از این موزه به معرفی حرفه ها و پیشه ها همراه با لباس محلی به معرفی اقوام قزوینی، تات ها ترک و آذری، کرد و لر و مراغی ها(الموتی ها) اختصاص پیدا کرده است.
شیرینی پزی ویژه قزوینی ها،گندم کاری و کشاورزی ویژه ترک ها و آذری ها، پایکوبی ویژه کردها و پوشش بانوان لر، آویزان کردن انگور ویژه تات ها و گلیم باقی نیز ویژه مراغی ها از جمله حرفه ها و رسومات محلی است که در بخش سربینه این موزه همراه با مجسمه ها و ماکت های طراحی شده بدست هنرمندان به تصویر کشیده شده اند..
در بخشی از این موزه همچنین مراسم سنتی شیرواره به عنوان نمادی از همکاری و تعاون مردمان قدیم به نمایش گذاشته شده است که مربوط به دوران کم دهی شیر دام ها و قرض و کمک مردم با دادن شیر به یکدیگر مربوط می باشد.
بخش گرمخانه نیز مشاغل و پیشه های قدیمی همچون مسگری، آهنگری، حلاجی، طبابت و حجامت، میوه فروشی و عطاری به نمایش گذاشته شده است.
** قزوین قطب گردشگری مذهبی غرب و شمال غرب کشور
حالا وقت آن رسیده است که به زیارت امام زاده حسین ابن علی ابن موسی الرضا(ع) برویم.
در برخی روایات نقل شده زمانی که امام هشتم شیعیان (ع) هنگام سفر به خراسان در سال 193 هجری قمری به قزوین آمدند و چند روزی در این شهر اقامت کردند، حسین فرزند ایشان که در آن زمان خردسال بودند به بیماری سختی دچار شده و پس از چند روز در این شهر درگذشت و محبان اهل بیت سپس برای مزار این امامزاده بنای زیارتگاهی احداث کردند.
این امامزاده که در خیابان سلامگاه در جنوب شهر قرار دارد، مهم ترین زیارتگاه قزوین و محل تجمع شیفتگان و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است.
گنبد فیروزه ای این امامزاده از دور برای قزوینی ها و گردشگران دلبری می کند، از آنجا که بنای بقعه این امامزاده بنایی مربوط به دوره صفوی است، زائران ضمن زیارت سلاله ثامن الحجج امام رضا (ع) از یک صحن و سرای تاریخی و زیبا نیز دیدن می کنند.
سردرب ورودی اصلی امامزاده با کاشی کاری ها و کتیبه های زیبا مربوط به دوره صفوی تزئین شده است، در وسط صحن شمالی نیز سقاخانه ای زیبا با کتیبه ای به خط نستعلیق قرار دارد که زائران این مکان مقدس را سیراب می کند.
طاق نماهای این مکان با کاشی گل و برگ اسلیمی آراسته شده اند و حجره های شمالی آن دارای ارسی های زیبا هستند.
داخل حرم نیز با آینه کاری های زیبا و محسور کننده تزئین شده و ضریح زیبای قلم زنی و منبت کاری شده در آن نیز گویای اوج هنر هنرمندان این صنعت است در دوره های گذشته به شمار می رود.
*چهارانبیاء، زیارتگاهی برای پیروان سه دین الهی
آستان متبرک چهارانبیاء نیز از مهم ترین زیارتگاه های شهر قزوین به شمار می رود و روزانه زائران زیادی به خود می بیند.
این بقعه که به چهار انبیاء و یا پیغمبریه مشهور است و در خیابانی به همین نام قرار دارد و مدفن چهار تن از پیامبران بنی اسرائیل به نام های سلام، سلوم، سهلوی و اقلیا به همراه امامزاده صالخ (ع)است.
براساس روایت های تاریخی این چهار پیامبر الهی که سال ها مورد آزار و اذیت قوم بنی اسرائیل قرار گرفته بودند، به فکر مهاجرت به نواحی داخلی فلات ایران می افتند. هدف از این مهاجرت تبلیغ شریعت موسی(ع) و بشارت میلاد مسیح به موحدان بوده است.
مسجد و مدرسه مجموعه پیغمبریه که در جنب این آستان مقدس قرار دارند مربوط به دوره صفوی و زمان ساخت بنای بقعه نیز به دوره قاجاریه می رسد.
امامزاده سلطان سید محمد(ع)، امامزاده اسماعیل (ع) و آمنه خاتون، بی بی شهربانو، زبیده خاتون از دیگر امامزاده های مهم قزوین به شمار می روند.
** مسجد جامع عتیق، یکی از کهن ترین مساجد ایران
مسجد جامع عتیق قزوین را باید یکی از بناهای باشکوه و کم نظیر تاریخی ایران دانست، این مسجد چهار ایوانی که نمادی از بندگی و ایمان خالصانه مردم قزوین از اوایل اسلام تاکنون است، در خیابان سپه (شهدا) قرار دارد.
گنبد باشکوه، ایوانهای رفیع گلدسته ها و مناره های مجلل و گچبری های نفیس این بنای تاریخی با بیش از یک هزار سال قدمت، گردشگران بویژه دوستداران میراث فرهنگی را به خود مجذب می کند.
گفته می شود این بنا ابتدا اتشکده ای مربوط به دوران ساسانیان بوده و در سال 192 هجری تبدیل به مسجد می شود.
یکی از ارزشمندترین بخش های این مسجد گنبد خمار تاشی آن است که بسیار رفیع و عظیم
است، به گونه ای که محیط آن 56 متر و ارتفاع آن از کف مقصوره تا نوک قبه 46 متر است که هر بیننده ای را به خود میخکوب می کند. کتیبه های 6 گانه گچبری شده گنبدخانه این بنا از شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی است که شهرت جهانی پیدا کرده اند.
امروزه بخشی از بنای این مسجد به مکان ساخت و عرضه صنایع دستی سنگی اختصاص پیدا کرده است.
مسجد سنجیده و مسجد النبی (ص) از دیگر مساجد تاریخی قزوین هستند که بازدید از آنها برای گردشگران خالی از لطف نیست.
**کانتور، کوچک ترین کلیسای ایران
تنوع بناهای تاریخی قزوین از لحاظ کاربری های مختلف را می توان در کلیسای کانتور که به عنوان کوچک ترین کلیسای ایران شناخته می شود، پی برد.
این بنای عبادتگاهی کوچک را روس ها در زمان حضور خود در ایران متقارن با جنگ جهانی دوم احداث کرده اند.
این کلیسا که دارای طرحی صلیبی شکل است و نمای آجری سرخ و پوشش شیروانی گنبدهای آن به همراه آجرهای لعابدار، معماری این بنا را با سایر بناهای قزوین متفاوت کرده در خیابان دارایی قزوین قرار دارد و به دلیل نبود پیروان مذهب ارتدوکس زیارت کننده ای ندارد و اکنون جنبه گردشگری پیدا کرده است.
این کلیسا که به نام برج ناقوس نیز معروف است، قبلا دارای ناقوسی بوده که حالا وجود ندارد و همچنین دارای 2 گنبد یکی بزرگ در مرکز محل عبادت و دیگری کوچکتر در بالای محراب است و یکی از اتاق های آن نیز مربوط به غسل تعمید نوزادان و دیگری محل تعویض لباس کشیش ها است.
** قزوین، شهر آب انبارها
یکی از جاذبه های گردشگری قزوین، آب انبارهای تاریخی آن است، یکی از ویژگی های این بناها در قزوین پلان های متفاوت هر آب انبار با آب انبار دیگر است.
از معروف ترین آب انبارهای قزوین می توان به آب انبار سردار بزرگ و کوچک اشاره کرد.
آب انبار سردار بزرگ قزوین، بنایی مربوط به دوره قاجاری بوده و بزرگترین آب انبار تک‌گنبدی ایران است و در خیابان راه‌آهن قرار دارد.
این آب انبار دارای سردری رفیع با قوس جناقی است و راه شیر آن پنجاه پله سنگی دارد و برای دسترسی به آب آن که دارای مخزنی به مساحت 17 متر با ظرفیت 3600 متر مکعب بوده، در گذشته دوازده و نیم متر به پایین رفتند.
آب انبار سردار کوچک نیز مقابل مسجد و مدرسه ای تاریخی به همین نام در محله تبریز قزوین قراردارد و سردرآن مزین به کاشی کاری است و در ورودی آن نیز کتیبه ای به سنگ مرمر با خط نستعلیق وجود دارد.
گنجایش مخزن این آب انبار 3800 متر مکعب بوده و راه شیر آن دارای 36 پله است.
آب انبار مسجد جامع عتیق، آب انبار آقا و آب انبار کاج کاظم از دیگر آب انبارهای قدیمی و تاریخی قزوین به شمار می روند.
**باغستان سنتی هزار ساله، گنجینه سبز قزوین
دورتادور شهر قزوین را به مساحت 2 هزار و 500 هکتار باغ های قدیمی موسوم به باغستان هزارساله احاطه کرده که منظره چشم نوازی به این شهر بخشیده است.
البته بخش زیادی از این باغ ها طی نیم قرن اخیر به دلیل توسعه شهر و انگیزه های سوداگرانه تخریب و از میان رفته اند.
ابن باغ ها که به باغستان سنتی قزوین مشهور هستند بیشتر دارای درختان بادام هستند و همه ایام سال بویژه بهار جلوه ای زیبا به پیرامون شهر قزوین می بخشند و کمربند سبز این شهر شناخته می شوند
در سفرنامه ناصرخسرو به قزوین نیز به این باغات اشاره شده و آمده است: قزوین، باغستان بسیار داشت، بی دیوار و خار و هیچ مانعی از دخول در باغات نبود.
گذر از میان این باغات سنتی و نفس کشیدن در این طبیعت زیبا و چشم نواز برای هر گردشگری خالی از لطف نیست.
** دروازه درب کوشک، یکی از سه دروازه تاریخی باقی مانده در ایران
زمانی قزوین دارای 9 دروازه بوده که از میان آنها اکنون دروازه درب کوشک و تهران قدیم باقی مانده اند.
دروازه درب کوشک قزوین در میدان میرعماد قرار دارد و در قدیم راهی برای ورود و خروج شهروندان از جانب شمال شهر به سمت الموت بوده است.
این دروازه آنطور که گفته می شود دارای بیش از هزار سال قدمت است ولی فرم ظاهری این دروازه به دوران قاجاری شباهت دارد،
این دروازه به همراه سردر باغ ملی در تهران و دروازه ارگ در سمنان تنها دروازه های باقی مانده از گذشته با نقش اصیل خود در کل ایران به شمار می روند.
دروازه تهران قدیم از دیگر دروازه های قدیمی قزوین است که اکنون در یک میدان احاطه شده و راهی برای ورود و خروج شهروندان در گذشته به جانب تهران و ری بوده است.
**سپه، قدیمی ترین خیابان ایران
خیابان سپه که امروزه خیابان شهدا نام گرفته است، نخستین خیابان طراحی شده ایران به سبک و سیاق امروزی است.
این خیابان که آثار تاریخی ارزشمندی همچون مسجد جامع عتیق و بخشی از دولتخانه صفوی (سردرعالی قاپو) را در خود جای داده از مهم ترین خیابان های قزوین به شمار می رود و قدم زدن در آن که سنگفرش شده است به گردشگران حسی نوستالژیک می دهد.
سپه، نخستین خیابان دوبانده ایران بوده که در عصر صفوی و به دستور شاه طهماسب احداث شده و به عمارت شاهی آن زمان متصل می شده است.
** مسجد مدرسه صالحیه، قطب علمی ایران در گذشته
مسجد مدرسه صالحیه قزوین؛ بزرگترین مرکز علمی ایران در قرن سیـزدهم هجری بوده و بزرگان بسیاری همچون سیدجمال الدین اسد آبادی در آن به تحصیل مشغول بوده اند.
امروزه این بنای تاریخی زیبا پس از مرمت و بازسازی به محل بازدید گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی تبدیل شده است.
این بنا که که اکنون محل تحصیل طلاب دینی است در سه طبقه احداث شده و دارای یک حیاط مرکزی و حجره هایی است که در سه طبقه این حیاط را احاطه کرده و جلوه ای زیبا به آن بخشیده اند.
مسجد مدرسه حیدریه نیز از دیگر مساجد مدارس تاریخی قزوین در محله بلاغی است که در دوره سلجوقی بنا شده و یکی از شاهکارهای گچبری ایران به شمار می رود.
**آرامگاه حمدالله مستوفی، بنای منحصر به فرد با گنبد مخروطی
آرامگاه حمدالله مستوفی مورخ، ادیب، شاعر و جغرافیدان قرن هشتم هجری در محله باغ دبیر قزوین قرار دارد.
گنبد مخروطی شکل و فیروزه ای رنگ این بنای آرامگاهی و کاشی کاری های دورآن که به سبک و سیاق دوره ایلخانی احداث شده است، بسیاری از گردشگرانی که به قزوین می آیند را به خود جذب می کند.
پلان برج بصورت مربع توسط چهار فیل پوش، هشت ضلعی شده و با گنبد مخروطی پوشیده شده است.
منظومه ظفرنامه شامل 75 هزار بیت از جمله آثار ادبی حمدالله مستوفی است.
**حسینیه امینی ها، شاهکار هنر معماری ایرانی- اسلامی
حسینیه امینی ها واقع در خیابان مولوی از دیگر بناهای تاریخی قزوین در دوره قاجاری به شمار می رود که مورد توجه گردشگران است.
این بنا ابتدا یک منزل مسکونی بوده که بعدها تغییرکاربری پیدا کرده و برای برگزاری مراسم های دینی در قالب حسینیه وقف شده است.
تزیینات گچ بری، نقاشی روی چوب و آئینه کاری در سقف، دیوارها ، طاقچه های این بنای زیبای تاریخی را باید شاهکاری از معماری ایرانی-اسلامی دانست.
این حسینیه دارای دو حیاط شمالی و جنوبی و سه تالار شرقی و غربی است که به موازات همدیگر قرار دارند و به وسیله پنج دری های متحرک مشبک از یکدیگر جدا می شوند.
قزوین در کنار بناهای یاد شده دارای ده ها اثر تاریخی از جمله عمارت شهرداری، خانه تاریخی شهیدی،گراند هتل،عمارت سپیدار، عمارت سردار مفخم و کلیسای هرپسیمه مقدس، حمام بلور و ...نیز هم هست که آشنایی و یا بازدید از آنها به گردشگران نوروزی توصیه می شود.
علاوه بر آثار متنوع تاریخی، بوستان ملی باراجین به عنوان بزرگترین پارک جنگلی کشور، دهکده طبیعت و سافاری پارک اولین سافاری پارک ایران که به طور زنده امکان بازدید از حیات وحش در آن فراهم شده، بوستان ملاخلیلا در دل باغستان سنتی هزارساله، تله سی یژ و پیست اسکی کامان و زرشک را نیز باید از جاذبه های گردشگری شهر قزوین و اطراف آن نام برد.
3013
کپی شد
