به گزارش ایرنا، با اینکه سایه مسائل و مشکلات اقتصادی بر روی فعالیت نشریات کاغذی سنگینی می‌کند اما همچنان برخی روزنامه‌ها از اعتبار بالایی برخوردارند و مخاطبان خاص خود را دارند.
در این میان نشریاتی که به لحاظ کیفیت مطالب تولیدی، چینش و تنوع اخبار، انعکاس موضوعات مختلف و حتی بیان مطالبات مردمی پیشگام باشند، در نزد افکار عمومی از استقبال بیشتری برخوردار خواهند بود.
به مناسب چاپ چهارهزارمین شماره روزنامه ولایت، ایرنا با عبدالعظیم موسوی مدیر مسئول این روزنامه که تنها روزنامه استان قزوین است، گفت وگویی انجام داده است.
** به نظر شما راز موفقیت و ماندگاری یک نشریه در چه چیزی نهفته است؟
- ماندگاری یک نشریه از 2 بعد شکلی و محتوایی قابل بررسی است؛ از دیدگاه شکلی، در درجه اول باید نشریه منظم باشد، به این صورت که با توجه به ترتیب چاپ خود، بر اساس هفته نامه یا دوهفته نامه، در یک روز معین به دست خوانندگان برسد.
اگر چاپ یک نشریه به صورت دلخواه و در روزهای تصادفی به چاپ برسد، مستحق اطلاق واژه هفته نامه نیست و اگر خواننده نداند در چه روزی و چه ساعتی می تواند به نشریه مورد نظرش دسترسی پیدا کند، از آن نشریه دلسرد خواهد شد.
** روزنامه ولایت سالها پیش به صورت هفته نامه به چاپ می رسید؛ کمی از تجربه خودتان در زمینه مدیریت هفته نامه توضیح دهید.
- ولایت، حدود 20 سال به صورت هفته نامه به چاپ می رسید، در همان زمان مردم قزوین به خوبی می دانستند که روزهای سه شنبه هر هفته، می توانند از کیوسک های روزنامه فروشی، هفته نامه ولایت را دریافت کنند.
- به دلیل نبود امکانات حروف چینی در قزوین، ما مجبور بودیم هر هفته مطالب خودمان را در تهران به چاپ برسانیم و این موضوع باعث شده بود تا شرایط بسیار سخت و دشوار باشد، سالها بعد یک دستگاه «آی بی ام» از ارشاد به مبلغ 200 هزارتومان خریداری کردیم، این درحالی است که قیمت یک دستگاه پیکان صفر کیلومتر در همان زمان 100 هزارتومان بود.
- بعد از خرید این دستگاه توانستیم حروف چینی را خودمان در قزوین انجام دهیم و تاکید ما این بود که هفته نامه ولایت در روزهای سه شنبه به چاپ برسد البته در ابتدا به خاطر اخبار نماز جمعه، نشریه روزهای شنبه منتشر می شد ولی ادامه این کار میسر نشد و چاپ به سه شنبه موکول شد ولی در هر 2 صورت منظم بود.
**آیا شما از همان ابتدا بخشی از نشریه را به صدای شهروندان اختصاص دادید؟
- بله، ما ستونی در هفته نامه داشتیم به نام «الو سه شنبه» که مردم می توانستند نظرات و پیشنهادات خودشان را در نشریه انعکاس دهند.
** در خصوص انتخاب تیتر و عکس چه رویکردی را در پیش گرفتید؟
- به طور حتم انتخاب تیتر و تصاویر نقش مهمی در جذب مخاطب دارد. بنده از همان ابتدا مخالف استفاده از تیترهای رنگی بودم و معتقد بودم رنگ بخشیدن به تیتر، از وزن نشریه می کاهد.
** در خصوص سبک محتوایی چطور؟ چه اقداماتی را باید در دستور کار قرار داد تا به ماندگاری نشریه منجر شود؟
- ما همیشه در کلاس‌های آموزشی تاکید داریم، روزنامه همانند کارخانه است و خبرها و مطالب همانند داده‌های اولیه است که در نهایت به محصول نهایی یعنی چاپ روزنامه منجر می شود. اگر محصول با کیفیتی نداشته باشیم همانند مواد خوراکی، مخاطبان را از دست می دهیم. با این تقاوت که کاهش کیفیت در محصولات خوراکی، قیمت پایین تری دارد و شاید برخی حاضر به خرید آن باشند، اما در کار روزنامه‌نگاری، کاهش کیفیت و وجود اخبار کذب، به کلی مخاطبان را فراری می دهد و کسب مجدد اعتماد عمومی امکان پذیر نیست.
**از چه سالی هفته نامه ولایت به روزنامه ولایت تبدیل شد؟
- ما از سال 88 هفته نامه را به روزنامه تبدیل کردیم و شعار ما این بود: «جز راست نباید گفت، هر راست نشاید گفت» این بیت را الگو و مانیفست خودمان قرار دادیم و هنوز هم ادعایی نداریم که هر راستی را به زبان می آوریم. چندی پیش از طرف مقامات به روزنامه ما مکاتبه شد تا اسامی شرکت‌های تحریم شده قید نشوند و ما نیز ملزم به اجرای قانون بودیم. چون به خوبی می دانیم تزریق هیجان به بدنه افکار عمومی، جزء رسالت کاری ما نیست. اما اگر اتفاقی در استان حادث شود، راست آن را خواهیم گفت.
** لطفا در خصوص مخاطرات احتمالی که ممکن است یک نشریه را تهدید کند، توضیح دهید:
- در علم روزنامه‌نگاری یک مثلثی داریم که اضلاع آن را ادبیات، سیاست و اقتصاد تشکیل می دهد، اگر در هر کدام از این ضلع‌های مثلث، مشکلی وجود ایجاد شود، ادامه حیات برای نشریه ممکن نیست. اگر حواس مدیرمسئول به اقتصاد نشریه نباشد، به طور حتم دیگر توان چاپ وجود نخواهد داشت. میزان درآمد از فروش و آگهی باید بر پایه بودجه‌ریزی روزنامه تنظیم شود و هرساله مورد تجدیدنظر مدیرمسئول قرار گیرد.
- در خصوص سیاست کاری نیز باید مشی یک روزنامه تحت تاثیر سیاست‌های حاکمیت باشد. روزنامه نگاری نوین نیز برهمین موضوع تاکید دارد و در هیچ کجای دنیا مشاهده نمی‌شود که روزنامه‌ای فارغ از سیاست‌های کشورش عمل کند. به عنوان مثال اگر در قانون آمده که چاپ تصاویر مبتذل ممنوع است، باید به این قانون اشرافیت داشته باشید و از چاپ این تصاویر خودداری کنید.
- در خصوص ادبیات متاسفانه وضعیت خوبی را در نشریات شاهد نیستیم و گاها غلط املایی زیادی در نشریات مشاهده می شود. حتی به یاد دارم که یکبار در یک محفلی از مطلب شخصی فرهیخته، 18 غلط ادبی گرفتم، اما خودش قبول نداشت. مجبور شدیم برای درستی این موضوع از نفر سومی استفاده کنیم که مجید بالداران را انتخاب کردیم. ایشان در نوع خودش به عنوان شاملوی استان به حساب می‌آید و بعد از خواندن مطلب گفت حداقل 10 غلط ادبی در این مطلب وجود دارد و 8 مورد دیگر سلیقه‌ای است. برای یک روزنامه نگار اهمیت به مباحث ادبی بیش از هرچیز مهم جلوه می‌کند و نمی توان از این موضوع غافل ماند.
** برخی از هفته‌نامه‌ها در دکه‌های مطبوعاتی قابل رویت نیستند و به نوعی هرگز چاپ نمی شوند؛ نظارت بر این موارد برعهده کیست؟
- متاسفانه اداره ارشاد در اجرای قانون ماده 16 مطبوعات کوتاهی می کند و این ظلم بزرگی است. در ماده 16 قانون مطبوعات آمده که اگر یک نشریه برای مدت معینی به چاپ نرسد، باید مجوز آن لغو شود.
- وقتی در یک شهر 40 نشریه وجود داشته باشد و 35 نشریه به چاپ نرسد، امکان مجوز جدید نشریه وجود ندارد. حالا اگر شخصی پیدا شود که با استعداد فراوان درخواست مجوز نشریه داشته باشد، به واسطه همان 35 نشریه راکد، فرصت فعالیت پیدا نمی‌کند. ما نباید برای اعطای مجوز سختگیری کنیم، بلکه سختگیری ما باید در قسمت خروجی نشریه و به خصوص ماده 16 باشد.
** یکی از مواردی که همواره برای قشر خبرنگار و روزنامه‌نگار معضل اساسی به حساب می‌آید، عدم رعایت قانون کار در نشریات و رسانه‌ها است، این موضوع در نزد شما تا چه اندازه اهمیت دارد؟
- حق و حقوق پرسنل برای بنده بیش از هرچیز اهمیت دارد، از سال 62 تاکنون تمام 25 نفر پرسنل ولایت تحت قانون کار فعالیت می‌کنند و همه پرداخت‌ها و بیمه پرسنل به درستی رعایت شده است. حتی چندی پیش، یکی از پرسنل ما بازنشسته شد و جشن بازنشستگی او در کنار مجموعه ولایت برگزار شد.
- ممکن است برخی از فعالیت‌های خبرنگاران پاره وقت باشد که از همان ابتدا با فرد طی می شود و در صوت موافقت همکاری ادامه می یابد. خوشبختانه درآمد این پرسنل تماما از طریق فروش تامین می شود و با اینکه روزنامه ولایت به عنوان گران‌ترین نشریه محلی شناخته می شود؛ مردم از آن استقبال می کنند .البته اکنون تصمیم به افزایش قیمت نداریم.
** تا به حال شده که برای چاپ مطلبی با مشکلات سیاسی یا حقوقی روبرو شوید؟
- به یاد دارم در دوره اصلاحات که به لحاظ آزادی بیان و مطبوعات دست نشریات و روزنامه ها بسیار باز بود، یک گروهی از خبرنگاران و روزنامه نگاران که دونفر از آنها اکنون در آمریکا اقامت گرفته‌اند، توسط نشریه ما جذب شدند.
این گروه در خصوص نیروی انتظامی گزارشی تهیه کردند و بنده یک سوم از این گزارش را حذف کردم تا اجازه انتشار پیدا کند. ابتدا این گروه مخالفت کردند، اما بعدا با چاپ مطلب موافقت کردند. به محض چاپ، بخش حقوقی نیروی انتظامی از ما به خاطر بخشی از سخنان سردار نقدی و برخورد با بدحجابی شکایت کردند. بنده با اینکه 7 تا 8 ماه دادسرا می رفتم، به قاضی گفتم که ما همواره باید جوانان را از دست ندهیم و اگر شما گزارش اصلی را ببینید خواهید دید که من حذفیات لازم را انجام داده‌ام. بعد از اینکه قاضی اصل گزارش را رویت کرد، گفت: در کنار این مطلبی که به شما داده شده، شما خیلی هنر کردید که مابقی را چاپ کردید. در نهایت ما تبرئه شدیم و بنده ثابت کردم که برای چاپ هر گزارشی تا چه اندازه پای عواقب آن می ایستم.
** آیا دوباره با این گروه همکاری کردید؟
- این گروه با ما قطع همکاری کردند و به نشریه دیگری در استان مراجعه نمودند، اتفاقا به محض ورود به این نشریه نیز مشکلاتی برای آنها به وجود آوردند و بعد از آن نیز در یک نشریه دیگر مشکلاتی به وجود آوردند و دائم درحال تندروی بودند. در همان زمان به مرحوم امامی استاندار وقت این موضوع را در میان گذاشتم و گفتم چنین گروه تندرویی وجود دارد. به همین دلیل شناخت دانش سیاسی در همان زمان یکی از ضروریات اصلی در کار روزنامه نگاران است که باید مورد توجه قرار گیرد.
9925/6012
انتهای پیام در این میان نشریاتی که به لحاظ کیفیت مطالب تولیدی، چینش و تنوع اخبار، انعکاس موضوعات مختلف و حتی بیان مطالبات مردمی پیشگام باشند، در نزد افکار عمومی از استقبال بیشتری برخوردار خواهند بود.
به مناسب چاپ چهارهزارمین شماره روزنامه ولایت، ایرنا با عبدالعظیم موسوی مدیر مسئول این روزنامه که تنها روزنامه استان قزوین است، گفت وگویی انجام داده است.
** به نظر شما راز موفقیت و ماندگاری یک نشریه در چه چیزی نهفته است؟
- ماندگاری یک نشریه از 2 بعد شکلی و محتوایی قابل بررسی است؛ از دیدگاه شکلی، در درجه اول باید نشریه منظم باشد، به این صورت که با توجه به ترتیب چاپ خود، بر اساس هفته نامه یا دوهفته نامه، در یک روز معین به دست خوانندگان برسد.
اگر چاپ یک نشریه به صورت دلخواه و در روزهای تصادفی به چاپ برسد، مستحق اطلاق واژه هفته نامه نیست و اگر خواننده نداند در چه روزی و چه ساعتی می تواند به نشریه مورد نظرش دسترسی پیدا کند، از آن نشریه دلسرد خواهد شد.
** روزنامه ولایت سالها پیش به صورت هفته نامه به چاپ می رسید؛ کمی از تجربه خودتان در زمینه مدیریت هفته نامه توضیح دهید.
- ولایت، حدود 20 سال به صورت هفته نامه به چاپ می رسید، در همان زمان مردم قزوین به خوبی می دانستند که روزهای سه شنبه هر هفته، می توانند از کیوسک های روزنامه فروشی، هفته نامه ولایت را دریافت کنند.
- به دلیل نبود امکانات حروف چینی در قزوین، ما مجبور بودیم هر هفته مطالب خودمان را در تهران به چاپ برسانیم و این موضوع باعث شده بود تا شرایط بسیار سخت و دشوار باشد، سالها بعد یک دستگاه «آی بی ام» از ارشاد به مبلغ 200 هزارتومان خریداری کردیم، این درحالی است که قیمت یک دستگاه پیکان صفر کیلومتر در همان زمان 100 هزارتومان بود.
- بعد از خرید این دستگاه توانستیم حروف چینی را خودمان در قزوین انجام دهیم و تاکید ما این بود که هفته نامه ولایت در روزهای سه شنبه به چاپ برسد البته در ابتدا به خاطر اخبار نماز جمعه، نشریه روزهای شنبه منتشر می شد ولی ادامه این کار میسر نشد و چاپ به سه شنبه موکول شد ولی در هر 2 صورت منظم بود.
**آیا شما از همان ابتدا بخشی از نشریه را به صدای شهروندان اختصاص دادید؟
- بله، ما ستونی در هفته نامه داشتیم به نام «الو سه شنبه» که مردم می توانستند نظرات و پیشنهادات خودشان را در نشریه انعکاس دهند.
** در خصوص انتخاب تیتر و عکس چه رویکردی را در پیش گرفتید؟
- به طور حتم انتخاب تیتر و تصاویر نقش مهمی در جذب مخاطب دارد. بنده از همان ابتدا مخالف استفاده از تیترهای رنگی بودم و معتقد بودم رنگ بخشیدن به تیتر، از وزن نشریه می کاهد.
** در خصوص سبک محتوایی چطور؟ چه اقداماتی را باید در دستور کار قرار داد تا به ماندگاری نشریه منجر شود؟
- ما همیشه در کلاس‌های آموزشی تاکید داریم، روزنامه همانند کارخانه است و خبرها و مطالب همانند داده‌های اولیه است که در نهایت به محصول نهایی یعنی چاپ روزنامه منجر می شود. اگر محصول با کیفیتی نداشته باشیم همانند مواد خوراکی، مخاطبان را از دست می دهیم. با این تقاوت که کاهش کیفیت در محصولات خوراکی، قیمت پایین تری دارد و شاید برخی حاضر به خرید آن باشند، اما در کار روزنامه‌نگاری، کاهش کیفیت و وجود اخبار کذب، به کلی مخاطبان را فراری می دهد و کسب مجدد اعتماد عمومی امکان پذیر نیست.
**از چه سالی هفته نامه ولایت به روزنامه ولایت تبدیل شد؟
- ما از سال 88 هفته نامه را به روزنامه تبدیل کردیم و شعار ما این بود: «جز راست نباید گفت، هر راست نشاید گفت» این بیت را الگو و مانیفست خودمان قرار دادیم و هنوز هم ادعایی نداریم که هر راستی را به زبان می آوریم. چندی پیش از طرف مقامات به روزنامه ما مکاتبه شد تا اسامی شرکت‌های تحریم شده قید نشوند و ما نیز ملزم به اجرای قانون بودیم. چون به خوبی می دانیم تزریق هیجان به بدنه افکار عمومی، جزء رسالت کاری ما نیست. اما اگر اتفاقی در استان حادث شود، راست آن را خواهیم گفت.
** لطفا در خصوص مخاطرات احتمالی که ممکن است یک نشریه را تهدید کند، توضیح دهید:
- در علم روزنامه‌نگاری یک مثلثی داریم که اضلاع آن را ادبیات، سیاست و اقتصاد تشکیل می دهد، اگر در هر کدام از این ضلع‌های مثلث، مشکلی وجود ایجاد شود، ادامه حیات برای نشریه ممکن نیست. اگر حواس مدیرمسئول به اقتصاد نشریه نباشد، به طور حتم دیگر توان چاپ وجود نخواهد داشت. میزان درآمد از فروش و آگهی باید بر پایه بودجه‌ریزی روزنامه تنظیم شود و هرساله مورد تجدیدنظر مدیرمسئول قرار گیرد.
- در خصوص سیاست کاری نیز باید مشی یک روزنامه تحت تاثیر سیاست‌های حاکمیت باشد. روزنامه نگاری نوین نیز برهمین موضوع تاکید دارد و در هیچ کجای دنیا مشاهده نمی‌شود که روزنامه‌ای فارغ از سیاست‌های کشورش عمل کند. به عنوان مثال اگر در قانون آمده که چاپ تصاویر مبتذل ممنوع است، باید به این قانون اشرافیت داشته باشید و از چاپ این تصاویر خودداری کنید.
- در خصوص ادبیات متاسفانه وضعیت خوبی را در نشریات شاهد نیستیم و گاها غلط املایی زیادی در نشریات مشاهده می شود. حتی به یاد دارم که یکبار در یک محفلی از مطلب شخصی فرهیخته، 18 غلط ادبی گرفتم، اما خودش قبول نداشت. مجبور شدیم برای درستی این موضوع از نفر سومی استفاده کنیم که مجید بالداران را انتخاب کردیم. ایشان در نوع خودش به عنوان شاملوی استان به حساب می‌آید و بعد از خواندن مطلب گفت حداقل 10 غلط ادبی در این مطلب وجود دارد و 8 مورد دیگر سلیقه‌ای است. برای یک روزنامه نگار اهمیت به مباحث ادبی بیش از هرچیز مهم جلوه می‌کند و نمی توان از این موضوع غافل ماند.
** برخی از هفته‌نامه‌ها در دکه‌های مطبوعاتی قابل رویت نیستند و به نوعی هرگز چاپ نمی شوند؛ نظارت بر این موارد برعهده کیست؟
- متاسفانه اداره ارشاد در اجرای قانون ماده 16 مطبوعات کوتاهی می کند و این ظلم بزرگی است. در ماده 16 قانون مطبوعات آمده که اگر یک نشریه برای مدت معینی به چاپ نرسد، باید مجوز آن لغو شود.
- وقتی در یک شهر 40 نشریه وجود داشته باشد و 35 نشریه به چاپ نرسد، امکان مجوز جدید نشریه وجود ندارد. حالا اگر شخصی پیدا شود که با استعداد فراوان درخواست مجوز نشریه داشته باشد، به واسطه همان 35 نشریه راکد، فرصت فعالیت پیدا نمی‌کند. ما نباید برای اعطای مجوز سختگیری کنیم، بلکه سختگیری ما باید در قسمت خروجی نشریه و به خصوص ماده 16 باشد.
** یکی از مواردی که همواره برای قشر خبرنگار و روزنامه‌نگار معضل اساسی به حساب می‌آید، عدم رعایت قانون کار در نشریات و رسانه‌ها است، این موضوع در نزد شما تا چه اندازه اهمیت دارد؟
- حق و حقوق پرسنل برای بنده بیش از هرچیز اهمیت دارد، از سال 62 تاکنون تمام 25 نفر پرسنل ولایت تحت قانون کار فعالیت می‌کنند و همه پرداخت‌ها و بیمه پرسنل به درستی رعایت شده است. حتی چندی پیش، یکی از پرسنل ما بازنشسته شد و جشن بازنشستگی او در کنار مجموعه ولایت برگزار شد.
- ممکن است برخی از فعالیت‌های خبرنگاران پاره وقت باشد که از همان ابتدا با فرد طی می شود و در صوت موافقت همکاری ادامه می یابد. خوشبختانه درآمد این پرسنل تماما از طریق فروش تامین می شود و با اینکه روزنامه ولایت به عنوان گران‌ترین نشریه محلی شناخته می شود؛ مردم از آن استقبال می کنند .البته اکنون تصمیم به افزایش قیمت نداریم.
** تا به حال شده که برای چاپ مطلبی با مشکلات سیاسی یا حقوقی روبرو شوید؟
- به یاد دارم در دوره اصلاحات که به لحاظ آزادی بیان و مطبوعات دست نشریات و روزنامه ها بسیار باز بود، یک گروهی از خبرنگاران و روزنامه نگاران که دونفر از آنها اکنون در آمریکا اقامت گرفته‌اند، توسط نشریه ما جذب شدند.
این گروه در خصوص نیروی انتظامی گزارشی تهیه کردند و بنده یک سوم از این گزارش را حذف کردم تا اجازه انتشار پیدا کند. ابتدا این گروه مخالفت کردند، اما بعدا با چاپ مطلب موافقت کردند. به محض چاپ، بخش حقوقی نیروی انتظامی از ما به خاطر بخشی از سخنان سردار نقدی و برخورد با بدحجابی شکایت کردند. بنده با اینکه 7 تا 8 ماه دادسرا می رفتم، به قاضی گفتم که ما همواره باید جوانان را از دست ندهیم و اگر شما گزارش اصلی را ببینید خواهید دید که من حذفیات لازم را انجام داده‌ام. بعد از اینکه قاضی اصل گزارش را رویت کرد، گفت: در کنار این مطلبی که به شما داده شده، شما خیلی هنر کردید که مابقی را چاپ کردید. در نهایت ما تبرئه شدیم و بنده ثابت کردم که برای چاپ هر گزارشی تا چه اندازه پای عواقب آن می ایستم.
** آیا دوباره با این گروه همکاری کردید؟
- این گروه با ما قطع همکاری کردند و به نشریه دیگری در استان مراجعه نمودند، اتفاقا به محض ورود به این نشریه نیز مشکلاتی برای آنها به وجود آوردند و بعد از آن نیز در یک نشریه دیگر مشکلاتی به وجود آوردند و دائم درحال تندروی بودند. در همان زمان به مرحوم امامی استاندار وقت این موضوع را در میان گذاشتم و گفتم چنین گروه تندرویی وجود دارد. به همین دلیل شناخت دانش سیاسی در همان زمان یکی از ضروریات اصلی در کار روزنامه نگاران است که باید مورد توجه قرار گیرد.
9925/6012
کپی شد
