آیتالله محمدحسن اختری، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت اظهار داشت: محور فعالیتهای مجمع جهانی اهل بیت بر مدار اندیشههای پربرکت امام خمینی(س) قرار دارد.
آیتالله محمدحسن اختری در گفتگو با جماران، درباره زمان آغاز فعالیتهای این مجموعه و اهداف آن اظهار داشت: مجمع جهانی اهل بیت 24 سال پیش بعد از اجتماع شخصیتهای برجسته و معروف جهان اسلام و تشیع، در همایشی که در تهران برگزار شد- بیش از 300 نفر از شخصیتهای برجسته پیروان اهل بیت از کشورهای مختلف، شرکت کرده بودند- خدمت مقام معظم رهبری پیشنهاد کردند که موسسه و مجمعی به نام مجمع جهانی اهل بیت(ع) تشکیل شود که بتواند به نیازمندیها، مشکلات و نگرانیهایی را که پیروان اهل بیت در کشورهای مختلف دارند، پاسخگو و همچنین عهدهدار نشر مکتب اهل بیت(ع) باشد و بتواند معارف اهل بیت را در همه دنیا منتشر کند. معارف اهل بیت که همان معارف قرآن، سنت و روایات پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (ع) هستند، از نظر ما باید به تمام دنیا معرفی و شناسانده شود. کارویژه دیگر این موسسه این گونه تعریف شد که در مواقع ضروری بتواند از حقوق پیروان اهل بیت در کشورهای مختلف دفاع کند و به معنای دیگر بتواند یک پیوند، همسویی و همکاری را میان پیروان اهل بیت در کشورهای مختلف ساماندهی کند.
وی در ادامه افزود: بر این اساس این پیشنهاد خدمت مقام معظم رهبری داده شد، ایشان هم پذیرفتند و شورای عالی از تعدادی از شخصیتهای داخلی و خارجی برجسته جهان اسلام و پیروان اهل بیت تشکیل و مقرر شد که هر 4 سال یکبار یک کنفرانس برای مجمع عمومی تشکیل شود که اعضای شرکتکننده و کسانی که با پیروان اهل بیت در ارتباط بودند، به عنوان اعضای مجمع عمومی ثبت شود که در حال حاضر حدود 700 نفر به عنوان عضو مجمع عمومی ثبتنام شده و شورای عالی دارد و شورای عالی هم بر طبق اساسنامه قرار شد که هر 3 سال یک نفر را از بین خودشان به عنوان دبیر کل انتخاب کند که برنامههای اجرایی این مجمع را عهدهدار شود. این هم خدمت رهبری داده شد و اساسنامه آن تهیه و تصویب شد و مجمع جانی ثبت گردید و از آن زمان فعالیت خود را آغاز کرده است.
اختری در ادامه اظهار داشت: در طول این 24 سال، 5 اجلاس عمومی تشکیل داده است و هر سال حدود 10 تا 12 جلسه شورای عالی دارد که تقریبا ماهی یکبار جلسه شورای عالی تشکیل میشود و در طول سال بنا بر اقتضا، 2 یا 3 بار جلسه شورای عالی با حضور اعضای خارجی تشکیل میشود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت در ادامه با برشمردن فعالیتهای فرهنگی این مجموعه اظهار داشت: در حال حاضر ما با بیش از 115 کشور در ارتباط هستیم، بیش از 350 موسسه اهل بیتی در دنیا در حال حاضر با مجمع جهانی در ارتباط هستند و اینها با ما فعالیت میکنند. بیش از 100 عنوان کتاب چاپ و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است. بیش از چند میلیون کتاب در معارف قرآنی و اهل بیتی در دنیا منتشر شده. در حال حاضر این کتابها حدودا به 54 زبان در کشورهای مختلف دنیا ترجمه میشود که تعدادی در اینجا و برخی هم در کشورهای دیگر ترجمه میشود و مجمع به مترجمان این کتابها در کشورهای دیگر کمک و از آنها پشتیبانی میکند. در حدود 60 مجمع محلی در کشورهای گوناگون دارای رسمیت هستند و به فعالیت میپردازند البته اینها به عنوان شاخهای از ما و نمایندگان ما نیستند بلکه به عنوان مجامع بومی محلی هستند که فعالیت خود را انجام میدهند و مجمع هم از آنها پشتیبانی میکند، برای ساخت مساجد، حسینیهها، کتابخانهها، درمانگاه، مدرسه در حد توان در جاهای مختلف مجمع پشتیبانی میکند، علما و مبلغینی که در کشورهای دیگر در حال فعالیت هستند، بیش از 3000 نفر هستند که برای تحصیل به قم آمدهاند و به عنوان مبلغین عمومی به کشورهای خودشان بازگشتهاند و تحت پوشش مجمع جهانی اهل بیت هستند که هم از نظر فکری و هم فرهنگی تحت حمایت مجمع هستند. کتاب و امکانات فرهنگی در اختیارشان قرار میگیرد و همچنین از لحاظ مادی تا حد توان آنها را پوشش میدهیم. اینها فعالیتهای مختلفی در کشورهای خودشان دارند چه در به پا داشتن مراسم مذهبی، چه در برگزاری کلاسهای قرآن، معارف و همچنین برنامههای رادیویی و تلویزیونی.
اختری درباره فعالیتهای علمی و دانشگاهی مجمع جهانی اهل بیت گفت: همچنین مجمع دانشگاهی تحت عنوان اهل بیت دارد که دانشجویان فوق لیسانس و دکتری از کشورهای مختلف در رشتههای شیعه شناسی، حقوق خصوصی و جزا و در زمینه عرفان و کلام در تهران میپذیرد که تا به حال حدود 100 نفر فارغالتحصیل داشته است. البته این دانشگاه به خاطر محدودیتهای مادی فعلاً زیاد گسترش نیافته است. برخی پیروان اهل بیت در جاهای مختلفی که هستند و مایلند وارد دانشگاههای داخلی شوند، مجمع آنها را بورسیه میکند و برخی را از طریق گفتگو با وزارت علوم به طور رایگان برای ادامه تحصیل معرفی میکند. همچنین یک خبرگزاری به نام ابنا داریم که با 19 زبان به فعالیت میپردازد و اخبار اسلامی و فرهنگی دینی و اهل بیتی را در دنیا منتشر میکند. سایت اینترنتی مجمع هم فعال است و مطالب به زبانهای گوناگون در سایت ارایه میشود و گفتگوی...مستقیم به زبان عربی و فارسی هم وجود دارد.
آیتالله اختری در پاسخ به این سئوال که وجود نهادهای متعدد در حوزه اهل بیت، تاثیر منفی بر فعالیتهای یکدیگر نمیگذارد، پاسخ داد: این نهادهایی نامبرده و فعالیتهای فرهنگی که دارند مجموعا به هم مرتبط هستند و در جایی که نیاز باشد نسبت به هم همپوشانی دارند منتها در عین حال فعالیتها تعریف شده است و هر کدام اینها در چارچوب اساسنامههای خود فعالیت میکنند.
سازمان ارتباطات اسلامی سازمانی است که در چارچوب روابط دوجانبه بین کشورها برنامههای فرهنگی متعارف بین روابط دیپلماسی کشورها انجام میدهد؛ یعنی برحسب روابط موجود بین دو کشور، در کشورهای مختلف یا به طور مستقل یا در بخشی از سفارتخانه به عنوان رایزنی فرهنگی فعالیت میکند که در چارچوب روابط بین دو کشور است در حدی که کشور آنها در کشور ما فعالیت میکند، در این زمینهها سازمان ارتباطات کشور ما هم در کشور آنها فعالیتهای رسمی در زمینههای مختلف دارد.
وی در ادامه اظهار داشت: مثلا مجمع جهانی تقریب با هدف ایجاد وحدت و یکپارچگی در میان امت اسلامی و تقریب بین مذاهب اسلامی است و چارچوب آن در ارتباط با نزدیک کردن دیدگاههای مذاهب اسلامی مختلف بین شیعه، حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی و فرقههای دیگر است. مجمع جهانی اهل بیت در ارتباط با پیروان اهل بیت فعالیت میکند، و نیازمندیهای اینها پشتیبانی از ایشان و حمایتهایی که نیاز دارند را از آنها میکند و از حقوق شهروندی و جایگاه بینالمللی که باید داشته باشند، حمایت میکند. به طور قهری در میدان عمل احیانا در برخی جاها تداخل وجود دارد. این تداخل با هماهنگی که در بین ستادهای هرکدام وجود دارد، حل میشود و همکاری در جاهای مختلف از نظر میدانی بهوجود میآید. مثلا یکی از کارهای مشترکی که انجام میدهیم، برگزاری همایش است که ارگانها میتوانند با هم توافق کنند که با هم همایش را برگزار کنند؛ یعنی به طور مشارکتی همایش را انجام دهند. یا تشکیل میزگردهای علمی. اینها با هم از نظر اجرایی همپوشانی دارند.
اختری در ادامه اظهار داشت: از نظر کلی هم باز به خاطر اینکه تداخل ایجاد نشود در اساسنامهها قید شده است که این نهادها با هماهنگی هم کار کنند، به ویژه اینکه با عضویت هر کدام از دبیران و روسای این سازمانها در شورای عالی و هیات امنای ارگان دیگر باز از لحاظ کلی توافق به وجود میآید. به عنوان مثال بنده به عنوان دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت هم عضو شورای عالی سازمان ارتباطات اسلامی و هم عضو شورای عالی مجمع تقریب مذاهب و هم عضو هیات امنای جامعه المصطفی هستم و بالعکس. در جاهایی که نیاز به هماهنگی باشد و یا تداخلی به وجود میآید در جلستان هیات امنا و شورای عالی حل میشود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت همچنین درباره چگونگی ارتباط این مجمع با پیروان اهل بیت در سایر نقاط جهان اظهار داشت: مجمع جهانی اهل بیت با پیروان اهل بیت در کشورهای دیگر ارتباط دارد. شخصیتهای بارز تشیع این کشورها عضو مجمع عمومی هستند و در جلسات مجمع عمومی شرکت میکنند و ارتباطات فرهنگی بر قرار است. در بعضی از کشورها از جمله بحرین، آیتالله شیخ عیسی قاسم عضو شورای عالی مجمع ما هستند. از آنجا که مجمع عالی اهل بیت حزب سیاسی نیست در کشورهای دیگر فعالیت سیاسی انجام نمیدهد. تنها وقتی میبینیم که مثلا به مردم بحرین ظلم میشود و یا برخی از شخصیتهای شیعه به زندان میافتند -مثل شیخ باقر النمر در عربستان سعودی- مجمع جهانی اهل بیت وظیفه خود میداند که از این افراد حمایت کند. هم با دادن اعلامیه و اطلاعیه و هم نوشتن نامه به شخصیتهای مختلف در کشورهای مختلف از آنها حمایت میکند و هم با تشویق و ترغیب پیروان اهل بیت در کشورهای مختلف برای انجام تظاهرات و راهپیمایی برای اینکه از این افراد حمایت صورت پذیرد. از جمله این اقدامات میتوان از نامه نگاریها به سازمانهای بینالمللی یاد کرد که در مورد ظلمهایی که به شیعیان بحرین میشود، اقدامی صورت نمیدهند.ما شخصا در کاری دخالت نمیکنیم ولی از راههای حقوقی و قانونی این کارها را تشویق و پیگیری میکنیم.
وی در ادامه افزود: در کشورهایی که بیداری اسلامی که نشات گرفته از اندیشههای امام خمینی(س) است که این موج را در دنیا و بین مردم مسلمان ایجاد کرده و باعث شده در کشورهای مختلف مردم مسلمان به دنبال احقاق حقوق خود باشند. ما در این زمینهها نسبت به تمامی کسانی که برای حقوق خود تلاش میکنند، فعالیت میکنند و این موضوع تنها به شیعیان خلاصه نمیشود. به عنوان مثال در موضوع مصر مکاتباتی در مورد ظلمهای که به این مردم میشد فعالیت کردیم.
اختری در ادامه با اشاره به تاثیر اندیشههای امام خمینی بر مبارزات مردم منطقه اظهار داشت: اساسا آنچه را که امروز از اندیشههای حضرت امام در دنیا مطرح است و آنچه را که از این جریان بیداری اسلامی ما در دنیا شاهدیم و آنچه را که ما شاهدیم از حرکتهای مردمی همه برگرفته از اندیشه های امام است و مجمع به عنوان یک واسطه و به عنوان یک رابطی که توانسته است با پیروان اهلبیت و حتی با مسلمانها نشستها و کتابهایی که فرستاده بوده در راستای افکار امام خمینی است.
کار مجمع جهانی اهل بیت صدور و ترویج تفکر شیعی است و از نظر ما ناب ترین اندیشههای شیعی در کلام و اندیشههای امام خمینی(س) متبلور است و اندیشههای ایشان عصاره تفکر شیعه در عصر غیبت میباشد. این افکار از طریق رسانهها، مجلات، کتاب، مبلغین و میزگردها و همایش ها در طول این 34 سال به طور مرتبی تداوم دارد و این خود وسیله ای است برای رساندن پیام اندیشه های انقلاب اسلامی و اندیشه امام خمینی. آنچه ما به عنوان بیداری اسلامی در منطقه می بینیم تنها محدود به دو یا سه سال اخیر نیست بلکه انچرا که از مقاومت اسلامی در لبنان می بینیم این ها همه شاگردان امام هستند. این اندیشه ظلم ستیزی و. ضدیت با استکبار و صهیونیسم بر گرفته از اندیشههای امام خیمنی هستند. همچنین جوانان مقاومت اسلامی حماس و جهاد اسلامی نیز متاثر از اندیشه های امام خمینی هستند. انتشار اندیشههای ایشان باعث شد که حزبالله لبنان شکل بگیرد و حماس و جهاد ایجاد شد. همچنین آنچه را که ما در افغانستان در حال مشاهده هستیم ماحصل تلاشهای مجاهدان مسلمان افغانی است که متاثر از اندیشههای بالنده امام خمینی در برابر شوروی ایستادگی کردند و مهاجمین کمونیست شوروی را از خاک خود بیرون راندند. در عراق نیز روی کار آمدن جریانهای اسلامی متاثر از اندیشههای امام بوده است و این افراد که در حال حاضر زمام امور را در عراق در دست دارند، همان معارضین عراقی بودند که در دوران حکومت صدام در ایران زندگی میکردند و تاثیر اندیشههای ظلمستیزانه رهبر انقلاب اسلامی در آنها آشکار و مبرهن است. نه تنها این بیداری که امروز در خاورمیانه و شمال آفریقا شاهدش هستیم، ریشه در انقلاب اسلامی و اندیشههای امام دارد بلکه کل موج حکومت اسلامی و عمل کردن به دستورات اسلام و ارزشهای دینی، همه برگرفته از اندیشههای امام است.
آیتالله محمدحسن اختری در پایان در پاسخ به این سئوال که مجمع جهانی اهل بیت در راستای ترویج رواداری مذهبی و جلوگیری از خشونتهای مذهبی بین مسلمانان چه فعالیتهایی کرده است، اظهار داشت: این جریانهای افراطی اساسا به دنبال تحریک و تشویق افراد افراطی هستند تا با پشتیبانی از این افراط گرایی ها، سیاستهای خود را به پیش ببرند. حامیان اصلی اینها، سیاستمداران انگلیسی و آمریکایی است. در واقع اینها تحریک میکنند تا این افراد اختلافات مذهبی را در بین مسلمانان دامن بزنند. وهابی گری افراطی و جریانهای تکفیری و از جمله طالبان و القاعده در جهان اسلام دست پرورده آمریکا هستند. طالبان را آمریکاییها در پاکستان و افغانستان پایهگذاری و تقویت کردند و با سرمایهگذاری مالی عربستان سعودی و برخی کشورهای عربی منطقه رشد و نمو دادند. همین نیروهای افراطی امروز مایه دردسر و بلوا در پاکستان، افغانستان، عراق و سوریه هستند و بلای جان مردم مسلمان منطقه شده اند. در میان پیروان اهل بیت متاسفانه نوعی افراط گرایی مذهبی به چشم میخورد که اگرچه تعداد آنها بسیار نادر و محدود است با این حال به وجهه تشییع آسیب میرساند. این افراد از نظر گفتاری و رفتاری کارهای تندروانه دارد که به تعبیر امام(س)، اینها برای وهن مذهب شیعه عمل میکنند. این افرادی که به مقدسات مذاهب دیگر توهین میکنند و یا در صدد ترویج افکار خرافی هستند. اینها هم تحت تاثیر سیاستمداران انگلیسی و آمریکایی و تحریک آنها قرار دارند و به آن ها امکانات تلویزیونی و انتشاراتی داده می شود تا با ترویج اندیشههای وهنآلود، خرافی و تندروانه خود باعث اختلاف بین مسلمین و وهن مذهب تشیع شوند.
مجمع جهانی اهل بیت که به رهبری آیتالله خامنهای شکل گرفته و فعالیتهایش را ادامه میدهد و تحت تاثیر و وفق منویات امام خمینی و آیتالله خامنهای همواره برای اسلام تلاش کردند و دلسوزانه از ارزشهای اسلامی حمایت کردند و پافشاری کردند، با این حال میبینیم که امام بر وحدت تاکید کرده و مسلمانان را به وحدت فراخوانده و مقام معظم رهبری هم این راه را ادامه میدهد. طرح مسائلی که بتواند مذاهب و پیروان مذاهب را به هم نزدیک کند یکی از اندیشههای مهم امام برای پایان دادن به اختلافات و افراط گراییها بوده است. مجمع جهانی اهل بیت منعکس کننده این اندیشه است و همه فعالیتهای مجمع در این چارچوب تعریف شده است.