در آستانه بیست و دومین سالگرد ارتحال جانسوز عبد صالح خدا امام خمینی(س)، مدیران و پژوهشگران مؤسسة تنظیم و نشر آثار آن بزرگوار در نمایندگی قم در پی سلسله دیدارهای خود با مراجع بزرگوار تقلید و عالمان عالیقدر حوزه علمیه با آیت الله امینی دیدار کردند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، آیت الله امینی در این دیدار، لازم به ذکر است، این برنامه ادامه حرکت سال گذشته نمایندگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) در قم است که دیدارهایی با حضرات آیات صافی گلپایگانی، موسوی اردبیلی، جوادی آملی، یوسف صانعی و هاشمی رفسنجانی انجام داده بود.
آیت الله سید علی محقق داماد، مدرس درس‌های عالی حوزه علمیه قم، پس از استماع گزارشی از فعالیت‌های مؤسسه، درباره این فعالیت ها اظهار داشت: همة این کارها ضمن اینکه به نحوی ارتباط با مرحوم امام دارد، ولی در حقیقت یک فعالیت عام حوزوی است و یک قسمتی از حوزه است که فعالیت می‌کند و این خود یکی از برکات امام است. مرحوم امام ابعاد مختلف وجودش برکت داشت که یکی از آنها هم این جهت است. اساس انقلاب و تأثیرش در حوزه و تربیت شاگردان حوزوی، یک جهت است. این کارها و فعالیت‌هایی که روی افکار و اندیشه‌ها تأثیر دارد، جهت دیگر که پرتوی از برکات وجود آن مرحوم است.
ایشان در ادامه پیشنهاد کرد: برای کارهای لازم پژوهشی و قابل تحقیق به عنوان پیشنهاد دو مطلب را می‌خواهم مطرح کنم که خود دو بعد از ابعاد مربوط به مرحوم امام است؛ یکی مسئله افکار خاص امام است از نظر فقهی و اصولی. کارهایی که بر محور صحیفه و امثال آن شده، بیشتر روی افکار سیاسی ایشان کار شده و در رسانه‌ها هم گاهی مطرح می‌شود و یا در سخنرانی‌ها بیان می‌شود که به جای خودش خوب است. اما در حوزه تا وقتی که هنوز شاگردان خوب ایشان در قید حیات هستند، اگر مبانی خاص و افکار خاص ایشان در سرتاسر فقه و اصول که تدریس فرمودند و به قلم خودشان هم نوشتند؛ اینها به صورت جداگانه‌ای خارج از بحث تقریرات و کتب فقه جمع شود بسیار بجا و مفید است. چون یک سلسله مبانی خاص هست که ممکن است در مسائل مختلفی اثر بگذارد و طرح مسئله را به کلی عوض بکند و یا زمینة مسئله را تغییر بدهد. چنین مبانی در آثار و نظرات امام در مواردی هست. کسانی که با افکار ایشان آشنا هستند اگر اینها را بتوانند جدا کنند و بنویسند. کار بسیار خوبی است و برای محققین بکار می‌آید و اساس درس خارج هم برای انتقال این روش است.
وی ادامه داد: به قول خود مرحوم امام، فقه صاحب جواهری خودش یک رویه است و عمده همین مبانی خاص بزرگان است. فرض کنید مثلاً شیخ انصاری با آن همه مسائل زیادی که بحث کرد و نوشت، بعضی از مسائل مهم به ایشان نسبت داده می‌شود مانند بحث حکومت و یا بحث ورود، بحث تقسیمات استصحاب کلی؛ و یا مرحوم آخوند در یک جاهای خاصی مطالب علمی مهمی به ایشان نسبت پیدا می‌کند، مثلاً شیخ استصحاب را به شک در رافع اختصاص می‌دهد، ولی آخوند می‌گوید در شک در مقتضی هم جریان دارد.
آیت الله محقق داماد افزود: اینها مطالب اصولی و اساسی است و به عنوان مطالب بنیادی محسوب می‌شوند که خیلی جاها در مسائل مختلف فقه و اصول تأثیر می‌گذارد. اگر از کسانی که با افکار ایشان بیشتر آشنا هستند و انس بیشتری با آنها دارند و به مبانی ایشان مسلط هستند، بخواهید که این نظرات مهم و اثرگذار را بیان کنند، کار لازم و مفیدی است.
این استاد عالی حوزه علمیه قم تصریح کرد: فکر می‌کنم این کار نه صرفاً از نظر احیای افکار امام مفید است که از نظر کمک به یک پیشرفت در حوزه مفید است، چون همه کارهای علمی فقها و مدرسین برای این است که فقه یا اصول را یک قدم پیش ببرند که به این وسیله می‌توانند پیشرفت ایجاد کنند. اگر این کار بشود فکر می‌کنم خدمت خوبی هم به مرحوم امام باشد از نظر طرح افکار اصولی و فقهی اساسی ایشان و هم برای حوزه مفید است تا دیگران بتوانند به چنین نظرات اساسی توجه کنند. چون ممکن است یک مطلب بسیار لطیف و متقن لابه‌لای بحث‌ها گم شود و کمتر به آن توجه شود، اما اگر یک جا جمع شوند حتماً تأثیر بیشتری خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه اگر در رابطه با حضور و نقش امام در تأسیس حوزه و پیشرفت حوزه از اول تا حال کار بشود خیلی مفید است، اظهار داشت: امام جزو اولین کسانی بود که همراه با مرحوم حاج شیخ از اراک به قم منتقل شدند. یعنی در حوزه اراک بود که پس از هجرت حاج شیخ به قم، ایشان هم به حوزه قم آمد و در حوزة قم هم بر اساس طبیعت خاص ایشان، فرد خوش استعداد و مسلط و متفکر و هم فعال بود، ایشان در جامعه هم اهل فعالیت است. طبعاً در امور مختلف حوزه تأثیر داشتند، رأی داشتند و حرکت‌هایی را ایجاد می‌کردند. این نقش روشن‌تر شود، ولو اینکه لازمه‌اش این است که یک بحث کلی روی تاریخ حوزه شود. تاریخ حوزه از این بُعد که وقتی ایشان وارد شد وضع حوزه چگونه بود و بوسیله چه کسانی و چه دخالت‌هایی و با چه شکل پیشرفت کرد؟ بعد از فوت مرحوم حاج شیخ نقش این آقایان چگونه بود؟ زمان علمای ثلاث چه نقشی داشتند؟ در ورود مرحوم آقای بروجردی امام جزو فعال‌ترین افراد و پرنقش‌ترین افراد در ورود آقای بروجردی به قم بود. این نقش می‌تواند کاملاً تبیین و روشن شود. در مرحله بعد بررسی مسائلی که احیاناً پیش آمده، تاریخچه حضور ایشان و نقش ایشان در حوزه که من تنها بر اساس شنیده‌ها و به همان اندازه که از شنیده‌ها می‌دانم، ایشان نقش بسیار زیادی داشتند.
وی افزود: این تحقیق می‌تواند یک کمک زیادی به معرفی ایشان داشته باشد. این خود نکته‌ای قابل توجه است که قضیة انقلاب یک امر دفعی نبود که یک مرتبه در ذهن ایشان آمده باشد و حاصل شده باشد، بلکه مطلبی بود که از سال‌ها قبل در فکر و عمل ایشان این مسئله سابقه داشته و قدم به قدم تا به قیام رسید. این هم نکته‌ای است که اگر چنانچه مؤسسه موفق شود آن را انجام دهد، فکر می‌کنم بتواند تأثیرات خوبی برای آینده داشته باشد.
آیت الله محقق داماد خاطرنشان ساخت: این نکته را هم بگویم که مرحوم امام از همان وقت زعامت مرحوم حاج شیخ، تز مبارزة رسمی داشت. مرحوم حاج شیخ طور دیگری فکر می‌کرد. نقل می‌کنند مرحوم حاج شیخ که اقدام به توسعه مدرسه فیضیه و احداث طبقه دوم آن کرد خود به سرکشی بنّاها و کارگران می‌پرداخت، یک روز حاج شیخ در حال بازدید از مدرسه و کارهای آن بود و امام هم همراهشان بود که پشت سرشان قدم می‌زد و زیر لب زمزمه می‌کرد که:
خانه از پای بست ویران است خواجه در فکر نقش ایوان استمرحوم حاج شیخ این را شنید و برگشت گفت: آقا روح الله من الآن وظیفه‌ام را همین می‌دانم، تو هر وقت به ریاست رسیدی هر وظیفه‌ای داشتی عمل کن!
