پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: آیت الله سیدعباس مدرسی یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان، تأکید دارد که برگزاری مراسم محرم حتی در شرایط کنونی شیوع کرونا امکان پذیر هست و هیچ جایگزینی ندارد؛ چون حفظ شعائر حسینی واجب است و با وجوب حفظ جان هم تزاحم ندارد. اما در خصوص مختصات برگزاری این مراسم نکات قابل توجهی دارد که اولین و مهمترین آنها توجه به توصیه های مسئولین بهداشتی از جمله رعایت فاصله گذاری و استفاده از ماسک است.
مشروح سخنان وی که در قالب پرسش و پاسخ تنظیم شده است در پی می آید:
برگزاری مراسمات عزاداری محرم در شرایط کنونی امکان پذیر است؟ اگر نیست جایگزین چیست؟
بله، امکان پذیر هست که بیان خواهد شد و جایگزین ندارد.
برگزاری مراسمات تحت دلیل حفظ شعائر است یا ادله دیگری؟
برگزاری مراسم تحت شعائر سنوات سابقه که از معصومین(ع) است.
اگر ذیل حفظ شعائر است، این مقوله مشکک است و بخشی از آن مستحب و ممکن است بخشی واجب باشد؛ در حالت عادی، میزان واجب چه مقدار است؟
اصل حفظ شعائر حسینی واجب است ولو مراتب مشککه دارد که بیان خواهد شد و میزان واجب خواهد آمد.
در حال اضطرار و تعارض یا تزاحم با وجوب حفظ جان، وجوب فرض حفظ شعائر و برگزاری عزاداری تا چه میزان مرتفع می شود؟
حالت اضطرار و تزاحم با حفظ جان تصور ندارد. گرچه حفظ جان و نفس مقدم بر همه چیز است لیکن بیان شد که تزاحم ندارد.
حدود عزاداری را بیان کنید و حدود اطعام و ذبح گوسفند چگونه باشد؟ یعنی کیفیت عزاداری محرم و صفر در شرایط کنونی چگونه باید باشد؟
الف) غالب شهرها، خیابان ها، مغازه ها، اماکن عمومی، مساجد، حسینیه ها، ادارات و نهادهای دولتی و خصوصی، بانک ها، مدارس دولتی و غیر انتفاعی، دانشگاه ها، مدارس علوم دینی، بیوتی که اقامه عزا در آن می کنند، تکیه ها و غیره واجب است که سیاهپوش کنند تا کسی که وارد شهر و مانند آن می شود بفهمد که شهر عزادار است و مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش صلوات الله علیهم آشکار شود.
ب) واجب است که در تمام مجالس حسینی در هر جا که باشد مراعات قوانین بهداشتی نمایند؛ فاصله گذاری را کاملا مراعات کنند و ماسک بزنند و کسی که ماسک ندارد راه به مجلس امام حسین(ع) ندهند که خود امام حسین(ع) هم از این شخص راضی نیست.
ج) واجب است بر مداحان و خطبا و سخنرانان که با ذکر مصائب سرور شهیدان به مردم موعظه و توصیه کنند که قوانین بهداشتی را مراعات کنند و جدی بگیرند.
د) اگر در مجالس شام یا ناهار می خواهند بدهند فاصله گذاری اشخاص باشد و از تراکم جمعیت منع نمایند تا کنترل از دستشان خارج نشود و بهتر آن است که ظرف غذا را در کیسه پلاستیک گذارند و بعد از تمام شدن مجلس درب تکیه را ببندند و مردم را امر کنند که با فاصله سر جای خود بنشینند و یک به یک غذا دهند و بعد از مکان خود در مجلس بیرون روند و بر اولیاء امور است که اگر پشت درب مدرم هجوم آوردند متفرق کنند به هر نحو باشد.
ه) آنچه لازم می دانم برای مجالس پلیس نیروی انتظامی و نماینده بهداشت گذارند تا نظم بهداشتی در مجلس بیشتر مراعات شود و خود رؤسای هیأت هم نظارت داشته باشند. اما ذبح گوسفند و مانند آن در کشتارگاه بهتر است گرچه در هر جا باشد مراعات بهداشت شود جایز است.
و) شبیه در آوردن و زنجیر زدن و نوحه خواندن و هیئات به هر نحوی که باشد مانند آن در خیابان ها و کوچه ها و تعزیه و مانند آن که همه ساله بوده واجب است که انجام دهند با رعایت فاصله گذاری و زدن ماسک تا شعائر حسینی زنده بماند.
ز) امسال عزاداری با شوکت و باشکوه بیشتری داشته و با غم و حزن و گریه و عزاداری زیادتری باشیم. زیرا مبتلا به بلایی عالم گیر شده ایم که غیر از خدا و چهارده معصوم(ع) دیگری نمی تواند ما را از این بلا نجات دهد و چراغ رفع این غم حسین(ع) است.
ح) برای تکیه هایی که در خیابان ها نصب می کنند و چای، غذا، شربت یا غیره می دهند واجب است که مراعات فاصله اشخاص کنند و ماسک بزنند و مراعات بهداشت کامل شود.
ط) آنچه گفتیم مجالس زنانه یا مردانه در منزل یا جاهای دیگر که مختصر است و می گویند اهمیت ندارد؛ نخیر. اهمیت دارد و واجب است که مراعات امر بهداشتی از فاصله گذاری و ماسک و مانند آن انجام شود و این مختص به مجالس حسینی(ع) نیست بلکه برای هر فردی واجب است که مراعات کند و حفظ جان خود و دیگران نماید.
ی) برای کسانی که کرونا گرفته اند ولو اینکه خوب شده اند واجب است مراعات بهداشت کنند و تا متخصصین امر اجازه ندهند در هیچ مجلسی شرکت نکنند و با کسی تماس نگیرند؛ بلکه آنها را در مجالس راه ندهند. اگر می خواهند روضه گوش دهند از طریق تلویزیون یا رادیو استماع کنند.
ک) اما شعائر حسینی(ع) با مراعات بهداشتی که گفته شد با آداب و حرکات پسندیده باشد؛ زیارت عاشورا، حدیث کساء، زیارت جامعه، دعای توسل، دعای ندبه یا قرائت قرآن کریم؛ مداحان و خطباء مراعات بیانات و اشعار کنند و تحت کنترل شرعی باشد؛ این عزاداری مستحب است و اگر در همین امر مراعات جمیع امور بهداشتی و شرعی شده باشد همان شعائر حسینی است و مستحب است انجام داده شود؛ لیکن مقارن با معصیت یا دروغ یا خیانت یا غیبت یا بهتان به دیگری باشد یا اهانت به سیدالشهدا(ع) شود این مقارنات آن حرام است. و در بعضی اوقات هم مقارن با امور مکروه است؛ آن مقارنات مکروه است مانند آنکه دیر می خوابند، نماز صبح آنها قضا می شود یا دیر به منزل می آیند، باعث ناراحتی خانواده یا والدین می شوند و مانند آن.
ل) این بود آنچه در نظر اینجانب فعلا اجالتا بیان شد و ان شاء الله همه مؤمنین مورد لطف خداوند و امام حسین(ع) و امام زمان(عج) قرار بگیریم و بلا از همه روی زمین رفع شود.
