سال گذشته به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان سلسله یادداشت هایی از حجت الاسلام و المسلمین حسین مستوفی با موضوع «شرح دعای 44 صحیفه سجادیه(ع)» منتشر کردیم. امسال نیز بنا داریم در همین ایام این موضوع را ادامه دهیم.
پایگاه خبری جماران: در ادامه بخش نوزدهم مجموعه یادداشت های شرح دعای چهل و چهار صحیفه سجادیه(ع) را می خوانید:
«وَ اَنْ نَتَقَرَّبَ اِلَیْکَ فیهِ مِنَ الْاَعْمالِ الزّاکِیَةِ بِما تُطَهِّرُنا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ، وَ تَعْصِمُنا فیهِ مِمّا نَسْتَاْنِفُ مِنَ الْعُیُوبِ، حَتّى لایُورِدَ عَلَیْکَ اَحَدٌ مِنْ مَلائِکَتِکَ اِلاَّ دُونَ ما نُورِدُ - مِنْ اَبْوابِ الطَّاعَةِ لَکَ، وَ اَنْواعِ الْقُرْبَةِ اِلَیْکَ.»
«و ما را توفیق ده که در آن به تو تقرب جوئیم در سایه اعمال شایسته اى که ما را به آن از آلودگى معاصى پاک نمایى، و در آن از عیوب بازدارى، تا هیچ یک از فرشتگانت جز مرتبه اى پائین تر از آنچه ما به جا آورده ایم از ابواب طاعت و انواع تقرب به سویت به محضرت عرضه نکنند.»
در این قسمت سه تقاضا را امام علیه السلام مطرح کرده است:
1- تقرب به حق با اعمال زاکیه، که دو معنا دارد یکی اعمالی که پاک باشد و دیگر رشد دهنده و نمو کننده. معلوم است که میزان پاکی اعمال به نیت آن، یعنی اخلاص بر می گردد، هر اندازه عمل از غیر خدا و خواست های نفسانی دورتر باشد پاکتر است، چنین عملی تأثیرگذار است و گناه ها را پاک می کند و تبدیل سیئه به حسنه می کند.
2- حفظ برای آینده، از خطرهای مهمی است که انسان همیشه با آن روبروست. آینده است که ممکن است انسان دست به کاری بزند و یا عملی انجام دهد که گذشته و آینده او را بسوزاند و از بین ببرد. شخصی در ماه رمضان و یا عرفه و... با توبه و انابه و عفو و بخشش خداوند توانسته است خود را از گناهان پاک سازد و به درگاه الهی راه یابد، اما پس از آن عملی و کاری انجام می دهد که گاهی نه تنها آینده را از بین می برد بلکه گذشته را نیز تباه می سازد. بر همین مبنا امام زین العابدین علیه السلام خواستار حفظ از چنین حوادث ناگواری می باشد، و این جز به حفظ الهی به دست نمی‌آید.
3- در پایان این قسمت امام علیه السلام می فرماید: «حتی لایورد علیک احد...»، در معنا و مراد از این عبارت، شارحین و مترجمین احتمال های مختلف داده اند:
* یکی مراد و معنای «دون» غیر و جز باشد، یعنی هیچ یک از فرشتگان غیر از اطاعت و فرمانبری از ما چیزی به نزد تو نیاورند.
* دیگر اینکه برخی دون را به معنای پایین تر گرفته و گفته اند: اعمال فرشتگان پایین تر از اعمال ما باشد، و آنها نتوانند و نیاورند عملی که با اعمال ما از اطاعت و قربت برابری کند یا برتر باشد.
* و مرحوم سید علیخان مدنی در «ریاض السالکین» احتمال دیگری را ذکر می کند و می گوید: فرشتگان از اعمال ما آنچه را می آورند پایین تر و کمتر از اعمال باشد که ما از ابواب اطاعت تو انجام می دهیم. زیرا برخی ابواب اطاعت خداوند است که فرشتگان نمی دانند و نمی نویسند؛ چنان که در کافی شریف زراره از امام باقر یا امام صادق علیهما السلام نقل کرده است: «فرشته (ملائکه مأمور به نوشتن اعمال) جز آنچه می شنود، نمی نویسد و خداوند عز و جل می گوید: پروردگارت را در درون خود با زاری و پنهانی یاد کن (اعراف، آیه ۵۵)؛ و ثواب این ذکر و یاد در درون فرد را جز خداوند عزّ و جلّ به دلیل بزرگی آن نمی داند.» (ریاض السالکین، چاپ سنگی،ص ۳۹۷)
