کتاب «تدوین نموداری کفایة الاصول؛ همراه با آرای اصولی امام خمینی(جلد اول)» به قلم مسلم قلیپور گیلانی، توسط معاونت پژوهشی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی (وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(س) منتشر شد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی و خبری جماران کتاب «تدوین نموداری کفایة الاصول؛همراه با آرای اصولی امام خمینی(جلد اول) » در 633 صفحه و شمارگان 2000 نسخه به بازار عرضه شده است .
کتاب «تدوین نموداری کفایة الاصول؛ همراه با آرای اصولی امام خمینی» تلاشی در جهت بازخوانی مفاهیم کلیدی "علم اصول" با رویکرد شناسایی و بررسی آرای ابتکاری و مهم امام خمینی(س) است.
مولف در مقدمه این کتاب به بررسی تاریخچه علم اصول پرداخته و دورههای مختلف آن را از ابتدای تاسیس این علم تا دوران معاصر مورد بحث اجمالی قرار داده و میگوید:"معارف اسلامی در نخستین نگاه به دو بخش اصول و فروع تقسیم میشود؛ اصول دین که پایه و اساس معارف است، باید به فراخور هر فردی بر اساس براهین قاطع پایهگذاری شود تا با هر بادی نلرزد و انسان مسلمان را در وادی وحشتناک و ظلمانی شک و تردید زمینگیر نسازد که در غیر این صورت ساختمان عظیم معارف دینی شخص فرو میریزد و به سرانجام کفر، الحاد و ارتداد منتهی میگردد.
در بخش دیگری از این مقدمه، مولف ضمن برشمردن دورههای هفتگانه برای تحول «علم اصول»، اشارهای به برخی از آرای مهم و ابتکاری امام خمینی(س) مینماید و میگوید: شاید مهمترین و بارزترین نظریه و ابتکار ایشان، نظریه خطابات قانونیه است. این نظریه دارای آثار مهمی در فقه است. همانطور که در جای خود -بحث ترتّب- به تفصیل خواهد آمد، به عقیده ایشان، شرایط حاکم بر خطاب و دستورات قانونگذار که از آن به خطابات قانونیّه تعبیر میکنند، با شرایط حاکم بر دستورات شخصی و موردی که رئیس و مولی در خطاب به مرئوس مشخص و معین خویش صادر میکند، تفاوت دارد. در صحت خطابات قانونیّه و قوانین عام، قانونگذار- مانند قوانین مجالس قانونگذاری دنیا-همین اندازه کفایت میکند که تعداد قابل توجهی از مخاطبین و مشمولین آن قانون، توان اطاعت از آن قانون و قدرت انجام آن را داشته باشند. این در حالی است که در قوانین جزئی و شخصی که مولایی آن خطاب را به فرد معین صادر میکند، این طور نیست و اگر مخاطب او، علم و قدرت بر اجرای امر مولی را نداشته باشد، توجه خطاب به او قبیح است.
این کتاب پس از مقدمه مولف از یک بخش با عنوان «امور سیزدهگانه مقدماتی» و پنج «مقصد» تشکیل شده است. در «مقصد اول» به بحث «اوامر» میپردازد که به ترتیب حاوی این عناوین است: ماده امر، صیغه امر، اجزاء، مقدمه واجب، بحث ضد، نادرستی صدور امر از آمر عالم به فقدان شرط، متعلق اوامر و نواهی، نسخ وجوب، حقیقت واجب تخییری، حقیقت وجوب کفایی، واجب موسّع و مضیّق، دلالت امر به امر، امر بعد از امر.
در «مقصد دوم» به بحث «نواهی» پرداخته میشود که به ترتیب حاوی این عناوین است: ماده نهی و صیغه آن، اجتماع امر و نهی، نهی از شی و اقتضای فساد.
در «مقصد سوم» به موضوع «مفاهیم» پرداخته شده و در آن، این عناوین را میخوانیم: مفهوم شرط، مفهوم وصف، مفهوم غایت، مفهوم استثناء، مفهوم لقب.
در «مقصد چهارم» به مبحث «عام و خاصّ» پرداخته شده و در آن با این عناوین آشنا میشویم:تعریف و اقسام عام، وضع الفاظ عموم، الفاظ عموم، حجیّت عام مخصِّص در افراد باقیمانده، سرایت اجمال مخصِّص به عام، تمسک به عام قبل از فحص از مخصِّص، محدوده شمول خطاب شفاهی، ثمره تعمیم خطاب شفاهی، تعقّب عام به ضمیری که به بعضی از افراد عام بر میگردد، تخصیص عام به مفهوم مخالف، استثنای عقیب جمل متعاطفه، تخصیص عام قرآن با خبر واحد معتبر و تعارض عام و خاص.
در «مقصد پنجم» به موضوع «مطلق و مقید» پرداخته میشود و در آن این عناوین را میخوانیم:تعریف مطلق، الفاظ مطلق، مقدمات حکمت، حمل مطلق بر مقید و مجمل و مبیِّن.
شایان ذکر است که کتاب «تدوین نموداری کفایةالاصول؛ همراه با آرای اصولی امام خمینی(جلد اول)» با قیمت 140000 ریال و شمارگان 2000نسخه، توسط معاونت پژوهشی، انتشارات پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، منتشر شده است.