رقابت‌های تئاتری از نوع دانشجویی
یکی از مواردی که به ارتقای تئاتر آکادمیک کمک می‌کند رقابت‌های دانشجویی است که در قالب جشنواره‌های مختلف برگزار می‌شود. یکی از این جشنواره‌ها، جشنواره تئاتر دانشگاه سوره است که تاکنون ٨ دوره از آن برگزار شده است و نهمین دوره آن از ٥ تا ١٠ اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود. جشنواره تئاتر تجربه در دانشگاه تهران یکی دیگر از جشنواره‌های دانشجویی است که هجدهمین دوره آن از ٧ تا ١٧ اسفندماه امسال برگزار می‌شود.
به گزارش جی پلاس، در طول دهه ٣٠ هجری شمسی که جامعه ایران جامعه‌ای سنتی بود، تئاتر شکلی سنتی و جنبه‌ای مذهبی داشت و تعزیه به عنوان یکی از شکل‌های نمایش در ایران رایج بود. بعدها تعداد کمی از علاقه‌مندان به تئاتر توانستند به صورت آکادمیک در خارج از ایران تحصیل کنند و به چهره‌های سرشناسی در این رشته تبدیل شوند. حمید سمندریان یکی از این چهره‌ها بود که سهم بسزایی در شکل‌گیری تئاتر نوین و معاصر در ایران داشت.
امروز با گذر زمان هم علاقه‌مندان به تئاتر بیشتر شده و هم سطح دانش آکادمیک دانشجوهای این رشته افزایش یافته است؛ همان دانشجوهایی که قرار است آینده تئاتر ایران را بسازند. صحبت از تئاتر آکادمیک بحثی گسترده است، اما یکی از مواردی که به ارتقای این موضوع کمک می‌کند رقابت‌های دانشجویی است که در قالب جشنواره‌های مختلف برگزار می‌شود. یکی از این جشنواره‌ها، جشنواره تئاتر دانشگاه سوره است که تاکنون ٨ دوره از آن برگزار شده و نهمین دوره آن از ٥ تا ١٠ اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود.
محمد نورالدینی، دبیر بخش نمایش‌نامه‌نویسی جشنواره سوره در پاسخ به این سوال که در این جشنواره چه نوآوری و دستاوردی نسبت به سایر جشنواره‌ها داشتید گفت: «ما برای بخش صحنه رویکرد تعریف کردیم و این رویکرد، رویکردی تجربی بود. ما کارهایی را انتخاب کردیم که هم تجربی و هم دانشگاهی بودند. این همان چیزی است که جشنواره سوره تلاش می‌کند به آن دست یابد. آنچه که ما در سایر جشنواره‌ها شاهد هستیم این است که حاضران در آنها وارد بدنه تئاتر می‌شوند. این یعنی تئاتری که از دانشجو می‌بینید چه از نظر دکور و میزانسن و چه از نظر متن فرقی با تئاترهای بیرون از محیط دانشجویی ندارد. در جشنواره سوره مهم‌ترین نوآوری ما این بود که با رویکرد تجربی به این جشنواره نگاه کردیم. سعی ما بر این بود تا آثاری وارد جشنواره شوند که بر اساس تجربیات دانشجویی باشند. فرصت برای دانشجویانی که می‌خواهند کار بدنه انجام دهند و یا کار پرفروش اجرا کنند بسیار است. اما این رسالت ما نیست. وظیفه ما این است که از کاری حمایت کنیم که دانشجویی و تجربی است.»
نورالدینی در مورد بخش نمایش‌نامه‌نویسی جشنواره سوره توضیح داد: «بخش نمایش‌نامه‌نویسی در ٢ بخش تألیفی و اقتباسی برگزار می‌شود، اما هدف اصلی ما حمایت از آثار اقتباسی بود که نیاز به آن حس می‌شد. یکی دیگر از نوآوری‌ها در این بخش توجه بیشتر به آثار ترجمه شده بود. در ابتدا قرار بود مسابقه ترجمه برگزار شود که البته این اتفاق نیفتاد و ما از طریق کارگاه‌ها آن را پیگیری کردیم. ما بخش دیگری را هم با عنوان تجربه‌های اجرا داریم که آن هم اتفاقی جدید در جشنواره سوره و شامل اجراهایی در مکان‌های نامتعارف است.»
او درباره خروجی کارهای دانشجویی و نتیجه جشنواره تئاتر دانشگاه سوره گفت: «من جشنواره را به صورت یک بازار می‌بینم که باید ٢ خروجی داشته باشد. جشنواره جایی است که شما اثرتان را می‌آورید و معرفی می‌کنید. اینکه یک داوری اتفاق بیفتد و کارها دیده شود و برای آنها یک‌سری ارزشیابی انجام شود در مرحله بعدی قرار می‌گیرد. مهم‌ترین مساله برای ما در این جشنواره عرضه شدن کار بود. به‌شخصه تلاش کردم تا نویسنده‌های کمتر شناخته‌شده و خلاق را دعوت کنم و از آنها بخواهم به جشنواره متن بدهند. این درخواست فارغ از جوایزی بود که در جشنواره اهدا می‌شود. هدف ما بیشتر حمایت بود تا متن‌ها خوانش شده و دیده شود و کم‌کم این افراد وارد جریان حرفه‌ای شوند. به نظر من مهم‌ترین اتفاق یک جشنواره دانشجویی شناخت همین استعدادهای کمتر دیده شده و غریب است، البته در کنار آن بحث آموزش هم هست که در یک جشنواره دانشجویی بسیار مهم است.»
او در پاسخ به اینکه رویکرد جشنواره تئاتر دانشگاه سوره شبیه به رویکرد جشنواره تتاتر تجربه دانشگاه تهران است گفت: «این مسئله طبیعی است. ما آن‌قدر دانشجوی تئأتر و یا علاقه‌مند به تئاتر داریم که در فضای تجربی کار می‌کنند.بر همین اساس ظرفیت برگزاری جشنواره‌های بیشتری را داریم. از طرفی هر چقدر این جشنواره‌ها که رویکرد تجربی دارند بیشتر باشند بهتر است.»
اما رقابت تئاتری دانشجوهای دانشگاه تهران با دانشجویان سوره انکارناپذیر است. این رقابت در بخش جشنواره‌های دانشجویی هم وجود دارد. جشنواره تئاتر تجربه در دانشگاه تهران یکی دیگر از جشنواره‌های دانشجویی است که هجدهمین دوره آن از ٧ تا ١٧ اسفندماه امسال برگزار می‌شود. .
سیدپوریا موسوی دبیر بخش پژوهش جشنواره تجربه دانشگاه تهران که سال گذشته به عنوان مدیر بخش پژوهش جشنواره تئاتر سوره فعالیت می‌کرد در مورد جشنواره تجربه دانشگاه تهران گفت: «جشنواره تجربه امثال حساب شده‌تر و با رویکردی بهتر کارش را شروع کرد. این جشنواره همزمان با جشنواره سوره در نیمه اول اسفندماه برگزار می‌شود اما در آن بحث رقابت کاملا قابل مشاهده است. این رقابت هم بین دانشجوها در داخل دانشگاه وجود دارد و هم در میان دانشجوهای دیگر دانشگاه‌ها. ما ٤ جشنواره تئاتر معتبر در ایران داریم که جشنواره تئاتر تجربه در دانشگاه تهران یکی از آن‌هاست. سه جشنواره دیگر هم جشنواره بین‌المللی تئاتر، جشنواره تئاتر سوره و جشنواره مونولوگ دانشگاه هنر هستند. این جشنواره‌ها محلی برای رصد وضعیت تئاتر دانشگاهی ایران است. در این بین جشنواره بین‌المللی تئاتر به دلیل داشتن امکانات و بین‌المللی بودن و همچنین داشتن بودجه ٣٠٠ تا٤٠٠ میلیونی و همراهی وزارت علوم دارای قدرت بیشتری است.»
او در مورد شباهت جشنواره تجربه دانشگاه تهران و جشنواره تئاتر دانشگاه سوره گفت: «شاید این دو جشنواره (تجربه و سوره) در ابتدا شبیه به هم باشند اما این جشنواره‌ها در آغاز ماهیتی متفاوت نسبت به هم داشته‌اند. این دو جشنواره از لحاظ اجرایی هیچ تفاوتی ندارند بلکه تفاوت آنها در قدرت اجراست. بزرگی و اهمیت یک جشنواره وابستگی مستقیمی به قدرت اجرایی آن دارد و اساسا قیاس کردن این جشنواره‌ها کار اشتباهی است.» به گفته او هر کدام از این جشنواره‌ها باید کار خودشان را انجام دهند و این مهم‌ترین مساله است.
دیدگاه تان را بنویسید