شانزدهمین جشن سالیانه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه‌تئاتر با حضور زنانی سرشناس از جمله زهرا اشراقی، رخشان بنی‌اعتماد، مرضیه برومند، سیمین غانم، هنگامه اخوان و قشنگ کامکار برگزار شد.
به گزارش جی پلاس، عصر روز گذشته پنجشنبه ۲۳ شهریور شانزدهمین جشن سالانه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه‌تئاتر در بنیاد سینمایی فارابی در خیابان سی‌تیر برگزار شد.
از جمله مهمانان این مراسم که رسول صادقی، دبیر آن و همچنین رئیس هئیت‌مدیره انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر بر زن بودن آن‌ها، در مورد کسانی که قرار بود جوایز را اهدا کنند، تاکید داشت می‌توان به زهرا اشراقی از نوادگان امام خمینی (ره)، رخشان بنی‌اعتماد کارگردان سینما، مرضیه برومند کارگردان، بازیگر و عروسک‌گردان، الهام پاوه‌نژاد و لیلی رشیدی بازیگر، سیمین غانم و هنگامه اخوان خواننده موسیقی اصیل ایرانی و قشنگ کامکار نوازنده سه‌تار و ویلن اشاره کرد و از جمله مهمانان مرد می‌توان از سعید پورصمیمی، مهدی فخیم‌زاده، اکبر زنجانپور و حمید لبخنده نام برد.
این مراسم با یادی از زنده‌یاد محمدرضا رستمی روزنامه‌نگار فقید و پخش کلیپی از عکس‌های کودکی تا نوجوانی و جوانی و بزرگسالی او آغاز شد. در ادامه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه‌تئاتر عالی‌ترین نشان خود؛ نشان عبدالحسین نوشین را به همسر این روزنامه‌نگار؛ الهه خسروی اهدا کرد.
خسروی طی صحبت کوتاهی در مورد همسرش که 28 مهر سال گذشته فوت کرد گفت: «ممنونم از شما که یاد همسرم را گرامی داشتید. دغدغه اصلی محمدرضا تئاتر بود و تئاتر هم باعث شد که ما با هم آشنا شویم. او هیچ‌وقت نه قلم به‌مُزد بود و نه به دنبال کسب جایگاه و پول و کسی نمی‌توانست شرافتش را در حوزه کاری‌اش انکار کند.» خسروی با اشاره به تلاشش برای احداث کتابخانه‌ای در محل تولد رستمی واقع در اسدآباد همدان گفت: «ما هنوز نتوانسته‌ایم کتابخانه‌ای را که می‌خواستیم در محل تولدش احداث کنیم، راه بیندازیم و نمی‌دانم مشکل کجاست. ظاهرا در این مملکت هر کار فرهنگی باید به مشکل بخورد.» او در مورد پرونده پزشکی همچنان بازِ همسرش هم توضیح داد: «من همچنان به دنبال پرونده پزشکی محمدرضا هستم، او به دلیل تشخیص اشتباه پزشکان از دنیا رفت و می‌توانست سال‌های سال کنار ما بماند. در این مدت به آدم‌های زیادی برخورد کرده‌ام که عزیزی را به همین دلیل از دست داده‌اند و امیدوارم بتوان کاری کرد که آدم‌ها به امید شفا نزد دکترها بروند نه با هراسِ وداع از جهان.»الهه خسروی همسر زنده‌یاد محمدرضا رستمی
سپس فرزاد حسنی که اجرای این مراسم را بر عهده داشت از داوران شانزدهمین جشن سالانه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه‌تئاتر سیدفرید قاسمی، فریدون عموزاده‌خلیلی، روح الله جعفری و بابک برزویه دعوت کرد تا برای اهدای جوایز برگزیدگان روی صحنه بروند که در این میان عموزاده‌خلیلی در سفر بود و در سالن حضور نداشت. برگزیدگان بخش‌های مختلف به شرح زیر بودند؛
گزارش: هیئت‌داوران در این بخش به دلیل ضعف مشهود آثار رسیده، نامزدی را معرفی نکرده بود.
مقاله: صبورا شهابی‌باهر از فصلنامه هنرهای نمایشی و موسیقی
یادداشت: سبا حیدرخانی از خبرگزاری ایلنا
ترجمه: شیرین میرزانژاد از خبرگزاری هنرآنلاین
گفت‌وگو: عباس غفاری از خبرگزاری هنرآنلاین
نقد: در این بخش پوریا جهانشاد و محسن خیمه‌دوز هر دو از روزنامه شرق و آزاده فخری از ماهنامه نمایش، نامزد شده بودند اما هیئت‌داوران ترجیح داد برگزیده‌ای معرفی نکند.
عکس: مرجانه پورحسین
از راست؛ فرید قاسمی، بابک برزویه و روح‌الله جعفری
در ادامه نازنین سهامی‌زاده برای نمایش «مانوس» اثری که حاصل مصاحبه با افراد حقیقی در کمپ‌های مهاجرپذیر مانوس و نائورو بود و امین میری برای نمایش «شلتر» اثری در مورد زنان کارتن‌خواب، موفق به دریافت جایزه مسئولیت اجتماعی شدند.
سپس علی رحیمی نوازنده سازِ کمتر دیده‌شده هَنگ؛ سازی کوبه‌ای که اولین بار در سال ۲۰۰۰ توسط فلیکس روهنر و سابینا شارر در سوئیس ساخته شد روی صحنه رفت و قطعه‌ای اجرا کرد.
بخش بعدی برنامه مربوط به تقدیر از علی‌اکبر فرهنگی بود که در سال ۱۳۸۴ به عنوان چهره ماندگار کشور در رشته مدیریت معرفی شد. در کلیپ کوتاهی که پیش از حضور او و گرفتن جایزه‌اش از دست مرضیه برومند پخش شد کسانی چون عادل فردوسی‌پور که در مقطع دکترا از شاگردان او بوده‌اند، از دکتر فرهنگی گفتند.
سپس فرزاد حسنی از زهرا اشراقی دعوت کرد تا روی صحنه برود و جایزه بهترین پژوهش سال را اهدا کند. اشراقی پیش از اهدای جایزه با لحنی بین شوخی و جدی گفت: «من به مراسم‌های زیادی رفته‌ام و می‌روم ولی این جا خیلی بهتر است چون آدم‌ها همه، خودشان هستند.»
او که بعد از مرضیه برومند روی صحنه آمده بود ادامه داد: «دوست داشتم من هم مثل خانم برومند خودم باشم، ولی متاسفم که نمی‌توانم. وقتی از من دعوت کردند که در این مراسم حضور داشته باشم تعجب کردم و تردید داشتم که بیایم چون می‌ترسیدم وصله‌ای ناجور باشم.»
زهرا اشراقی و شیوا مسعودی
اشراقی افزود: «البته من هم ژنِ هنری دارم، ژنی که ارثیه‌ای نیست و مال خودم است اما مجبور شدم به خاطر ژنِ ارثیه‌ای سیاسی نادیده‌اش بگیرم.» این صحبت‌های او با تشویق حاضران همراه شد. سپس شیوا مسعودی و روح‌الله جعفری برگزیدگان بخش بهترین پژوهش سال، جوایز خود را از زهرا اشراقی دریافت کردند.
بعد از آن لیلی فرهادپور برای اهدای جایزه فعال‌ترین عضو انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر در طول سال ۹۵ روی صحنه رفت و این جایزه را به علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده اهدا کرد. در ادامه مریم دوستی کارگردان فیلم سینمایی «دریاچه ماهی»، جایزه فعال‌ترین نشر در حوزه تئاتر در سال ۹۵ را به لیلا حسین‌خانی مدیر نشر آگه داد که به علت حضور نداشتن در سالن، محمد نبوی جایزه‌اش را دریافت کرد.
سپس سیمین غانم روی صحنه حاضر شد تا جایزه تقدیر از دو کارگردان را اهدا کند. جایزه اول تقدیم شد به علیرضا کوشک‌جلالی که در آلمان به سر می‌بَرَد و هدیه‌اش را الهام پاوه‌نژاد دریافت و با اشاره به وضعیت جسمی نامناسب این نویسنده و کارگردان برایش آرزوی سلامتی کرد و جایزه دوم اهدا شد به حسین محب‌اهری که جواد اعرابی آن را به نمایندگی از طرف او گرفت.
سیمین غانم و الهام پاوه‌نژاد
در بخش دومِ تقدیر از هنرمندان پیشکسوت، کلیپ کوتاهی در مورد اسماعیل شنگله پخش شد که در آن مهدی فخیم‌زاده، اکبر زنجانپور، حمید لبخنده، مهوش افشارپناه و... از او گفتند و سپس احترام برومند و لیلی رشیدی برای اهدای جایزه‌اش روی صحنه رفتند.
اسماعیل شلنگه صحبت‌های خود را با اشاره به آن‌چه از ابتدای مراسم تا آن لحظه گذشته بود شروع کرد و گفت: «برمی‌گردم به آن‌چه از ابتدا در این مراسم شنیدیم، اکثرا شکایت داشتید از آن‌چه از بعد از انقلاب بر تئاتر و تئاتری‌ها گذشته، من نمی‌خواهم از کسی یا چیزی دفاع کنم ولی نباید فراموش کنیم که بخشی از تقصیر هم به گردن خودمان است.»
او ادامه داد: «پیش از انقلاب در بیشتر شهرهای بزرگ ایران؛ مشهد، گیلان، اصفهان و... تئاتر داشتیم اما انقلاب که شد همه جمع کردند و آمدند تهران. با هر کدام‌شان هم که حرف می‌زدیم که چرا این کار را کردید می‌گفتند مسئولین شهرمان تئاتر نمی‌خواستند و ما هم آمدیم این جا! آن‌ها به شهری آمده بودند که فقط یک تئاترشهر داشت و این همه متقاضی.»
این بازیگر ۸۱ ساله سینما، تئاتر و تلویزیون ادامه داد: «آن طور که به من گفته‌اند سالی حداقل ۱۰۰۰ فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌ها بیرون می‌آیند که تئاتر خوانده‌اند. اکثر این‌ها هم در تهران می‌مانند. می‌مانند که چه کنند؟! آن قدر زیاد شده‌ایم که به جان هم می‌افتیم و برای هم می‌زنیم.»
شنگله تصریح کرد: «مقصر فقط حکومت نیست. ما هم هستیم که همه‌مان یک جا، جمع شده‌ایم.»
اسماعیل شنگله و احترام برومند
شنگله با اشاره به شایعه فوت شدنش که در چند وقت اخیر چندین بار مطرح شده است گفت: «هر چند وقت یک بار هم که می‌گویند من مرده‌ام! آخری‌اش همین چند وقت پیش بود. یکی از دوستانم که وقتی مرا زنده دید به شدت تعجب کرد، می‌گفت؛ وقتی خبر فوتت را شنیدم با خودم گفتم چرا زودتر سراغت را نگرفتم و حتی رویم نشد زنگ بزنم به خانواده‌ات تسلیت بگویم!»
او خطاب به فرزاد حسنی ادامه داد: «آخرین بار با شما همبازی بودم و دیگر هیچ وقت بازی نخواهم کرد. در آخرین کارم دیدم دو نفر از بازیگران که دوستانم هم بودند ساعت که چهارونیم، پنج می‌شد مرتب می‌گفتند کِی ماشین میاید دنبالمان؟! و دیرمان شد! بعدا فهمیدم این‌ها همزمان سر چند کار هستند و هر گوشه از وجودشان را یک جا گِرو گذاشته‌اند.»
در پایان این بخش از برنامه، احترام برومند و لیلی رشیدی که برای اهدای جایزه اسماعیل شنگله روی صحنه بودند از لاله؛ همسر شنگله یاد کردند که در تمام مدت در کنار او و همراهش بوده و هست.
سپس طبق آن‌چه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر اعلام کرده بود از میان ۵۸۶ نمایشی که در سال ۹۵ در سالن‌های حرفه‌ای تهران اجرا شده بود؛ منهای تئاتر آزاد و اجراهای فرهنگسراها یک نمایش حائز رتبه سوم، دو نمایش حائز رتبه دوم و یک نمایش حائز رتبه اول شناخته شدند.
رتبه سوم تعلق گرفت به «صور اسرافیل» اثر عامر مسافرآستانه، محمد رحمانیان برای «نام تمام مادران» و محمد رضایی‌راد برای «دوشس ملفی» به صورت مشترک دوم شدند و همایون غنی‌زاده برای «می‌سی‌سی‌پی نشسته می‌میرد» اول شد. این کارگردان‌ها جایزه خود را از رخشان بنی‌اعتماد گرفتند.
محمد رضایی‌راد و رخشان بنی‌اعتماد
همایون غنی‌زاده صحبت‌های خود را این طور آغاز کرد که؛ «ما نمی‌توانیم به تماشاگر تئاتر بگوییم تو حق نداری جُنب بخوری، حق نداری حرف بزنی و حق نداری در طول اجرا به موبایلت یا بروشور نمایش نگاه کنی و فقط باید مرا ببینی. اگر تماشاگر شش‌دانگ حواسش به شما نیست، حتما یک جای کارتان اشکال دارد. من به شدت مخالف توهین به تماشاگر جلوی چشم همه، به دلیل این که مثلا موبایلش را در طول اجرا چِک کرده، هستم و می‌گویم لابد منِ کارگردان نتوانسته‌ام با اثرم جذبش کنم و اجازه ندهم حواسش پرت شود.»
رخشان بنی‌اعتماد اما در پاسخ به غنی‌زاده گفت: «ولی تماشاگر بودن به نظر من اصول و آدابی دارد که هر وقت در جایگاه تماشاگر قرار می‌گیرید باید رعایتشان کنید. مثلا بسیار پیش آمده که مرا برای جلسات پرسش و پاسخ به شهرستان‌ها دعوت کرده‌اند یا در همین تهران جلسه گذاشته‌اند، با این که زمان جلسه از پیش معلوم است اما از دقیقه پنج به بعد خیلی‌ها شروع می‌کنند به چک کردن موبایل! حرف من این است که اگر نمی‌توانید تحمل کنید آرام و بی‌سروصدا از سالن خارج شوید.» غنی‌زاده اما همچنان تاکید کرد که؛ ما حق توهین به تماشاگر را به علت این که حواسش با ما نیست، نداریم.
سپس از هنگامه اخوان دعوت شد تا روی صحنه برود و جایزه بهترین برنامه رادیویی و تلویزیونی در حوزه تئاتر را اهدا کند که جایزه اول به برنامه «پرده آخر» رسید از رادیو گفت‌وگو و جایزه دوم به برنامه «چشم شب روشن» از شبکه چهار سیما.
در پایان جایزه بهترین گروه تئاتر در سال ۹۵ توسط قشنگ کامکار به گروه تئاتر «گاراژ» اهدا شد از قم. علی مسعودی با حضور روی صحنه برای دریافت این جایزه گفت: «پنج ماه پیش در طبقه منفی چهار ساختمانی در قم در حال تمرین بودیم که نیروهای امنیتی و انتظامی وارد ساختمان شدند. بعد از آن هیچ مجوزی برای هیچ اجرایی به ما نمی‌دهند و پنج ماه است که در روستاهای اطراف قم در حال گشت زدن و تمرین کردنیم و نمی‌دانیم چرا نمی‌توانیم مجوز بگیریم. تئاتر کار کردن در ایران سخت است و گمان می‌کنم در قم سخت‌تر باشد.»
