آخرین اخبار از سرنوشت فیلم های توقیفی

البته با توجه به وضعیت غیرقابل پیش‌بینی نمایش فیلم‌ها و اظهار نظرهای برخی که بر ادامه‌ی اکران فیلم‌ها تاثیر دارد، سیدعباس صالحی نیز که در مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به تازگی رای اعتماد گرفته است، مهم‌ترین دغدغه‌ و چالش پیش رویش سرنوشت فیلم‌های توقیفی است که البته این چالش از ابتدای دولت روحانی گریبان‌گیر حجت‌الله ایوبی به عنوان ریاست سازمان سینمایی وقت و پس از آن حیدریان بوده است.

ایوبی در حالی تلاش کرد که در ابتدای ورودش در عرصه‌ی مدیریت سینما، با بازگشایی خانه سینما، سینماگران را به فضای جدید، امیدوارتر کند اما ماجرای فیلم‌های توقیفی، خصوصا اکران یک تا دو روزه‌ی فیلم‌های چون «رستاخیز» و «خانه پدری» و توقیف آنها و نمایش نامناسب «عصبانی نیستم» در جشنواره‌ی فجر باعث شد که در زمینه‌ی اعتبار پروانه‌های نمایش مورد انتقاد قرار بگیرد.

حیدریان نیز در ابتدای ورودش در عرصه‌ی مدیریتی سینما که از اواخر سال 95 اتفاق افتاد، با تشکیل کمیته فیلم‌های توقیفی تلاش کرد که این مشکل را حل کند.

به هرحال اگر در همین روزها و پیش از تودیع و معارفه هم بیاینه فیلم‌های توقیفی طبق وعده‌ی وزیر پیشین منتشر شود و تکلیف نمایش آنها مشخص شود، باز هم وزیر ارشاد جدید برای اکران آنها و چگونگی نمایش این فیلم‌ها با وجود برخی فشارهای غیرقانونی خارج از وزارت ارشاد، با برخی چالش‌ها دست به گریبان است.

اما باید امیدوار بود که سرانجام فیلم‌هایی چون «آشغالهای دوست داشتنی»، «عصبانی نیستم»، «خانه پدری»، « خانه دختر»، «خرس» و... با سعه صدر رنگ پرده را به خود ببینند.

«نمایش هیچ فیلمی انقلابی به پا نکرده است»؛ این جمله‌ای است که بارها از سوی صاحب‌نظران درباره‌ی فیلم‌های مشکل دار منتشر شده است اما حاشیه‌ی برخی فیلم‌ها آنقدر زیاد شده است که قطعا اگر این فیلم‌ها اکران شود، برخی مخاطبان با حیرت به تماشای آن می‌نشینند و از خود می‌پرسند که این فیلم چه مشکلی داشت که این‌گونه با آن برخورد شده است؟! و شاید بدون حواشی به نمایش درمی‌آمد، اینگونه مورد توجه قرار نمی‌گرفت. حاشیه‌ای که به قولی بر اصل موضوع فیلم سایه می‌افکند.

در ادامه مروری داریم بر برخی اظهار نظرهایی که درباره‌ی برخی فیلم های توقیفی منتشر شده است.

اولین سینماگرانی که درباره فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» به اظهار نظر پرداخت، علیرضا داودنژاد بود. او «آشغال‌های دوست‌ داشتنی» را فیلمی هم برای سینمای ملی و هم برای وفاق ملی دانسته و گفته بود: «آدم باید فقط عاشق سینما باشد تا برای فیلم ساختن به چنین ایده‌ی دشواری پیله کند. ایده‌ای که امیر یوسفی به خوبی از پس اجرای آن برآمده است، فیلمی هم برای سینمای ملی و هم برای وفاق ملی.»

کارگردان «کلاس هنرپیشگی» با اشاره به مضمون فیلم مطرح کرده بود: «بالاخره جریانات فکری مختلف در ایران باید به خاطر ملت و کشورشان هم که شده روزی بتوانند در کنار هم بنشینند و با هم گفت‌وگو کنند.»

کیومرث پوراحمد هم با تاکید بر اینکه باید فرصتی فراهم شود تا تجربه‌های نو و خوش ساختی مثل این فیلم در سینماها اکران شود،‌ گفته بود: «آشغالهای دوست داشتنی» یک فیلم هنرمندانه، جذاب و بکر است.

این کارگردان با اشاره به اینکه تمام مردمی که این فیلم را خواهند دید، تصاویر آن را از نزدیک دیده‌اند و با همه‌ی وجود تجربه کرده‌اند،‌افزوده بود: «نمی‌دانم متاسفانه چرا مردم نباید آن را بر پرده سینما ببینند. نمی‌توانم درک بکنم، واقعا نمی‌توانم درک کنم !»

پوراحمد همچنین گفته بود: «به نظرم نشان دادن این فیلم برای ارشاد بُرد بُرد است، اگر مردم از آن استقبال کنند، بُرد وزارت ارشاد است و اگر هم استقبال نکنند، باز هم بُرد وزارت ارشاد است.»

فریدون جیرانی هم در نوشتاری با عنوان «ما که پیر شدیم،برای جوان‌ها فضای گفت‌وگو ایجاد کنیم» به تحلیل «نسل تازه و پنجم ‌ فیلمسازی،‌ نسلی که در هشت سال گذشته آمده و نسلی که امیریوسفی یکی از آن‌ها است» پرداخته اظهار کرده بود: «این نسل مصحلت‌اندیشی نسل‌های قبلی را کنار گذاشت و بی‌پرواتر به دغدغه ذهنیش نزدیک شد و صراحت شد ویژگی لحن بیان سینمایی‌اش. حالا در «آشغال‌های دوست داشتنی» این بی‌پروایی در طرح موضوع صراحت در بیان هست اما نه با قهرمان زخمی تک افتاده معترض بلکه با یک مادر. مادری که مجبور می‌شود با شوهر، پسر و برادرش که مرده‌اند و تبدیل به قاب عکس روی تاقچه شده‌اند و عکس پسر دیگرش که در خارج است حرف بزند. هر عکس یک تفکر را نمایندگی می‌کند این تفکرات در تاریخ ایران جریان‌ساز بوده‌اند.»

«خانه پدری» کیانوش عیاری هم از جمله فیلم‌هایی است که در صدر خبرهای این چند ساله بوده است.

«خانه پدری» یک‌بار در سالن سینمایی وزارت ارشاد برای خبرنگاران و منتقدان به‌ نمایش گذاشته شد. مسئولان سازمان سینمایی وقت معتقد بودند چند دقیقه اول این فیلم که حاوی صحنه‌های بسیار تلخ و گزنده کشتن دختر توسط پدر است، باید حذف شود تا این فیلم بتواند روی پرده برود. اما عیاری اصلاحات مدنظر ارشاد را «ویرانگر» توصیف می‌کند.

و در این سال‌های اخیر نیز پای حرف‌اش ایستاد تا جاییکه این فیلم در گروه هنر و تجربه یک تا نهایت دو روز به نمایش درآمد اما باز هم از پرده‌ی سینماهای محدودی که در اختیار داشت به خاطر فشارهای غیرقانونی پایین کشیده شد.

آخرین پیشنهادی که مطرح شده است و امید می‌رود مشکل این فیلم برای اکران حل شود،شرط سنی برای تماشای این فیلم است.

«عصبانی نیستیم» رضا درمیشیان نیز با وجود پروانه نمایشی که داشت و ثبت قانونی برای اکران در شورای صنفی نمایش در سال 93به دلیل فشارهای غیرقانونی خارج از حوزه‌ی وزارت ارشاد،بیش از سه سال است که رنگ پرده را به خود ندیده است.

رضا درمیشیان در اولین اظهارنظرش پس از حواشی که برای فیلمش بوجود آمده بود؛ گفته بود: «من «عصبانی نیستم!» را با بوسه بر خاک «ایران» ، عشق به «ایران» ، برای «ایران» و مردم نازنین «ایران» و نمایش در سینماهای «ایران» ساخته‌ام.

«عاشقانه»ای که از همان ابتدا فیلمی «اجتماعی» بود، «اجتماعی» هست و «اجتماعی» خواهد ماند.

برای نمایش «عصبانی نیستم!» هر آنچه در توان داشتم را به کار گرفتم ، نهایت تلاش و همراهی را با مسئولان قانونی سینمایی کشورم کردم اما سکوت و تحمل و مدارای من نیز نتوانست در کشاکش تدبیرمداران و سیاست پیشگان به نتیجه‌ای منجر شود.

پس همه آن‌ها که با وعده‌های امروز و فردا ، یا تهمت و افترا فیلم کوچک مرا مبدل به معضل فرهنگی نمودند به خدا و وجدانشان واگذار می‌کنم. حکایت تلخ سینمای «مستقل» و «بی پناه» و «یتیم» همین است.

بی‌صبرانه منتظر نمایش « عصبانی نیستم!» در سینماهای میهنم باقی خواهم ماند. به امید آن روز... من آن روز را انتظار می‌کشم. حتی روزی که دیگر نباشم.»

در سال 93 در خبری که در برخی خبرگزاری‌ها منتشر شد، اعلام کردند که «مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بر اجتماعی بودن فیلم"عصبانی نیستم" مُهر تایید زده است».

فیلم‌های دیگری همچون «خانه دختر»، «کاناپه»، «خرس»، «صد سال به این سالها»، «این یک رویاست»، «شیفتگی»، «خیابان‌های ناآرام» و «رستاخیز» و... هستند که هرکدام با شرایط متفاوتی در راس خبرهای فیلم‌های مشکل‌دار قرار دارند؛ البته طبق اظهارنظری که ابراهیم داروغه‌زاده مدیر سینمایی وزارت ارشاد داشت؛ «خانه دختر» با فیلمبرداری یک پلان می‌تواند رنگ پرده را به خود ببیند.

 اما گفته می‌شود که «کاناپه» به دلیل استفاده از کلاه گیس برای بازیگران زن آن به مجوزهای خارج از وزارت ارشاد، نمایش‌اش موکول شده است.